Bai na kontenido

Bai na kontenido

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Isaias—I

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Isaias—I

E Palabra di Yehova Ta Bibu

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Isaias—I

“KEN lo mi manda i ken lo bai pa nos?” Riba e invitashon aki di Yehova Dios, Isaias, yu hòmber di Amos, a kontestá: “At’ami aki! Manda ami!” (Isaias 1:1; 6:8) E ora ei Dios a asign’é komo profeta. Isaias su aktividatnan profétiko ta pará den e buki bíbliko ku ta karga su nòmber.

Skirbí pa e profeta mes, e buki di Isaias ta abarká un periodo di 46 aña, for di alrededor di aña 778 te algu despues di 732 promé ku nos era. Ounke e buki tin deklarashonnan formal kontra Huda, Israel i nashonnan bisiña, su tema prinsipal no ta unu di huisio sino di ‘salbashon mediante Yehova Dios.’ (Isaias 25:9) De echo, e nòmber Isaias mes ta nifiká “Salbashon di Yehova.” E artíkulo aki lo trata puntonan sobresaliente di Isaias 1:1–35:10.

“SOLAMENTE UN RESTANTE DI NAN LO BOLBE”

(Isaias 1:1–12:6)

Beibel no ta bisa si e mensahe profétiko registrá den e promé sinku kapítulonan di e buki di Isaias a ser entregá na e pueblo promé ku Isaias a keda nombrá komo profeta òf despues. (Isaias 6:6-9) Loke sí ta hopi kla ta ku Huda i Yerusalèm ta spiritualmente enfermo “for di plant’i pia te na kabes.” (Isaias 1:6) Ta reina hopi idolatria. Lidernan ta korupto. Muhénan a bira arogante. E hendenan no ta adorá e Dios berdadero na e manera aseptabel. Isaias ta haña e enkargo pa bai i papia bes tras bes ku esnan ku ta “sigui skucha” i no ta komprondé i ku no ke konosementu.

E forsanan militar kombiná di Israel i Siria ta menasá di invadí Huda. Usando Isaias i su yunan komo “señalnan i maravianan,” Yehova ta sigurá Huda ku e aliansa entre Israel ku Siria lo no tin éksito. (Isaias 8:18) Sin embargo, pas duradero lo bin solamente mediante e gobernashon di e “Prens di Pas.” (Isaias 9:6, 7) Yehova lo regla kuenta tambe ku Asiria, e nashon ku e ta usa komo “e bara di [su] rabia.” Huda ku tempu lo bai den koutiverio, i “solamente un restante di nan lo bolbe.” (Isaias 10:5, 21, 22) Berdadero hustisia lo bira un realidat bou di e gobernashon di un “sprùit [simbóliko ku] lo sali for di e tronkon di Isaí.”—Isaias 11:1.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

1:8, 9—Den ki sentido e yu muhé di Sion lo “keda manera un kabaña den un kunuku di wendrùif, manera un chosa den un kunuku di kònkòmber”? Esaki ta nifiká ku durante e invashon di Asiria, Yerusalèm lo parse masha indefenso, manera un simpel kabaña den un kunuku di wendrùif òf manera un chosa ku fásilmente por kai den otro den un kunuku di kònkòmber. Pero Yehova lo yuda Yerusalèm i lo e no permitié bira manera Sodoma i Gomora.

1:18, NW—Kiko Yehova ke men ku e palabranan: “Bini awor, i laga nos rektifiká asuntunan entre nos”? Esaki no ta un invitashon pa papia riba un asuntu i yega na un akuerdo mutuo despues ku ámbos partido a hasi sierto konseshon. Mas bien, e versíkulo ta referí na e situashon den kua e Hues hustu, Yehova, ta duna Israel un oportunidat pa kambia i limpia su mes.

6:8a—Dikon den e pregunta ta usa e pronòmber “mi” i “nos”? E pronòmber “mi” ta para pa Yehova Dios. E pronòmber plural “nos” ta indiká ku tin un otro persona huntu ku Yehova. Naturalmente esaki ta su “Yu unigénito.”—Juan 1:14; 3:16.

6:11—Kiko Isaias tabata ke men ora el a puntra: “Pa kuantu tempu mas, Señor?” Isaias no tabata puntra pa kuantu tempu lo e tabatin ku entregá e mensahe di Yehova na hende indiferente. Mas bien, e kier a sa pa kuantu tempu mas e kondishon spiritualmente enfermo di e hendenan lo a sigui trese desonor pa e nòmber di Dios.

7:3, 4—Dikon Yehova a salba e rei malbado Akaz? E reinan di Siria i Israel a sera kabes pa destroná Rei Akaz di Huda i pone na su lugá un rei ku lo a fungi komo nan marioneta, e yu hòmber di Tabeel, un hòmber ku no tabata desendiente di David. Bon mirá, e kòmplòt diabóliko aki lo a interumpí e pakto di Reino ku David. Yehova a salba Akaz pa asina konserbá e liña di desendiente mediante kua e “Prens di Pas” primintí lo a bin.—Isaias 9:6.

7:8—Kon Efrain a ser “destrosá” denter di 65 aña? Tabata “den e dianan di Peka, rei di Israel,” djis despues ku Isaias a deklará e profesia aki, ku a kuminsá deportá e pueblo di e reino di dies tribu i a kuminsá trese stranheronan pa habitá e tera. (2 Reinan 15:29) Tur esei a sigui pa hopi tempu te den e dianan di Rei Esarhadon di Asiria, yu i susesor di Senakerib. (2 Reinan 17:6; Esdras 4:1, 2; Isaias 37:37, 38) E strategia asirio aki di move hende konstantemente pa i for di Samaria por a dura e periodo di 65 aña menshoná na Isaias 7:8.

11:1, 10—Kon Hesukristu por ta ‘un sprùit for di e tronkon di Isaí,’ i a la bes “e rais di Isaí”? (Romanonan 15:12) Hesus tabata “for di e tronkon di Isaí” den sentido karnal. E tabata un desendiente di Isaí via David, yu di Isaí. (Mateo 1:1-6; Lukas 3:23-32) Sin embargo, e poder ku Hesus a risibí komo rei a kambia su relashon ku su antepasadonan. Komo ku Hesus a haña poder i outoridat pa duna humanidat obediente bida eterno riba tera, e ta bira nan “Tata Eterno.” (Isaias 9:6) P’esei, e ta tambe “e rais” di su antepasadonan, inkluso di Isaí.

Lès pa Nos:

1:3. Nenga di biba di akuerdo ku loke nos Kreadó ta rekerí di nos ta nifiká ku nos sa ménos ku un buey òf un buriku. Di otro banda, si nos kultivá apresio pa tur loke Yehova a hasi pa nos, nos lo no bandon’é ni komportá nos mes sin komprondementu.

1:11-13. Seremonianan religioso hipókrita i orashonnan djis pa formalidat ta un kansansio pa Yehova. Nos akshon- i orashonnan mester sali for di un kurason bon motivá.

1:25-27; 2:2; 4:2, 3Sklabitut i e desolashon di e tera di Huda lo a terminá ora ku un restu arepentí lo a regresá Yerusalèm i restorá adorashon berdadero. Yehova ta tene miserikòrdia ku malechornan ku repentí.

2:2-4. Si nos ta partisipá ku entusiasmo den e trabou di prediká e Reino i hasi disipel, nos por yuda personanan di hopi nashon siña e kamindanan di pas i buska pa alkansá pas ku otro.

4:4. Yehova lo eliminá, òf laba kita, impuresa moral i kulpa di sanger.

5:11-13. Pone límite i moderashon un banda ora di skohe rekreo, ta meskos ku nenga di aktua di akuerdo ku konosementu.—Romanonan 13:13.

5:21-23. Ansiano- òf superintendentenan kristian mester evitá di ta “sabí den nan mes wowo.” Nan mester ta moderá tambe den “bebementu di biña” i no mester demostrá faboritismo.

11:3a. E ehèmpel i siñansanan di Hesus ta mustra ku tin goso den e temor di Yehova.

YEHOVA “LO TENE KOMPASHON DI JAKÒB”

(Isaias 13:1–35:10)

Kapítulonan 13 pa 23 ta deklarashonnan formal kontra e nashonnan. Sin embargo, Yehova “lo tene kompashon di Jakòb” i permití tur e tribunan di Israel regresá kas. (Isaias 14:1) E mensahe di desolashon pa Huda den kapítulonan 24 pa 27 ta ser kompañá pa e promesa di restorashon. Yehova ta deklará su rabia kontra “e burachénan di Efrain [Israel]”—pasobra nan a sera un aliansa ku Siria—i kontra “e saserdote i e profeta” di Huda, pasobra nan a purba sera un aliansa ku Asiria. (Isaias 28:1, 7) Isaias ta proklamá ai kontra “Ariel [Yerusalèm]” pasobra nan a “baha bai Egipto” en buska di protekshon. (Isaias 29:1BPK, nota na pia di página; 30:1, 2) Apesar di esei, Isaias ta predisí salbashon pa personanan ku ehersé fe den Yehova.

Meskos ku un “leon yòn ta gruña riba su proi,” asina Yehova lo protehá “Seru Sion.” (Isaias 31:4) Tin un promesa tambe: “Mira, un rei lo reina ku hustisia.” (Isaias 32:1) Miéntras ku e menasa di Asiria kontra Huda ta pone asta “e embahadornan di pas” yora amargamente, Yehova ta primintí ku su pueblo lo ser kurá, “pordoná pa nan inikidat.” (Isaias 33:7, 22-24) Yehova “su indignashon ta kontra tur e nashonnan, i su furia ta kontra tur nan ehérsitonan.” (Isaias 34:2) Huda lo no keda desolá. “Tera seku i desierto lo ta kontentu, i Arabá lo regosihá i floria manera rosa.”—Isaias 35:1.

Kontesta Riba Pregunta Bíbliko:

13:17—Den ki sentido e medonan no tabatin interes den plata ni plaser den oro? E medonan i e personan a duna muchu mas balor na e gloria di konkista ku na e botin di guera. Esaki a resultá di ta bèrdat den e kaso di Siro, kende a duna e eksiliadonan ku tabata bai kas bèk e artíkulonan di oro i plata ku Nabukodonosor a sakea for di e tèmpel di Yehova.

14:1, 2—Kon e pueblo di Yehova ‘lo a kapturá esnan ku ántes a kapturá nan, i goberná riba esnan ku a oprimí nan’? Esaki a kumpli den e kaso di personanan manera Daniel, kende tabatin un puesto haltu den Babilonia bou di e medo- i personan; Ester, kende a bira un reina perso; i Mardokeo, kende a keda nombrá komo promé minister di e Imperio Perso.

20:2-5—Di bèrdat Isaias a kana rònt kompletamente sunú durante tres aña? Isaias podisé a kita su paña djariba i a kana rònt ‘ku tiki paña bistí.’ E palabra hebreo tradusí komo “sunú” por referí tambe na un hende ku ta parsialmente bistí òf ku tin tiki paña bistí.—2 Samuel 6:14, 20.

21:1—Ta kua region Beibel ta yama “desierto na laman”? Ounke Babilonia no tabata situá serka di ningun laman, Beibel ta referí na dje den e manera aki. Ta asina debí ku tur aña Riu Eufrates i Riu Tigris a desbordá i nan awanan a inundá e region, kreando un “laman” di lodo.

24:13-16—Kon e hudiunan lo a bira ‘den e tera meimei di e pueblonan manera ta sagudí palu di oleifi, manera fruta ku ta keda atras despues di kosecha di wendrùif’? Meskos ku ta laga algun fruta na un palu òf na un rama di wendrùif despues di kosecha, asina tambe un tiki hende so lo a sobrebibí e destrukshon di Yerusalèm i Huda. Na unda ku e sobrebibientenan lo a ser deportá, sea ta “pariba” [na Babilonia ku ta keda den ost] òf na “e teranan na kosta di laman [Mediteráneo],” nan lo a glorifiká Yehova.

24:21—Ken ta “e ehérsito di shelu, den haltura” i “e reinan di tera”? “E ehérsito di shelu” lo por ta referí na e forsanan spiritual malbado. Pues “e reinan di tera” ta e gobernantenan aki na tera riba ken e demoñonan tin un gran influensia.—1 Juan 5:19.

25:7—Kiko ta “e velo ku ta tapa tur pueblo, sí, e mantel ku ta habrí over di tur nashon”? E komparashon aki ta hala atenshon na dos enemigu grandi di humanidat: piká i morto.

Lès pa Nos:

13:20-22; 14:22, 23; 21:1-9. Yehova su palabra profétiko semper ta kumpli, manera a sosodé den kaso di Babilonia.

17:7, 8Ounke mayoria di hende den Israel no a skucha, tabatin algun persona ku a akudí na Yehova. Asina tambe, tin hende den kristiandat ku ta reakshoná faborablemente riba e mensahe di Reino.

28:1-6. Israel lo a kai den man di Asiria, pero Dios lo a sòru pa personanan fiel sobrebibí. E huisionan di Yehova no ta laga hende hustu sin speransa.

28:23-29. Yehova ta reahustá personanan sinsero segun nan nesesidat- i sirkunstansianan spesífiko.

30:15. Pa nos haña salbashon serka Yehova, nos mester demostrá fe i ‘sosegá,’ es desir no bai buska salbashon pa medio di esfuersonan humano. Ora nos ta keda “den kietut,” es desir, trankil i sin miedu, nos ta demostrá tambe ku nos ta konfia den Yehova su kapasidat di protehá nos.

30:20, 21. Nos ta “mira” Yehova i ta “tende” su bos di salbashon ora nos ta obedesé loke e ta bisa mediante su Palabra inspirá, Beibel, i mediante “e esklabo fiel i prudente.”—Mateo 24:45.

E Profesia di Isaias Ta Fortifiká Nos Konfiansa den e Palabra di Dios

Esta gradisidu nos por ta pa e mensahe di Dios den e buki di Isaias! E profesianan ku a kumpli kaba ta fortifiká nos konfiansa ku e ‘palabra ku ta sali for di Yehova su boka, lo no bolbe bashí serka dje.’—Isaias 55:11.

Kiko di e profesianan Mesiániko, manera esnan ku nos ta haña na Isaias 9:7 i 11:1-5, 10? Akaso nan no ta fortifiká nos fe den Yehova su provishon pa salba nos? E buki ta kontené tambe profesianan di kua nan kumplimentu prinsipal ta tumando lugá den nos tempu òf tin ku tuma lugá ainda. (Isaias 2:2-4; 11:6-9; 25:6-8; 32:1, 2) Sí, e buki di Isaias ta duna nos mas prueba ku “e palabra di Dios ta bibu”!—Hebreonan 4:12.

[Plachi na página 8]

Isaias ku su yunan tabata manera “señalnan i maravianan den Israel”

[Plachi na página 8, 9]

Yerusalèm lo a bira “manera un kabaña den un kunuku di wendrùif”

[Plachi na página 10]

Kon hende di e nashonnan ta haña yudansa pa “bati nan spadanan traha plug ku nan”?