Bai na kontenido

Bai na kontenido

‘Esaki Mester Ta un Konmemorashon pa Boso’

‘Esaki Mester Ta un Konmemorashon pa Boso’

“E dia akí mester ta un konmemorashon pa boso, i boso mester selebr’é komo un fiesta na SEÑOR.”—ÉKS. 12:14.

1, 2. Tur kristian mester ta interesá den ki aniversario en partikular, i dikon?

HENDE tin kustumber di rekordá sierto fecha tur aña. Por ehèmpel, tin hende gusta selebrá nan aniversario di boda. Otro hende kisas ta konmemorá e fecha ku nan pais a bira independiente. Pero bo tabata sa ku tin un fecha ku un nashon ta konmemorá ya pa 3.500 aña?

2 E aniversario ei ta e Pasku Hudiu. E ta konmemorá e fecha ku Israel di antigwedat a ser librá for di sklabitut na Egipto. Esei mester ta di gran nifikashon pa bo. Dikon? Pasobra e tin di haber ku algun aspekto masha importante di bo bida. Pero kisas bo ta pensa: ‘Ami no ta hudiu. Dikon lo mi mester ta interesá den e Pasku Hudiu?’ Nos ta haña e kontesta den e deklarashon importante akí: “Kristu, nos lamchi di Pasku, a ser sakrifiká.” (1 Kor. 5:7) Kiko presis esaki ta nifiká? Pa nos por komprondé esei, laga nos analisá e Pasku Hudiu i wak ki relashon e tin ku un mandamentu ku tur kristian tin ku kumpli kuné.

DIKON E ISRAELITANAN TABATA SELEBRÁ PASKU?

3, 4. Kiko tabata e susesonan ku a hiba na e promé Pasku Hudiu?

3 Sientos di miónes di hende rònt mundu ku no ta hudiu tin un idea mas o ménos di e susesonan ku a hiba na e promé Pasku Hudiu. Kisas nan a lesa tokante esei den Beibel (den e buki di Éksodo), podisé nan a tende e historia òf nan a mira un pelíkula basá riba e tema ei.

4 Tempu ku e israelitanan tabatin hopi aña katibu na Egipto, Yehova a manda Moises ku su ruman, Aron, serka Fárao pa pidié libra Su pueblo. Pero e gobernante arogante ei no kier a laga e israelitanan bai, i p’esei Yehova a kastigá Egipto ku un seri di plaga teribel. Por último, Dios a manda e di dies plaga: tur yu mayó (òf primogénito) di Egipto a ser matá. Esei sí a pone Fárao laga e israelitanan bai.—Éks. 1:11; 3:9, 10; 5:1, 2; 11:1, 5.

5. Kiko e israelitanan mester a hasi promé ku nan a sali for di Egipto? (Wak e promé plachi.)

5 Pero promé ku e israelitanan a haña nan libertat, nan mester a sigui algun instrukshon spesífiko. Tabata rònt di tempu di e equinox * di e lènte di aña 1513 promé ku Kristu, den e luna di abib (ku despues nan a yama nisan). * Dios a bisa e israelitanan ku dia 10 di nisan nan mester a kuminsá prepará pa un evento ku lo a tuma lugá dia 14 di nisan ora solo a baha. Dikon ora solo a baha? Pasobra un dia hebreo a kuminsá i kaba ora solo a baha. Por ehèmpel, un dia a kore di djaweps ora solo a baha pa djabièrnè ora solo a baha. Ora 14 di nisan a yega, kada famia mester a mata un lamchi machu (sea di karné òf di kabritu) i hunta un poko di su sanger na e kozeinnan na banda i ariba di e porta di kas. (Éks. 12:3-7, 22, 23) E famia mester a kome un sena ku a konsistí di e lamchi di roster huntu ku pan sin zürdeg i poko yerba. E angel di Dios lo a pasa dor di henter e pais i mata tur yu mayó di Egipto, ma e yu mayó di e israelitanan obedesidu lo a ser protehá. I e ora ei e egipsionan lo a laga e pueblo di Dios bai. *Éks. 12:8-13, 29-32.

6. Dikon e israelitanan mester a sigui selebrá Pasku tur aña?

6 Asina a sosodé, i e israelitanan mester a keda kòrda e dia ku Dios a libra nan for di Egipto. Dios a bisa nan: “E dia akí mester ta un konmemorashon pa boso, i boso mester selebr’é komo un fiesta na SEÑOR; durante di tur boso generashonnan boso mester selebr’é komo un ordenansa pa semper.” Despues ku e israelitanan a selebrá Pasku riba 14 di nisan, nan a sigui ku un fiesta di shete dia ku a yama Fiesta di Pan sin Zürdeg. Nan tabata yama e ocho dianan akí huntu tambe Pasku. (Éks. 12:14-17; Luk. 22:1; Huan 18:28; 19:14) E Pasku ei tabata un di e tres fiestanan ku Dios a manda e israelitanan selebrá tur aña.—2 Kró. 8:13.

7. Kiko Hesus a introdusí riba e dia di e último Pasku ku el a selebrá ku su apòstelnan?

7 Hesus ku su apòstelnan tabata hudiu bou di e Lei di Moises, pues nan tabata selebrá e Pasku Hudiu tur aña. (Mat. 26:17-19) E último biaha ku nan a hasié, Hesus a introdusí un selebrashon nobo ku su siguidónan mester a sigui tene tur aña: e Sena di Señor. Pero riba ki dia nan mester a ten’é?

RIBA KI DIA E SENA DI SEÑOR A TUMA LUGÁ?

8. Ki pregunta kisas ta lanta tokante e Pasku Hudiu i e Sena di Señor?

8 Hesus a duna instrukshon pa e Sena di Señor asina ku el a kaba di selebrá e Pasku Hudiu ku su apòstelnan. Pues, e Sena di Señor tabata riba e mesun dia ku e Pasku Hudiu. Pero kisas bo a ripará ku e fecha di e Pasku Hudiu riba algun kalènder djawe no ta kai tur biaha riba e mesun dia ku nos ta konmemorá e morto di Kristu. Kon bini? E mandamentu ku Dios a duna e israelitanan ta yuda nos kontestá e pregunta akí. Despues ku Moises a bisa ku ‘henter e asamblea di e kongregashon di Israel mester a mata e lamchi,’ el a menshoná spesífikamente ki ora riba 14 di nisan nan mester a hasi esei.—Lesa Éksodo 12:5, 6.

9. Segun Éksodo 12:6, ki ora mester a mata e lamchi di Pasku? (Wak tambe e kuadro  “Ki Parti di Dia?”)

9 Segun Éksodo 12:6, nan mester a mata e lamchi ‘ora nochi tabata serando.’ Algun vershon di Beibel, entre nan e Tanakh hudiu, ta tradusí e ekspreshon ei “ora solo a baha, promé ku bira skur” òf “ora nochi ta bai sera.” Pues, nan mester a mata e lamchi despues ku solo a baha pero miéntras ku tabata kla ainda, na kuminsamentu di 14 di nisan.

10. Segun algun hende, ta ki ora e hudiunan a mata e lamchi, pero ki pregunta esei ta lanta?

10 Ku tempu, e hudiunan a kuminsá trese e lamchinan na e tèmpel pa mata nan einan, i esaki a tuma hopi tempu. P’esei, siglonan despues, algun hudiu a pensa ku e instrukshon na Éksodo 12:6 tabata referí na final di 14 di nisan, entre e ora ku solo a kuminsá baha—despues di mèrdia—i fin di e dia ora solo a baha anochi. Pero si ta esei tabata e nifikashon, ta ki ora nan lo a kome e sena di Pasku anto? Segun un eksperto di hudaismo di antigwedat, profèser Jonathan Klawans, nan lo a kom’é dia 15 di nisan. Pero na mes momento e ta atmití ku e buki di Éksodo no ta bisa esaki spesífikamente. Tambe e profèser a bisa ku e obranan skirbí di e rabinan no ta bisa nada di e manera ku e hudiunan tabata selebrá nan Pasku promé ku e tèmpel a ser destruí na aña 70 di promé siglo.

11. (a) Kiko a pasa ku Hesus riba e dia di Pasku di aña 33? (b) Dikon nan a yama 15 di nisan di aña 33 “un dòbel sabat”? (Wak nota.)

11 Pues, riba ki dia nan a selebrá e sena di Pasku na aña 33? Wèl, Kristu a bisa Pedro ku Huan un dia promé, riba 13 di nisan, segun ku “e dia riba kua mester a sakrifiká e lamchi di Pasku” a yega serka: “Bai prepará e sena di Pasku pa nos kome.” (Luk. 22:7, 8) “Finalmente, . . . e momento a yega” pa e sena di Pasku, dia 14 di nisan, i esei tabata djaweps anochi despues ku solo a baha. Hesus a kome e sena ei huntu ku su apòstelnan, kaba el a introdusí e Sena di Señor. (Luk. 22:14, 15) E anochi ei nan a arest’é i husg’é. Djis promé ku mèrdia di 14 di nisan, nan a klab’é na staka i pa tramèrdia el a muri. (Huan 19:14) Pues, “Kristu, nos lamchi di Pasku, a ser sakrifiká” riba e mesun dia ku nan a mata e lamchi di Pasku. (1 Kor. 5:7; 11:23; Mat. 26:2) Nan a dera Hesus promé ku fin di e dia hudiu ei, sí, promé ku dia 15 di nisan a kuminsá. *Lev. 23:5-7; Luk. 23:54.

UN KONMEMORASHON KU BO POR SIÑA FOR DI DJE

12, 13. Kon muchanan israelita tabata enbolbí den e selebrashon di Pasku?

12 Pero laga nos bai bèk na e promé Pasku na Egipto. Moises a bisa ku e pueblo di Dios ‘mester a sigui selebrá e evento akí komo un ordenansa pa semper.’ Komo parti di e konmemorashon anual ei, yunan lo a puntra nan mayornan kiko e evento a nifiká. (Lesa Éksodo 12:24-27; Deu. 6:20-23) Pues, e Pasku Hudiu lo tabata un “konmemorashon” ku asta mucha por a saka algun lès for di dje.—Éks. 12:14.

13 Segun ku generashonnan nobo a lanta, e israelitanan lo a siña nan yunan lèsnan importante tokante nan Pasku. Un di nan tabata ku Yehova por protehá hende ku ta ador’é. E muchanan a siña ku Yehova ta un Dios real i bibu; no un personahe ku ta leu i difísil pa komprondé ken e ta. E ta un Dios ku ta interesá den su pueblo i ta aktua na nan fabor. El a demostrá esei ora el a protehá tur yu mayó israelita durante e di dies plaga riba Egipto.

14. Mayornan kristian por usa e relato di e Pasku Hudiu pa yuda nan yunan komprondé kiko?

14 Komo un mayor kristian, bo no ta obligá di konta bo yunan tur aña e relato di e Pasku Hudiu. Ma kiko di e lès tras di e relato? Bo ta siña nan ku Dios ta protehá su pueblo? Ta bisto pa bo yunan ku di bèrdat bo ta konvensí ku Yehova te ainda ta e berdadero Protektor di su pueblo? (Sal. 27:11; Isa. 12:2) Pero kon bo ta siña nan e lès ei? Bo ta hasié durante un kòmbersashon agradabel ku nan, na lugá di duna nan un sermon? Hasi un esfuerso pa siña nan e lès ei i asina yuda bo famia haña mas konfiansa den Yehova.

Kiko ta e lèsnan ku bo por siña bo yunan for di e Pasku Hudiu? (Wak paragraf 14)

15, 16. Kiko nos por siña tokante Yehova for di e relato di e Pasku Hudiu i di e Éksodo for di Egipto?

15 Un otro lès importante ku nos por siña for di e relato di e Pasku Hudiu ta ku Yehova no solamente por protehá su pueblo, sino tambe e por libra nan, ya ku el a ‘saka nan for di Egipto.’ Purba imaginá bo kon e israelitanan a sinti nan ora Yehova a libra nan for di Egipto. El a usa un pilá di nubia i un pilá di kandela pa guia nan. El a parti Laman Kòrá na dos i a laga nan pasa riba tera seku, meimei di dos muraya di awa. Unabes nan a yega sano i salvo na e otro banda, nan a mira kon e awanan ei a basha abou riba e ehérsito di Egipto. E ora ei e israelitanan librá por a bisa: ‘Lo mi kanta na Yehova. E kabai i su koredó el a tira den laman. Yehova ta mi fortalesa i mi kantika, i el a bira mi salbashon.’—Éks. 13:14, 21, 22; 15:1, 2; Sal. 136:11-15.

16 Si bo tin yu, bo ta yuda nan mira Yehova komo un Dios poderoso ku lo libra su pueblo? Ora bo ta tuma desishon òf ta papia ku bo yunan, nan por mira ku bo ta konvensí ku Yehova por libra abo ku bo famia? Kisas bo por trata e relato di Éksodo kapítulo 12-15 den boso Adorashon Komo Famia i enfatisá pa nan kon Yehova a libra su pueblo. Na otro okashon boso por trata e punto ei dor di analisá Echonan 7:30-36 òf Daniel 3:16-18, 26-28. Nos tur, hóben i bieu, mester tin e konfiansa ku meskos ku Yehova a libra su pueblo den tempu di Moises, asina lo e libra nos den futuro.—Lesa 1 Tesalonisensenan 1:9, 10.

PA NOS KEDA KÒRDA

17, 18. Dikon e sanger di Hesus ta mas balioso ku e sanger di e lamchi di Pasku?

17 Kristiannan berdadero no ta konmemorá e Pasku Hudiu. E aniversario ei tabata parti di e Lei di Moises, i nos no ta bou di e Lei ei. (Rom. 10:4; Kol. 2:13-16) Mas bien, nos ta konmemorá un otro aniversario: e morto di e Yu di Dios. Pero tòg tin algun rasgo di e selebrashon di e Pasku ku a kuminsá den Egipto ku nos por siña for di dje.

18 E sanger di lamchi ku e israelitanan a hunta na e kozeinnan di porta a skapa bida di nan yu mayó. Awe, nos no ta ofresé sanger di bestia na Dios durante e Pasku Hudiu ni na ningun otro okashon. Pero tin un sakrifisio ku ta hopi mas balioso, pasobra e por salba hende pa biba pa semper. Apòstel Pablo a splika ku ta e sanger di Hesus—“e sanger ku el a sprengu riba nos”—ta loke ta habri kaminda pa kristiannan ungí biba pa semper den shelu. Nan ta “e kongregashon di e proménan [literalmente, “primogénitonan”] ku ta inskribí den shelu.” (Heb. 12:23, 24) E sanger di Hesus ta hasi posibel tambe ku e otro karnénan por tin e speransa di biba pa semper riba tera. Nan mester rekordá nan mes regularmente di e promesa akí: “Pagando e reskate, [Dios] su Yu a libra nos pa medio di su sanger; sí, nos ta haña pordon di nos faltanan, segun e rikesa di Dios su bondat inmeresí.”—Efe. 1:7.

19. Kon e manera ku Hesus a muri ta fortalesé nos konfiansa den e profesianan di Beibel?

19 Ora e israelitanan a mata e lamchi pa e sena di Pasku, nan a haña òrdu pa no kibra ni ún wesu di dje. (Éks. 12:46; Num. 9:11, 12) Kiko di “e Lamchi di Dios” ku a bini pa duna su bida komo reskate? (Huan 1:29) Nan a klab’é na staka, ku un kriminal na kada banda di dje. E hudiunan a pidi Pilato pa kibra wesu di e hòmbernan na staka pa nan a muri mas lihé i pa nan por a baha nan for di staka promé ku 15 di nisan, ku tabata un dòbel sabat. E sòldánan a kibra pia di e dos kriminalnan, “ma ora nan a yega na Hesus, nan a mira ku e tabata morto kaba, i p’esei nan no a kibra su pianan.” (Huan 19:31-34) Esei a kuadra presis ku loke a pasa ku e lamchi di Pasku: no a kibra su wesunan. Pues, den un sentido, e lamchi ei tabata “un sombra” di loke lo a tuma lugá dia 14 di nisan di aña 33. (Heb. 10:1) Ademas, e manera ku kosnan a kana a kumpli tambe ku e palabranan di Salmo 34:20. Esaki mester fortalesé nos konfiansa den e profesianan di Beibel.

20. Ki diferensia notabel tin entre e Pasku Hudiu i e Sena di Señor?

20 Pero tin diferensia entre e manera ku e hudiunan a selebrá nan Pasku i e manera ku Hesus a bisa su disipelnan pa konmemorá e Sena di Señor. Den Egipto, e israelitanan a kome e karni di e lamchi pero no a bebe su sanger. Esaki ta distinto for di loke Hesus a bisa su disipelnan hasi. El a bisa ku esnan ku lo reina “den e Reino di Dios” mester kome e pan i bebe e biña, kuanan a representá su karni i su sanger. Den e siguiente artíkulo nos lo bai mas den detaye di esaki.—Mar. 14:22-25.

21. Dikon ta bon pa nos sa tokante e Pasku Hudiu?

21 No tin duda ku loke a pasa riba 14 di nisan di aña 1513 promé ku Kristu tabata un evento importante den Dios su trato ku Israel, i nos kada un por saka hopi lès for di dje. Pues, maske e Pasku Hudiu ‘mester tabata un konmemorashon’ pa e hudiunan, nos komo kristian mester sa tokante dje i tuma na pechu e lèsnan balioso ku e ta siña nos komo parti di ‘henter e Skritura ku ta inspirá di Dios.’—2 Tim. 3:16.

^ par. 5 Equinox ta tuma lugá dos biaha pa aña, na mart i sèptèmber. Esei ta e fecha ku tin aproksimadamente mes tantu ora di dia ku di anochi. Por lo general, e equinox di lènte ta rònt di 21 di mart.

^ par. 5 E promé luna di e kalènder hudiu tabata abib. Pero despues ku e israelitanan a bolbe for di nan eksilio na Babilonia, nan a kambia su nòmber pa nisan. Pa mas fásil, nos lo usa e nòmber nisan den e artíkulo akí.

^ par. 5 E palabra “Pasku” ta bini di un palabra hebreo ku ta nifiká “pasa over” òf “pasa forbei.”

^ par. 11 Ora solo a baha, 15 di nisan a kuminsá, loke a nifiká ku e aña ei e sabat normal di tur siman (di djabièrnè anochi pa djasabra anochi) a kai pareu ku e promé dia di e Fiesta di Pan sin Zürdeg. E promé dia di e fiesta akí semper tabata un sabat, sin importá riba ki dia di siman el a kai. Komo ku e dos sabatnan ei a kai riba e mesun dia, nan a yam’é “un dòbel sabat.”—Lesa Huan 19:31, 42.