Bai na kontenido

Bai na kontenido

E Promé Kristiannan i e Lei di Moises

E Promé Kristiannan i e Lei di Moises

E Promé Kristiannan i e Lei di Moises

“Lei a bira nos tutor pa guia nos na Kristu.”—GALATIONAN 3:24.

1, 2. Kiko ta algun di e benefisionan ku e israelitanan ku a obedesé e Lei di Moises kuidadosamente a risibí?

NA 1513 promé ku nos era, Yehova a duna e israelitanan un kódigo di lei. El a bisa e pueblo ku si nan obedesé su bos, lo e bendishoná nan ku un bida felis i yen di satisfakshon.—Éksodo 19:5, 6.

2 E kódigo di lei ei, yamá tambe e Lei di Moises òf simplemente e “Lei,” tabata “santu i hustu i bon.” (Romanonan 7:12) El a promové birtut òf kualidatnan ekselente manera kompashon, onestidat, desensia i bondat. (Éksodo 23:4, 5; Levítiko 19:14; Deuteronomio 15:13-15; 22:10, 22) Tambe e Lei a motivá e hudiunan pa stima otro. (Levítiko 19:18) Fuera di eseinan, nan no tabatin mag di asosiá ku e paganonan ku no tabata bou di Lei ni kasa ku nan. (Deuteronomio 7:3, 4) E Lei di Moises tabata manera un “muraya” di protekshon entre e hudiunan i e paganonan, i el a evitá ku e pueblo di Dios a ser kontaminá dor di práktikanan i manera di pensa di e paganonan.—Efesionan 2:14, 15; Huan 18:28.

3. Siendo ku ningun hende no por a kumpli ku e Lei perfektamente, ki efekto esaki tabatin?

3 Sin embargo, ni e hudiunan di mas kouteloso no por a kumpli ku e Lei di Dios perfektamente. Yehova tabata rekerí demasiado di nan? Nò. Un di e motibunan pakiko Dios a duna Israel e Lei tabata “pa hasi hende su desobedensia na Dios evidente.” (Galationan 3:19, Beibel na papiamentu koriente) E Lei a hasi hudiunan sinsero konsiente ku nan tin mester di un Reskatador urgentemente. I ora El a yega, hudiunan fiel a keda kontentu. Nan liberashon for di e maldishon di piká i morto tabata serka!—Huan 1:29.

4. Den ki sentido e Lei tabata ‘un tutor pa guia na Kristu’?

4 E Lei di Moises lo mester tabata un areglo temporal. Den Pablo su karta na su kompañeronan kristian el a deskribié komo un ‘tutor pa guia na Kristu.’ (Galationan 3:24) Den antigwedat, un tutor [“yaya ku ta kuida mucha,” BPK] tabata hiba muchanan skol i buska nan bèk. Normalmente e no tabata e maestro; e tabata djis guia e muchanan i hiba nan serka e maestro. Di mes manera e Lei di Moises tabata diseñá pa guia hudiunan temeroso di Dios na Kristu. Hesus a primintí ku lo e ta ku su siguidónan “semper, te na fin di mundu.” (Mateo 28:20) P’esei, una bes ku e kongregashon kristian a ser formá, e “tutor”—e Lei—no tabatin sentido mas. (Romanonan 10:4; Galationan 3:25) Sin embargo, tabatin algun kristian hudiu ku no a komprondé e bèrdat vital aki mesora. Konsekuentemente, nan a sigui praktiká algun rasgo di e Lei asta despues ku Hesus a resusitá. Tòg tabatin otronan sí ku a ahustá nan manera di pensa. Dor di esei, nan a pone un ekselente ehèmpel pa nos awe. Laga nos mira kon.

Desaroyonan Interesante den Doktrina Kristian

5. Ki instrukshon Pedro a risibí den un vishon, i dikon el a keda babuká?

5 Na aña 36 di nos era, apòstel kristian Pedro a haña un vishon ekstraordinario. E tempu ei un bos selestial a mand’é mata i kome para i bestianan ku e Lei a konsiderá impuru. Pedro a keda babuká! Nunka e no kome nada “profano [kontaminá, NW] ni impuru.” Pero e bos a bis’é: “Loke Dios a hasi limpi, no konsiderá esei profano.” (Echonan 10:9-15) En bes di ser infleksibel i keda pegá na e Lei, Pedro a kambia su manera di mira kosnan. Dor di a hasi e ahuste aki e por a deskubrí kosnan asombroso relashoná ku Dios su propósito.

6, 7. Kiko a yuda Pedro komprondé ku e por a prediká na e paganonan, i probablemente kua otro konklushonnan el a saka?

6 Loke a sosodé ta lo siguiente. Tres hòmber a bai n’e kas kaminda Pedro tabata keda pa pidié bai ku nan na kas di un pagano insirkumsidá i deboto ku yama Cornelio. Pedro a invitá nan paden i a laga nan keda einan. Siendo ku Pedro a komprondé e nifikashon di e vishon, e siguiente dia el a bai ku nan na kas di Cornelio. Einan Pedro a duna un testimonio kabal tokante Hesukristu. Na e okashon ei Pedro a deklará: “Di bèrdat mi ta komprondé awor ku Dios no ta hasi distinshon di persona, ma den tur nashon e hende ku ta tem’é i ku ta hasi hustisia ta aseptabel p’e.” No ta Cornelio so a ehersé fe den Hesus, sino su famianan i amigunan mas yegá tambe, i “spiritu santu a baha riba tur esnan ku tabata skucha e mensahe.” Rekonosiendo ku Yehova su man tabata den e asuntu, Pedro a “ordená nan pa wòrdu batisá den e nòmber di Hesukristu.”—Echonan 10:17-48.

7 Kiko a laga Pedro komprondé ku awor e paganonan ku no a someté nan mes na e Lei di Moises por a bira siguidó di Hesukristu? Esei ta disernimentu spiritual. Ya ku Dios a mustra ku e ta aprobá e paganonan insirkumsidá dor di basha su spiritu riba nan, Pedro a komprondé ku nan por a ser aseptá pa boutismo. I ta parse ku na mesun tempu Pedro a realisá tambe ku Dios no a eksigí di paganonan ku a bira kristian pa kumpli ku e Lei di Moises pa nan por a batisá. Si bo a biba e tempu ei, lo bo tabata mes dispuesto ku Pedro pa kambia bo manera di mira kosnan?

Algun A Keda Sigui e “Tutor”

8. Ki punto di bista di sirkumsishon, distinto for di esun di Pedro, algun kristian ku tabata biba den Yerúsalèm tabata promové, i dikon?

8 Despues ku Pedro a sali for di kas di Cornelio, el a bai Yerúsalèm. E notisia di ku paganonan insirkumsidá “a risibí e palabra di Dios” a yega n’e kongregashon einan, i un kantidat di disipel hudiu no a gusta e asuntu ei. (Echonan 11:1-3) Ounke “esnan ku tabata sirkumsidá” i ku a apoyá sirkumsishon, a aseptá ku e paganonan por a bira siguidó di Hesus, tòg nan a insistí ku e hendenan aki di e nashonnan ku no tabata hudiu mester a kumpli ku e Lei pa nan por haña salbashon. Di otro banda, den e áreanan kaminda e paganonan tabata predominá, i kaminda tabatin poko kristian hudiu, sirkumsishon no tabata un punto di diskushon. E dos opinionnan aki a persistí pa mas o ménos 13 aña. (1 Korintionan 1:10) Esei sí lo tabata un prueba pa e kristiannan di promé, foral pa e paganonan ku tabata biba den áreanan unda tabatin mas tantu hudiu.

9. Dikon tabata vital pa resolvé e kuestion di sirkumsishon?

9 Finalmente e kuestion a yega na un kulminashon na aña 49 di nos era ora kristiannan di Yerúsalèm a bini Antiokia na Siria kaminda Pablo tabata prediká. Nan a kuminsá siña e hendenan ku e paganonan ku a kombertí mester ser sirkumsidá di akuerdo ku e Lei. I no ta poko nan a diskutí ku Pablo i Barnabas! Si no a resolvé e kuestion ei, siguramente algun kristian sea di parti di e hudiunan òf di e paganonan lo a trompeká. P’esei, nan a hasi areglo pa Pablo i otro kristiannan bai Yerúsalèm i pidi e kuerpo gobernante kristian pa resolvé e kuestion unabes i pa semper.—Echonan 15:1, 2, 24.

Unidat—Despues di un Desakuerdo Abierto!

10. Kiko ta algun faktor ku e kuerpo gobernante a tene kuenta kuné promé ku el a tuma un desishon relashoná ku e posishon di e paganonan?

10 Ta parse ku durante e reunion ku a ser tené, algun hende a trese nan argumentunan na fabor di sirkumsishon i otronan a trese nan punto di bista kontrario. Pero nan emoshonnan no a dominá den e reunion. Despues di hopi deliberashon, apòstel Pedro i Pablo a duna un splikashon di e señalnan ku Yehova a efektuá entre e kristiannan insirkumsidá. Nan a splika ku Dios a basha spiritu santu riba paganonan insirkumsidá. Den un sentido nan a puntra: ‘E kongregashon kristian tin derecho di rechasá loke Dios a aseptá?’ Despues disipel Santiago a lesa un pasashi for di Beibel ku a yuda tur presente komprondé kiko ta Yehova su boluntat den e asuntu.—Echonan 15:4-17.

11. Ki faktor no tabata enbolbí ora a tuma desishon relashoná ku sirkumsishon, i kiko ta mustra ku Yehova a bendishoná e desishon?

11 Awor tur bista tabata fihá riba e kuerpo gobernante. Nan orígen hudiu lo a influensiá nan pa tuma un desishon na fabor di sirkumsishon? Nò. E hòmbernan fiel aki tabata determiná pa sigui e Skritura i e guia di Dios su spiritu santu. Despues di a tende tur testimonio relevante, e kuerpo gobernante unánimamente a bai di akuerdo, ku e paganonan ku a bira kristian no tin nodi sirkumsidá ni sigui e Lei di Moises. Ora e rumannan a tende esaki, nan a alegrá i e kongregashonnan a kuminsá “bira kada dia mas hopi.” E kristiannan aki ku a someté nan na direkshon teokrátiko bon kla, a wòrdu bendishoná ku un kontesta sólido for di Beibel. (Echonan 15:19-23, 28, 29; 16:1-5) Sin embargo, tabatin un pregunta importante mas ku mester a haña kontesta.

Kiko di Kristiannan Hudiu?

12. Kua pregunta no a haña kontesta?

12 E kuerpo gobernante a indiká bon kla ku e paganonan ku a bira kristian no tabatin nodi ser sirkumsidá. Pero kiko di e kristiannan hudiu? E desishon ku e kuerpo gobernante a tuma no a kontestá e parti spesífiko ei dje kuestion.

13. Dikon tabata inkorekto pa pretendé ku hende mester a kumpli ku e Lei di Moises pa haña salbashon?

13 Algun kristian hudiu ku tabata “yen di selo pa e Lei” a sigui sirkumsidá nan yunan i kumpli ku sierto aspektonan di e Lei. (Echonan 21:20) Otronan a bai mas leu ainda dor di asta insistí ku kristiannan hudiu mester kumpli ku Lei pa nan por ser salbá. Nan tabata gravemente ekiboká. Por ehèmpel, kon un kristian hudiu por a ofresé un sakrifisio di bestia pa pordon di piká? Hesus su sakrifisio a kanselá tur e sakrifisionan ei. Kiko di e rekisito di Lei ku a mustra ku hudiunan mester a evitá di sera muchu ku paganonan? Lo tabata masha difísil pa e predikadónan kristian seloso tene nan mes na e restrikshonnan aki i tòg kumpli ku e tarea di siña e paganonan tur e kosnan ku Hesus a siña. (Mateo 28:19, 20; Echonan 1:8; 10:28) * No tin evidensia ku e asuntu aki a ser klarifiká durante un reunion di e kuerpo gobernante. Sin embargo, e kongregashon no a keda sin yudansa.

14. Ki guia relashoná ku e Lei, Pablo su kartanan inspirá a duna?

14 Guia a bini, no den forma di un karta di e kuerpo gobernante, sino den otro kartanan inspirá ku e apòstelnan a skirbi. Por ehèmpel, apòstel Pablo a manda un mensahe fuerte pa e kristiannan hudiu i e paganonan kombertí ku tabata biba na Roma. Den su karta el a splika nan ku un berdadero hudiu “ta hudiu di paden; i sirkumsishon ta esun di kurason, segun e spiritu.” (Romanonan 2:28, 29) Den e mesun karta Pablo a usa un ilustrashon pa mustra ku kristiannan no ta bou di Lei mas. El a rasoná ku un muhé no por ta kasá ku dos hòmber na mes momentu. Sin embargo, si su kasá muri, e ta liber pa kasa atrobe. Kaba Pablo a apliká e ilustrashon, mustrando ku kristiannan ungí no por someté nan na e Lei di Moises i na mesun tempu pertenesé na Kristu. Nan mester a “muri pa [ku e] Lei” pa nan por a uni ku Kristu.—Romanonan 7:1-5.

Slow pa Kapta e Punto

15, 16. Dikon algun kristian hudiu no a kapta e punto relashoná ku e Lei, i kiko esaki ta mustra nos tokante e nesesidat pa keda spiritualmente alerta?

15 Pablo su rasonamentu relashoná ku e Lei tabata indiskutibel. Kon por ta anto ku algun kristian hudiu no a kapta e punto? Un di e motibunan ta ku nan no tabatin disernimentu spiritual. Por ehèmpel, nan a neglishá di alimentá nan mes ku kuminda spiritual sólido. (Hebreonan 5:11-14) Nan no tabata asistí regularmente na reunionnan kristian tampoko. (Hebreonan 10:23-25) Un otro motibu pakiko algun no a kapta e punto por tin di haber ku e manera ku e Lei tabata hinká den otro. E tabata konsentrá riba kosnan manera e tèmpel i saserdosio, esta, kosnan ku hende por a mira, sinti i mishi kuné. Tabata mas fásil pa un persona ku no ta spiritual aseptá e Lei, ku aseptá e prinsipionan mas profundo di kristianismo ku ta konsentrá riba kosnan ku no ta wòrdu mirá.—2 Korintionan 4:18.

16 Den Pablo su karta na e galationan, el a duna un otro motibu pakiko algun hende ku tabata yama nan mes kristian tabata ansioso pa sigui e Lei. El a splika ku e hòmbernan aki tabata kier pa hende konsiderá nan komo miembronan respetá di un religion ku hopi hende ta sigui òf aseptá. En bes di ta dispuesto pa sobresalí komo diferente den e komunidat, nan tabata dispuesto pa kasi komprometé nan fe pa ta parti di e komunidat. Nan tabata mas interesá pa haña e aprobashon di hende ku gana e aprobashon di Dios.—Galationan 6:12.

17. Na ki tempu e punto di bista korekto relashoná ku siguimentu di e Lei a bira perfektamente kla?

17 E kristiannan ku a studia kuidadosamente loke Pablo i otronan a skirbi bou di inspirashon a saka e konklushonnan eksakto relashoná ku e Lei. Sin embargo, ta na aña 70 di nos era, e punto di bista korekto relashoná ku e Lei di Moises a bira definitivamente kla pa tur kristian hudiu. Esaki a sosodé ora Dios a permití pa Yerúsalèm, su tèmpel i e registronan di su saserdosio wòrdu destruí. Dor di esaki no tabata posibel mas pa ningun hende kumpli ku tur e aspektonan di e Lei.

Aplikando e Lès Awe

18, 19. (a) Ki aktitut nos mester tin i kua aktitut nos mester evitá pa nos por keda den bon kondishon spiritualmente? (b) Kiko Pablo su ehèmpel ta siña nos relashoná ku siguimentu di e guia ku nos ta risibí for di rumannan ku ta hiba delantera? (Mira kuadro na página 24.)

18 Despeus di a konsiderá e susesonan aki ku a tuma lugá hopi tempu pasá, kisas bo ta puntra bo mes: ‘Si mi tabata biba e tempu ei, kon lo mi a reakshoná ora Dios su boluntat a ser revelá progresivamente? Lo mi a keda pega estriktamente na e punto di bista tradishonal? Òf lo mi a warda ku pasenshi te ora ku e komprondementu korekto a bira kla? I ora esaki a sosodé, lo mi a apoy’é di henter mi kurason?’

19 Klaru ku nos no por ta sigur kon nos lo a reakshoná si nos a biba e tempu ei. Pero nos por puntra nos mes: ‘Kon mi ta reakshoná awe ora ku bin klarifikashonnan den komprondementu di Beibel? (Mateo 24:45) Ora mi haña guia basá riba Beibel, mi ta purba aplik’é, dor di pega no solamente na e palabranan di lei sino tambe na e spiritu tras di dje? (1 Korintionan 14:20) Mi ta warda ku pasenshi riba Yehova ora ta parse ku mi preguntanan no tin fin di haña kontesta?’ Ta masha importante pa nos hasi bon uso di e kuminda spiritual ku nos tin na nos disposishon awe pa “nos no apartá nos for di e kaminda.” (Hebreonan 2:1) Laga nos skucha ku atenshon ora Yehova ta duna nos instrukshon mediante su Palabra, su spiritu i su organisashon riba tera. Si nos hasi esei, Yehova lo bendishoná nos ku un bida felis i yen di satisfakshon pa semper.

[Nota]

^ par. 13 Ora Pedro a bishitá Antiokia na Siria e tabatin un asosiashon kaluroso ku e paganonan ku a bira kreyente. Sin embargo, ora ku e kristiannan hudiu a yega for di Yerúsalèm, Pedro a “kuminsá retirá i distansiá su mes, pa miedu di esnan ku tabata di sirkumsishon.” Nos por imaginá nos kon ofendí e paganonan kombertí aki mester a sinti nan ora ku e apòstel respetá a nenga di kome ku nan.—Galationan 2:11-13.

Kon Lo Bo Kontestá?

• Den ki sentido e Lei di Moises tabata manera ‘un tutor ku ta guia na Kristu’?

• Kon lo bo splika e diferensia entre e reakshon di Pedro i esun di “esnan ku tabata sirkumsidá” i ku a apoyá sirkumsishon, riba ahustenan den komprondementu di e bèrdat?

• Kiko bo a siña tokante e manera ku Yehova ta revelá e bèrdat awe?

[Preguntanan di Estudio]

[Kuadro/Plachi na página 24]

Ku Humildat Pablo Ta Enfrentá un Prueba

Despues di un biahe di misionero eksitoso, Pablo a yega Yerúsalèm na aña 56 di nos era. Einan el a hañ’é ku un prueba. E kongregashon a tende ku Pablo tabata siña hende ku e Lei no ta aplikabel mas. E ansianonan tabatin miedu ku e kristiannan hudiu resien kombertí lo a trompeká dor di e manera franko ku Pablo tabata papia riba e tema di Lei i ku nan lo por a konkluí ku kristiannan no tin rèspèt pa Yehova su areglonan. Tabatin kuater kristian hudiu ku a hasi un voto, kisas nan a hura komo nazareno. Nan mester a bai tèmpel pa nan por a kumpli ku nan voto.

E ansianonan a pidi Pablo pa bai n’e tèmpel huntu ku e kuater hòmbernan aki i paga nan gastunan. Pablo a skirbi por lo ménos dos karta inspirá den kua el a rasoná ku hende no tin nodi kumpli ku e Lei pa nan haña salbashon. Sin embargo, el a tene kuenta ku konsenshi di otro hende. Mas promé el a skirbi: “Pa esnan ku ta bou di lei mi a bira manera bou di lei . . . pa mi por gana esnan ku ta bou di lei.” (1 Korintionan 9:20-23) Ounke nunka Pablo no a komprometé prinsipionan vital di e Skritura, el a sinti ku e por a aseptá e sugerensia di e ansianonan. (Echonan 21:15-26) Loke el a hasi no tabata robes. Ningun kaminda e Skritura no ta prohibí hende di hasi un voto, i nan tabata usa e tèmpel pa adorashon puru i no pa idolatria. P’esei pa Pablo no pone ningun hende trompeká, el a hasi loke nan a pidié. (1 Korintionan 8:13) Sin duda, Pablo mester tabata hopi humilde, i esaki ta pone ku nos ta haña mas apresio p’e.

[Plachi na página 22, 23]

Pa algun aña, e kristiannan tabatin diferente punto di bista tokante e Lei di Moises