Bai na kontenido

Bai na kontenido

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Promé Samuel

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Promé Samuel

E Palabra di Yehova Ta Bibu

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Promé Samuel

TA AÑA 1117 promé ku nos era. Un treshen aña despues ku Josué a kompletá e konkista di e Tera Primintí. E ansianonan di Israel ta aserká e profeta di Yehova ku un petishon remarkabel. E profeta ta hasi orashon tokante e asuntu, i Yehova ta otorgá nan loke nan a pidi. Esaki ta marka fin di e periodo di e Huesnan i komienso di e era di reinan humano ku ta goberná Israel. E buki bíbliko di Promé Samuel ta relatá susesonan eksitante rondó di e tempu importante ei di kambio den historia di e nashon di Israel.

Promé Samuel a ser skirbí dor di Samuel, Natan i Gad, i ta abarká un periodo di 102 aña, for di 1180 pa 1078 promé ku nos era. (1 Krónikanan 29:29) E ta un relato tokante kuater lider di Israel. Dos a sirbi komo hues, dos komo rei; dos tabata obediente na Yehova, dos nò. Tambe nos ta sera konosí ku dos muhé ehemplar i un guerero balente pero suave. E ehèmpelnan ei ta siña nos lèsnan balioso tokante aktitutnan i akshonnan ku ta bon pa imitá i pa evitá. Pues, e kontenido di Promé Samuel por ehersé poder riba nos pensamentu- i akshonnan.—Hebreonan 4:12.

SAMUEL TA REMPLASÁ ELÍ KOMO HUES

(1 Samuel 1:1–7:17)

Ta tempu di e Fiesta di Rekohementu, i Ana, kende ta biba na Rama, ta superkontentu. * Yehova a kontestá su orashonnan, i el a duna lus na un yu hòmber. Pa Ana kumpli ku su promesa, e ta hiba su yu hòmber Samuel pa sirbi na ‘e kas di Yehova.’ Einan e mucha ta “sirbi SEÑOR dilanti di saserdote Elí.” (1 Samuel 1:24; 2:11) Ora Samuel ta hopi yòn ainda Yehova ta papia kuné i ta pronunsiá huisio kontra e kas di Elí. Segun ku Samuel ta krese, henter e pueblo di Israel ta bin rekonos’é komo un profeta di Yehova.

Ku tempu, e filisteonan ta bin bringa kontra Israel. Nan ta kapturá e Arka i mata e dos yu hòmbernan di Elí. Ora Elí ta tende e notisia, e ta kai muri. El a “husga Israel kuarenta aña.” (1 Samuel 4:18) E Arka den man di e filisteonan ta resultá desastroso, p’esei nan ta mand’é bèk pa e israelitanan. Awor ta Samuel ta husga Israel, i tin pas den e pais.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

2:10—Dikon Ana a pidi den orashon pa Yehova “duna forsa na Su rei” miéntras ku Israel no tabatin ningun rei humano? E Lei di Moisés a profetisá ku e israelitanan lo haña un rei humano. (Deuteronomio 17:14-18) Jakòb a bisa den su profesia na su kama di morto: “E sèpter [un símbolo di outoridat di rei] lo no kita for di Huda.” (Génesis 49:10) Ademas, relashoná ku Sara—e antepasado di e israelitanan—Yehova a bisa: “Reinan di pueblonan lo sali for di dje.” (Génesis 17:16) Pues anto, Ana a hasi orashon tokante un futuro rei.

3:3—Ta den e Santísimo mes Samuel tabata drumi? Nò, no ta eiden. Samuel tabata un levita di e famia no-saserdotal di e koatitanan. (1 Krónikanan 6:33-38) Komo tal, e no tabatin mag di “bai paden pa mira e kosnan santu.” (Numbernan 4:17-20) E úniko parti di e santuario ku Samuel tabatin akseso na dje tabata e patio di e tabernakel. Ta einan lo e mester tabata drumi. Aparentemente, Elí tambe tabata drumi un kaminda eibanda den e patio. E ekspreshon “kaminda e arka di Dios tabata,” evidentemente ta referí na e área di e tabernakel.

7:7-9, 17—Dikon Samuel a ofresé un sakrifisio kimá na Mizpa i a traha un altar na Rama, siendo ku mester a ofresé sakrifisio riba un base regular solamente na e lugá ku Yehova a skohe? (Deuteronomio 12:4-7, 13, 14; Josué 22:19) Despues ku nan a kita e Arka sagrado for di e tabernakel na Silo, Yehova su presensia no tabata bisto mas einan. Pues komo Dios su representante, Samuel a ofresé un sakrifisio kimá na Mizpa i tambe el a traha un altar na Rama. Yehova aparentemente a aprobá e akshonnan aki.

Lès pa Nos:

1:11, 12, 21-23; 2:19. Ana su aktitut di hasi orashon, su humildat, su apresio pa Yehova su bondat i su kariño maternal duradero ta un bon ehèmpel pa tur hende muhé temeroso di Dios.

1:8. Elkana sigur a pone un bon ehèmpel di fortalesé otro hende ku palabra! (Jòb 16:5) Na promé lugá, el a hasi Ana ku tabata deprimí un pregunta ku no a kontené akusashon. El a puntra: “Pakiko bo kurason ta tristu asina?” Esaki a animá Ana pa ekspresá loke e ta sinti. Kaba Elkana a sigur’é di su amor, bisando: “Mi no ta nifiká mas pa bo ku dies yu hòmber?”

2:26, NW; 3:5-8, 15, 19. Nos ta bira “mas agradabel” pa Dios i pa hende dor di kumpli diligentemente ku e trabou ku Dios a asigná nos, dor di probechá di entrenamentu spiritual i dor di ta kortes i respetuoso.

4:3, 4, 10. Asta un opheto asina santu manera e arka di aliansa no a resultá di ta un amuleto ku ta duna protekshon. Nos tin ku ‘warda nos di ídolonan.’—1 Juan 5:21.

E PROMÉ REI DI ISRAEL —UN ÉKSITO ÒF UN FRAKASO?

(1 Samuel 8:1–15:35)

Samuel ta keda fiel na Yehova henter su bida, pero su yu hòmbernan sí no ta kana den un manera ku ta agradá Dios. Ora e ansianonan di Israel ta pidi pa haña un rei humano, Yehova ta duna nan un rei. Samuel ta sigui Yehova su instrukshon i ta ungi Saul, un nèchi benjaminita, komo rei. Saul ta fortalesé su posishon komo rei dor di derotá e amonitanan.

Saul su yu hòmber balente, Jonatan, ta derotá un guarnishon òf pòst militar di e filisteonan. E filisteonan ta bin kontra Israel ku un ehérsito inmenso. Saul ta drenta den pániko i desobedientemente e mes ta ofresé un sakrifisio kimá. Yen di kurashi Jonatan ta bai ku solamente e hóben ku ta karga su arma i ta ataká un otro pòst militar di e filisteonan. Sin embargo, Saul su huramentu imprudente ta pone ku e viktoria no ta dje kompletu ei. Saul ta sigui “bringa kontra tur su enemigunan na tur banda.” (1 Samuel 14:47) Sin embargo, despues di derotá e amalekitanan, e ta desobedesé Yehova dor di spar loke a ser “poní bou di maldishon.” (Levítiko 27:28, 29) Konsekuentemente, Yehova ta rechasá Saul komo rei.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

9:9—Kiko ta e importansia di e ekspreshon “esun ku awor ta wòrdu yamá profeta, ántes tabata wòrdu yamá miradó”? E palabranan aki kisas ta indiká ku segun ku e profetanan a bira mas prominente den e tempu di Samuel i durante e era di e reinan di Israel, e palabra “miradó” a ser remplasá pa e palabra “profeta.” Samuel ta ser konsiderá e promé di e fila di profetanan.—Echonan 3:24.

14:24-32, 44, 45—Jonatan a pèrdè Dios su fabor pasobra el a kome miel i asina violá e huramentu di Saul? Ta parse ku esaki no a pone Jonatan pèrdè Dios su fabor. Na promé lugá, Jonatan no tabata sa di e huramentu di su tata. Ademas, e huramentu di Saul, motivá sea pa selo falsu òf un punto di bista robes di su poder komo rei, a kousa problema pa e pueblo. Kon un huramentu asina por tabatin Dios su aprobashon? Ounke Jonatan tabata dispuesto pa aseptá e konsekuensianan di a kibra e huramentu, su bida a keda di spar.

15:6—Dikon e keneonan a risibí konsiderashon spesial serka Saul? E keneonan tabata yunan di Moisés su suegro. Nan a yuda e israelitanan despues ku esakinan a bai for di Seru Sinaí. (Numbernan 10:29-32) Den e tera di Kánaan, e keneonan a biba tambe pa un tempu huntu ku e yunan di Huda. (Huesnan 1:16) Ounke despues nan a bai biba meimei di e amalekitanan i vários otro pueblo, e keneonan a keda ku lasonan amistoso ku Israel. Ku bon motibu anto, Saul a spar e keneonan.

Lès pa Nos:

9:21; 10:22, 27. E aktitut modesto i humilde ku Saul tabatin na prinsipio ora ku el a bira rei a proteh’é di aktua imprudente ora ku algun ‘hòmber pèrvèrso’ no a aseptá su nombramentu komo rei. Tal aktitut mental definitivamente ta sirbi komo un protekshon kontra aktonan deskabeyá!

12:20, 21. Nunka permití “kosnan bano,” manera konfiansa den hende i den e poder militar di nashonnan òf idolatria, desviá bo di sirbi Yehova.

12:24. Un kos importante ku por yuda nos mantené temor respetuoso pa Yehova i sirbié di henter nos kurason ta di “konsiderá ki kosnan grandi el a hasi” pa su pueblo den tempu antiguo i tambe tempu moderno.

13:10-14; 15:22-25, 30. Tene kuidou pa nos no tin e aktitut di bai mas ayá di nos outoridat, ekspresá sea pa medio di aktonan desobediente òf pa medio di un aktitut orguyoso.—Proverbionan 11:2.

UN MUCHA WARDADÓ DI KARNÉ TA SER SKOHÉ PA BIRA REI

(1 Samuel 16:1–31:13)

Samuel ta ungi David di e tribu di Huda pa bira e futuro rei. Poko despues, David ta mata e gigante filisteo Goliat ku un solo piedra di su slenger. David ku Jonatan ta forma un amistat hopi será. Saul ta pone David na enkargo di su guereronan. Komo reakshon riba e tantísimo viktorianan di David, e muhénan di Israel ta kanta: “Saul a mata su milnan, i David su dies milnan.” (1 Samuel 18:7) Yen di envidia, Saul ta purba mata David. Despues ku Saul ta ataká David tres biaha, David ta hui bai i bira un fugitivo.

Durante David su añanan komo fugitivo, e ta spar Saul su bida dos biaha. Tambe e ta sera konosí i ku tempu ta kasa ku bunita Abigail. Ora ku e filisteonan ta bin pa bringa kontra Israel, Saul ta konsultá Yehova. Pero Yehova a bandon’é i Samuel tabata morto. Desesperá, Saul ta konsultá un spiritista, i e ta bisa Saul ku lo e ser matá den e bataya kontra e filisteonan. Durante e bataya ei, Saul ta keda gravemente heridá, i nan ta mata su yunan. E relato ta terminá ku Saul muriendo komo un frakaso. David ta biba skondí ainda.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

16:14—Ta ki spiritu malu tabata terorisá Saul? Den e idioma original, e palabra “spiritu” no ta referí nesesariamente na un kriatura spiritual. E por nifiká un estado mental. Siendo ku e teksto ta papia di e “spiritu malu” komo si fuera el a bin for di Yehova, e no por ta un demoño, pero mas bien ta referí na Saul su estado mental, su impulso interno pa hasi loke ta malu. Ora Yehova a kita su spiritu santu, Saul a pèrdè e protekshon di e spiritu santu i a ser dominá pa su propio mal aktitut òf spiritu. Komo ku Yehova a permití e spiritu ei remplasá Su spiritu santu, Beibel ta referí na e spiritu malu aki komo “un spiritu malu for di SEÑOR.”

17:55-58—En bista di 1 Samuel 16:17-23, dikon Saul a puntra ta yu di ken David tabata? Saul su pregunta no tabata djis tokante kon yama e tata di David. Muy probablemente e kier a sa ki klase di hòmber tabata tata di un mucha ku a kaba di efektuá e hazaña asombroso di mata un gigante.

Lès pa Nos:

16:6, 7. En bes di keda impreshoná ku aparensia eksterior di hende òf kore husga nan, nos tin ku purba mira nan manera Yehova ta mira nan.

17:47-50. Ku kurashi nos por enfrentá oposishon òf persekushon na man di enemigunan paresido na Goliat pasobra ‘e bataya ta di Yehova.’

18:1, 3; 20:41, 42. Nos por haña berdadero amigu entre e hendenan ku ta stima Yehova.

21:12, 13. Yehova ta ferwagt di nos ku nos ta usa nos fakultat i abilidat mental pa trata ku situashonnan difísil den bida. El a duna nos su Palabra inspirá, ku ta duna nos prudensia, konosementu i disernimentu. (Proverbionan 1:4) Tambe nos tin e yudansa di ansianonan kristian nombrá.

24:6; 26:11. David a pone un ekselente ehèmpel di berdadero rèspèt pa e ungí di Yehova!

25:23-33. Abigail su sensates i disernimentu ta un bon ehèmpel.

28:8-19. Spiritunan malbado, den nan intento pa dual hende òf perhudiká nan, por pretendé di ta sierto personanan morto. Nos mester keda liber di tur forma di spiritismo.—Deuteronomio 18:10-12.

30:23, 24. E desishon aki, basá riba Numbernan 31:27, ta mustra ku Yehova ta balorá personanan ku ta sirbi di apoyo den e kongregashon. Pues, sea loke sea nos ta hasi, laga nos ‘hasi nos trabou di kurason, komo pa Yehova i no pa hende.’—Kolosensenan 3:23.

Kiko Ta “Mihó Ku Sakrifisio”?

Ki bèrdat fundamental e eksperensianan di Elí, Samuel, Saul i David ta enfatisá? Esaki: “Obedesé ta mihó ku sakrifisio, i skucha ta mihó ku vèt di karné chubatu. Pasobra rebeldia ta manera e piká di bruheria, i kapricho ta manera inikidat i idolatria.”—1 Samuel 15:22, 23.

Ki un gran privilegio nos tin di por partisipá den e trabou mundial di prediká e Reino i hasi disipel! Segun ku nos ta ofresé Yehova “e fruta di nos lepnan,” nos tin ku hasi nos bèst pa obedesé e guia ku e ta duna mediante su Palabra skirbí i mediante e parti terenal di su organisashon.—Oseas 14:2; Hebreonan 13:15.

[Nota]

^ par. 3 Pa mira e sitio di vários lugá menshoná den e buki di Promé Samuel, wak página 18-19 di e foyeto “Mira e Tera Bunita,” publiká dor di Testigunan di Yehova.

[Plachi na página 23]

E promé rei di Israel a kambia for di un gobernante humilde i modesto, pa un monarka orguyoso i kaprichoso

[Plachi na página 24]

Di kiko nos por tin sigur ora nos ta enfrentá oposishon for di enemigunan paresido na Goliat?