Bai na kontenido

Bai na kontenido

Armagedón—E Guera di Dios

Armagedón—E Guera di Dios

Armagedón​—E Guera di Dios Ku Lo Kaba Ku Tur Guera

“Nan ta konsiderá matamentu di nan próhimo un kos abominabel; p’esei, den nan bista guera ta algu inkomprendibel i repugnante, un kos pa kua nan idioma no tin un palabra.”​—ASINA E EKSPLORADÓ NORWECHI FRIDTJOF NANSEN A DESKRIBÍ E ÈSKIMONAN DI GROENLANDIA NA AÑA 1888.

KEN lo no tin gana di biba den un sosiedat kaminda guera ta un kos “inkomprendibel i repugnante”? Ken no ta anhelá un mundu kaminda ni e palabra pa guera no ta eksistí pasobra hende no sa kiko ta guera? Un mundu asina por parse inkreibel, foral si nos tin ku stèns riba hende pa realis’é.

Sin embargo, den e profesia di Isaias, Dios mes a primintí di trese un mundu asina: “Nan lo bati nan spadanan traha plug ku nan, i nan lo bati nan lansanan traha skèr-pa-snui ku nan. Nashon lo no lanta spada kontra nashon, i nunka mas nan lo train pa guera.”—Isaias 2:4.

Ta bisto ku pa e promesa aki kumpli, e mundu djawe—ku tin 20 mion sòldá den servisio i un 20 guera tumando lugá—tin ku hasi un kambio enorme. Pues, no ta un sorpresa ku e Dios todopoderoso, Yehova, tin ku intervení den asuntunan humano. E intervenshon aki di parti di Yehova lo kulminá den loke Beibel ta yama Armagedón.—Revelashon 16:14, 16.

Ounke den último añanan hende a usa e palabra “Armagedón” pa referí na un kalamidat mundial kousá pa un guera nuklear, un dikshonario ta deskribí e nifikashon prinsipal di e palabra asin’aki: “E lugá di un gran guera final entre e forsanan di bon i di malu.” Bon lo vense malu un dia? Òf un bataya asina ta puru fantasia?

E echo ku Beibel ta papia bes tras bes di un fin di maldat ta masha alentador. Por ehèmpel, e salmista a profetisá: “Laga pekadónan peresé for di riba tera, i no laga malbadonan eksistí mas.” (Salmo 104:35) E buki di Proverbionan ta bisa: “E rektonan lo biba den e tera, i e perfektonan [“esnan sin kulpa,” NW] lo keda den dje; ma e malbadonan lo wòrdu kòrtá kitá for di tera, i e traidónan lo wòrdu ranká for di dje ku rais ku tur.”—Proverbionan 2:21, 22.

Beibel ta mustra bon kla tambe ku e malbadonan lo no entregá nan poder pasífikamente; ta p’esei Dios tin ku bringa un guera final ku ta eliminá tur maldat, inkluso guera. (Salmo 2:2) E nòmber ku Beibel ta duna e guera ekstraordinario aki, Armagedón, ta un nòmber sumamente importante.

Batayanan di Pasado Ku A Tuma Lugá den Serkania di Meguido

E palabra “Armagedón” ta nifiká “Seru di Meguido.” E antiguo stat di Meguido, huntu ku e Vaye di Jezreel rònt di dje, tin un historia largu di batayanan desisivo. “Atraves di historia, Meguido i e Vaye di Jezreel tabata e esenario di batayanan ku a determiná e kurso di sivilisashon,” segun historiadó Eric H. Cline den su buki The Battles of Armageddon (E Batayanan di Armagedón).

Manera Cline a señalá, e batayanan ku a tuma lugá den serkania di Meguido tabata hopi bes desisivo. Ehérsitonan di Mongolia, ku a invadí i okupá gran parti di Asia den siglo 13, a sufri nan promé derota den e vaye aki. No muchu leu for di Meguido, forsanan britániko bou di General Edmund Allenby a derotá e turkonan durante e promé guera mundial. Un historiadó militar a deskribí e viktoria di Allenby komo “históriko den dos sentido: e tabata e kampaña di mas rápido i desisivo, i e tabata esun di mas kompletu.”

Batayanan desisivo menshoná den Beibel tambe a tuma lugá den serkania di Meguido. Einan, Hues Barak a konkistá e forsanan kananeo di Sísara. (Huesnan 4:14-16; 5:19-21) Gideon, ku un trupa chikitu di 300 hòmber, a derotá un ehérsito inmenso di Madian den e bisindario ei. (Huesnan 7:19-22) Rei Saul i su yu Jonatan a muri djis ei banda riba Seru Gilboa ora ku forsanan filisteo a derotá e ehérsito israelita.—1 Samuel 31:1-7.

Pa motibu di su lokalidat stratégiko, Meguido i e vaye den serkania a mira desénas di bataya durante e último 4.000 añanan. Un historiadó a konta por lo ménos 34!

E historia di Meguido i su lokalidat stratégiko sin duda tin di haber ku e uso simbóliko di e palabra “Armagedón.” Ounke e palabra ei ta aparesé un solo biaha den Beibel, su konteksto den e buki di Revelashon ta indiká bon kla ku Armagedón lo toka bida di tur hende riba tera.

E Armagedón Bíbliko

Ounke hopi guera di pasado ku a tuma lugá den serkania di Meguido a resultá di tabata desisivo, ningun di nan no a eliminá maldat. Ningun di nan realmente tabata un guera entre e forsanan di tur loke ta bon kontra e forsanan di tur loke ta malu. Lógikamente, un guera asina mester originá di Dios. Manera Hesus a bisa un biaha, “ni un hende no ta bon sino Dios so.” (Lukas 18:19) Ademas, Beibel ta referí spesífikamente na Armagedón komo e guera di Dios.

Den Beibel, e buki di Revelashon ta bisa ku “e reinan di henter mundu” lo ser reuní “pa e guera di e gran dia di Dios Todopoderoso.” (Revelashon 16:14) Anto e relato profétiko ta agregá: “I nan a reuní nan tur huntu na e lugá ku na lenga hebreo yama Armagedón.” * (Revelashon 16:16) Mas despues, Revelashon ta splika ku “e reinan di tera i nan ehérsitonan” lo ser “reuní tur huntu pa hasi guera kontra esun ku tabata sintá riba e kabai, i kontra su ehérsito.” (Revelashon 19:19) E Skritura ta identifiká e ginete aki komo ningun otro sino Hesukristu.—1 Timoteo 6:14, 15; Revelashon 19:11, 12, 16.

Kiko nos por konkluí for di e versíkulonan aki? Ku Armagedón ta un guera entre Dios i e forsanan di humanidat desobediente. Pakiko Yehova i su Yu, Hesukristu, lo bringa un guera asina? Un motibu ta ku Armagedón lo “destruí esnan ku ta destruí e tera.” (Revelashon 11:18) Ademas, lo e trese un mundu nobo di pas, ‘un tera nobo ku nos ta spera segun Dios su ­promesa, den kua lo biba hustisia.’—2 Pedro 3:13.

Pakiko Armagedón Ta Nesesario?

Bo tin problema pa aseptá ku Yehova, un “Dios di amor,” ta manda su Yu, e “Prens di Pas,” bai bringa un guera? (2 Korintionan 13:11; Isaias 9:6) Si bo komprondé nan motivashon, e asuntu ta bira muchu mas kla pa bo. E buki di Salmonan ta deskribí Hesus komo un guerero riba kabai. Pakiko e ta bringa? E salmista a splika ku Kristu ta sali bai “pa kousa di bèrdat, humildat i hustisia.” E ta bringa pasobra e ta stima hustisia i ta odia maldat.—Salmo 45:4, 7.

Den mesun manera, Beibel ta deskribí Yehova su reakshon riba e inhustisia ku e ta mira den e mundu djawe. Profeta Isaias a skirbi: “SEÑOR a mira esaki, i e ta mal kontentu ku no tin hustisia. Lo e bisti hustisia manera ta bisti korasa i poder di salba manera un hèlm. Lo e bisti su mes ku e deseo fuerte di rektifiká kosnan i di kastigá i di venga e inhustisianan ku hende ta sufri.”—Isaias 59:15, 17, Today’s English Version.

Tanten ku mal hende tin poder, e hustunan lo no disfrutá di pas i siguridat. (Proverbionan 29:2; Eklesiastés 8:9) Echo ta ku nos no por separá korupshon i maldat for di e hendenan ku ta praktiká nan. Pues, ta e malbadonan tin ku paga e preis di pas i hustisia duradero, lokual ta nifiká nan destrukshon. Salomon a skirbi: “E malbado ta preis di reskate pa e hustu.”—Proverbionan 21:18.

Siendo ku ta Dios ta e Hues, nos por tin sigur ku den kada kaso e huisio kontra e malbadonan lo ta hustu. Abraham a puntra: “E Hues di henter mundu lo no hasi hustisia?” Abraham a haña sa ku Yehova semper ta hasi loke ta hustu! (Génesis 18:25) Ademas, Beibel ta sigurá nos ku Yehova no tin goso den destruí e malbadonan; e ta hasi esei solamente komo último rekurso.—Ezekiel 18:32; 2 Pedro 3:9.

Tuma Armagedón na Serio

Na ken su banda nos lo ta den e guera desisivo aki? Mayoria di nos outomátikamente ta asumí ku nos ta na banda di e forsanan di bon. Pero kon nos por ta sigur? “Buska hustisia; buska humildat,” profeta Sofonias a urgi. (Sofonias 2:3) E boluntat di Dios ta pa “tur [“klase di,” NW] hende wòrdu salbá i yega na konosementu di e bèrdat,” segun apòstel Pablo.—1 Timoteo 2:4.

Un promé paso den direkshon di salbashon ta pa siña e bèrdat tokante Yehova i su propósito di eliminá maldat for di riba tera. Un di dos paso ta di praktiká hustisia; esei lo duna nos e aprobashon i protekshon di Dios.

Bon mirá, si nos dal e pasonan importante aki, nos por asta anhelá yegada di Armagedón, un guera ku realmente lo kaba ku tur guera humano. Despues di e bataya ei, hende di tur parti di mundu lo mira guera komo algu inkomprendibel i repugnante. “Nunka mas nan lo train pa guera.”—Isaias 2:4.

[Nota]

^ par. 17 Pa un konsiderashon di si Armagedón ta un lugá literal òf nò, wak e artíkulo “Nos Lektornan Ta Puntra,” na página 9.

[Komentario na página 5]

Armagedón ta ora Dios intervení den asuntunan humano

[Plachi na página 6]

Meguido

[Plachi na página 6]

Gideon i su hòmbernan a gana un bataya desisivo den serkania di Meguido

[Plachi na página 6, 7]

Despues di Armagedón, hende di tur parti di mundu lo mira guera komo algu inkomprendibel i repugnante

[Plachi na página 8]

Un promé paso den direkshon di salbashon ta pa siña e bèrdat tokante Yehova