Bai na kontenido

Bai na kontenido

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Nehemias

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Nehemias

E Palabra di Yehova Ta Bibu

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Nehemias

DIESDOS aña a pasa desde ku e susesonan ku tin pará skirbí den e konklushon di e buki bíbliko di Esdras a tuma lugá. Tabata kasi tempu pa ‘e òrdu wòrdu duná pa restorá i rekonstruí Yerusalèm.’ Esaki lo a marka komienso di e 70 simannan di aña ku lo a hiba te na e Mesias. (Daniel 9:24-27) E buki di Nehemias ta un historia di Dios su pueblo relashoná ku e rekonstrukshon di e muraya di Yerusalèm. E ta abarká un periodo krusial di mas ku 12 aña, for di aña 456 te poko despues di 443 promé ku nos era (P.E.K.).

Gobernadó Nehemias a skirbi e buki aki, i e ta un relato emoshonante ku ta mustra kon adorashon berdadero ta ser elevá ora ku kombiná akshon desisivo ku pleno konfiansa den Yehova Dios. E buki ta mustra bon kla kon Yehova ta dirigí asuntunan pa sòru ku su boluntat ta kumpli. E buki ta a la bes e historia di un lider fuerte i ku kurashi. E mensahe di e buki di Nehemias ta suministrá lèsnan balioso pa tur adoradó berdadero djawe, “pasobra e palabra di Dios ta bibu i aktivo.”—Hebreonan 4:12.

POR FIN “E MURAYA A KEDA KLA”

(Nehemias 1:1–6:19)

Nehemias ta na e sitadel òf kastel di Susa, sirbiendo Rei Artaherhes Longimano den un puesto di konfiansa. Nehemias ta keda profundamente perturbá ora e tende e notisia ku su pueblo “ta den gran aflikshon i reproche, i [ku] e muraya di Yerusalèm ta bashá abou i su portanan ta kimá ku kandela.” E ta pidi Dios fervientemente den orashon pa gui’é. (Nehemias 1:3, 4) Ku tempu, e rei ta ripará Nehemias su tristesa, i Nehemias ta haña chèns di bai Yerusalèm.

Ora Nehemias yega Yerusalèm, e ta bai inspekshoná e muraya den anochi. Kaba e ta revelá na e hudiunan su plan di rekonstruí e muraya. Konstrukshon ta kuminsá. Pero oposishon kontra e trabou tambe ta kuminsá. Sin embargo, bou di Nehemias su liderato yen di kurashi, por fin ‘e muraya ta keda kla.’—Nehemias 6:15.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

1:1; 2:1—“E di binti aña” menshoná den e dos versíkulonan aki ta ser kontá for di e mesun punto di referensia? Sí, e di 20 aña ta di e reinado di Rei Artaherhes. Sin embargo, e manera di konta ku a usa den e versíkulonan aki ta distinto for di otro. Evidensia históriko ta señalá aña 475 P.E.K. komo e aña ku Artaherhes a subi trono. Siendo ku e eskribanan di Babilonia tabatin e kustumber di konta e añanan di e reinado di reinan di Persia di nisan (mart/aprel) pa nisan, Artaherhes su promé aña di reinado a kuminsá na nisan di aña 474. Pues, e di 20 aña di su reinado menshoná na Nehemias 2:1 a kuminsá na nisan di aña 455. E luna di kisleu (novèmber/desèmber) menshoná na Nehemias 1:1 lógikamente tabata kisleu di e aña anterior, esta, aña 456 P.E.K. Nehemias ta bisa ku e luna ei tambe a kai den e di 20 aña di Artaherhes su reinado. Podisé den e kaso aki, el a konta e añanan for di e fecha ku e monarka a subi trono. Un otro posibilidat ta ku Nehemias a konta tempu segun loke hudiunan djawe ta yama un aña sivil, ku ta kuminsá den e luna di tisri, ku ta korespondé ku sèptèmber/òktober. En todo kaso, e aña ku e òrdu òf palabra a sali pa rekonstruí Yerusalèm tabata aña 455 P.E.K.

4:17, 18—Kon un hòmber por a hasi trabou di rekonstrukshon ku un man so? Pa e kargadónan di karga esaki lo no tabata un problema. Unabes nan a pone e karga riba nan kabes òf skouder, nan por a ten’é fásilmente den balansa ku un solo man miéntras ku “den e otro man nan tabatin un arma tené.” E trahadónan ku tabatin mester di ámbos man pa hasi nan trabou ‘tabatin nan spada fahá na nan hep segun ku nan tabata traha.’ Nan tabata kla pa drenta den akshon si akaso enemigu ataká nan.

5:7—Pakiko Nehemias a “akusá e noblenan i e gobernantenan”? E hòmbernan aki tabata eksigí interes for di nan kompañeronan hudiu lokual tabata un violashon di e Lei di Moisés. (Levítiko 25:36; Deuteronomio 23:19) Ademas, e dunadónan di fiansa aki tabata eksigí interes haltu. Si nan a eksigí esei mensualmente, anto pa aña “e di shen parti” lo a suma 12 porshento. (Nehemias 5:11) Tabata un kos kruel pa imponé esaki riba un pueblo ku ya kaba tabata kargá ku e peso di belasting i skarsedat di kuminda. Pues hasiendo uso di e Lei di Dios, Nehemias a reprendé nan i asina a eksponé nan malecho.

6:5—Siendo ku normalmente kartanan konfidensial a ser poné den un saku seyá, dikon Sanbalat a manda “un karta habrí” pa Nehemias? Kisas Sanbalat su intenshon tabata pa laga tur hende sa di e akusashonnan falsu dor di manda nan den un karta habrí. Podisé el a spera ku esaki lo a pone Nehemias rabia asina tantu ku lo el a bandoná e sitio di konstrukshon i bin defendé su mes. Òf Sanbalat kisas a pensa ku e kontenido di e karta lo a alarmá e hudiunan asina tantu ku nan lo a para nan trabou di konstrukshon. Pero Nehemias a nenga di ser intimidá i trankilamente a sigui ku e trabou ku Dios a asign’é.

Lès pa Nos:

1:4; 2:4; 4:4, 5. Ora nos ta konfrontá situashonnan difísil òf ora di tuma desishonnan importante, nos mester “hasi orashon sin stòp” i aktua na armonia ku guia teokrátiko, es desir, e guia ku nos ta haña den Dios su palabra òf mediante su organisashon.—1 Tesalonisensenan 5:17.

1:11–2:8; 4:4, 5, 15, 16; 6:16. Yehova ta kontestá e orashonnan sinsero di su sirbidónan.—Salmo 86:6, 7.

1:4; 4:19, 20; 6:3, 15. Nehemias tabata un hòmber ku tabatin kompashon, pero a la bes el a pone un ekselente ehèmpel komo un hòmber di akshon ku a para firme na fabor di hustisia.

1:11–2:3. Nehemias su fuente prinsipal di goso no tabata su puesto prestigioso komo kopero. Mas bien, su goso tabata den promové e adelanto di adorashon berdadero. Den nos kaso tambe, no ta e adorashon di Yehova i tur loke ku ta kousa e adelanto di e adorashon aki mester ta nos mayor interes i fuente prinsipal di goso?

2:4-8. Yehova a pone Artaherhes duna Nehemias pèrmit pa bai i rekonstruí e muraya di Yerusalèm. Proverbionan 21:1 ta bisa: “Manera riunan di awa, asina kurason di rei ta den e man di SEÑOR; e ta bir’é pa unda ku e kier.”

3:5, 27. Nos no mester mira trabou manual hasí na fabor di adorashon berdadero komo algu bou di nos nivel, manera tabata e kaso ku e “noblenan” di e tekoitanan. Mas bien, nos por imitá e tekoitanan komun i koriente ku di buena gana a traha diligentemente.

3:10, 23, 28-30. Tin algun ruman ku por muda bai kaminda tin mas nesesidat di proklamadó di Reino, pero hopi di nos ta sostené adorashon berdadero pegá ku nos kas. Nos por hasi esei dor di partisipá den konstrukshon di Salòn di Reino i den trabou di rindi yudansa despues di desaster, pero prinsipalmente dor di partisipá den e predikashon di Reino.

4:14. Ora nos ta konfrontá oposishon, nos tambe por vense miedu dor di tene Yehova na mente, “kende ta grandi i temibel.”

5:14-19. Pa superintendentenan kristian, Gobernadó Nehemias ta un ekselente ehèmpel di un persona humilde, apnegá i diskreto. Ounke e tabata seloso pa pone e Lei di Dios na vigor, e no a dominá otro hende pa haña ganashi egoista. Al kontrario, el a mustra preokupashon pa hende oprimí i pa esnan pober. Den mustramentu di generosidat, Nehemias ta un ehèmpel sobresaliente pa tur sirbidó di Dios.

“KÒRDA DI MI, O MI DIOS, PA BON”

(Nehemias 7:1–13:31)

Asina ku nan a terminá e muraya di Yerusalèm, Nehemias ta instalá e portanan i ta hasi areglo pa protehá e stat. Kaba e ta traha un registro di e liña di desendensia di e pueblo. Ora ku henter e pueblo a reuní “riba e plasa ku tabata keda dilanti di e Porta di Awa,” Esdras e saserdote ta lesa e buki di Lei di Moisés, i Nehemias i e levitanan ta splika e Lei na e pueblo. (Nehemias 8:1) Ora nan ta haña sa tokante e Fiesta di Ramada (òf, Fiesta di Tabernakelnan), nan ta bai selebr’é ku alegria.

Despues ta sigui un otro reunion, durante kua “e desendientenan di Israel” ta konfesá e pikánan di e nashon, e levitanan ta repasá Dios su trato ku Israel, anto e pueblo ta hura ku nan lo “kana den e lei di Dios.” (Nehemias 9:1, 2; 10:29) Siendo ku ainda tin muchu tiki habitante den Yerusalèm, nan ta tira lòt pa laga 1 di kada 10 hòmber ku ta biba pafó di e stat bin biba den e stat. Siguientemente, nan ta inougurá e muraya ku asina un entusiasmo ku “por a tende e goso di Yerusalèm for di leu.” (Nehemias 12:43) Diesdos aña despues di su yegada, Nehemias ta bandoná Yerusalèm pa bai kumpli ku su debernan serka Artaherhes. Pero no ta tarda hopi ku kosnan impuru ta bolbe lanta kabes entre e hudiunan. Ora ku Nehemias regresá Yerusalèm, e ta tuma akshon desisivo pa korigí e situashon. Pa su mes, e ta hasi e petishon humilde aki: “Kòrda di mi, o mi Dios, pa bon.”—Nehemias 13:31.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

7:6-67—Dikon e lista ku Nehemias a traha di e restu ku a regresá Yerusalèm huntu ku Zorobabel ta otro for di e lista di Esdras pa loke ta e sifranan individual pa kada kas di famia? (Esdras 2:1-65) E motibu pa e variashonnan aki por ta ku Esdras i Nehemias kada un a usa un otro fuente di informashon. Por ehèmpel, e kantidat di esnan ku a skirbi nòmber pa bolbe por ta distinto for di e kantidat ku di bèrdat a bolbe. E dos registronan por tabata distinto di otro tambe pasobra algun hudiu ku na prinsipio no por a establesé nan liña di desendensia, ku tempu a logra hasié. Sin embargo, ámbos relato ta di akuerdo riba un punto: E kantidat total di persona ku inisialmente a regresá tabata 42.360, fuera di e katibunan i kantantenan.

10:34—Dikon e pueblo mester a suministrá palu? E Lei di Moisés no a manda pa duna ofrenda di palu. E rekisito aki a originá estriktamente debí na nesesidat. Tabatin mester di kantidatnan grandi di palu pa por kima sakrifisio riba altar. Aparentemente no tabatin sufisiente sirbidó di tèmpel no-israelita (“netineo,” NW). P’esei nan a tira lòt pa hasi sigur ku lo tabatin un suministro kontinuo di palu.

13:6—Pa kuantu tempu Nehemias tabata ousente for di Yerusalèm? Beibel ta bisa solamente ku “despues di algun tempu,” òf literalmente “na final di e dianan,” Nehemias a pidi rei pèrmit p’e por regresá Yerusalèm. P’esei, ta imposibel pa determiná e largura di su ousensia. Pero ora ku Nehemias a bolbe Yerusalèm, el a tuma nota ku e hudiunan no tabata sostené e saserdosio ni nan no tabata warda e lei di sabat. Hopi di nan a tuma esposa stranhero, i nan yunan ni sikiera por a papia e idioma di e hudiunan. Pa e situashon por a bai asina hopi atras, Nehemias mester tabata ousente pa un tempu basta largu.

13:25, 28—Nehemias a “pleita” ku e hudiunan ku a bolbe bai den mal kaminda [òf, ‘a mustra nan riba nan foutnan,’ NW]. Ki otro medidanan di korekshon mas Nehemias a tuma? Nehemias a “maldishoná nan” den e sentido ku el a deklará kontra nan e huisionan atverso ku tabatin den e Lei di Dios. El a “dal algun di nan,” podisé dor di duna òrdu pa tuma akshon hudisial kontra nan. Komo un símbolo di su indignashon moral, el a “ranka nan kabei.” Tambe el a kore ku e nietu di Sumo Saserdote Eliasib, kende a kasa ku un yu muhé di Sanbalat e horonita.

Lès pa Nos:

8:8. Komo maestronan di e Palabra di Dios, nos ta ‘duna nifikashon’ na dje dor di les’é ku bon pronunsiashon i énfasis i dor di splika e tekstonan bíbliko korektamente, mustrando bon kla kon nan ta apliká.

8:10. ‘E goso di Yehova’ ta bin dor di ser konsiente di bo nesesidat spiritual anto satisfasé esei, i dor di sigui guia teokrátiko. Ta masha importante anto pa nos studia Beibel diligentemente, asistí na reunionnan kristian regularmente i partisipá ku entusiasmo den e predikashon di Reino i e trabou di hasi disipel.

11:2. Pa un hende bandoná su herensia i bai biba den Yerusalèm a enserá gastu personal i algun desbentaha. E hudiunan ku a ofresé pa hasi esaki a demostrá e aktitut di ta dispuesto pa hasi sakrifisio personal. Nos tambe por demostrá e aktitut ei ora oportunidatnan presentá kaminda nos por ofresé nos servisio na fabor di otro hende na kongreso i tambe na otro okashonnan.

12:31, 38, 40-42. Kantamentu ta un ekselente manera pa alabá Yehova i ekspresá nos gratitut na dje. Nos mester kanta di henter kurason na reunionnan kristian.

13:4-31. Nos mester tene kuidou pa no laga materialismo, korupshon i apostasia infiltrá den nos bida.

13:22. Nehemias tabata bon konsiente di e echo ku e mester rindi kuenta na Dios. Nos tambe mester ta konsiente ku nos tin ku rindi kuenta na Yehova.

Yehova Su Bendishon Mester T’ei!

E salmista a kanta: “Si SEÑOR no traha e kas, ta enbano esnan ku ta trah’é ta traha kansa kurpa.” (Salmo 127:1) E buki di Nehemias ta ilustrá e bèrdat di e palabranan ei na un manera masha bunita!

E lès pa nos ta hopi kla. Si nos ke tin éksito den kualke aktividat ku nos ta bai hasi, nos mester tin Yehova su bendishon. Akaso nos por realmente spera ku Yehova lo bendishoná nos a ménos ku nos ta duna adorashon berdadero e promé lugá den nos bida? Pues anto, meskos ku Nehemias, laga nos hasi Yehova su adorashon i e adelanto di e adorashon ei nos interes prinsipal.

[Plachi na página 8]

‘Manera riunan di awa, asina kurason di rei ta den e man di Yehova’

[Plachi na página 9]

Nehemias—un hòmber di akshon i kompashon—ta bin Yerusalèm

[Plachinan na página 10, 11]

Abo sa kon pa ‘duna nifikashon’ na e Palabra di Dios?