Bai na kontenido

Bai na kontenido

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Segundo Reinan

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Segundo Reinan

E Palabra di Yehova Ta Bibu

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Segundo Reinan

E BUKI bíbliko di Segundo Reinan ta un kontinuashon di e buki di Promé Reinan. E ta un relato tokante 29 rei—12 di e reino di nort di Israel i 17 di e reino di sur di Huda. Segundo Reinan ta konta tambe di e aktividatnan di e profetanan Elias, Eliseo i Isaias. Ounke e relato no ta eksaktamente den un órden kronológiko, e ta yega te den e tempu di e destrukshon di Samaria i Yerusalèm. Na tur, Segundo Reinan ta kubri un periodo di 340 aña—for di 920 te 580 promé ku nos era, ora profeta Jeremias a kaba di skirbi e buki aki.

Ki balor Segundo Reinan tin pa nos? Kiko e ta siña nos tokante Yehova i su trato ku hende? Ki lès nos por saka for di e akshonnan di e reinan, e profetanan i otro personanan menshoná den e buki? Laga nos mira kiko nos por siña for di Segundo Reinan.

ELISEO A SIGUI ELIAS

(2 Reinan 1:1–8:29)

Rei Okozias di Israel a sufri un kaida den su kas i a bira malu. El a risibí un notifikashon di profeta Elias ku e lo a muri. En bèrdat Okozias a muri i su ruman Joram a bira rei. Miéntras tantu, Josafat a bira rei di Huda. Elias a ser hibá den un warwarú, i su asistènt, Eliseo, a siguié komo profeta. Durante e mas o ménos 60 añanan di Eliseo su ministerio ku a sigui, el a hasi hopi milager.—Mira e kuadro “Milagernan di Eliseo.”

Ora un rei moabita a rebeldiá kontra Israel, Joram, Josafat i e rei di Edòm a sali pa bai batayá kontra dje. Pa motibu di e fieldat di Josafat, nan a haña e viktoria. Despues, e rei di Siria a plania un atake di sorpresa kontra Israel. Sin embargo, Eliseo a pone e plan frakasá. E rei di Siria a bira furioso i a manda “kabai, garoshi i un ehérsito grandi” pa kapturá Eliseo. (2 Reinan 6:14) Eliseo a hasi dos milager i a manda e sirionan bèk na pas. Ku tempu, e rei sirio Bèn-adad a sitia Samaria. Esaki a resultá den un hamber severo, pero Eliseo a profetisá ku lo a bini un fin na e hamber.

Poko tempu despues Eliseo a bai Damasko. Rei Bèn-adad, ku tabata malu e tempu ei, a manda Hazael puntr’é si e lo a rekuperá di su enfermedat. Eliseo a pronostiká ku e rei lo a muri i ku Hazael lo a bin goberná na su lugá. E siguiente dia mes, Hazael a sofoká e rei bou di un ‘klechi muhá’ i a tuma e reinado. (2 Reinan 8:15) Na Huda, Joram, yu di Josafat a bira rei, i despues di dje a sigui su yu Okozias.—Mira e kuadro “Reinan di Huda i di Israel.”

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

2:9Pakiko Eliseo a pidi ‘un porshon dòbel di Elias su spiritu’? Pa Eliseo por a kumpli ku e responsabilidat komo profeta pa Israel, e tabatin mester di e mesun spiritu ku Elias a demostrá, esta, e spiritu di kurashi i balentia. Realisando esaki, Eliseo a pidi un porshon dòbel di e spiritu di Elias. Elias a nombra Eliseo komo su susesor i Eliseo tabata su asistènt pa seis aña, di manera ku Eliseo a mira Elias komo su tata spiritual; Eliseo tabata manera e primogénito spiritual di Elias. (1 Reinan 19:19-21; 2 Reinan 2:12) P’esei, meskos ku un yu primogénito a risibí dos parti di e herensia di su tata, Eliseo a pidi i a risibí dos parti di e herensia spiritual di Elias.

2:11Ora Elias ‘a subi bai den e warwarú,’ ta kua “shelu” el a bai? No tabata trata aki di e universo físiko ni di e lugá spiritual kaminda Dios i su yunan angelikal ta biba. (Deuteronomio 4:19; Salmo 11:4; Mateo 6:9; 18:10) E “shelu” na kua Elias a subi tabata e atmósfera di tera. (Salmo 78:26; Mateo 6:26) Aparentemente, pasando dor di e atmósfera, e garoshi di kandela a transferí Elias na un otro parti di tera, kaminda el a sigui biba pa un tempu. De echo, añanan despues, Elias a skirbi un karta na Joram, rei di Huda.—2 Krónikanan 21:1, 12-15.

5:15, 16Pakiko Eliseo no a aseptá e regalo di Naaman? Eliseo a nenga e regalo pasobra el a rekonosé ku no ta ku su poder el a hasi e milager di kura Naaman, sino ku poder di Yehova. Eliseo no a pensa mes pa saka probecho di e funshon den kua Dios a nombr’é. Adoradónan berdadero djawe no ta buska pa saka probecho personal for di nan sirbishi na Yehova. Nan ta tuma e siguiente spièrtamentu di Hesus na pechu: “Pòrnada boso a risibí, pòrnada boso mester duna.”—Mateo 10:8.

5:18, 19Ta pordon Naaman tabata pidi pa motibu ku e tabatin ku partisipá den un akto religioso? Aparentemente e rei sirio tabata bieu i suak i e tabatin ku tene na man di Naaman pa e no kai. Ora e rei a bùig abou pa adorá Rimon, Naaman tambe a bùig. Pero Naaman no a bùig abou pa rindi adorashon sino djis pa wanta e kurpa di e rei. Naaman a pidi Yehova pordon’é pa e echo ku el a kumpli ku e deber sivil aki. Eliseo a kere Naaman, p’esei el a bis’é: “Bai na pas.”

Lès pa Nos:

1:13, 14. Un hende por salba su bida dor di siña a base di e kosnan ku e ta opservá i dor di aktua ku humildat.

2:2, 4, 6Ounke Eliseo tabata asistènt di Elias pa un seis aña asina, el a insistí pa no bai laga Elias. Ki un ehèmpel magnífiko di lealtat i amistat!—Proverbionan 18:24.

2:23, 24. E motibu prinsipal ku e muchanan a hasi bofon di Eliseo ta pasobra aparentemente e tabata pelon i tabatin e pañanan ofisial di Elias bistí. Nan a rekonosé Eliseo komo representante di Yehova i simplemente no kier a mir’é banda di nan. Nan a bis’é pa e “subi,” esta, pa e sigui subi bai Bèt-èl òf ser tumá ariba meskos ku Elias. Aparentemente e muchanan a reflehá e aktitut hostil di nan mayornan. Ta masha importante pa mayornan siña nan yunan respetá Dios su representantenan!

3:14, 18, 24. Yehova su palabra ta kumpli semper.

3:22. E refleho di e lus di mainta trempan a krea e impreshon ku e awa tabata kòrá manera sanger, tal bes pa motibu ku e suela den e roinan resien trahá tabata kontené klei kòrá. Yehova por opta pa usa fenómenonan natural pa kumpli ku su propósitonan.

4:8-11. Un muhé na Sunem ku a rekonosé ku Eliseo tabata “un hòmber santu di Dios” a ekstendé hospitalidat na dje. Nos no mester hasi meskos pa adoradónan fiel di Yehova?

5:3. E hobensita israelita tabatin fe ku Dios por hasi milager. Tambe e tabatin e kurashi pa papia tokante su fe. Hóbennan, boso ta hasi esfuerso pa fortifiká boso fe den e promesanan di Dios i boso tin e kurashi pa papia tokante e bèrdat ku boso maestronan i kompañeronan di skol?

5:9-19. E ehèmpel di Naaman ta mustra ku un persona orguyoso por siña bira humilde, no ta bèrdat?—1 Pedro 5:5.

5:20-27. Gehazi a paga karu pa su mentira! Ora nos pensa bon riba e doló di kurason i tragedia ku hibamentu di un bida dòbel por trese kuné, nos ta evitá e tipo di akshonnan ei.

ISRAEL I HUDA A BAI DEN EKSILIO

(2 Reinan 9:1–25:30)

Jehú a ser ungí komo rei di Israel. Mesora el a kuminsá un kampaña pa kaba ku e kas di Akab. Komo un hòmber kompetente, Jehú a ‘eliminá adorashon di Baal for di Israel.’ (2 Reinan 10:28) Ora Atalía, mama di Okozias, a haña sa ku Jehú a mata su yu, “[Atalía] a lanta i a destruí henter e desendensia di rei” di Huda i a tuma e trono. (2 Reinan 11:1) Ta solamente Joas, yu hòmber chikí di Okozias, a skapa i despues ku nan a skond’é seis aña, el a ser nombrá rei di Huda. Siguiendo e instrukshonnan di Joiada e saserdote, Joas a sigui hasi loke ta korekto den bista di Yehova.

Despues di Jehú, tur e reinan ku a goberná Israel a hasi loke ta malu den bista di Yehova. Eliseo a muri un morto natural den e tempu di e nietu di Jehú. E di kuater rei di Huda ku a sigui Joas tabata Akaz, i e “no a hasi bon den bista di SEÑOR.” (2 Reinan 16:1, 2) Sin embargo, su yu Ezekias, a resultá di ta un rei ku “a tene duru na SEÑOR.” (2 Reinan 17:20; 18:6) Na aña 740 promé ku nos era, tempu ku Ezekias tabata rei di Huda i Oseas tabata goberná Israel, e rei di Asiria Salmanasar “a kapturá Samaria i a hiba Israel den eksilio na Asiria.” (2 Reinan 17:6) Despues di esei, nan a trese stranheronan den e teritorio di Israel, i e religion samaritano a kuminsá eksistí.

Di e shete reinan ku a sigui Ezekias na Huda, ta solamente Josias a tuma medida pa eliminá adorashon falsu for di e tera. Finalmente na aña 607 promé ku nos era, e babilonionan a kapturá Yerusalèm i “Huda a wòrdu hibá den eksilio for di su tera.”—2 Reinan 25:21.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

13:20, 21—E milager aki ta apoyá venerashon di relikia religioso? Nò. Beibel no ta mustra ku e wesunan di Eliseo a yega di ser venerá. Ta e poder di Dios a hasi e milager aki posibel, manera tabata e kaso ku tur e milagernan ku Eliseo a efektuá tempu ku e tabata na bida.

15:1-6Pakiko Yehova a dal Azarias (Uzias, 15:6, nota na pia di página di e Tradukshon di Mundu Nobo) ku lepra? “Ma ora ku [Uzias] a bira fuerte, su kurason a bira asina orguyoso ku . . . el a bira infiel na SEÑOR su Dios, pasobra el a drenta e tèmpel di SEÑOR pa kima sensia riba e altar di sensia.” Ora e saserdotenan a “oponé rei Uzias” i a bis’é pa e “sali for di e santuario,” el a bira furioso kontra e saserdotenan i lepra a dale.—2 Krónikanan 26:16-20.

18:19-21, 25Ezekias a sera un aliansa ku Egipto? Nò. E akusashon di Rabsakes tabata falsu; e pretenshon ku el a bin ku “aprobashon di SEÑOR” tambe tabata falsu. E fiel Rei Ezekias a konfia solamente den Yehova.

Lès pa Nos:

9:7, 26. E huisio pisá kontra e kas di Akab ta mustra ku Yehova ta odia adorashon falsu i dramamentu di sanger inosente.

9:20. E reputashon di Jehú komo un hende ku tabata kore garoshi ku gran velosidat a mustra ku kuantu selo el a kumpli ku su enkargo. Abo ta konosí komo un proklamadó seloso di Reino?—2 Timoteo 4:2.

9:36, 37; 10:17; 13:18, 19, 25; 14:25; 19:20, 32-36; 20:16, 17; 24:13. Nos por tin e konfiansa ku ‘e palabra ku ta sali for di e boka di Yehova semper tin éksito.’—Isaias 55:10, 11.

10:15. Meskos ku Jonadab a aseptá di henter su kurason e invitashon di Jehú pa subi serka dje den e garoshi, asina e “multitut grandi” ta apoyá Hesukristu, e Jehú moderno, i su siguidónan ungí, di buena gana.—Revelashon 7:9.

10:30, 31. Ounke Jehú su registro no tabata sin mancha, Yehova a mustra apresio pa tur loke el a hasi. En bèrdat, ‘Dios no ta inhustu pa lubidá nos trabou.’—Hebreonan 6:10.

13:14-19. Siendo ku Joas, nietu di Jehú, no a hasi tur su esfuerso, sino a dal e suela ku flecha solamente tres biaha, su éksito den derotá e sirionan tabata limitá. Yehova ta spera di nos pa hasi su trabou asigná ku henter nos kurason i ku selo.

20:2-6. Yehova ta ‘Esun ku ta skucha orashon.’—Salmo 65:2.

24:3, 4Pa motibu di kulpa di sanger di Manasés, Yehova “no kier a pordoná” Huda. Dios ta respetá sanger di hende inosente. Nos por tin e konfiansa ku Yehova lo venga sanger inosente dor di destruí esnan ku ta kulpabel di a drama sanger inosente.—Salmo 37:9-11; 145:20.

Balioso pa Nos

E buki di Segundo Reinan ta deskribí Yehova komo Kumplidó di promesa. E eksilio di residentenan di e dos reinonan, promé di Israel i despues di Huda, ta hala nos atenshon seriamente riba kon e huisio profétiko registrá na Deuteronomio 28:15–29:28 a kumpli. Segundo Reinan ta deskribí Eliseo komo un profeta ku gran selo pa e nòmber di Yehova i pa adorashon berdadero. E ta pinta Ezekias i Josias komo reinan humilde ku a respetá e Lei di Dios.

Ora nos reflehá riba e aktitut i akshonnan di e rei-, profeta- i otro personanan na kua Segundo Reinan ta referí, nos no ta siña lèsnan balioso den kiko nos tin ku buska ku empeño i kiko nos tin ku evitá? (Romanonan 15:4; 1 Korintionan 10:11) Sí, “e palabra di Dios ta bibu i aktivo.”—Hebreonan 4:12.

[Kuadro/Plachi na página 10]

E MILAGERNAN DI ELISEO

1. E awanan di Riu Hordan a dividí.—2 Reinan 2:14

2. E suministro di awa di mal kalidat na Jeriko a bira saludabel.—2 Reinan 2:19-22

3. Ber a ataká hóbennan delinkuente.—2 Reinan 2:23, 24

4. E tropanan a haña awa.—2 Reinan 3:16-26

5. Un biuda a risibí zeta ku e por a usa komo alimento.—2 Reinan 4:1-7

6. Un señora sunamita steril a konsebí un yu.—2 Reinan 4:8-17

7. Un mucha a ser lantá for di morto.—2 Reinan 4:18-37

8. Un stobá venenoso a bira bon pa kome.—2 Reinan 4:38-41

9. Shen hòmber a ser alimentá ku 20 pan.—2 Reinan 4:42-44

10. Naaman a ser kurá di su lepra.—2 Reinan 5:1-14

11. Gehazi a haña e lepra di Naaman.—2 Reinan 5:24-27

12. A pone un kabes di hacha drif.—2 Reinan 6:5-7

13. Un sirbidó a mira garoshi ku angel.—2 Reinan 6:15-17

14. E ehérsito sirio a wòrdu siegá.—2 Reinan 6:18

15. E ehérsito sirio a haña nan bista bek.—2 Reinan 6:19-23

16. Un hòmber morto a bolbe haña bida.—2 Reinan 13:20, 21

[Tabèl/Plachinan na página 12]

REINAN DI HUDA I DI ISRAEL

Saul/David/Salomon: 1117/1077/1037 promé ku nos era *

REINO DI HUDA FECHA (P.E.K.) REINO DI ISRAEL

Roboam ․․․․․․ 997 ․․․․․․ Jeroboam

Abias/Asa ․․․․ 980/978 ․․․․

․․ 976/975/952 ․․ Nadab/Baasa/Ela

․․ 951/951/951 ․․ Zimri/Omri/Tibni

․․․․․․ 940 ․․․․․․ Akab

Josafat ․․․․․․ 937 ․․․․․․

․․․․ 920/917 ․․․․ Okoazias/Joram

Joram ․․․․․․ 913 ․․․․․․

Akozias ․․․․․․ 906 ․․․․․․

(Atalía) ․․․․․․ 905 ․․․․․․ Jehú

Joas ․․․․․․ 898 ․․․․․․

․․․․ 876/859 ․․․․ Joakaz/Joas

Amasias ․․․․․․ 858 ․․․․․․

․․․․․․ 844 ․․․․․․ Jeroboam II

Azarias (Uzias) ․․․․․․ 829 ․․․․․․

․․ 803/791/791 ․․ Zakarias/Salum/Manahem

․․․․ 780/778 ․․․․ Pekaia/Peka

Jotam/Akaz ․․․․ 777/762 ․․․․

․․․․․․ 758 ․․․․․․ Oseas

Ezekias ․․․․․․ 746 ․․․․․․

․․․․․․ 740 ․․․․․․ Samaria kapturá

Manasés/Amon/Josias ․․ 716/661/659 ․․

Joakaz/Joakim ․․․․ 628/628 ․․․․

Joakin/Zedekias ․․․․ 618/617 ․․․․

Yerusalèm destruí ․․․․․․ 607 ․․․․․․

[Nota]

^ par. 66 Algun di e fechanan ta mas o ménos e aña ku e reinado a kuminsá.

[Plachi na página 8, 9]

Naaman a humiá su mes i a ser kurá ku e poder di Yehova

[Plachi na página 8, 9]

Kiko a sosodé ku Elias ora el a ‘subi bai den e warwarú’?