Bai na kontenido

Bai na kontenido

Kontestanan Práktiko!

Kontestanan Práktiko!

Kontestanan Práktiko!

MAYORIA di konseho ku bo ta haña den e tantísimo bukinan pa yuda bo mes ku tin riba merkado awe, ta enfoká riba yuda hende kende nan bida na e momentonan aki ta den un krísis. Beibel ta otro. Ounke su konseho por yuda hende den angustia, Beibel ta hasi mas ku esei. Su konseho ta yuda un persona evitá di kometé erornan ku por hasi bida innesesariamente difísil.

Beibel por “hasi esnan ineksperto spiertu, duna un hóben konosementu i kapasidat di pensa.” (Proverbionan 1:4, NW) Si bo apliká e konseho ku tin den Beibel, “kapasidat di pensa mes lo vigilá bo, disernimentu mes lo protehá bo, pa libra bo for dje mal kaminda.” (Proverbionan 2:11, 12, NW) Ban konsiderá algun ehèmpel spesífiko ku ta mustra kon ora bo sigui e konseho di Beibel esei por protehá bo salú, drecha bo bida di famia i hasi bo un mihó empleado òf un mihó doño di trabou.

Sea Rasonabel den Uso di Alkohòl

Beibel no ta kondená uso moderá di alkohòl. Apòstel Pablo a indiká e benefisionan médiko di biña ora el a konsehá e hóben Timoteo: “Tuma un poko biña pa motibu di bo stoma i bo enfermedatnan frekuente.” (1 Timoteo 5:23) Otro pasashinan di Beibel ta mustra ku Dios su propósito tabata pa hende usa biña pa mas ku simplemente remedi. Segun e deskripshon di Beibel, biña ta hasi “kurason di hende kontentu.” (Salmo 104:15) Sin embargo, Beibel ta spièrta pa no bira “sklabisá na biña.” (Tito 2:3) E ta deklará: “No anda ku esnan ku ta gusta dal nan biña [“bebedónan di demasiado biña,” NW], ni ku esnan ku ta golos pa kome karni. Pasobra e buraché i e hende golos lo bira pober.” (Proverbionan 23:20, 21) Kiko ta e resultado ora hende no ta hasi kaso di tal konseho balansá? Tuma nota di algun echo di djis un par di pais.

Organisashon Mundial di Salú su Informe 2004 di e Estado di Mundu pa Loke Ta Alkohòl ta bisa: “Problemanan ligá ku alkohòl ta kosta e pueblo di Irlanda aproksimadamente 2.400 mion euro [3.000 mion dòler] pa aña.” Segun e informe, e inmenso karga finansiero aki ta enserá “gastunan di kuido médiko (279 mion euro), gastunan di aksidente di tráfiko (315 mion euro), gastunan di krímen ligá ku alkohòl (100 mion euro), pèrdida di produktividat debí na ousensia di trabou ligá ku alkohòl (1.034 mion euro).”

Mas importante ku e kosto finansiero di mal uso di alkohòl ta e kosto den sufrimentu humano. Por ehèmpel, na Oustralia den un solo periodo di 12 luna, mas ku mei mion persona a sufri di maltrato físiko na man di hende bou di influensia di alkohòl. Na Fransia, mal uso di alkohòl ta responsabel pa mas o ménos 30 porshento di tur violensia doméstiko. En bista di e echonan aki, bo no ta haña ku e konseho bíbliko tokante alkohòl ta rasonabel?

Evitá Práktikanan Ku Ta Kontaminá Kurpa

For di aña 1942, tempu ku ainda tabata mira humamentu komo un kos na moda, e revista aki a yuda su lektornan komprondé ku uso di tabako ta violá prinsipionan bíbliko i ku p’esei nan lo mester evit’é. Un artíkulo publiká e aña ei a rasoná ku si un hende ke agradá Dios, anto e mester sigui e mandamentu bíbliko pa “purifiká [su] mes di tur impuresa di karni i spiritu.” (2 Korintionan 7:1) Awe, un 65 aña despues, e konseho aki basá riba Beibel no a resultá di ta sabí?

Na aña 2006, Organisashon Mundial di Salú a deskribí uso di tabako komo “e di dos kousa prinsipal di morto na mundu.” Tur aña, rònt di sinku mion hende ta muri debí na uso di tabako. Na komparashon, rònt di tres mion hende ta muri pa aña di HIV/AIDS. Durante siglo 20, humamentu a mata segun kálkulo 100 mion hende; kasi mes tantu hende ku a ser matá den tur e gueranan den e siglo ei. De echo, awor tur kaminda hende ta aseptá e sabiduria di evitá tabako.

“Hui di Inmoralidat”

Loke sí hende ta ménos dispuesto pa aseptá ta loke Beibel ta bisa tokante asuntunan seksual. Kontrario na loke religion a laga hopi hende kere, Beibel no ta kondená tur deseo seksual komo pekaminoso. Pero sí e ta duna konseho sano enkuanto kon hende mester aktua pa ku nan deseonan seksual. Beibel ta siña nos ku relashon seksual ta ser permití solamente entre un hòmber i un muhé ku ta kasá ku otro. (Génesis 2:24; Mateo 19:4-6; Hebreonan 13:4) Relashon seksual ta un manera pa parehanan kasá ekspresá i risibí amor i tierno kariño. (1 Korintionan 7:1-5) Yunan ku nase di tal union ta benefisiá p’e echo ku nan tin dos mayor ku ta stima otro.—Kolosensenan 3:18-21.

Beibel ta duna e mandamentu aki enkuanto tenementu di relashon seksual ku hopi partner: “Hui for di inmoralidat.” (1 Korintionan 6:18) Kua ta un motibu pa hasi esaki? E versíkulo ta sigui bisa: “Tur otro piká ku un hende kometé ta pafó di e kurpa, ma e hende inmoral ta peka kontra su mes kurpa.” Kiko ta e resultado ora hende no ta hasi kaso di e konseho bíbliko relashoná ku asuntunan seksual?

Wak kiko ta pasando na Merka. E pais ei tin awor e porsentahe mas haltu di embaraso hubenil den e mundu industrialisá, aproksimadamente 850.000 embaraso pa aña. Hopi di e beibinan ku no a ser abortá ta nase di mama soltero. Sin duda, hopi di e mamanan hóben aki ta hasi nan bèst pa lanta nan yunan ku amor i disiplina, i algun di nan ta logra. Sin embargo, e realidat duru ta ku yu hòmber di mamanan tiner tin mas chèns di kai será i yu muhé tin mas chèns di bira mama tiner nan mes tambe. Despues di a repasá e estadístikanan di e último dékadanan, e investigadó Robert Lerman a skirbi: “E kambio den direkshon di mas famia ku ta konsistí di un solo mayor kisas a kontribuí na mas kaso di otro problemanan sosial, manera un porsentahe haltu di ‘dropout’ di skol, di uso di alkohòl i droga, di adolesentenan na estado i ku ta duna lus i di delinkuensia hubenil.”

Hende ku ta tene relashon seksual ku hopi partner ta konfrontá tambe riesgonan mas grandi pa nan salú, tantu salú físiko komo mental. Por ehèmpel, e revista Pediatrics a informá: “Datonan ta parse di indiká ku adolesentenan seksualmente aktivo ta kore un riesgo haltu di sufri di depreshon i di kometé suisidio.” Enkuanto otro peligernan di salú, e Asosiashon Merikano di Salú Sosial a deklará: “Tardi òf trempan, mas ku mitar di tur hende [na Merka] lo haña un malesa transmití seksualmente.” Pensa riba e doló di kurason i sufrimentu ku hende lo por evitá si nan ta sigui e konseho práktiko di Beibel relashoná ku sèks!

Edifiká Lasonan Fuerte di Famia

Beibel ta hasi mas ku djis spièrta nos pa práktikanan destruktivo. Tuma nota di su konseho práktiko enkuanto kon pa mehorá bida di famia.

E Palabra di Dios ta bisa: ‘Esposonan mester stima nan esposa manera nan mes kurpa.’ (Efesionan 5:28) En bes di menospresiá e balor di nan esposa, Beibel ta urgi esposonan pa biba ku nan esposa “ku komprenshon, manera ku un vaso mas delikado, komo ku e ta hende muhé; i dun’é onor.” (1 Pedro 3:7) Pa loke ta disputanan ku por surgi, esposonan ta haña e konseho: “Stima boso esposanan, i no sea amargá kontra nan.” (Kolosensenan 3:19) Bo no ta kere ku un esposo ku ta apliká e konseho aki lo gana e amor i rèspèt di su esposa?

Beibel ta duna hende muhé kasá e siguiente instrukshon: “Esposanan, sea sumiso na boso mes esposo, manera na Señor. Pasobra e esposo ta kabes di e esposa, meskos ku Kristu tambe ta kabes di e iglesia . . . E esposa perkurá pa e respetá su esposo.” (Efesionan 5:22, 23, 33) Bo no ta kere ku tin mas chèns ku un esposo lo stima profundamente un esposa ku ta apliká e konseho aki ora ku e esposa ta papia kuné òf ta papia di dje?

Enkuanto entrenamentu di yu, Beibel su konseho pa boso komo mayor ta pa boso komuniká ku boso yunan “ora bo ta sinta den bo kas, ora bo ta kana riba kaminda, ora bo ta bai drumi i ora bo ta lanta.” (Deuteronomio 6:7) Spesialmente tatanan ta haña e instrukshon pa perkurá guia moral i disiplina amoroso pa nan yunan. E Palabra di Dios ta bisa: ‘Tatanan, no provoká boso yunan na rabia, ma lanta nan den e disiplina i instrukshon di Yehova.’ (Efesionan 6:4) Beibel ta bisa yunan, na nan turno: “Obedesé boso mayornan” i “onra bo tata i bo mama.” *Efesionan 6:1, 2.

Bo ta kere ku famianan lo benefisiá si nan apliká e konseho aki? Podisé bo ta bisa: ‘Sí, e ta zona bon den teoria, pero e ta duna resultado?’ Nos ta invitá bo pa bishitá e Salòn di Reino lokal di Testigunan di Yehova. Einan lo bo topa famianan ku ta hasiendo esfuerso pa apliká e konseho sabí di Beibel. Papia ku nan. Opservá e manera ku miembronan di famia ta trata ku otro. Lo bo mira personalmente ku si hende ta biba segun prinsipionan bíbliko esei realmente ta hasi famianan felis!

Un Trahadó Diligente i un Doño di Trabou Hustu

Kiko Beibel tin di bisa tokante e lucha konstante pa keda ku bo trabou? E ta bisa ku un trahadó ku siña hasi su trabou bon, probablemente lo ser apresiá i rekompensá. Rei sabí Salomon a puntra: “Bo ta mira un hende ku abilidat den su trabou?” El a kontestá: “E lo para dilanti di reinan.” (Proverbionan 22:29) Di otro banda, “e floho” ta iritante manera ‘huma den wowo’ di su doño di trabou. (Proverbionan 10:26) Beibel ta animá trahadónan pa nan ta onesto i diligente. “Laga esun ku ta hòrta, no hòrta mas; ma mas bien, lag’é traha, hasiendo ku su mes mannan loke ta bon.” (Efesionan 4:28) E konseho aki ta apliká asta ora un doño di trabou no ta wak bo. “Den tur kos obedesé esnan ku ta boso shonnan riba tera, no pa bista, manera esnan ku solamente ta agradá hende, ma ku sinseridat di kurason, i ku temor pa Señor.” (Kolosensenan 3:22) Si bo ta un doño di trabou, lo bo no duna gran balor na un trahadó ku ta apliká e konseho aki?

Pa doñonan di trabou, Beibel tin e siguiente rekordatorio: “E trahadó ta digno di su suèldo.” (1 Timoteo 5:18) E Lei ku Dios a duna e israelitanan a bisa ku doñonan di trabou mester a paga nan trahadó mesora i na un manera hustu. Moisés a skirbi: “No oprimí bo próhimo, ni hòrt’é. Pago di un hòmber kontratá no mag keda serka bo henter anochi te mainta.” (Levítiko 19:13) Abo lo no traha ku smak pa un doño di trabou ku ta obedesé e instrukshon bíbliko i ta paga bo mesora i na un manera hustu?

Un Fuente Superior di Sabiduria

Ta un sorpresa pa bo ku un buki asina bieu manera Beibel ta kontené konseho ku ta práktiko pa nos tempu? E motibu pakiko Beibel a keda te awe miéntras ku otro bukinan a pèrdè nan balor ta pasobra Beibel ta kontené, no e palabra di hende, sino “e palabra di Dios.”—1 Tesalonisensenan 2:13.

Nos ta animá bo pa tuma tempu pa familiarisá bo mes mas ku e Palabra di Dios. Si bo hasié, lo bo desaroyá un amor pa e Outor di Beibel, Yehova Dios. Apliká e konseho ku e ta ofresé, i wak kon e konseho ei ta protehá bo di daño i ta yuda bo mehorá bo bida. Hasiendo esei, lo bo ‘hala serka Dios i e lo hala serka bo.’ (Santiago 4:8) Ningun otro buki por yuda bo den e manera ei.

[Nota]

^ par. 20 Pa un konsiderashon detayá di prinsipionan bíbliko ku por yuda bo famia, wak e buki E Secreto pa Felicidad den Famia, publiká pa Testigunan di Yehova.

[Plachi na página 4]

Bo ta haña ku Beibel su punto di bista di alkohòl ta práktiko?

[Plachi na página 5]

Bo ta di akuerdo ku e konseho basá riba Beibel pa evitá tabako?

[Plachinan na página 7]

Si nos sigui e konseho di Beibel, esei ta mehorá nos bida di famia

[Rekonosementu pa Potrèt na página 5]

Globo: Basá riba potrèt di NASA