Bai na kontenido

Bai na kontenido

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Ester

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Ester

E Palabra di Yehova Ta Bibu

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Ester

E PLAN simplemente no por a faya. E masakre di e hudiunan lo tabata kabal i efisiente. Riba un solo dia determiná di antemano, tur hudiu den e imperio ku a ekstendé for di India te Etiopia, lo a ser destruí. Esei ta loke e persona ku a traha e kòmplòt a pensa. Pero e no a tene kuenta ku un detaye sumamente importante. E Dios di shelu por libra su pueblo skohí for di kualke situashon desesperá. E buki bíbliko di Ester ta relatá e liberashon ei.

Un hudiu di edat ku yama Mardokeo a skirbi e buki di Ester. E buki ta abarká un periodo di mas o ménos 18 aña durante e reinado di Rei Asuero òf Hérhes I di Persia. E relato dramátiko aki ta mustra kon Yehova a salba su pueblo di e kòmplòtnan malisioso di nan enemigunan, apesar ku su sirbidónan tabata plamá den un imperio inmenso. Awe, e konosementu ei en bèrdat ta fortalesé e fe di Yehova su pueblo ku ta rindiendo sirbishi sagrado na dje den 235 pais. Ademas, entre e personahenan deskribí den e buki di Ester tin ehèmpelnan pa nos imitá i otronan ku nos lo ke evitá. En bèrdat, “e palabra di Dios ta bibu i aktivo.”—Hebreonan 4:12.

LAREINA MESTER INTERSEDÉ

(Ester 1:1–5:14)

Den e di tres aña di e reinado di Rei Asuero (aña 493 promé ku nos era), rei ta tene un bankete real. Reina Vasti ta famoso pa su bunitesa. Pero e ta pone rei rabia mashá kuné i rei ta kit’é for di su puesto komo reina. E mucha muhé hudiu Hadasa ta keda skohé for di entre tur e bunita bírgennan di e pais pa tuma Vasti su lugá. Riba instrukshon di su primu Mardokeo, Hadasa no ta revelá ku e ta un hudiu i ta usa su nòmber perso, Ester.

Ku tempu, un hòmber arogante ku yama Haman ta ser elevá na e posishon di promé minister. Haman ta bira furioso pasobra Mardokeo ta nenga di ‘bùig òf duna homenahe na dje.’ Pues, Haman ta traha un kòmplòt pa destruí tur hudiu den e Imperio di Persia. (Ester 3:2) Haman ta konvensé Asuero pa bai di akuerdo kuné i ta logra laga rei saka un dekreto pa efektuá e masakre aki. Mardokeo ta bisti “paña di saku i shinishi.” (Ester 4:1) Awor Ester mester intervení. E ta invitá rei i su promé minister na un bankete privá. Gustosamente nan ta asistí na e bankete, anto Ester ta pidi nan bin bèk e siguiente dia pa un otro bankete. Haman ta kontentu. Sin embargo, e ta bira furioso pasobra Mardokeo ta nenga di onr’é. Haman ta traha un kòmplòt pa mata Mardokeo promé ku e bankete di e siguiente dia.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

1:3-5—E bankete aki a dura 180 dia? E teksto no ta bisa ku ta e bankete a dura dje largu ei sino ku mas bien rei a mustra e ofisialnan e rikesanan i e splendor di su reino glorioso durante di 180 dia. Podisé e rei a usa e evento largu aki pa broma ku e gloria di su reino afin di impreshoná e noblenan i konvensé nan ku e por kumpli ku su plannan. Den tal kaso, versíkulo 3 i 5 lo por ta referí na e bankete di 7 dia ku a tuma lugá na fin di e reunion di 180 dia.

1:8—Den ki manera ‘e bebementu tabata sosodé konforme e lei i no tabatin obligashon’? Na e okashon aki, Rei Asuero a hasi un eksepshon relashoná ku loke aparentemente tabata un kustumber perso di urgi otro pa bebe un sierto kantidat na e tipo di reunionnan ei. Segun un buki di referensia: “Nan por a bebe kuantu ku nan a deseá, sea hopi òf tiki.”

1:10-12—Dikon Reina Vasti a keda nenga di bin serka rei? Algun erudito ta sugerí ku e reina a nenga di obedesé pasobra el a opta pa no degradá su mes dilanti di e huéspetnan burachi di rei. Òf por ta ku e reina, ku di aparensia tabata masha bunita, en realidat no tabata sumiso. Ounke Beibel no ta bisa su motibu, e hòmbernan sabí di e tempu ei a pensa ku e asuntu definitivamente tabatin keber ku obedensia na su esposo i ku e mal ehèmpel di Vasti lo a influensiá tur e esposanan den e provinsianan di Persia.

2:14-17—Ester tabatin relashon seksual inmoral ku rei? E kontesta ta nò. E relato ta bisa ku mainta e otro muhénan ku nan a hiba pa rei tabata bolbe na e di dos kas bou di kuido di e eunuko di rei, “kende tabatin enkargo di e konkubinanan.” E muhénan ku a pasa anochi ku rei a bira pues su konkubina òf esposa sekundario. Sin embargo, nan no a hiba Ester na e kas di e konkubinanan despues ku el a bai serka rei. Ora ku a trese Ester dilanti di Asuero, “rei a stima Ester mas ku tur e muhénan, i Ester a haña mas grasia i kariño serka dje ku tur e otro bírgennan.” (Ester 2:17) Kon el a logra gana Asuero su “grasia i kariño”? E mesun manera ku el a logra gana aprobashon di otro hende. “E mucha muhé tabata agradá [Hegai] i a haña grasia den su bista.” (Ester 2:8, 9) Hegai a gust’é estriktamente a base di loke el a opservá, su aparensia i su bon kualidatnan. De echo, “Ester a haña grasia den bista di tur ku a mir’é.” (Ester 2:15) Asina tambe, rei a keda impreshoná ku loke el a mira den Ester i p’esei a bin stim’é.

3:2; 5:9—Dikon Mardokeo a nenga di bùig pa Haman? No tabata kontra e lei di Yehova pa e israelitanan rekonosé e posishon superior di un personahe haltu dor di bùig p’e. Sin embargo, den kaso di Haman, tabatin mas kos enbolbí. Haman tabata un agagita, probablemente un amalekita, i Yehova a marka Amalek pa ser eksterminá. (Deuteronomio 25:19) Den bista di Mardokeo, si el a bùig pa Haman esei lo a demostrá deslealtat na Yehova. P’esei el a nenga redondamente, deklarando ku e ta un hudiu.—Ester 3:3, 4.

Lès pa Nos:

2:10, 20; 4:12-16. Ester a aseptá instrukshon i konseho for di un adoradó maduro di Yehova. Lo ta sabí di nos parti pa ta “obediente na esnan ku ta hiba delantera den [nos] i sea sumiso.”—Hebreonan 13:17, NW.

2:11; 4:5. Nos no mester ‘buska nos interes personal so, ma buska tambe interes di otronan.’—Filipensenan 2:4.

2:15. Ester a demostrá modestia i dominio propio dor di no pidi mas hoya ni paña mas bunita fuera di loke Hegai a suministrá. Ta “e persona skondí di e kurason, ku e kalidat inkoruptibel di un spiritu suave i ketu,” a pone Ester gana rei su aprobashon.—1 Pedro 3:4.

2:21-23. Ester ku Mardokeo tabata bon ehèmpelnan di hende ku a “someté nan mes na e outoridatnan ku ta goberná.”—Romanonan 13:1.

3:4. Den algun situashon, kisas ta sabí pa keda ketu tokante ken nos ta, meskos ku Ester a hasi. Sin embargo, ora nos tin ku tuma un posishon relashoná ku kuestionnan importante, manera Yehova su soberania i nos integridat, nos no mester tin miedu di duna di konosé ku nos ta un Testigu di Yehova.

4:3. Ora nos ta konfrontá prueba, nos mester akudí na Yehova den orashon i pidié forsa i sabiduria.

4:6-8. Mardokeo a buska un solushon legal pa e menasa ku e kòmplòt di Haman a krea.—Filipensenan 1:7, NW.

4:14. Mardokeo su konfiansa den Yehova tabata ehemplar.

4:16. Ku pleno konfiansa den Yehova, Ester fielmente i ku kurashi a enfrentá un situashon ku por a resultá den su morto. Ta masha importante pa nos siña konfia riba Yehova i no riba nos mes.

5:6-8. Pa por a gana e fabor di Asuero, Ester a invit’é na un di dos bankete. Ester a aktua ku prudensia, i nos tambe mester hasi meskos.—Proverbionan 14:15.

KAMBIONAN DRÁSTIKO UN TRAS DI OTRO

(Ester 6:1–10:3)

Segun ku susesonan ta desaroyá, e situashon ta kambia drástikamente. Nan ta kologá Haman na e palu di horka ku el a traha pa su víktima, Mardokeo, anto Mardokeo ta bira promé minister! Kiko di e masakre planiá pa destruí e hudiunan? Esei tambe ta eksperensiá un kambio dramátiko.

Fiel Ester ta bolbe bai papia pa defendé su pueblo. Poniendo su bida na peliger, e ta presentá dilanti di rei ku un súplika, afin di buska un manera pa prevení e masakre ku Haman a plania. Asuero sa kiko tin ku hasi. P’esei ora ku finalmente e dia pa masakrá e hudiunan yega, ta esnan ku ta trata na hasi nan daño ta ser matá i no e hudiunan. Mardokeo ta dekretá pa tene tur aña e Fiesta di Purim pa konmemorá e gran liberashon aki. Mardokeo ta na di dos lugá despues di Rei Asuero, i ta ‘buska loke ta bon pa su pueblo i ta papia na bienestar di tur su hendenan.’—Ester 10:3.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

7:4—Dikon un destrukshon di e hudiunan lo a kousa ‘daño na rei’? Dor di presentá ku takto e posibilidat di bende e hudiunan komo esklabo, Ester a trese dilanti e asuntu di daño ku rei lo sufri si destruí nan. E 10.000 pidanan di plata ku Haman a primintí tabata hopi ménos entrada pa e kaha di rei ku e rikesa ku lo por a haña si Haman a plania pa bende e hudiunan komo katibu. Si a efektuá Haman su kòmplòt, esei lo a nifiká ku rei lo a pèrdè su reina tambe.

7:8—Dikon e ofisialnan di palasio a tapa Haman su kara? Esaki probablemente tabata pa indiká bèrgwensa òf kalamidat inminente. Segun un buki di referensia, “e hendenan di antiguo tin biaha tabata tapa kabes di personanan ku nan tabata a punto di ehekutá.”

8:17—Den ki manera “hopi hende for di e pueblonan di e tera a bira hudiu”? Hopi di e personan evidentemente a bira prosélito hudiu, es desir a kombertí na hudaismo, pensando ku e kontradekreto tabata un indikashon di Dios su aprobashon riba e hudiunan. E mesun prinsipio ta tras di kumplimentu di un profesia ku nos ta haña den e buki di Zakarias. E profesia ta bisa: “Dies hòmber for di tur e nashonnan lo kohe bistí di un hudiu tene, bisando: ‘Laga nos bai ku boso, pasobra nos a tende ku Dios ta ku boso.’”—Zakarias 8:23.

9:10, 15, 16—Apesar ku e dekreto a outorisá e hudiunan pa tuma botin, dikon nan no a hasi esei? E echo ku nan a nenga di hasi esei a mustra bon kla ku nan propósito tabata pa protehá nan mes, no enrikesé nan mes.

Lès pa Nos:

6:6-10. “Orguyo ta bin promé ku destrukshon, i un spiritu arogante promé ku kaida.”—Proverbionan 16:18.

7:3, 4Nos ta mustra kurashi i identifiká nos mes komo Testigu di Yehova, maske esei lo por nifiká ku nos ta haña persekushon?

8:3-6. Nos por i mester apelá na outoridatnan gubernamental i tribunalnan hudisial pa haña protekshon kontra enemigunan.

8:5. Ester a demostrá takto i no a menshoná e responsabilidat ku rei tabatin den e dekreto diseñá pa destruí Ester su pueblo. Den mesun manera, nos tin ku demostrá takto ora nos ta duna testimonio na ofisialnan haltu.

9:22. Nos no mester lubidá riba e pobernan entre nos.—Galationan 2:10.

Yehova Lo Perkurá “Alivio i Liberashon”

Mardokeo den un manera indirekto ta menshoná ku tabata Dios su propósito ku Ester a logra bira reina. Ora e hudiunan ta ser menasá, nan ta yuna i hasi orashon pa pidi yudansa. Lareina ta presentá dilanti di rei sin invitashon i kada biaha ta ser risibí ku aprobashon. Presisamente riba e anochi krusial, rei no por pega soño. En bèrdat e buki di Ester ta mustra kon Yehova ta maniobrá susesonan na benefisio di su pueblo.

E relato eksitante di Ester ta foral un animashon pa nos ku ta bibando den “e tempu di e fin.” (Daniel 12:4) “Den e último dianan,” òf den e último parti di e tempu di fin, Gòg di Magòg—Satanas e Diabel—lo efektuá un atake masal kontra e pueblo di Yehova. Su meta lo ta nada ménos ku eksterminashon di adoradónan berdadero. Pero meskos ku den tempu di Ester, Yehova lo perkurá “alivio i liberashon” pa su adoradónan.—Ezekiel 38:16-23; Ester 4:14.

[Plachi na página 10]

Ester i Mardokeo dilanti di Asuero