Bai na kontenido

Bai na kontenido

‘Siñansa di Esun Sabí’ Ta un Fuente di Bida

‘Siñansa di Esun Sabí’ Ta un Fuente di Bida

‘Siñansa di Esun Sabí’ Ta un Fuente di Bida

“O PROFUNDIDAT di e rikesanan, tantu di e sabiduria komo di e konosementu di Dios! Ki inskudriñabel su huisionan ta i insondabel su kamindanan!” apòstel Pablo a proklamá. (Romanonan 11:33) I e patriarka fiel Jòb a bisa: “[Yehova Dios ta] sabí di kurason.” (Jòb 9:4) Sí, e sabiduria di e Kreadó di shelu i tera ta inkomparabel. Kiko nos por bisa tokante e lei, òf e Palabra skirbí, di e Kreadó ei?

E salmista a kanta: “E lei di SEÑOR ta perfekto, e ta restorá alma; e testimonio di SEÑOR ta fiel, e ta hasi hende simpel bira sabí. E preseptonan di SEÑOR ta korekto, nan ta alegrá kurason; e mandamentunan di SEÑOR ta puru, nan ta iluminá wowo.” (Salmo 19:7, 8) Rei Salomon di Israel di antigwedat sigur a komprondé e bèrdat di e palabranan aki! El a bisa: “Siñansa di [esun] sabí ta un fuente di bida, pa evitá e trampanan di morto.” (Proverbionan 13:14) Den e promé 13 versíkulonan di Proverbionan kapítulo 13, Salomon a mustra kon konsehonan ku nos ta haña den e Palabra di Dios por yuda nos mehorá e kalidat di nos bida i yuda nos evitá di pon’é na peliger.

Sea Dispuesto pa Siña

“Un yu sabí ta aseptá disiplina di su tata, ma un hasidó di bofon no ta hasi kaso di reprendementu,” segun Proverbionan 13:1. E disiplina di un tata por ta sea suave òf severo. Promé, e por bin den forma di instrukshon, i si e yu rechas’é, e disiplina por bin den forma di kastigu. Un yu ku aseptá disiplina di su tata, ta sabí.

Beibel ta bisa: “Esnan ku SEÑOR ta stima, e ta disipliná, i e ta suta tur yu ku e ta risibí.” (Hebreonan 12:6) Un manera ku nos Tata selestial ta disipliná nos ta mediante su Palabra skirbí, Beibel. Ora nos lesa Beibel ku rèspèt i apliká loke nos ta lesa, su Palabra realmente ta disipliná nos. Esaki ta pa nos mes bon, pasobra tur kos ku Yehova bisa ta pa nos benefisio.—Isaias 48:17.

Nos por haña disiplina tambe den forma di korekshon serka un ruman den fe kende ta interesá den nos bienestar spiritual. Nos por konsiderá kualkier konseho útil ku ta na armonia ku e Palabra di Dios komo konseho ku ta bini di Dios, e gran Fuente di bèrdat, i no komo si fuera e ta bini di e persona ku ta konsehá nos. Nos ta sabí si nos asept’é komo konseho ku ta bin di Yehova. Ora nos hasi esei i permitié influensiá nos pensamentu, mehorá nos komprondementu di Beibel i korigí nos kamindanan, nos ta benefisiá di e disiplina. Meskos ta konta pa konseho ku nos ta risibí na reunionnan kristian i den publikashonnan basá riba Beibel. Ora nos reakshoná korektamente riba loke nos ta siña mediante tal palabranan, sea skirbí òf papiá, nos ta disipliná nos mes na un manera ekselente.

Di otro banda, un hasidó di bofon no ta aseptá disiplina. Segun un buki di referensia, “dor ku e ta pensa ku e sa mihó, e no ta dispuesto pa siña.” E no ta hasi kaso ni di e forma mas fuerte di disiplina, esta, reprendementu. Pero lo e por proba ku e disiplina di su Tata ta robes? Yehova nunka tabata robes i nunka e lo ta robes tampoko. Dor di rechasá disiplina, un bofonadó ta hasi su mes ridíkulo. Ku poko palabra, pero bon skohé, Salomon di un manera bunita ta mustra e balor di ta dispuesto pa siña!

Warda Bo Lenga!

Pa mustra kon importante ta pa laga e Palabra di Dios guia nos den nos abla, e rei di Israel ta kompará boka ku un palu ku ta pari fruta. E ta bisa: “Un bon hende ta kome bon for di e fruta di su boka, ma deseo di e traidó ta violensia.” (Proverbionan 13:2) Palabra ku hende ta ekspresá ta fruta di boka. I un hende ta kosechá loke e sembra ku su palabranan. Un eksperto ta bisa: “Si su palabranan ta generoso ku intenshon di establesé un relashon amigabel ku su próhimo, lo e kome bon, disfrutá di un eksistensia felis i na pas.” E situashon ta diferente pa un traidó. E kier kometé violensia i hasi daño na otronan. E ta plania violensia, i esei ta loke e ta kosechá. E trampanan di morto ta dilanti su porta.

Salomon ta sigui bisa: “Esun ku warda su boka ta preservá su bida, ma esun ku habri su boka hanchu ta kaba na ruina.” (Proverbionan 13:3) Papia sin pensa por hiba na un reputashon dañá, sintimentunan heridá, relashonnan tenso i asta daño físiko. Papiamentu pa loko tambe por trese Dios su desaprobashon, pasobra Dios ta tene tur hende responsabel pa loke nan papia. (Mateo 12:36, 37) Sí, ora nos tin bon kontròl riba nos boka, esei lo skapa nos di ruina. Kon anto nos por siña warda òf vigilá nos boka?

Un manera simpel pa hasi esaki ta dor di no papia di mas. “Ora tin hopi papiamentu, piká no ta falta,” Beibel ta bisa. (Proverbionan 10:19) Un otro manera pa warda nos boka ta pa pensa promé ku nos papia. E eskritor inspirá a bisa: “Tin hende ta papia sin pensa, manera hinká di spada, ma lenga di hende sabí ta trese kuramentu.” (Proverbionan 12:18) Ora un hende papia sin pensa promé, tantu esun ku ta papia komo esun ku ta skuch’é por wòrdu di hùrt. P’esei, Beibel ta duna nos e spièrtamentu práktiko aki: “Kurason di e hustu ta studia bon kon pa kontestá.”—Proverbionan 15:28.

Sea Diligente

Salomon ta bisa: “Alma di e hende floho ta antohá i no ta haña nada, ma alma di e hende balente [“diligente,NW] ta keda satisfecho.” (Proverbionan 13:4) Un obra di referensia ta bisa ku “e punto [di e proverbio aki] ta ku deseo so no ta di ningun balor,” i ku ta “diligensia ta loke ta konta. Hende floho ta víktima di deseonan . . . ku ta devorá nan, i nan no ta produsí nada pa motibu di nan flohera.” Sin embargo, alma, òf deseo, di esun diligente ta keda satisfecho.

Kiko nos por bisa di esnan ku no ta dediká nan mes na Yehova dor ku nan kier evitá responsabilidat? Kisas nan ta deseá di biba den Dios su mundu nobo, pero nan ta dispuesto pa dal e pasonan nesesario? Un rekisito pa esnan ku “sali for di e gran tribulashon” ta ku nan mester a ehersé fe den Hesus su sakrifisio di reskate, dediká nan mes na Yehova, i simbolisá nan dedikashon dor di boutismo den awa.—Revelashon 7:14, 15.

Konsiderá tambe kiko kier men traha pa alkansá e privilegio di superintendente den kongregashon. E deseo pa alkansá e trabou ekselente aki ta di elogiá i e Skritura ta animá esei. (1 Timoteo 3:1) Sin embargo, djis mustra ku bo tin e deseo no ta sufisiente. Pa bo por kualifiká pa un privilegio bo tin ku desaroyá e kualidat- i abilidatnan nesesario. Esaki ta eksigí esfuerso personal.

Hustisia —Un Protekshon

Un persona hustu ta kultivá kualidatnan ku ta agradá Dios i ta papia bèrdat. E ta realisá ku gañamentu ta bai kontra e lei di Yehova. (Proverbionan 6:16-19; Kolosensenan 3:9) Relashoná ku esaki, Salomon ta bisa: “Un hende hustu ta odia mentira, ma un hende malbado ta aktua na un manera repugnante i bergonsoso.” (Proverbionan 13:5) Un hende hustu no solamente ta evitá gañamentu; pero e ta ègt odi’é. E sa ku maske kon inosente un mentira por parse, e ta destruí bon relashon entre hende. Ademas, e hende ku ta rekurí na gañamentu ta pèrdè konfiansa di otro hende. Un hende malbado ta aktua di un manera bergonsoso sea dor gaña òf dor di hasi otro kos. Asina e ta kousa bèrgwensa pa su mes.

Pa mustra ku aktonan di bondat den bista di Dios ta trese benefisio, e rei sabí ta bisa: “Hustisia ta warda esun ku su kaminda ta perfekto, ma maldat ta trastorná e pekadó.” (Proverbionan 13:6) Manera un fòrti, hustisia ta protehá un persona, miéntras ku maldat ta ruin’é.

No Pretendé

Mustrando ku e ta komprondé naturalesa humano, e rei di Israel a bisa: “Tin ku ta pretendé di ta riku, ma no tin nada; otro ta pretendé di ta pober, ma tin gran rikesa.” (Proverbionan 13:7) Kisas un persona no ta loke e ta aparentá. Algun hende pober por pretendé di ta riku—kisas pa broma, pa duna un impreshon di ta eksitoso, òf djis pa protehá nan prestigio. Un persona riku kisas por pretendé di ta pober, djis pa skonde su rikesa.

No ta bon pa pretendé. Ora nos no tin sufisiente rekurso material, nos no mester gasta plaka na kos di luho djis pa aparentá ku nos tin plaka. Esaki por stroba nos i nos famia di haña e kosnan nesesario di bida. I ora un hende ta pretendé di ta pober maske e ta riku, esaki por hasié un persona egoista, lokual lo pone ku e no ta haña e rèspèt ku e meresé ni e felisidat ku ta bini ora bo ta generoso. (Echonan 20:35) Biba onestamente ta resultá den un mihó bida.

Tene Deseonan Simpel

Salomon ta bisa: “Preis di reskate pa bida di un hende ta su rikesa, ma e pober no ta tende ningun menasa.” (Proverbionan 13:8) Ki lès e proverbio sabí aki ta transmití?

Rikesa tin su bentaha, pero no ta semper e ta garantia pa felisidat. Den e tempu aki yen di problema ku nos ta biba aden, hende riku i nan famia hopi bes ta kore peliger di ser sekuestrá i di tin ku paga un preis di reskate. Tin biaha, un hende riku lo por paga e reskate pa kumpra su bida bèk òf bida di un miembro di su famia. Pero hopi bes, nan ta mata esun sekuestrá. Esaki ta un peliger ku semper ta keda un menasa pa hende riku.

Un hende di poko rekurso no tin e preokupashon ei. Siendo ku e no tin tur e komodidatnan ni e kosnan material ku un riku ta gosa di dje, e tin ménos chèns di bira blanko di sekuestradó. Esaki ta un dje benefisionan di tene nos deseonan simpel i no usa nos tempu i energia den buskamentu di rikesa.—2 Timoteo 2:4.

Gosa den e “Lus”

Salomon ta sigui mustra ku ora nos hasi kosnan na Yehova su manera, esei ta pa nos mes bon. “Lus di e hustu ta bria kla, ma lampi di e malbado ta paga.”Proverbionan 13:9.

E lampi ta simbolisá loke nos ta dependé ariba pa lusa nos kaminda den bida. ‘Dios su palabra ta un lampi pa pia di e hustu i un lus pa su kaminda.’ (Salmo 119:105) E ta kontené un sinfin di konosementu i sabiduria di e Kreadó. Mas nos mehorá nos komprondementu di Dios su boluntat i propósito, mas kla e lus spiritual ku ta guia nos ta bira. Esei sí ta un fuente di goso! Pakiko nos mester laga sabiduria di mundu òf loke “falsamente ta wòrdu yamá ‘konosementu,’” distraé nos?—1 Timoteo 6:20; 1 Korintionan 1:20; Kolosensenan 2:8.

Pa loke ta e malbado, maske kon kla su lampi ta parse di bria i kon próspero e por parse di ta, su lampi lo paga. E lo terminá den skuridat, kaminda su pia sigur lo trompeká. Ademas, “lo no tin futuro” p’e.—Proverbionan 24:20.

Kiko nos tin ku hasi anto ora nos no tin sigur ki akshon nos mester tuma den un situashon spesífiko? Kiko si nos no ta sigur ku nos tin outorisashon mes pa aktua? Proverbionan 13:10 ta spièrta nos: “Orguyo ta okashoná pleitu so.” Aktua sin konosementu òf sin outorisashon ta un muestra di orguyo di nos parti i sigur ta hiba na frikshon ku otronan. Lo no ta mihó pa konsultá ku esnan ku tin konosementu i disernimentu? “Sabiduria ta ku esnan ku ta aseptá konseho,” e rei sabí ta bisa.

Tene Kuidou ku Speransa Falsu

Plaka por ta útil pa hopi kos. Ta mihó pa bo tin moda di kubri bo gastunan ku biba den nesesidat òf pobresa. (Eklesiastés 7:11, 12) Sin embargo, benefisionan ku nos ta haña mediante rikesanan ilegal por ta engañoso. Salomon ta spièrta nos: “Rikesa hañá dor di engaño lo mengua, ma esun ku rekohé dor di trabou ta oumentá esaki.”Proverbionan 13:11.

Por ehèmpel, wak e tentashon pa gèmbel. Un gèmbeldó por gasta e plaka ku el a traha duru pa haña, sperando ku e lo gana un suma grandi. Pero hopi bes esaki ta bai a kosto di e bienestar di su famia! I kiko ta pasa si e gèmbeldó gana? Ya ku el a haña e plaka na un manera fásil, kisas e tin masha tiki apresio pa su balor. Ademas, podisé e persona ei simplemente no sa kon pa manehá e plaka ku el a gana. Lo no ta probabel ku su rikesa lo disparsé mes lihé ku el a hañ’é? Di otro banda, rikesa ku nos akumulá gradualmente dor di trabou duru, ta oumentá tiki-tiki i por wòrdu usá bon.

“Speransa posponé ta hasi e kurason sinti malu,” Salomon ta bisa, “ma deseo kumplí ta un palu di bida.” (Proverbionan 13:12) Speransa ku no ser realisá, definitivamente ta hiba na desilushon ku ta hasi e kurason sinti malu. Esaki ta sosodé tur dia. Pero ku speransa ku ta sólidamente basá riba e Palabra di Dios si no ta asina. Nos por tin pleno konfiansa ku nan lo kumpli. Asta esnan ku nos ta pensa ku a tarda pa kumpli, lo no desapuntá nos.

Por ehèmpel, nos sa ku Dios su mundu nobo ta serka. (2 Pedro 3:13) Yen di entusiasmo i goso nos ta antisipá e kumplimentu di Dios su promesanan. Kiko ta pasa ora nos usa e tempu promé ku Dios su mundu nobo yega pa okupá nos mes “den e trabou di Señor,” animá nos rumannan, i edifiká un relashon ku Yehova ku ta mas será ku nunka ? En bes di nos “kurason sinti malu,” nos ta yena ku goso. (1 Korintionan 15:58; Hebreonan 10:24, 25; Santiago 4:8) Ora e deseo ku nos tabatin pa basta tempu por fin bira realidat, e ta un palu di bida—e ta duna vigor i refreskamentu.

E Lei di Dios—Un Fuente di Bida

Ilustrando e nesesidat pa obedesé Dios, Proverbionan 13:13 ta bisa: “Esun ku despresiá instrukshon lo paga p’esei, ma esun ku teme e mandamentu lo wòrdu rekompensá.” Si un debedó no kumpli ku su palabra i keda sin paga su debe, e ta pèrdè loke el a pone komo bòrg. Di mes manera, nos lo hiba pèrdida si nos desobedesé e mandamentunan di Dios. Kiko nos lo pèrdè?

“Siñansa di [Esun] sabí ta un fuente di bida, pa evitá e trampanan di morto.” (Proverbionan 13:14) Ora nos ta biba sin e lei òf siñansa di e Dios sabí, Yehova, nos no tin e guia ku por yuda nos hiba un bida mas largu i mas mihó. Sí, esei lo ta un gran pèrdida! Pa nos, e proseder sabí ta pa paga bon tinu na e Palabra di Dios i permitié influensiá nos pensamentu, abla i akshon.—2 Korintionan 10:5; Kolosensenan 1:10.

[Plachinan na página 23]

Reakshoná korektamente riba konseho di Beibel ta un manera ekselente di disipliná bo mes

[Plachinan na página 24, 25]

“Kurason di e hustu ta studia bon kon pa kontestá”

[Plachinan na página 24, 25]

Keda okupá “den e trabou di Señor” ta yena nos ku goso