Bai na kontenido

Bai na kontenido

Mundu di Animal Ta Engrandesé Yehova

Mundu di Animal Ta Engrandesé Yehova

Mundu di Animal Ta Engrandesé Yehova

YEHOVA su grandesa ta bisto den e mundu di animal. Dios ta sòru bon pa bestia, meskos ku e ta perkurá pa hende. (Salmo 145:16) Lo ta un gran eror pa kritiká e Kreadó di bestia i di hende! Ounke e hòmber Jòb tabata rekto, el a deklará “su mes alma hustu mas bien ku Dios.” Pues Jòb mester a siña algun lès!—Jòb 32:2, NW; 33:8-12; 34:5.

Ehèmpelnan saká for di mundu di animal a mustra Jòb ku hende no ta den posishon pa kuestioná Dios su manera di aktua. Esei ta bira masha bisto ora nos konsiderá e palabranan ku Yehova a dirigí na su sirbidó Jòb.

Bestia No Tin Mester di Hende Su Yudansa

Jòb no por a kontestá e preguntanan ku Dios a hasié tokante bestia. (Jòb 38:39-41) Klaramente, ta sin yudansa humano Yehova ta perkurá pa leon i pa raf. Ounke raf ta bula rònt en buska di kuminda, en realidat nan ta haña nan kuminda serka Dios.—Lukas 12:24.

Jòb a keda boka yen di djente ora ku Dios a puntr’é tokante bestianan di mondi. (Jòb 39:1-8) Ningun hende por protehá kabritu di seru ni biná. Es mas, ta asta difísil pa yega serka e kabritunan di mondi! (Salmo 104:18) Ta e instinto ku Dios a duna un biná ta pon’é apartá su mes den mondi ora ku e ta serka di pari. E ta duna su yunan bon kuido, pero ora nan “bira fuerte,” nan “ta bai i no ta bolbe mas.” E ora ei nan tin ku sòru pa nan mes.

E buriku di mondi [òf, “zebra,” NW] ta kore libremente, i e yanura di desierto ta kas di e buriku welt. Jòb lo no por a usa e buriku welt pa hiba karga. E animal aki ta buska “tur loke ta bèrdè,” rondiando e serunan pa haña yerba. Lo e no a entregá su libertat djis p’e haña kuminda mas fásil den stat. E buriku welt ‘no ta tende e gritunan di e kapatas,’ pasobra e ta kore limpi bai si un hende invadí su teritorio.

Dios a menshoná siguientemente e buey di mondi òf toro salbahe. (Jòb 39:9-12) E arkeólogo ingles, Austen Layard, a skirbi relashoná ku e bestia aki: “For di loke nos por mira di e tantísimo dibuhonan den relieve ku tin di e toro salbahe, ta parse ku e tabata un bestia ku nan ta yag ariba ku ta kasi mesun formidabel i imponente ku leon. Hopi biaha bo ta mira e rei ta bringa kuné, i guereronan ta persiguié tantu riba kabai komo na pia.” (Nineveh and Its Remains, 1849, Volúmen 2, página 326) Sin embargo, ningun hòmber sabí ta purba hasi uso di e toro salbahe inkontrolabel aki.—Salmo 22:21.

Kriaturanan ku Ala Ta Engrandesé Yehova

Dios ta puntra Jòb siguientemente tokante kriaturanan ku tin ala. (Jòb 39:13-18) Oyevar ta bula hopi haltu ku su alanan poderoso. (Jeremias 8:7) Maske abestrus ta bati su alanan, e no por bula. Distinto for di oyevar, abestrus no ta pone su webunan den un nèshi den palu. (Salmo 104:17) E ta koba un buraku den santu i ta pone su webunan eiden. Pero e para aki no ta bandoná su webunan. Tapá ku santu, tantu e machu komo e hembra ta sòru pa e webunan i ta mantené nan na un temperatura adekuá.

Por parse ku abestrus ta “lubidá sabiduria” ora ku e ripará ku tin peliger di un enemigu i ta manera kos ku e ta kore bai. Sin embargo, An Encyclopedia of Bible Animals ta bisa: “Esaki ta un táktika pa despistá enemigu: [abestrusnan] lo hasi nan mes masha riparabel i bati ku nan ala pa atraé atenshon di kualke bestia òf persona ku ta un menasa, i asina nan ta kita nan for di e webunan.”

Den ki sentido abestrus ta “hari e kabai i su koredó”? Segun The World Book Encyclopedia: “Abestrus no por bula, pero e ta konosí pa su velosidat riba tera. Su patanan largu por dal stapnan di 15 pia (4,6 meter) na un velosidat ku ta yega te ku 40 mia (64 kilometer) pa ora.”

Dios Ta Duna Kabai Forsa

Siguientemente Dios ta puntra Jòb tokante kabai. (Jòb 39:19-25) Den tempu di antigwedat, guereronan tabata bringa riba kabai, i kabai tabata hala garoshi ku tabata karga un koredó di e garoshi i kisas dos sòldá. Impasiente pa drenta bataya, un kabai di guera ta grita i bati suela ku su patanan. E no ta morto spantá i e no ta bèk pa kousa di spada. Ora e kabai di guera tende e zonidu di kachu, e ta reakshoná komo si fuera bisando, “Ahá!” E ta bula bai, i “ta pasa na kareda riba tera.” Pero tòg, e kabai di guera ta obedesé su koredó.

Den un deskripshon similar, arkeólogo Layard a skirbi: “Ounke mansu manera un lamchi, i sin ku e tin mester di otro guia ku no ta un rienda, ora ku e yewa arabir tende e gritu di guera di e tribu, i e mira e lansa ku ta tembla di su koredó, su wowonan ta bria ku kandela, su nanishi kòrá-kòrá ta hanchu habrí, su nèk tin un kurva noble, i su rabu i kabeinan ta pará i ta waya den bientu.”—Discoveries Among the Ruins of Nineveh and Babylon, 1853, página 330.

Konsiderá e Kinikini i Águila

Yehova a dirigí su atenshon awor na sierto otro paranan. (Jòb 39:26-30) Kinikini ‘ta bula i span su alanan bai zùit.’ Papiando di e falki peregrino, un tipo di kinikini, komo e para ku ta bula di mas lihé, The Guinness Book of Records ta bisa ku e ta “alkansá velosidatnan rèkòrt ora ku e ta bin abou for di gran haltura durante nan show pa marka teritorio, òf ora di kohe un proi en pleno vuelo.” E para aki a yega di alkansá un velosidat di 349 kilometer pa ora bahando na un ángulo di 45 grado!

Águilanan a yega di alkansá e velosidat di 130 kilometer pa ora. Jòb a kompará e manera lihé ku bida ta pasa bai ku e velosidat di un águila ku ta en buska di proi. (Jòb 9:25, 26) Dios ta duna nos e fortalesa pa sigui padilanti, komo si fuera nos tabata riba e alanan ku no ta kansa di un águila ku ta bula bai laira. (Isaias 40:31) Ora di bula, un águila ta probechá di termal, es desir, kolumnanan di airu kayente ku ta subi bai laira. E para ta keda bira rònt den e termal, ku ta hib’é mas i mas haltu. Ora ku un águila yega na un sierto haltura, e ta zueif bai na e siguiente termal i por keda den laira pa oranan largu, anto gastando masha tiki energia mes.

Un águila ta “traha su nèshi na haltu” riba baranka kaminda hende no por yega, poniendo su yunan asina fuera di peliger. Yehova a traha águila pa hasi esei instintivamente. I ku e bista ku Dios a duna águila, nan por keda wak ‘leu’ den distansia. E abilidat ku e tin di kambia e focus di su wowonan rápidamente, ta kapasit’é pa keda ku su bista riba su proi òf riba un kadaver segun ku e ta baha for di hopi haltu bin abou. Un águila por kome kadaver di bestia morto, di manera ku “kaminda tin kadaver, einan e ta.” E para aki ta kue bestia chikí i ta hiba nan pa su yunan.

Yehova Ta Disipliná Jòb

Promé ku Dios a sigui hasi mas pregunta tokante bestia, el a disipliná Jòb. Kon Jòb a reakshoná? El a humiá su mes i di buena gana a risibí mas konseho.—Jòb 40:1-14.

Na e punto aki den e relato inspirá di Jòb su eksperensianan, nos ta siña un lès masha importante. Ta esaki: Ningun hende tin base pa krítika e Todopoderoso. Nos mester papia i aktua den maneranan ku ta agradá nos Tata selestial. Ademas, nos interes prinsipal mester ta e santifikashon di Yehova su nòmber santu i e vindikashon di su soberania.

Behemot Ta Glorifiká Dios

Un biaha mas Dios a dirigí su atenshon na e mundu di animal, i el a puntra Jòb tokante Behemot, ku por lo general hende ta kere ku ta e hipopótamo òf nijlpaard. (Jòb 40:15-24) Un hipopótamo kompletamente desaroyá por midi entre kuater pa sinku meter largu i pisa te ku 3.600 kilo. Behemot su “forsa ta den su hep,” esta, e múskulonan den su lomba. E kueru diki di su barika ta un berdadero bentaha segun ku Behemot ku su pianan kòrtiku ta lastra su barika riba piedranan den fondo di riu. Un kos ta sigur, hende no por kompetí ku Behemot, ku su kurpa masivo, boka inmenso i kakumbein poderoso.

Behemot ta sali for di riu pa kome “yerba.” Anto ta parse ku yerba di henter un seru ta nesesario pa sosten’é! Pa dia, rònt di 90 pa 180 kilo di yerba ta bai den su stoma. Unabes Behemot su barika ta yen, e ta kai drumi bou di matanan di lotus òf den sombra di palu di welg. Si e riu den kua e hipopótamo ta biba mester desbordá, e por tene su kabes riba awa i landa kontra un diluvio. Si Jòb mester a topa Behemot ku su boka inmenso i djentenan formidabel, Jòb lo no tabatin e kurashi di bora su nanishi ku un hak.

Leviatan Ta Trese Alabansa pa Dios

Kaba Jòb a tende tokante Leviatan. (Jòb 41:1-34) E palabra hebreo ta indiká “un bestia trosí,” aparentemente krokodel. Akaso Jòb lo por a usa Leviatan komo un kos pa mucha hunga kuné? Definitivamente ku nò! Enkuentronan ku e kriatura aki bes tras bes a duna prueba ku e ta peligroso. De echo, si un hende mester purba dominá Leviatan, e lucha lo ta probablemente asina pisá ku e hende ei lo no hasi esei nunka mas!

Ora ku Leviatan ta hisa su kabes riba awa mainta trempan, su wowonan ta “kòrá manera solo ku ta sali” [BPK]. Leviatan su skamanan ta bon será na otro, i den su kueru tin plachinan di wesu ku ta masha difísil pa penetrá ku bala, muchu ménos ku spada i lansa. Na barika di e krokodel tin skamanan skèrpi ku ta laga marka atras manera di pidanan “skèrpi di wea di klei” den e lodo na oriya di riu. Su furia den laman ta forma skuma manera di un pòchi di ungwento. Anto debí na su tamaño, su armadura i su armanan—esta, un boka menasante i un rabu poderoso—Leviatan no tin miedu di nada.

Jòb Ta Hala Su Palabranan Atras

Jòb ta rekonosé ku el a papia di ‘loke e no tabata komprondé, kosnan muchu maravioso p’e.’ (Jòb 42:1-3) El a aseptá Dios su korekshon, hala su palabranan atras i a repentí. Dios a skual su kompañeronan, pero e sí a haña masha hopi bendishon.—Jòb 42:4-17.

Ta masha sabí di nos parti pa kòrda riba Jòb su eksperensia! Nos no por kontestá nunka tur e preguntanan ku Dios a hasié. Sin embargo, nos por i mester mustra apresio pa e tantísimo maravianan di kreashon ku ta engrandesé Yehova.

[Plachi na página 13]

Kabritu di seru

[Plachi na página 13]

Raf

[Plachi na página 13]

Leon hembra

[Plachi na página 14]

Zebra

[Plachi na página 14]

Abestrus ta kore bai for di su webunan, pero e no ta bandoná nan

[Plachi na página 14]

Webu di abestrus

[Plachi na página 14, 15]

Falki peregrino

[Rekonosementu]

Falki: © Joe McDonald/Visuals Unlimited

[Plachi na página 15]

Yewa arabir

[Plachi na página 15]

Águila di oro

[Plachi na página 16]

Por lo general hende ta kere ku Behemot ta referí na e hipopótamo

[Plachi na página 16]

Leviatan supuestamente ta e krokodel poderoso