Bai na kontenido

Bai na kontenido

‘Un Bon Hende Ta Haña Dios Su Aprobashon’

‘Un Bon Hende Ta Haña Dios Su Aprobashon’

‘Un Bon Hende Ta Haña Dios Su Aprobashon’

YEHOVA DIOS ta e fuente di tur bida. (Salmo 36:9) Sí, pa medio di “dje nos ta biba i ta move i ta eksistí.” (Echonan 17:28) I nos kurason no ta yena di gratitut ora nos pensa riba e manera ku e ta rekompensá esnan ku tin un relashon íntimo kuné? Figura bo, “e don di grasia di Dios ta bida eterno.” (Romanonan 6:23) Ta masha vital anto pa nos buska Yehova su aprobashon!

E salmista ta sigurá nos ku ‘Dios ta duna fabor [òf, aprobashon].’ (Salmo 84:11, Beibel na papiamentu koriente) Pero na ken e ta dun’é? Awendia hopi bes hende ta faboresé otro persona pa motibu di nan edukashon, rikesa, koló di kueru, antesedente ètniko i otro kosnan por estilo. Ken Dios ta faboresé òf duna su aprobashon? Rei Sálomon di Israel di antigwedat ta kontestá: “Un bon hende lo risibí grasia serka SEÑOR, ma un hende ku plania maldat e lo kondená.”Proverbionan 12:2.

Ta opvio ku Yehova ta gusta bon hende, unu ku tin birtut. E birtutnan di un bon hende ta entre otro, disiplina, imparsialidat, humildat, kompashon i prudensia. Su pensamentunan ta hustu, su palabranan ta animá otronan i su obranan ta hustu i benefisioso. E promé parti di kapítulo 12 di e buki bíbliko di Proverbionan ta mustra nos ki influensia bondat mester tin den nos bida di tur dia i tambe e ta resaltá e benefisionan ku nos por logra dor di manifestá e kualidat aki. Un konsiderashon di e versíkulonan ei lo yuda nos pa ‘ta sabí i hasi bon.’ (Salmo 36:3) Si nos apliká e konseho sabí di Proverbionan, esaki lo yuda nos gana Dios su aprobashon.

Disiplina Ta Vital

Sálomon ta deklará: “Esun ku ta stima disiplina ta stima konosementu, ma esun ku ta odia reprendementu ta bobo [“no por rasoná,” NW].” (Proverbionan 12:1) Dor ku un bon hende ta ansioso pa mehorá, e ta ansioso pa haña disiplina. E ta kla pa apliká konseho ku e ta risibí na reunionnan kristian òf den kòmbersashon personal. E palabranan di Beibel i e publikashonnan basá riba Beibel ta manera punta di heru ku ta pui e i push’é den e kaminda korekto. E ta buska konosementu i ta us’é pa korigí su pasonan. Sí, un persona ku ta stima disiplina ta stima konosementu tambe.

Disiplina, foral disiplina propio, ta un kualidat masha esensial pa berdadero adoradónan. Podisé nos ta deseá di tin un konosementu mas profundo di e Palabra di Dios. Nos por deseá di ta mas efikas den e sirbishi kristian i di ser mihó maestronan di e Palabra di Dios. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Sin embargo, pa nos por kumpli ku e deseonan ei, nos mester disipliná nos mes. Den otro áreanan di bida tambe nos mester tin disiplina. Por ehèmpel, awendia tin masha hopi material ku ta diseñá pa stimulá mal deseo. Akaso nos no tin mester di dominio propio pa nos por kontrolá nos bista p’e no konsentrá riba kosnan inkorekto? Fuera di esei, debí ku “e intenshon di kurason di hende ta malu for di su hubentut,” por sosodé ku un pensamentu inmoral ta bini for di e parti mas skondí di e mente. (Génesis 8:21) Nos mester disipliná nos mes pa no keda pensa riba e idea ei.

Di otro banda, e persona ku ta odia reprendementu no ta stima disiplina ni konosementu. E ta sigui e tendensia humano i pekaminoso di resistí reprendementu, i ta degradá su mes na nivel di un bestia ku no por rasoná i ku no tin normanan moral. Nos tin ku resistí e inklinashon ei firmemente.

‘Rais Ku Nunka Lo No Wòrdu Moví’

Klaru ku un bon hende no por ta inhustu. Pues, pa gana Dios su aprobashon nos mester ta hende hustu tambe. Rei David a kanta: “Abo, o SEÑOR, ta bendishoná e hende hustu; manera ku un eskudo bo ta rondon’é ku fabor.” (Salmo 5:12) Mustrando e kontraste entre e persona hustu i esun malbado, Sálomon a bisa: “Un hende lo no wòrdu establesí pa medio di maldat, ma rais di e hustu nunka lo no wòrdu moví.”Proverbionan 12:3.

Por parse ku e malbado ta prosperá. Wak kiko a pasa ku e salmista Asaf. El a bisa: “Pa loke t’ami, mi pia a hera di trompeká; parumpinga mi pasonan a slep.” Dikon? Asaf a kontestá: “Pasobra mi tabata envidioso di e arogantenan, ora mi a mira e prosperidat di e malbadonan.” (Salmo 73:2, 3) Pero ora el a drenta e santuario dje tèmpel di Dios, el a realisá ku Yehova a pone nan den lugánan ku ta slep. (Salmo 73:17, 18) Kualkier aparente éksito ku e malbadonan ta logra ta pa un ratu. Pues, pakiko envidiá nan?

Na kontraste ku e malbado, e persona ku tin Yehova su aprobashon ta stabil. Komparando nan ku e raisnan fuerte di un palu, Sálomon a bisa: “Rais di e hustu nunka lo no wòrdu moví.” (Proverbionan 12:3) Tin palunan grandi, manera e palu di sekoya di California, di kua bo no ta mira nan rais. E raisnan aki por kubri un área masha grandi mes i nan ta ankra e palu di un manera asina sólido ku asta ora tin un inundashon òf bientu fuerte e ta keda stabil. Un palu grandi asina por resistí asta un temblor fuerte.

Meskos ku e raisnan di palunan asina ta plama ekstensamente den e suela nutritivo dje tera, asina nos mente i kurason tambe mester koba ekstensamente den e Palabra di Dios i saka su awa ku ta duna bida. Di e manera ei nos fe ta bira fuertemente ankrá i nos speransa ta bira sigur i firme. (Hebreonan 6:19) Nos lo no ser “hibá dor di tur bientu di doktrina [falsu].” (Efesionan 4:14) Klaru ku nos lo sinti e efekto di pruebanan ku ta manera tormenta i kisas asta nos por tembla ora nos haña nos ku kontratempu. Pero nos ‘rais bon ankrá nunka lo no wòrdu moví.’

“Un Muhé Birtuoso Ta e Korona di Su Esposo”

Hopi hende konosé e dicho ku ta bisa: “Tras di tur hòmber eksitoso tin un pal’i muhé.” Mustrando e importansia di un esposa ku ta apoyá su kasá, Sálomon ta bisa: “Un muhé birtuoso ta e korona di su esposo, ma e muhé ku ta kousa bèrgwensa ta manera putrimentu den su wesunan.” (Proverbionan 12:4) E palabra tradusí komo “birtuoso” ta enserá hopi rasgo di bondat. E birtutnan di un bon esposa, deskribí ampliamente den Proverbionan kapítulo 31, ta entre otro, diligensia, fieldat i sabiduria. Un esposa ku tin e birtutnan aki ta un korona pa su esposo pasobra su bon kondukta ta trese onor pa su esposo i ta pone ku otronan ta haña mas apresio pa su esposo. Nunka e esposa no tin e ambishon pa hiba delantera ni pa kompetí ku su kasá p’e haña rekonosementu. Mas bien e ta un ayudante ku ta komplementá su esposo.

Kon un esposa lo por kousa bèrgwensa, i ku ki resultado? Un kondukta bergonsoso por varia di pleitu te adulterio. (Proverbionan 7:10-23; 19:13) Si un esposa kometé e aktonan ei, e úniko kos ku e ta logra ta ruiná su esposo. Segun un buki di referensia, e muhé ta manera “putrimentu den su wesunan” den e sentido ku “e muhé ta ruiná e esposo, manera un malesa ku ta debilitá hende su wesunan.” Un otro obra di referensia ta deklará: “Un ekspreshon moderno pa esei lo ta ‘kanser’—un malesa traishonero ku tiki-tiki ta kaba ku un persona su vitalidat.” Ta bon pa esposanan kristian hasi esfuerso pa gana Dios su aprobashon dor di meditá riba e bon kualidatnan di un esposa birtuoso.

Pensamentu, Akshon i Konsekuensia

Pensamentu ta hiba na akshon i akshon ta hiba na konsekuensia. A kontinuashon Sálomon ta mustra kon pensamentu ta hiba na akshon, i den esaki el a kompará hende hustu ku hende malbado. E ta deklará: “E pensamentunan di e hustunan ta korekto, ma e konsehonan di e malbadonan ta engañoso. E palabranan di e malbadonan ta skonde warda pa drama sanger, ma boka di e hustunan lo libra nan.” Proverbionan 12:5, 6.

Den kaso di bon hende asta nan pensamentunan ta moralmente sano i dirigí riba loke ta imparsial i hustu. Hende hustu tin bon intenshon pasobra ta amor pa Dios i pa nan próhimo ta motivá nan. Di otro banda, egoismo ta e motivashon di hende malbado. Konsekuentemente, nan plannan—nan método pa alkansá nan metanan—ta engañoso. Nan akshonnan ta traishonero. Nan no ta duda pa pone un trampa pa un persona inosente, kisas den korte ku akusashonnan falsu. Nan palabranan ta “skonde warda pa drama sanger” pasobra nan kier hasi daño na nan víktimanan inosente. Dor ku hende rekto sa di e plannan malbado i tin tambe e sabiduria nesesario pa ta kouteloso, nan por evitá e peliger aki. Nan por asta spièrta hende ku no ta konsiente di esaki i libra nan for di e plannan froudulento di hende malbado.

Kiko lo pasa ku e hustu i ku e malbado? Sálomon ta kontestá: “E malbadonan ta wòrdu trastorná i no t’ei mas, ma kas di e hustunan lo permanesé.” (Proverbionan 12:7) Segun un obra di referensia, “kas ta referí na e famia i tur kos ku ta di gran balor pa e persona i ku ta pone ku e persona aki por biba bon.” E por asta referí na desendientenan di e persona hustu. En todo kaso, loke e proverbio ta trese padilanti ta kla: Hende hustu lo para firme apesar di kontratempu.

Kos Lo Ta Mihó pa Hende Humilde

Poniendo énfasis riba e balor di bon huisio, e rei di Israel ta deklará: “Un hende lo wòrdu elogiá segun su sabiduria [literalmente na hebreo, “pa su boka diskreto”] ma un hende di kurason pèrverso lo wòrdu despresiá.” (Proverbionan 12:8) Un persona ku bon huisio no ta papia pa loko. E ta pensa promé ku e papia i e tin un bon relashon ku otro hende pasobra su “boka diskreto” ta pone ku e ta skohe su palabranan kuidadosamente. Ora un persona ku bon huisio hañ’é konfrontá ku preguntanan bobo òf spekulativo, e por “midi su palabranan.” (Proverbionan 17:27) Hende ta elogiá un persona asina i e ta agradabel den Yehova su bista. Tin un gran diferensia entre e i un persona ku tin ideanan pèrverso ku ta originá di un “kurason pèrverso”!

Sí, un hòmber diskreto ta ser elogiá, pero e siguiente proverbio ta siña nos e balor di humildat. E ta bisa: “Mihó ta esun ku ta wòrdu menospresiá, i tòg tin un sirbidó, ku esun ku ta hasi su mes grandi, i tin falta di pan.” (Proverbionan 12:9) Ta parse ku Sálomon kier mustra ku ta mihó pa bo ta un persona humilde ku poko rikesa i ku kisas tin solamente un sirbiente, ku gasta e loke bo mester pa bo nesesidatnan di bida den un esfuerso pa mantené un posishon haltu den sosiedat. Esaki ta realmente un bon konseho pa nos: Biba segun bo forsa!

Bida di Agrikultura Ta Duna Lès di Bondat

Usando e bida di agrikultura komo un ilustrashon, Sálomon ta siña nos dos lès di bondat. “Un hende hustu ta kuida bida di su bestia, ma kompashon di e malbadonan ta kruel.” (Proverbionan 12:10) Un persona hustu ta trata su bestianan di krio ku bondat. E sa kiko nan tin mester i ta interesá den nan bienestar. Podisé un persona malbado ta bisa ku e ta interesá den bestia, pero e no ta preokupá su kabes ku nan nesesidatnan. Su motivashonnan ta egoista i e manera ku e ta trata su bestianan ta basá riba e ganashi ku e por saka for di nan. Loke e persona ei lo por ta konsiderá un kuido adekuá pa bestia, bon mirá, kisas ta un trato kruel.

E prinsipio di trato bondadoso pa bestia ta konta pa bestia di kas tambe. Ta masha kruel di nos parti si nos ta buska bestia di kas, i despues ta laga nan sufri sin ta na nodi dor di neglishá nan òf maltratá nan! Den kaso ku un animal ta sufri hopi debí na un malesa òf leshon serio, lo ta bondadoso di nos parti pa pone un fin na su bida.

Refiriendo na un otro aspekto di agrikultura, esta, plugmentu di e tera, Sálomon ta bisa: “Esun ku kultivá su tera lo tin pan na kantidat.” Sí, trabou diligente i ku tin un propósito ta duna benefisio. “Ma esun ku kore tras di banidat tin falta di komprondementu.” (Proverbionan 12:11) Dor di falta di sano huisio un persona ku falta komprondementu ta sigui tras di negoshinan inútil, riskante i sin balor. E lèsnan den e dos versíkulonan aki ta kla: Sea miserikordioso i diligente.

E Persona Hustu Ta Prosperá

“E malbado ta deseá e botin di hende malbado,” segun e rei sabí. (Proverbionan 12:12a) Den ki manera e malbado ta hasi esei? Aparentemente dor di deseá e botin ku nan a gana via medionan malisioso.

Kiko nos por bisa di e bon hende? E persona ei stima disiplina i ta firmemente ankrá den e fe. E ta un persona rekto i hustu, diskreto, humilde, diligente i ku kompashon. I Sálomon ta deklará: “Ma rais di e hustunan ta duna fruta,” òf “ta prosperá.” (Proverbionan 12:12b; New International Version) Segun An American Translation: “E rais di e persona hustu lo permanesé pa semper.” Un persona asina ta bon ankrá i safe. Sí, ‘un bon hende ta haña Dios su aprobashon.’ P’esei, laga nos ‘konfia den Yehova i hasi loke ta bon.’—Salmo 37:3.

[Plachi na página 31]

Meskos ku un palu salú, e fe di un persona hustu ta firmemente ankrá