Bai na kontenido

Bai na kontenido

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Levítiko

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Levítiko

E Palabra di Yehova Ta Bibu

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Levítiko

MENOS ku un aña a pasa for di dia ku Dios a libra e israelitanan for di sklabitut den Egipto. Awor ku nan a ser organisá den un nashon nobo, nan ta riba kaminda pa e tera di Kánaan. Yehova su propósito ta pa un nashon santu biba einan. Sin embargo, e estilo di bida i práktikanan religioso di e kananeonan ta hopi degradá. P’esei e Dios berdadero ta duna e kongregashon di Israel reglanan ku lo apartá nan pa Dios su sirbishi. Esakinan a keda registrá den Beibel den e buki di Levítiko. E buki aki ta abarká no mas ku un luna lunar. Profeta Moisés a skirbié den e desierto di Sinaí, aparentemente na aña 1512 promé ku nos era. (Eksodo 40:17; Numbernan 1:1-3) Bes tras bes den e buki Yehova ta urgi su adoradónan pa nan ta santu.—Levítiko 11:44; 19:2; 20:7, 26.

Testigunan di Yehova djawe no ta bou di e Lei ku Dios a duna mediante Moisés. E morto di Hesukristu a abolí e Lei ei. (Romanonan 6:14; Efesionan 2:11-16) Sin embargo, e reglanan ku nos ta haña den Levítiko por benefisiá nos, i siña nos hopi kos tokante e adorashon di nos Dios, Yehova.

OFRENDANAN SANTU—BOLUNTARIO I OBLIGATORIO

(Levítiko 1:1–7:38)

Algun di e ofrenda- i sakrifisionan di e Lei tabata boluntario, miéntras ku otronan tabata obligatorio. Por ehèmpel, e ofrenda kimá tabata boluntario. Nan a present’é na Dios den su totalidat, meskos ku Hesukristu boluntariamente a duna su bida kompletu komo un sakrifisio di reskate. E ofrenda boluntario di sakrifisio di komunion a ser kompartí. Un parti di dje a keda presentá na Dios riba altar, e saserdote a kome un parti, i esun ku a ofres’é a kome e otro parti. Di igual manera, pa kristiannan ungí, e Konmemorashon di e morto di Kristu ta un sena di komunion, un sena ku nan ta kompartí ku Dios.—1 Korintionan 10:16-22.

Ofrenda pa piká i ofrenda pa kulpa tabata obligatorio. E ofrenda pa piká a kubri pikánan kometé pa eror, esta, no intenshonalmente. E ofrenda pa kulpa a satisfasé Dios ora ku un malechor a violá e derecho di un otro persona, òf e ofrenda a restorá sierto derechonan di un malechor ku a repentí, òf pa ámbos kos. Tambe tabatin ofrenda di maishi ku tabata pa duna rekonosementu na Yehova su perkurashonnan abundante. Tur e asuntunan aki ta interesá nos pasobra e sakrifisionan stipulá bou di e aliansa di e Lei a señalá na Hesukristu i su sakrifisio òf na e benefisionan di su sakrifisio.—Hebreonan 8:3-6; 9:9-14; 10:5-10.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

2:11, 12—Dikon miel tabata inaseptabel pa Yehova komo “un ofrenda di kandela”? Ounke Beibel Santu ta usa e palabra miel, den e konteksto aki e no por ta referí na miel di abeha. (Wak e nota na pia di página di e Tradukshon di Mundu Nobo di e Santu Skritura—Ku Referensia.) Pasobra maske miel no tabata permití komo “un ofrenda di kandela,” e tabata inkluí si den “e promé frutanan di . . . loke kunuku ta produsí.” (2 Krónikanan 31:5) E miel aki evidentemente tabata e djus òf stropi di fruta. E tabata inaseptabel komo ofrenda riba altar pasobra e por a fermentá.

2:13—Dikon nan mester a ofresé salu ‘huntu ku tur ofrenda’? Esaki no tabata pa drecha sabor di e sakrifisionan. Rònt mundu hende ta usa salu komo un preservativo. Probablemente nan a ofresé salu huntu ku tur ofrenda pasobra salu a representá ku e ofrenda tabata liber di kos putrí i dañá.

Lès pa Nos:

3:17. Siendo ku nan a konsiderá e vèt komo e parti mas mihó òf mas riku di e karni, e prohibishon pa kom’é evidentemente a inkulká den e israelitanan ku e mihó parti a pertenesé na Yehova. (Génesis 45:18) Esaki ta rekordá nos ku nos mester duna Yehova lo mihó ku nos tin.—Proverbionan 3:9, 10; Kolosensenan 3:23, 24.

7:26, 27. E israelitanan no tabatin mag di kome sanger. Desde Dios su punto di bista, sanger ta representá bida. Levítiko 17:11 ta deklará: “Bida di e karni ta den e sanger.” Te awe, apstené di sanger a keda e norma pa adoradónan berdadero.—Echonan 15:28, 29.

TA ESTABLESÉ E SASERDOSIO SANTU

(Levítiko 8:1–10:20)

Na ken Dios a duna e responsabilidat di perkurá pa e debernan relashoná ku sakrifisio i ofrenda? Esei a keda enkargá na e saserdotenan. Riba instrukshon di Dios, Moisés a tene un seremonia di instalashon pa Aaron, e sumo saserdote, i pa su kuater yu hòmbernan, ku lo mester a traha komo saserdote bou di dje. E seremonia aparentemente a dura shete dia, i e saserdosio a kuminsá funshoná e siguiente dia.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

9:9—Kiko tabata e importansia di basha sanger na pia di e altar i di pon’é na e kachunan di e altar? Esaki a demostrá ku Yehova a aseptá sanger pa e propósito di ekspiashon, esta, pa kubri piká. Henter e areglo di ekspiashon tabata basá riba sanger. Apòstel Pablo a skirbi: “Segun Lei, kasi tur kos ta wòrdu purifiká ku sanger, i sin dramamentu di sanger no tin pordon.”—Hebreonan 9:22.

10:1, 2—Kiko por tabata enbolbí den e piká di Nadab i Abiú, e yu hòmbernan di Aaron? Djis despues ku Nadab i Abiú a komportá nan mes inapropiadamente ora nan tabata ehersé nan debernan saserdotal, Yehova a prohibí saserdotenan di bebe biña òf bebida stèrki miéntras ku nan ta sirbiendo na e tabernakel. (Levítiko 10:9) Esaki ta indiká ku posiblemente Aaron su dos yu hòmbernan lo tabata bou di influensia di alkohòl na e okashon deskribí aki. Sin embargo, e motibu real pakiko nan a muri tabata ku nan a ofresé ‘kandela straño [òf ilegítimo], ku Yehova no a ordená nan.’

Lès pa Nos:

10:1, 2Sirbidónan di Dios djawe den puesto di responsabilidat mester kumpli ku rekisitonan divino. Ademas, nan no mester tuma sierto libertat ora nan ta atendé nan responsabilidatnan.

10:9. Nos no mester efektuá nos debernan pa ku Dios bou di influensia di bebida alkohóliko.

ADORASHON SANTU TA EKSIGÍ LIMPIESA

(Levítiko 11:1–15:33)

E reglanan di kuminda relashoná ku bestia limpi i impuru a benefisiá e israelitanan den dos manera. E reglanan aki a protehá nan di ser infektá ku organismonan perhudisial i tambe a fortalesé e barera entre nan i e pueblonan di e nashonnan rònt di nan. Otro reglanan a trata ku impuresa dor di kontakto ku kadaver, e purifikashon di hende muhé despues di duna lus, proseduranan relashoná ku lepra i impuresa debí na derame di líkido for di e órganonan seksual di hende hòmber i hende muhé. Saserdotenan mester a atendé e asuntunan relashoná ku personanan ku a bira impuru.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

12:2, 5—Dikon dunamentu di lus a hasi un muhé “impuru”? Dios a traha e órganonan reproduktivo pa transmití bida humano perfekto. Sin embargo, debí na e efektonan heredá di piká, hende a pasa bida imperfekto i pekaminoso na nan yunan. E periodonan temporal di “impuresa” konektá ku dunamentu di lus i tambe ku otro asuntunan, manera menstruashon i emishon di simia, a hasi e israelitanan konsiente di e piká ku nan a heredá. (Levítiko 15:16-24; Salmo 51:5; Romanonan 5:12) E reglanan rekerí pa purifikashon lo a yuda e israelitanan komprondé ku nan tabatin mester di un sakrifisio di reskate pa kubri humanidat su kondishon pekaminoso i restorá hende na perfekshon. Pues, e Lei a bira nan ‘tutor pa guia nan na Kristu.’—Galationan 3:24.

15:16-18—Kiko ta e “emishon di simia” menshoná den e versíkulonan aki? Esaki aparentemente ta referí na un emishon di simia durante anochi i tambe na relashon seksual entre hende kasá.

Lès pa Nos:

11:45. Yehova Dios ta santu i ta eksigí di esnan ku ta rindi sirbishi sagrado na dje pa nan ta santu. Nan mester hasi esfuerso pa alkansá santidat i keda limpi den sentido físiko i spiritual.—2 Korintionan 7:1; 1 Pedro 1:15, 16.

12:8. Yehova a permití hende pober ofresé para komo sakrifisio en bes di un karné, ku ta mas kostoso. E ta tene konsiderashon ku hende pober.

MESTER MANTENÉ SANTIDAT

(Levítiko 16:1–27:34)

E sakrifisionan di mas importante pa piká a ser ofresé anualmente riba e Dia di Ekspiashon. Nan a ofresé un toro pa e saserdotenan i e tribu di Levi. Pa e tribunan di Israel no-saserdotal nan a sakrifiká un kabritu. Tambe tabatin un kabritu bibu ku nan a manda bai den desierto despues di pronunsiá e pueblo su pikánan riba dje. E dos kabritunan aki a konta komo un solo ofrenda pa piká. Tur esaki a señalá na e echo ku Hesukristu lo a ser sakrifiká i tambe ku lo el a bai ku piká.

Reglanan tokante komementu di karni i tokante otro asuntunan ta enfatisá pa nos e nesesidat di ta santu ora nos ta adorá Yehova. Apropiadamente, e saserdotenan mester a mantené nan mes santu. E tres fiestanan anual tabata okashonnan pa gran alegria i pa gradisí e Kreadó. Tambe Yehova a duna su pueblo reglanan relashoná ku mal uso di su nòmber santu, wardamentu di sabat i e Hubileo, komportashon pa ku hende pober i kon mester trata esklabo. E bendishonnan ku lo a resultá dor di obedesé Dios a ser poné na kontraste ku e maldishonnan ku e pueblo lo a eksperensiá si nan desobedesé. Tambe tin reglanan tokante ofrenda en konekshon ku voto i baluashon, e primogénito di bestia i dunamentu di un désimo parti (diesmo) di tur kos komo ‘algu ku ta santu pa Yehova.’

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

16:29—Den ki manera e israelitanan mester a ‘humiá nan alma’? E prosedura aki, ku mester a tuma lugá riba Dia di Ekspiashon, tabata relashoná ku buskamentu di pordon pa piká. Evidentemente, na e tempu ei nan tabata konektá yunamentu ku rekonosementu di piká. P’esei, muy probablemente ‘humiá nan alma’ a referí na yunamentu.

19:27—Kiko e mandamentu pa “no feita e kabei ku ta krese na banda di boso kabes” ni “daña e rantnan” di barba a nifiká? Dios a duna e lei aki evidentemente pa evitá ku e hudiunan a kòrta nan barba òf kabei den un manera ku lo a imitá sierto práktikanan pagano. (Jeremias 9:25, 26; 25:23; 49:32) Sin embargo, Dios su mandamentu no a nifiká ku e hudiunan no por a kòrta nada-nada di nan barba òf di nan kabei di kara.—2 Samuel 19:24.

25:35-37—Tabata semper malu pa e israelitanan kobra interes? Si e plaka ku un hende a fia tabata pa hasi negoshi, esun ku a fi’é e plaka por a kobra interes. Sin embargo, e Lei a prohibí pa kobra interes riba fiansa ku hende a hasi pa kombatí pobresa. Tabata un mal kos pa saka probecho di e kontratempunan ekonómiko di un próhimo desampará.—Eksodo 22:25.

26:19—Kon ‘shelu por bira manera heru i tera manera bròns’? Debí na falta di áwaseru, e shelu riba tera di Kánaan lo a haña un aparensia manera heru duru impenetrabel. Sin áwaseru, e tera lo tabatin un brio metáliko koló di bròns.

26:26—Kiko Beibel ke men ku ‘dies muhé lo hòrna pan den un solo fòrnu’? Normalmente, kada hende muhé lo tabatin mester di un fòrnu pa tur e kosnan ku lo e tabatin di hòrna. Pero e palabranan aki a indiká ku lo a bin asina un skarsedat di kuminda ku asta un solo fòrnu lo tabata sufisiente pa hòrna loke dies muhé tabatin ku kushiná. Esaki tabata un di e konsekuensianan profetisá si nan no mantené santidat.

Lès pa Nos:

20:9. Un aktitut odioso i malisioso tabata mes malu ku asesinato den bista di Yehova. P’esei el a preskribí e mesun kastigu pa maldishoná bo mayornan ku si bo a ègt asesiná nan. Esaki no mester motivá nos pa mustra amor na rumannan den fe?—1 Juan 3:14, 15.

22:32; 24:10-16, 23. Nos no mag zundra òf profaná e nòmber di Yehova. Al kontrario, nos tin ku alabá su nòmber i resa pa e ser santifiká.—Salmo 7:17; Mateo 6:9.

KI EFEKTO LEVÍTIKO TIN RIBA NOS ADORASHON

Testigunan di Yehova djawe no ta biba bou di e Lei. (Galationan 3:23-25) Sin embargo, komo ku loke ta ser bisá den Levítiko ta duna nos un idea mas kla di Yehova su punto di bista riba vários asuntu, e por tin un efekto riba nos adorashon.

Segun ku bo ta hasi e lesamentu semanal di Beibel komo preparashon pa e Skol di Ministerio Teokrátiko, lo bo keda indudablemente impreshoná pa e echo ku nos Dios ta rekerí santidat di su sirbidónan. Tambe e buki bíbliko aki por motivá bo pa duna e Haltísimo lo mihó ku bo tin, i semper mantené santidat ku lo resultá den su alabansa.

[Plachi na página 21]

Sakrifisionan ofresé bou di e Lei a señalá na Hesukristu i su sakrifisio

[Plachi na página 22]

E Fiesta di Pan sin Zürdeg tabata un evento di gran goso

[Plachi na página 23]

E fiestanan anual, manera e Fiesta di Tabernakelnan (Kabaña), tabata okashonnan pa gradisí Yehova