Bai na kontenido

Bai na kontenido

Riba Laman di Galilea

Riba Laman di Galilea

Riba Laman di Galilea

UN RELATO registrá na Marko 4:35-41 ta informá ku Hesus i su disipelnan a subi un boto pa krusa Laman di Galilea. Nos ta lesa: “A lanta un tempestat di bientu fuerte, i e olanan tabata dal den e boto, di tal manera ku ya e boto a kuminsá yena. I e [Hesus] tabata na soño riba e kusinchi patras den e boto.”

Esaki ta e úniko kaminda ku e palabra griego pa “kusinchi” ta aparesé den Beibel. P’esei eruditonan no sa kiko eksaktamente e palabra aki, manera e ta pará einan, ta nifiká. Mayoria Beibel ta tradusié komo “kusinchi.” Pero ki tipo di kusinchi e tabata? E echo ku Marko a usa e artíkulo definí e (e kusinchi) ta indiká ku e kusinchi tabata parti di e ekipo di e boto. Un boto deskubrí den serkania di Laman di Galilea na 1986 a revelá un posibel manera ku nos por komprondé e palabra griego aki ku Marko a usa.

Investigashonnan ta mustra ku e boto di 26 pia tabata un boto di bela i di rema. Nan tabata piska kuné i riba su dèk patras e tabatin un reda grandi i pisá. Nan ta kalkulá ku e restunan di e boto aki por ta di entre aña 100 promé ku nos era pa aña 70 di nos era i kisas ta representá e tipo di boto ku Hesus i su disipelnan a usa. Shelley Wachsmann, kende tabata enbolbí den ekskavashon di e boto, a skirbi e buki The Sea of Galilee Boat—An Extraordinary 2000 Year Old Discovery (E Boto di Laman di Galilea—Un Deskubrimentu Ekstraordinario di 2000 Aña Bieu). Segun su teoria, e “kusinchi” ku Hesus a drumi ariba tabata un saku di santu ku a sirbi komo balast. Un piskadó di Jaffa ku ta baké den piskamentu ku reda a bisa: “Tempu mi tabata yòn, e botonan ku mi tabata traha ariba den Laman Mediteráneo semper tabatin un òf dos saku di santu na bordo. . . . Nan tabata fungi komo balast. Pero ora nos no tabata usa nan, nos tabata warda nan patras den e boto bou di e dèk. Anto si un di nos tabata kansá, nos por a krùip bai bou di e dèk, usa e saku di santu komo un kusinchi i tira un kabes.”

Hopi erudito ta kere ku loke Marko kier a bisa ta ku Hesus a drumi riba un saku di santu di balast patras bou di e dèk, e parti di e boto ku a brinda e mihó protekshon durante un tormenta. Sea kual sea e forma ku e kusinchi ei tabatin eksaktamente, e punto mas importante ta loke a sosodé despues di esei. Ku e respaldo i poder di Dios, Hesus a kalma e laman brutu kousá dor di e tormenta. E disipelnan mes a puntra: “Ta ken esaki ta anto, ku asta bientu i laman ta obedes’é?”