Bai na kontenido

Bai na kontenido

Pega na Norma- i Balornan Ku No Ta Kambia

Pega na Norma- i Balornan Ku No Ta Kambia

Pega na Norma- i Balornan Ku No Ta Kambia

TUR sosiedat humano ta biba segun un kódigo moral. Bo no ta di akuerdo ku rònt mundu hende ta balorá kualidatnan manera onrades, bondat, kompashon i inegoismo, i ku mayoria di nos ta gusta nan?

Ken Su Norma- i Balornan?

Den e promé siglo di nos era, un hòmber bon eduká ku tabata yama Saul a biba meimei di tres kultura di hopi influensia, i kada un ku su mes balornan moral. Tabata trata aki di e kulturanan hudiu, griego i romano ku a imponé norma- i leinan kompliká riba hende. Saul a diserní ku por lo general hende mes tambe ta nase ku un sentido moral ku ta guia nan. Esei ta nos konsenshi. Despues ku Saul a bira apòstel Pablo, el a skirbi: “Ora paganonan, kendenan no tin lei, di naturalesa [“di instinto natural,” The New Testament in Modern Speech] ta hasi e kosnan di lei, esakinan, ounke nan no tin lei, ta un lei pa nan mes, dor ku nan ta mustra e obra di lei ku ta skirbí den nan kurason, nan konsenshi dunando testimonio, i nan pensamentunan akusando òf defendiendo nan.”—Romanonan 2:14, 15.

Sin embargo, ora nos ta purba disidí loke ta bon i loke ta malu, ta sufisiente pa nos bai solamente tras di nos “instinto natural”? Manera bo por a ripará, historia humano ta yen di ehèmpel di esfuersonan individual i kolektivo ku a resultá den frakaso. Esaki a konvensé hopi hende ku nos mester di guia for di un fuente superior pa por establesé e mihó norma- i balornan ku mester dirigí nos bida. Hopi hende lo atmití ku e Kreadó di humanidat ta den e mihó posishon pa ofresé e normanan ei ku no ta mará na tempu. Den e buki The Undiscovered Self, e outor, Dr. Carl Jung, a remarká: “E individuo ku no ta pega firmemente na Dios no por resistí e tentashonnan físiko i moral di mundu riba su mes forsa.”

E konklushon ei ta kuadra ku loke un profeta di leu den pasado a skirbi: “E kaminda di hende no ta di dje mes; tampoko no ta keda na hende pa dirigí su pasonan.” (Jeremias 10:23) Nos Kreadó ta bisa: “Mi ta siña bo pa bo mes bon i ta mustra bo e kaminda ku bo tin ku sigui.”—Isaias 48:17BPK.

Un Fuente Konfiabel di Norma- i Balornan Konfiabel

Bo por haña e palabranan sitá ei den e fuente di balornan moral mas ampliamente distribuí—e Santu Skritura. Miónes di hende rònt mundu, asta hende ku no ta kristian i personanan no-religioso, a akudí na e Skritura pa haña disernimentu i sabiduria. E poëta aleman Johann Wolfgang von Goethe a skirbi: “Ami di mi parti, mi a stima i a duna hopi balor na [Beibel], pasobra el a influensiá gran parti di mi desaroyo komo hende di prinsipio.” Aparentemente, e lider hindú Mohandas Gandhi a yega di bisa: “Hasi tur bo esfuerso pa bebe profundamente di e fuente ku bo a risibí den e Sermon Riba Seru [parti di e siñansanan di Hesukristu ku bo por haña den Beibel] . . . pasobra e siñansa di e Sermon tabata dirigí na kada un di nos.”

Apòstel Pablo, sitá anteriormente, a resaltá e papel importante ku e Santu Skritura ta hunga den suministrá balornan sólido: “Tur Skritura ta inspirá pa Dios i ta útil pa siñansa.” (2 Timoteo 3:16) Esei ta realmente e kaso?

Pakiko bo no ta wak pa bo mes? Analisá e prinsipionan menshoná riba e siguiente página. Wak e balornan positivo ku nan ta promové. Meditá riba kon e ideanan ku e siñansanan aki ta kontené tin e poder pa mehorá e kalidat di bo bida i di bo relashon ku otro hende.

Abo Lo Benefisiá di Nan?

E prinsipionan menshoná ta djis un par di ehèmpel di e konseho práktiko ku bo por haña den e Santu Skritura. Ademas di esakinan, e Palabra di Dios ta kontené hopi spièrtamentu kontra pensamentu i abla perhudisial, i tambe akshonnan ku por tin un efekto negativo riba nos bida.—Proverbionan 6:16-19.

Sí, e siñansanan di Beibel ta ofresé algu ku ta hasi hopi falta den sosiedat humano: konseho ku ta yuda hende desaroyá e mihó normanan moral posibel. Esnan ku ta aseptá i apliká e siñansanan aki ta pasa den un transformashon notabel. Nan ta bai dilanti den nan manera di pensa. (Efesionan 4:23, 24) Nan ta haña mihó motivashon. E norma- i balornan di Dios ku Beibel ta trese dilanti a yuda hopi hende eliminá rasismo, prehuisio i odio for di nan kurason. (Hebreonan 4:12) E Skritura i e norma- i balornan ku e ta promové a motivá hende pa bandoná tur klase di violensia i maldat i bira mihó hende.

Sí, e norma- i balornan di Beibel a yuda miónes di hende vense kustumber- i práktikanan ku tabatin rais profundo den nan i ku a ruiná bida di hopi otro hende. (1 Korintionan 6:9-11) E siñansanan di Beibel ta transformando e personanan ei—no djis nan kustumbernan sino nan kurason, nan famia i nan speransanan. Maske kon atras mundu ta bayendo, hende rònt mundu ta sigui drecha nan bida, i lo no tin fin na esaki, pasobra “yerba ta seka, flor ta marchitá, ma e palabra di nos Dios ta permanesé pa semper.”—Isaias 40:8.

Sin embargo, abo personalmente lo benefisiá di “e palabra di nos Dios”? Testigunan di Yehova lo ta kontentu pa mustra bo kon bo por apliká e norma- i balornan di Beibel pa bo mes bon. Si bo ta biba na armonia ku nan, lo bo haña e aprobashon di Dios awor i heredá un bida eterno dirigí pa prinsipionan divino i duradero.

[Kuadro/Plachinan na página 6, 7]

PRINSIPIONAN KU NO TA KAMBIA

E Regla di Oro. “P’esei, tur loke boso kier pa hende hasi pa boso, hasi meskos pa nan, pasobra esaki ta e Lei i e Profetanan.”—Mateo 7:12.

Stima bo próhimo. “Stima bo próhimo manera bo mes.” (Mateo 22:39) “Amor no ta hasi daño na próhimo; p’esei amor ta e kumplimentu di lei.”—Romanonan 13:10.

Respetá otro. “Stima otro di kurason, ku amor di ruman i sea esun promé pa respetá otro.”—Romanonan 12:10BPK.

Buska pas. “Tene pas ku otro.” (Marko 9:50) “Si ta posibel, asina leu ku ta dependé di boso, sea na pas ku tur hende.” (Romanonan 12:18) “Laga nos buska e kosnan ku ta trese pas.”—Romanonan 14:19.

Pordoná otro. “Pordoná nos nos debenan, meskos ku nos tambe ta pordoná nos debedónan.” (Mateo 6:12) “Sea kariñoso ku otro, miserikòrdioso, pordonando otro.”—Efesionan 4:32.

Sea leal, fiel. “Keda fiel na bo esposa i duna bo amor na dje so. . . . Sea felis ku bo esposa i haña bo goso ku e mucha muhé ku bo a kasa kuné . . . Laga su enkanto mantené bo felis; lag’é rondoná bo ku su amor. . . . Pakiko bo tin ku duna bo amor na un otro hende muhé? Pakiko bo mester preferá e enkanto di e esposa di un otro hòmber?” (Proverbionan 5:15-20, Today’s English Version) “Esun ku ta fiel den un kos masha chikitu, ta fiel tambe den hopi; i esun ku ta inhustu den un kos masha chikitu, ta inhustu tambe den hopi.” (Lukas 16:10) “Ta wòrdu rekerí di mayordomo ku kada un ta wòrdu hañá fiel.”—1 Korintionan 4:2.

Sea onrado. “Mi por hustifiká balansa falsu i un saku yen di peso engañoso?” (Mikeas 6:11) Nos tin un konsenshi onrado, ya ku nos ta deseá na komportá nos mes onradamente den tur kos.”—Hebreonan 13:18NW.

Papia bèrdat, sea hustu. “Odia maldat, stima bondat, i establesé hustisia den e porta di stat!” (Amos 5:15) “Papia bèrdat un ku otro; atministrá huisio, bèrdat i pas den boso portanan di stat.” (Zakarias 8:16) “Poniendo mentira un banda, kada un di boso papia bèrdat ku su próhimo.”—Efesionan 4:25.

Sea diligente. “Bo ta mira un hende ku abilidat den su trabou? E lo para dilanti di reinan.” (Proverbionan 22:29) “No flakia den diligensia.” (Romanonan 12:11) “Tur loke boso hasi, hasi boso trabou di kurason, komo pa SEÑOR i no pa hende.”—Kolosensenan 3:23.

Sea mansu, kompasivo, kariñoso. “Bisti un kurason di kompashon, kariño, humildat, mansedumbre i pasenshi.”—Kolosensenan 3:12.

Vense malu ku bon. “Stima boso enemigunan . . . i hasi orashon pa esnan ku ta maltratá boso i ta persiguí boso.” (Mateo 5:44) “No laga malu vense bo, ma mas bien vense malu ku bon.”—Romanonan 12:21.

Duna Dios lo mihó. “‘Stima SEÑOR bo Dios ku henter bo kurason, i ku henter bo alma, i ku henter bo mente.’ Esaki ta e gran mandamentu i e di promé.”—Mateo 22:37, 38.

[Plachinan]

Si nos aseptá norma- i balornan di Beibel, nos lo por tin un matrimonio eksitoso, vínkulonan familiar felis i amistatnan plasentero