Bai na kontenido

Bai na kontenido

Kon Mi Por Yuda Mi Yunan pa Nan Ta Berdaderamente Eduká?

Kon Mi Por Yuda Mi Yunan pa Nan Ta Berdaderamente Eduká?

Kon Mi Por Yuda Mi Yunan pa Nan Ta Berdaderamente Eduká?

BO POR kompará edukashon di yu ku un biahe eksitante, pero a la bes difísil. Ta un biahe ku abo ku bo yunan ta hasi huntu. Bo ta stimulá nan i guia nan ku amor, i asina yuda nan progresá riba e kaminda di bida. Nan tin masha hopi kos di siña!

Pa yunan por ta realmente eksitoso i felis den bida, nan mester desaroyá norma- i balornan moral i spiritual, i siña distinguí bon for di malu. Si nan siña konosé Yehova i stim’é, nan edukashon lo ta berdaderamente benefisioso i e instrukshon ku nan ta risibí lo dura pa semper. Komo mayor, bo ta hunga un papel importante den loke bo yunan ta siña i kon nan ta balorá i interpretá loke nan ta siña.

E biahe aki ta trese su difikultatnan ku bo tin ku superá. Mucha ta wòrdu influensiá fásilmente, i pafó di e seno familiar nan por siña hopi kos ku ta leu for di saludabel. Nos ta biba den un mundu dominá pa Satanas e Diabel. (1 Juan 5:19) E ta interesá den e edukashon di bo yunan, pero pa motibunan kompletamente diferente. Satanas ta un edukadó ábil ku tin hopi eksperensia—pero unu realmente malbado. Ounke e ta pretendé di ta “un angel di lus,” e iluminashon ku e ta ofresé ta engañoso i kontrali na e Palabra i boluntat di Yehova. (2 Korintionan 4:4; 11:14; Jeremias 8:9) Tantu Diabel komo su demoñonan ta maestro den gañamentu; nan ta promové egoismo, desonrades i degenerashon moral.—1 Timoteo 4:1.

Kiko bo por hasi pa protehá bo yunan pa nan no wòrdu engañá? Kon bo por siña nan aseptá loke ta bale la pena i berdadero? Un paso importante ta pa analisá bo mes. Abo tin ku pone un bon ehèmpel. Ta sumamente importante tambe pa bo kumpli ku bo responsabilidat di entrená bo yunan i tuma e tempu nesesario pa hasi esei. Ma promé ku nos konsiderá e puntonan aki, laga nos wak kiko ta e fundeshi di un edukashon ku ta bale la pena.

Fundeshi di un Berdadero Edukashon

Nos por siña hopi for di Rei Salomon di Israel, un di e hòmbernan di mas sabí ku a yega di biba. Beibel ta bisa nos: “Dios a duna Salomon sabiduria i disernimentu grandi i grandesa di kurason, manera e santu ku tin kantu di laman. I e sabiduria di Salomon tabata surpasá e sabiduria di tur e hòmbernan di oriente i tur e sabiduria di Egipto.” Salomon por “a papia tres mil proverbio i su kantikanan tabata mil i sinku.” E tabatin un konosementu profundo di mata i bestia. (1 Reinan 4:29-34) Rei Salomon a dirigí tambe proyektonan di konstrukshon den Israel, inkluso konstrukshon di e tèmpel magnífiko di Yehova na Yerusalèm.

Loke Salomon a skirbi, manera nos por haña den e buki di Eklesiastés por ehèmpel, ta revelá ku e tabatin un komprondementu profundo di naturalesa humano. Dios a inspir’é pa mustra kiko ta e fundeshi di un berdadero edukashon. Salomon a bisa: “E temor di [Yehova] ta e prinsipio di konosementu.” E rei sabí a bisa tambe: “E temor di SEÑOR ta e prinsipio di sabiduria, i e konosementu di Esun Santu ta komprondementu.”—Proverbionan 1:7; 9:10.

Si nos ta teme Dios, esei ta nifiká ku nos tin rèspèt i atmirashon profundo p’e i ta tene kuidou pa no desagrad’é. Nos ta rekonosé ku e ta Esun Supremo i ku nos tin ku duna kuenta i rason na dje. Esnan ku ta falta rèspèt pa esun di ken nos bida ta dependé kisas ta sabí den bista di hende, pero e sabiduria ei ta “bobedat dilanti di Dios.” (1 Korintionan 3:19) Bo yunan tin mester di un edukashon ku ta basá riba “e sabiduria di ariba.”—Santiago 3:15, 17.

Temor di desagradá Yehova ta estrechamente ligá ku amor p’e. Yehova ta deseá pa su sirbidónan tem’é i stim’é. Moisés a bisa: “Awor, Israel, kiko SEÑOR bo Dios ta pidi di bo, si no ta pa teme SEÑOR bo Dios, pa kana den tur su kamindanan i stim’é, i pa sirbi SEÑOR bo Dios ku henter bo kurason i ku henter bo alma, i pa warda e mandamentunan di SEÑOR i su statutonan ku mi ta ordená bo awe pa bo mes bon?”—Deuteronomio 10:12, 13.

Si nos inkulká den nos yunan temor di Yehova kompañá ku rèspèt profundo, nos lo ta poniendo e fundeshi pa un edukashon ku lo hasi nos yunan berdaderamente sabí. Segun ku nan ta traha riba e fundeshi ei, nan lo haña mas apresio pa nan Kreadó, e Fuente di tur berdadero konosementu. Esaki lo yuda nos yunan haña un komprondementu balansá di loke nan ta siña, sin yega na konklushonnan robes. Nan lo desaroyá e kapasidat di “diserní loke ta bon i loke ta malu.” (Hebreonan 5:14) Tal fundeshi lo yuda nan tambe pa keda humilde i evitá di hasi loke ta malu.—Proverbionan 8:13; 16:6.

Bo Yunan Ta Wak Riba Bo!

Pero kon nos por yuda nos yunan stima Yehova i tem’é? Nos ta haña e kontesta riba e pregunta ei den e Lei ku Yehova a duna e pueblo di Israel pa medio di profeta Moisés. El a bisa mayornan israelita: “Stima [Yehova] bo Dios ku henter bo kurason, ku henter bo alma i ku tur bo forsa. E palabranan aki, ku mi ta ordená bo awe, mester ta riba bo kurason. Siña nan ku tur diligensia na bo yunan, i papia di nan ora bo ta sinta den bo kas, ora bo ta kana riba kaminda, ora bo ta bai drumi i ora bo ta lanta.”—Deuteronomio 6:5-7.

E pasashi aki ta siña mayornan algun lès importante. Un di nan ta esaki: Komo mayor, bo tin ku pone un bon ehèmpel. Pa siña bo yunan stima Yehova, abo mes mester ta stima Dios, i su palabranan mester ta riba bo kurason. Pakiko esaki ta asina importante? Pasobra abo ta e maestro prinsipal di bo yunan. Loke nan ta siña for di bo ehèmpel lo tin un efekto profundo riba nan. I no tin nada ku tin mas influensia riba bida di un yu ku ehèmpel di mayor.

Bo soñonan, bo idealnan, bo norma- i balornan i bo interesnan ta manifestá nan mes no solamente den loke bo ta bisa sino tambe den loke bo ta hasi. (Romanonan 2:21, 22) For di infansia, mucha ta siña dor di opservá nan mayornan kuidadosamente. Yunan ta ripará loke ta importante pa nan mayornan, i esakinan ta e kosnan ku hopi bes ta bira importante pa nan tambe. Si di bèrdat bo ta stima Yehova, bo yunan lo ripará esei. Por ehèmpel, nan lo mira ku lesamentu i estudio di Beibel ta importante pa bo. Nan lo bin realisá ku bo ta pone interesnan di Reino na promé lugá den bida. (Mateo 6:33) Bo presensia regular na e reunionnan kristian i partisipashon den e trabou di prediká e Reino lo mustra nan ku rindi sirbishi sagrado na Yehova ta algu di sumo importansia pa bo.—Mateo 28:19, 20; Hebreonan 10:24, 25.

Kumpli ku Bo Responsabilidat

Un lès mas ku mayornan por siña for di Deuteronomio 6:5-7 ta esaki: Abo tin e responsabilidat di entrená bo yunan. Den Yehova su pueblo di antigwedat, ta mayornan tabata sòru pa e edukashon di nan yunan. Entre e kristiannan di promé siglo, mayornan a sigui hunga un ròl importante den edukashon di nan yunan. (2 Timoteo 1:5; 3:14, 15) Ora apòstel Pablo a skirbi su rumannan kristian, el a indiká ku tatanan en partikular mester a “lanta nan [yunan] den e disiplina i instrukshon di Señor.”—Efesionan 6:4.

Debí na e preshonnan di bida, trabou i otro aktividatnan ku ta eksigí tempu i energia, mayornan por tin e inklinashon di laga e edukashon di nan yunan den man di otro hende, manera maestronan di skol i personanan enkargá ku kuido di mucha. Pero, niun hende no por remplasá un mayor amoroso ku ta interesá den su yunan. Nunka balotá e importansia i influensia ku bo tin. Si bo mester di yudansa, wak bon for di unda bo ta buska esei, pero nunka laga bo deber sagrado den man di otro hende.

Dediká Tempu na Entrená Bo Yunan

Un otro lès ku mayornan ta siña for di Deuteronomio 6:5-7 ta esaki: Entrenamentu di yu ta eksigí tempu i esfuerso. Mayornan israelita mester a siña e bèrdat di Dios “ku tur diligensia” na nan yunan. E palabra original na hebreo tradusí “ku tur diligensia” ta nifiká “ripití,” “bisa bes tras bes.” Mester a hasi esaki henter dia, sí, for di mainta te anochi, “den . . . kas” i “riba kaminda.” Tempu i esfuerso ta nesesario pa siña yunan i pa forma nan aktitut i komportashon pa nan por agradá Dios.

P’esei, kiko bo por hasi pa yuda bo yunan pa nan ta berdaderamente eduká? Bo por hasi hopi kos. Siña nan stima i teme Yehova. Pone un bon ehèmpel. Kumpli ku bo responsabilidat di siña bo yunan i tuma e tempu nesesario pa entrená nan. Bo no ta perfekto, i na kaminda lo bo kometé fayo. Pero si bo ta hasi esfuerso sinsero pa kumpli ku e boluntat di Dios, ku tur probabilidat bo yunan lo apresiá bo esfuersonan i lo benefisiá for di nan. Proverbionan 22:6 ta bisa: “Instruí un mucha den e kaminda ku e mester kana, i asta ora ku e bira bieu e lo no apartá su mes for di dje.”

Edukashon ta un biahe ku ta dura henter un bida. Si tantu abo komo bo yunan ta stima Dios, e ta un biahe ku lo bo por disfrutá di dje pa eternidat. Esei ta pasobra semper lo tin mas kos pa siña tokante Yehova i e manera ku nos por sirbi su propósito.—Eklesiastés 3:10, 11.

[Plachi na página 15]

Bo ta lesa Beibel pa bo yunan?

[Plachi na página 16]

Tuma tempu pa siña bo yunan tokante e Kreadó