Bai na kontenido

Bai na kontenido

E Profesia di Oseas Ta Yuda Nos Kana ku Dios

E Profesia di Oseas Ta Yuda Nos Kana ku Dios

E Profesia di Oseas Ta Yuda Nos Kana ku Dios

“Nan lo kana tras di SEÑOR.”—OSEAS 11:10.

1. Ki drama simbóliko nos ta haña den e buki di Oseas?

BO TA gusta dramanan ku personahenan fasinante i historia intrigante? E buki bíbliko di Oseas ta kontené un drama simbóliko. * E drama ta bai tokante e bida di famia di Dios su profeta Oseas i tin keber ku e enlase matrimonial figurativo ku Yehova a forma ku Israel di antigwedat mediante aliansa di e Lei di Moisés.

2. Kiko nos sa di Oseas?

2 Den Oseas kapítulo 1 nos ta haña e marko di sirkunstansia di e drama aki. Oseas aparentemente tabata biba den e teritorio di e reino di dies tribu di Israel (yamá tambe Efrain, basá riba nòmber di e tribu dominante). Oseas a profetisá durante e reinado di e último shete gobernantenan di Israel i di e reinan di Huda, Uzias, Jotam, Akaz i Ezekias. (Oseas 1:1) Pues Oseas a profetisá pa por lo ménos 59 aña. Ounke e buki ku ta karga su nòmber a keda kompletá djis despues di aña 745 promé ku nos era, e ta al kaso awe ya ku miónes di hende ta siguiendo un rumbo manera esun profetisá den e palabranan: “Nan lo kana tras di SEÑOR.”—Oseas 11:10.

Loke un Resúmen Ta Revelá

3, 4. Splika brevemente kiko Oseas kapítulo 1 te ku 5 ta trata.

3 Un resúmen breve di Oseas kapítulo 1 te ku 5 lo fortalesé nos determinashon pa kana ku Dios dor di ehersé fe i sigui un proseder ku ta na armonia ku su boluntat. Ounke e habitantenan di e reino di Israel a bira kulpabel di adulterio spiritual, Dios lo a tene miserikòrdia ku nan si nan a repentí. Esaki a keda ilustrá na e manera ku Oseas a trata ku su esposa, Gomer. Despues di a haña un yu ku Oseas, Gomer aparentemente a haña dos yu ilegítimo. Sin embargo, Oseas a tum’é bèk, meskos ku Yehova tabata dispuesto pa mustra miserikòrdia na israelitanan ku a repentí.—Oseas 1:1–3:5.

4 Yehova tabatin un kaso hudisial kontra Israel pasobra no tabatin fieldat, kariño ni konosementu di Dios den e tera. Lo el a eksigí kuenta i kastigá tantu Israel—ku a praktiká idolatria—komo e reino rebelde di Huda. Sin embargo, ora ku Dios su pueblo lo tabata den “aflikshon,” nan lo a buska Yehova.—Oseas 4:1–5:15.

E Drama Ta Desaroyá

5, 6. (a) Kon ekstenso fornikashon tabata den e reino di dies tribu di Israel? (b) Dikon e spièrtamentu duná na Israel di antigwedat ta importante pa nos awe?

5 Dios a ordená Oseas: “Bai, tuma pa bo mes un esposa prostituta i haña yunan di prostitushon, pasobra e tera a kometé prostitushon na gran manera i a bandoná SEÑOR.” (Oseas 1:2) Kon ekstenso prostitushon òf fornikashon tabata den Israel? Beibel ta bisa nos: “Un spiritu di prostitushon a hasi [e pueblo di e reino di dies tribu] dual, i nan a kometé prostitushon dor di bandoná nan Dios. . . . Boso yu muhénan ta kometé prostitushon, i boso brùitnan ta kometé adulterio. . . . E hòmbernan mes ta bai ku prostituta i ta ofresé sakrifisio huntu ku prostitutanan di tèmpel.”—Oseas 4:12-14.

6 Tur kaminda den Israel tabatin fornikashon, tantu den sentido literal komo spiritual. P’esei Yehova lo pidi kuenta i “kastigá” e israelitanan. (Oseas 1:4; 4:9) E spièrtamentu aki ta importante pa nos pasobra Yehova lo pidi kuenta i kastigá hende ku awe ta práktika inmoralidat i partisipá den adorashon impuru. Sin embargo esnan ku ta kana ku Dios ta kumpli ku su normanan pa adorashon limpi i ta konsiente ku “ningun fornikadó . . . no tin herensia den e reino di Kristu i Dios.”—Efesionan 5:5; Santiago 1:27.

7. Kiko Oseas su matrimonio ku Gomer a simbolisá?

7 Ora ku Oseas a kasa ku Gomer, aparentemente Gomer tabata bírgen, i e tabata un esposa fiel ora ku el “a haña un yu hòmber p’e.” (Oseas 1:3) Manera a keda presentá den e drama simbóliko, poko despues ku e israelitanan a ser librá for di sklabitut den Egipto na aña 1513 promé ku nos era, Dios tambe a sera un aliansa ku nan ku tabata manera un kontrakt pa un matrimonio limpi. Dor di bai di akuerdo ku e aliansa, Israel a primintí di ta fiel na su doño “esposo,” Yehova. (Isaias 54:5) Sí, e matrimonio figurativo aki entre Israel ku Dios a keda simbolisá dor di Oseas su matrimonio limpi ku Gomer. Pero ban wak kon kos a kambia!

8. Kon e reino di dies tribu di Israel a originá, i kiko bo por bisa di su adorashon?

8 Oseas su esposa “a konsebí atrobe i a duna lus na un yu muhé.” Probablemente Gomer a konsebí tantu e yu muhé ei den adulterio komo un otro yu mas despues. (Oseas 1:6, 8) Siendo ku Gomer a representá Israel, kisas bo ta puntra: ‘Kon Israel a bin kai den prostitushon?’ Na aña 997 promé ku nos era, dies tribu di Israel a separá nan mes for di e tribunan di Huda i Benjamin ku tabata den zùit. Den e reino di dies tribu di Israel den nort nan a instituí adorashon di bisé pa asina e hendenan no bai Huda pa adorá Yehova na su tèmpel na Yerusalèm. Adorashon di e dios falsu Baal, ku a inkluí orgianan seksual, a bira ankrá den Israel.

9. Manera Oseas 1:6 a profetisá, kiko a pasa ku Israel?

9 Ora ku Gomer su di dos yu a nase, ku probablemente tabata un yu ilegítimo, Dios a bisa Oseas: “Yam’é Lo-ruhama, [ku ta nifiká “No A Mustra Kompashon na Dje”] pasobra lo mi no tin kompashon mas ku e kas di Israel, pa mi no pordoná nan nunka mas [òf, “pasobra definitivamente lo mi kita nan,” NW].” (Oseas 1:6) Yehova ‘a kita nan’ ora ku e asirionan a hiba e israelitanan den koutiverio na aña 740 promé ku nos era. Sin embargo, Dios a mustra kompashon ku e reino di dos tribu di Huda i a libra nan pero no pa medio di bog, spada, bataya, kabai òf koredó di kabai. (Oseas 1:7) Den un solo anochi na aña 732, ún angel a mata 185.000 sòldá asirio ku tabata menasá e stat kapital di Huda, esta, Yerusalèm.—2 Reinan 19:35.

Yehova Su Kaso Hudisial Kontra Israel

10. Kiko Gomer su komportashon adúltero a ilustrá?

10 Gomer a bandoná Oseas i a bira “un esposa prostituta,” bibando den adulterio ku un otro hòmber. Esaki a ilustrá kon e reino di Israel a sera aliansanan polítiko ku nashonnan ku tabata praktiká idolatria i a kuminsá dependé riba nan. En bes di Israel duna mérito na Yehova pa e bendishonnan material ku el a risibí, nan a atribuí esakinan na e diosnan di e nashonnan ei i a violá nan aliansa matrimonial ku Dios dor di partisipá den adorashon falsu. P’esei no ta straño ku Yehova tabatin un kaso kontra e nashon aki ku a kometé adulterio spiritual!—Oseas 1:2; 2:2, 12, 13.

11. Kiko a pasa ku e aliansa di Lei ora ku Yehova a permití Israel i Huda bai den eksilio?

11 Ki kastigu Israel a haña pa motibu ku el bandoná su Doño Esposo? Dios a pon’é bai “den desierto” di Babilonia, e nashon ku a konkistá Asiria, kaminda anteriormente e israelitanan a keda eksiliá na aña 740 promé ku nos era. (Oseas 2:14) Pues anto, ora ku Yehova a kousa e fin di e reino di 10 tribu, e no a anulá su aliansa matrimonial ku e nashon di Israel original di 12 tribu. De echo, ora ku Dios a laga e babilonionan destruí Yerusalèm na aña 607 i a permití e pueblo di Huda bai den koutiverio, e no a abolí e aliansa di Lei di Moisés mediante kua e Israel di 12 tribu a drenta den un matrimonio figurativo kuné. Ta te despues ku e lidernan hudiu a rechasá Hesukristu i a laga mat’é na aña 33 di nos era, e relashon aki a ser abolí.—Kolosensenan 2:14.

Yehova Ta Konsehá Israel Seriamente

12, 13. Kiko ta e idea prinsipal di Oseas 2:6-8, i kon e palabranan ei a apliká na Israel?

12 Dios a konsehá Israel seriamente pa “kita su prostitushon,” pero Israel kier a bai tras di su amantenan. (Oseas 2:2, 5) Yehova a bisa: “P’esei mira, lo mi sera su kaminda ku sumpiña; i lo mi traha un muraya kontra dje, asina ku e no por haña su bereanan. I e lo kore tras di su amantenan, ma e lo no alkansá nan; i e lo buska nan, ma lo no haña nan. E ora ei e lo bisa: ‘Lo mi bai bèk serka mi promé esposo, pasobra e tempu ei tabata mihó pa mi ku awor!’ Pasobra e no sa ku ta ami a dun’é e maishi, e biña nobo i e zeta, i ku ta ami a kubrié ku plata i oro, ku nan a usa pa Baal [òf, ku “nan a forma den un imágen di Baal,” NW nota na pia di página].”—Oseas 2:6-8.

13 Ounke Israel a buska e yudansa di nashonnan ku anteriormente tabata su “amantenan,” ningun di nan no por a yud’é. E tabata rondoná komo si fuera pa un tranké impenetrabel di sumpiña, di manera ku nan no por a yega serka pa dun’é yudansa. Despues ku Asiria a sitia Israel su kapital Samaria pa tres aña, e stat a kai na aña 740, i e reino di dies tribu nunka mas a ser restablesé. Ta solamente algun persona entre e israelitanan den koutiverio lo a realisá kon bon kos tabata tempu ku nan antepasadonan tabata sirbi Yehova. E restu ei lo a rechasá adorashon di Baal i trata di drenta di nobo den un aliansa ku Yehova.

Un Otro Bista Riba e Drama

14. Kon bin Oseas a reanudá relashon matrimonial ku Gomer?

14 Pa komprondé mas plenamente e konekshon entre Oseas su asuntunan familiar i Israel su relashon ku Yehova, konsiderá e palabranan aki: “SEÑOR a bisa mi: ‘Bai atrobe, stima un muhé ku ta stimá dor di su esposo, maske ku e ta un adúltera.’” (Oseas 3:1) Oseas a kumpli ku e mandamentu aki dor di kumpra Gomer bèk for di e hòmber ku e tabata biba kuné. Despues, Oseas a papia ku su esposa firmemente: “Bo mester keda serka mi pa hopi dia. Bo no mag di ta un prostituta, ni bo no mag di ta íntimo ku ningun hòmber.” (Oseas 3:2, 3) Gomer a reakshoná faborablemente riba e disiplina, i Oseas a reanudá relashon matrimonial kuné. Kon esaki ta apliká na Dios su trato ku e pueblo di Israel i Huda?

15, 16. (a) Bou di ki sirkunstansia Dios su nashon ku a ser disipliná lo por a haña su miserikòrdia? (b) Kon Oseas 2:18 a kumpli?

15 Miéntras ku e eksiliadonan for di Israel i Huda tabata den koutiverio na Babilonia, Dios a usa su profetanan pa “papia kariñosamente” ku nan pa asina toka nan kurason. Pa Dios su pueblo haña su miserikòrdia, nan tabatin ku manifestá repentimentu i bai bèk na nan Doño Esposo, meskos ku Gomer a regresá na su esposo. E ora ei Yehova lo a saka su nashon—ku a ser disipliná i ku tabata manera un esposa—for di e “desierto” di Babilonia i lo el a tres’é bèk na Huda i Yerusalèm. (Oseas 2:14, 15) El a kumpli ku e promesa ei na aña 537 promé ku nos era.

16 Dios a kumpli tambe ku e promesa aki: “Den e dia ei lo mi traha tambe un aliansa pa nan ku e bestianan di mondi, e paranan di shelu i e bestianan ku ta lastra abou na suela. I lo mi kita bog, spada i guera for di riba tera, i lo hasi nan drumi den siguridat.” (Oseas 2:18) E restu hudiu ku a regresá nan tera a biba den siguridat, nan no tabatin nodi tin miedu di bestia. E profesia aki tabatin un kumplimentu adishonal na aña 1919 di nos era, ora ku e restu di Israel spiritual a ser librá for di ‘Babilonia e Grandi,’ e imperio mundial di religion falsu. Awor nan ta biba den siguridat i ta den un paradeis spiritual huntu ku nan kompañeronan, kendenan tin e speransa di biba pa semper riba tera. No tin karakterístikanan manera di bestia entre e kristiannan berdadero aki.—Revelashon 14:8; Isaias 11:6-9; Galationan 6:16.

Tuma e Lèsnan na Pechu

17-19. (a) Ki kualidatnan di Dios nos ta ser animá pa imitá? (b) Ki efekto Yehova su miserikòrdia i kompashon mester tin riba nos?

17 Dios ta miserikòrdioso i tin kompashon, i ta asina nos mester ta. Esaki ta un lès ku e promé kapítulonan di Oseas ta siña nos. (Oseas 1:6, 7; 2:23) E echo ku Dios tabata dispuesto pa mustra miserikòrdia na israelitanan ku a repentí ta na armonia ku e proverbio inspirá: “Esun ku skonde su pikánan lo no prosperá, ma esun ku konfesá i laga nan lo haña miserikòrdia.” (Proverbionan 28:13) Un otro konsuelo pa malechornan ku repentí ta e palabranan di e salmista: “E sakrifisionan di Dios ta un spiritu kibrá; un kurason repentí i kibrá, o Dios, bo no ta despresiá.”—Salmo 51:17.

18 E profesia di Oseas ta enfatisá e kompashon i miserikòrdia di e Dios ku nos ta adorá. Asta si algun hende desviá for di su kamindanan hustu, nan por repentí i bira bèk. Si nan hasi esei, Yehova lo risibí nan gustosamente. El a demostrá miserikòrdia na miembronan ku a repentí di e nashon di Israel, un nashon ku kua anteriormente el a drenta den un matrimonio figurativo. Ounke ku nan a desobedesé Yehova i ‘a hasi Esun Santu di Israel tristu, e tabata miserikòrdioso i a kòrda ku ta karni nan tabata.’ (Salmo 78:38-41) Tal miserikòrdia mester motivá nos pa sigui kana ku Yehova, nos Dios yen di kompashon.

19 Maske ku den Israel tabata reina kasonan di matamentu, hòrtamentu i adulterio, Yehova a “papia kariñosamente kuné” pa toka su kurason. (Oseas 2:14; 4:2) Segun ku nos ta reflekshoná riba Yehova su miserikòrdia i kompashon, esei mester toka nos kurason i fortalesé nos apego personal na dje. P’esei laga nos puntra nos mes: ‘Kon mi por ta mas mihó den imitá Yehova su miserikòrdia i kompashon den mi trato ku otro hende? Si un ruman kristian ku a ofendé mi pidi mi pordon, mi ta mesun kla pa pordoná manera Dios ta kla pa pordoná?’—Salmo 86:5.

20. Duna un ehèmpel ku ta mustra ku nos mester tin konfiansa den e speransa ku Dios ta duna.

20 Dios ta duna berdadero speransa. Por ehèmpel, el a primintí: “Lo mi dun’é . . . e vaye di Akor komo un porta di speransa.” (Oseas 2:15) Yehova su organisashon di antigwedat ku tabata manera un esposa, tabatin e speransa sigur di ser restorá na su tera, kaminda “e vaye di Akor” tabata situá. Kumplimentu di e promesa ei na aña 537 promé ku nos era, ta duna nos bon motibu pa alegrá den e speransa sigur ku Yehova ta pone nos dilanti.

21. Ki papel konosementu ta hunga den nos kanamentu ku Dios?

21 Pa sigui kana ku Dios, nos tin ku sigui haña konosementu di dje i aplik’é den nos bida. Tabatin gran falta di konosementu di Yehova den Israel. (Oseas 4:1, 6) Sin embargo, tabatin hende ku a duna hopi balor na e instrukshon ku a bin for di Dios, nan a aktua na armonia kuné i a haña gran bendishon. Oseas tabata un di nan. Esei tambe tabata e kaso ku e 7.000 israelitanan ku den tempu di Elias no a dobla rudia pa Baal. (1 Reinan 19:18; Romanonan 11:1-4) Nos gratitut pa Dios su instrukshon lo yuda nos sigui kana kuné.—Salmo 119:66; Isaias 30:20, 21.

22. Kon nos mester mira apostasia?

22 Yehova ta ferwagt ku e hòmbernan ku ta hiba delantera den su pueblo ta rechasá apostasia. Sin embargo, Oseas 5:1 ta bisa: “Tende esaki, o saserdotenan! Paga tinu, o kas di Israel! Skucha, o kas di rei! Pasobra e huisio ta toka boso, pasobra boso tabata un trampa na Mizpa, i un reda habrí riba Tabor.” Lidernan apóstata tabata un trampa i un reda pa e israelitanan, sedusiendo nan pa praktiká idolatria. Seru Tabor i un lugá ku yama Mizpa probablemente tabata sentronan di tal adorashon falsu.

23. Kon bo a benefisiá dor di analisá Oseas kapítulo 1 te ku 5?

23 Te asina leu, e profesia di Oseas a mustra nos ku Yehova ta un Dios miserikòrdioso ku ta duna speransa i ta bendishoná esnan ku ta apliká su instrukshon i ta rechasá apostasia. Meskos ku e israelitanan di pasado ku a repentí, laga nos buska Yehova i semper hasi esfuerso pa agrad’é. (Oseas 5:15) Dor di hasi esei nos lo kosechá loke ta bon i nos lo tin e goso i pas inkomparabel ku tur hende ku ta kana fielmente ku Dios ta eksperensiá.—Salmo 100:2; Filipensenan 4:6, 7.

[Nota]

^ par. 1 Na Galationan 4:21-26 nos ta haña un drama simbóliko. Relashoná kuné, wak e buki Perspikasia pa Komprondé e Skritura, na spañó, Volúmen 2, página 724-5, publiká dor di Testigunan di Yehova.

Kon Lo Bo Kontestá?

• Kiko Oseas su matrimonio ku Gomer a simbolisá?

• Dikon Yehova tabatin un kaso hudisial kontra Israel?

• Ki lès den Oseas kapítulo 1 te ku 5 a impreshoná bo?

[Preguntanan di Estudio]

[Plachi na página 18]

Bo sa ken e esposa di Oseas a representá?

[Plachi na página 19]

E asirionan a konkistá e habitantenan di Samaria na aña 740 promé ku nos era

[Plachi na página 20]

Hende yen di goso ta regresá nan tera