Bai na kontenido

Bai na kontenido

Yehova Su Sabiduria Ta Bisto den Kreashon

Yehova Su Sabiduria Ta Bisto den Kreashon

Yehova Su Sabiduria Ta Bisto den Kreashon

‘Su atributonan invisibel ta bisto den loke a wòrdu trahá.’​—ROM. 1:20.

1. Kon sabiduria di mundu a afektá hopi hende awe?

PA MUNDU en general un hende ta sabí si el a akumulá hopi konosementu. Pero ta asina realmente? Nò, pasobra e supuesto intelektualnan akí no por yuda hende ni nan no por duna guia konfiabel enkuanto kon pa haña berdadero propósito den bida. Al kontrario, esnan ku bai tras di sabiduria di mundu ta ser “tirá p’aki p’aya dor di olanan, i hibá dor di tur bientu di doktrina.”​—Efe. 4:14.

2, 3. (a) Dikon Yehova ta “e úniko Dios sabí”? (b) Ki diferensia tin entre sabiduria divino i sabiduria di mundu?

2 Esei no ta asina den kaso di esnan ku haña e berdadero sabiduria ku ta bini di Yehova Dios. Beibel ta bisa nos ku Yehova ta “e úniko Dios sabí.” (Rom. 16:27) E sa tur kos tokante universo, entre otro, kon e ta trahá i tambe su historia. Ta Yehova a traha e leinan físiko di naturalesa ku hende ta dependé di dje pa hasi nan investigashonnan. P’esei, loke hende a inventá no ta impreshon’é, ni e no ta keda fasiná ku filosofia di hende, lokual hopi persona ta konsiderá komo pensamentu elevá. “Sabiduria di e mundu akí ta bobedat dilanti di Dios.”​—1 Kor. 3:19.

3 Beibel ta bisa ku Yehova “ta duna sabiduria” na su sirbidónan. (Pro. 2:6) Distinto for di filosofia di hende, sabiduria di Dios no ta vago. Mas bien, e sabiduria di Dios ta yuda nos tuma desishon sabí i e ta basá riba konosementu eksakto i komprondementu. (Lesa Santiago 3:17.) Yehova su sabiduria a impreshoná apòstel Pablo mashá. Pablo a skirbi: “O profundidat di e rikesanan, tantu di e sabiduria komo di e konosementu di Dios! Ki inskudriñabel su huisionan ta i insondabel su kamindanan!” (Rom. 11:33) Pa motibu ku Yehova ta e persona di mas sabí, nos tin konfiansa ku su leinan ta guia nos riba e kaminda ku ta hiba na e mihó manera di biba. Al fin i al kabo, Yehova sa mihó ku kualke hende kiko nos tin mester pa nos por ta felis.​—Pro. 3:5, 6.

Hesus Ta “un Trahadó Eksperto”

4. Den ki manera nos por mira Yehova su sabiduria?

4 Yehova su sabiduria i su otro kualidatnan inkomparabel ta bisto den e kosnan ku el a traha. (Lesa Romanonan 1:20.) Di e kosnan di mas grandi te na e kosnan di mas chikí ku Yehova a krea, tur ta revelá su kualidatnan. Unda ku nos wak tin un kantidat di prueba ku tin un Kreador amoroso i ku e ta esun di mas sabí. Nos por siña hopi tokante e Kreador ora nos konsiderá e kosnan ku el a traha.​—Sal. 19:1; Isa. 40:26.

5, 6. (a) Fuera di Yehova, ken mas tabata enbolbí den kreashon? (b) Kiko nos lo bai konsiderá, i dikon?

5 Yehova no tabata su so ora el “a krea e shelunan i tera.” (Gén. 1:1) Beibel ta indiká ku hopi tempu promé ku el a krea e kosnan visibel, el a krea un persona spiritual mediante ken el a traha “tur kos.” E kriatura spiritual ei tabata Dios su Yu unigénito—“e primogénito di henter kreashon”—kende, despues a biba riba tera i a ser yamá Hesus. (Kol. 1:​15-17) Meskos ku Yehova, Hesus tambe tin sabiduria. Es mas, ora Proverbionan kapítulo 8 ta papia di sabiduria personifiká, e ta referí na Hesus. Ademas, e kapítulo di Beibel ei ta menshoná ku Hesus ta Dios su “trahadó eksperto.”​—Pro. 8:​12, 22-31.

6 Pues, kreashon físiko ta revelá tantu e sabiduria di Yehova komo di su Trahadó Eksperto, Hesus. Kreashon por siña nos lèsnan balioso. Laga nos konsiderá kuater ehèmpel for di kreashon ku Proverbionan 30:​24-28 ta deskribí komo “[“instintivamente,” NW] sabí.” *

Un Lès Enkuanto Diligensia

7, 8. Kiko bo ta haña interesante tokante vruminga?

7 Ora nos wak kreashon mas djaserka, asta e kosnan “ku ta chikitu riba tera” ta siña nos sierto lèsnan. Por ehèmpel, konsiderá e sabiduria instintivo di un vruminga.​—Lesa Proverbionan 30:​24 i 25.

8 Tin algun investigadó ta kere ku pa kada hende tin por lo ménos 200.000 vruminga; nan tur ta traha duru riba tera i bou di tera. Vruminganan ta organisá den kolonianan, i den mayoria di kolonia tin tres tipo di vruminga: reina, e machunan i esnan trahadó. Kada grupo tin su manera di kontribuí na e nesesidatnan di e kolonia. Tin un sierto vruminga, e badjaga suramerikano, ku ta un bon hardinero na moda di papia. E insekto chikí akí ta fertilisá, transportá i snui su hòfinan di beskein di tal manera ku nan ta produsí mas tantu alimento posibel. Investigadónan a deskubrí ku e “hardinero” ábil akí ta usa su energia na un manera sabí, e ta ahust’é dependiendo di e kantidat di kuminda ku su kolonia tin mester. *

9, 10. Kon nos por imitá e diligensia di un vruminga?

9 Kiko nos por siña di vruminga? Nan ta siña nos ku ta nesesario pa traha diligentemente si nos ke logra bon resultado. Beibel ta bisa nos: “Bai wak vruminga, abo floho, opservá su maneranan, i sea sabí! E no tin hefe, ni kapitan, ni gobernante, tòg e ta prepará su kuminda den zomer, i ta rekohé su provishonnan den tempu di kosecha.” (Pro. 6:​6-8) Tantu Yehova komo su Trahadó Eksperto, Hesus, ta diligente. Hesus a bisa: “Mi Tata ta traha te awor i mi tambe ta traha.”​—Juan 5:17.

10 Komo imitadónan di Dios i di Kristu, nos tambe mester ta diligente. Sin importá ki asignashon nos tin den Dios su organisashon, nos tur mester ‘tin hopi di hasi den e trabou di Señor.’ (1 Kor. 15:58) P’esei, ta bon pa hasi kaso di e spièrtamentu ku Pablo a duna e kristiannan na Roma: “No flakia den diligensia, ma sea ferviente den spiritu, sirbiendo Señor.” (Rom. 12:11) E esfuerso ku nos ta hasi pa kumpli ku Yehova su boluntat no ta en bano, pasobra Beibel ta sigurá nos: “Dios no ta inhustu pa lubidá boso trabou i e amor ku boso a mustra pa su nòmber.”​—Heb. 6:10.

Kon pa Protehá Nos Mes Kontra Daño Spiritual

11. Deskribí algun karakterístika di konènchi di baranka.

11 Konènchi di baranka * ta un otro kriatura relativamente chikí ku por siña nos lèsnan importante. (Lesa Proverbionan 30:26.) E bestia akí ta parse un konènchi grandi pero e tin orea chikitu i rondó, i pia kòrtiku. E bestia chikí akí ta biba den baranka. Konènchi di baranka ta hasi bon uso di su bista skèrpi pa protehá su mes, i ta usa baranka komo su lugá di skonde pa bestia feros. Konènchi di baranka ta diseñá pa prosperá komo grupo ku ta biba masha uní; esaki ta brind’é protekshon i ta yud’é haña kalor durante wenter. *

12, 13. Ki lès nos ta siña di konènchi di baranka?

12 Kiko nos ta siña di konènchi di baranka? Na promé lugá, tuma nota ku e bestia akí no ta pone su bida na peliger. Mas bien, e ta hasi bon uso di su bista skèrpi pa protehá su mes di bestia feros, i ta keda serka di e burakunan den baranka pa e por skapa su bida. Nos tambe mester tin un bista spiritual skèrpi pa detektá peliger skondí den Satanas su mundu. Apòstel Pedro ta atvertí kristiannan: “Sea sobrio, sea alerta. Boso atversario, e Diabel, ta kana rònt manera un leon ku ta gruña, buskando ken e por devorá.” (1 Ped. 5:8) Tempu ku Hesus tabata riba tera, el a keda alerta pa detektá kualke intento di Satanas pa kibra Su integridat. (Mat. 4:​1-11) Hesus a pone un bon ehèmpel pa su siguidónan!

13 Un manera ku nos por keda vigilá ta dor di hasi bon uso di e protekshon spiritual ku Yehova ta perkurá pa nos. Nos no mester neglishá nos estudio di e Palabra di Dios, ni nos asistensia na reunionnan kristian. (Luk. 4:4; Heb. 10:​24, 25) Ademas, meskos ku konènchi di baranka ta prosperá komo grupo uní, nos mester keda huntu ku nos rumannan kristian pa nos por “enkurashá” otro. (Rom. 1:12) Ora nos hasi tur loke nos tin ku hasi pa risibí Yehova su protekshon, nos ta mustra ku nos ta di akuerdo ku loke e salmista David a skirbi: “[Yehova] ta mi baranka i mi fòrti, i mi Libertador, mi Dios, mi baranka, den kende mi ta tuma refugio.”​—Sal. 18:2.

Perseverá Apesar di Oposishon

14. Maske un dalakochi so no ta impreshonante, kiko nos por bisa di un nubia di dalakochi?

14 Nos por siña algu di dalakochi tambe. Un dalakochi so, ku ta apénas sinku centimeter largu, kisas no ta impreshonante, pero un nubia di dalakochi sí. (Lesa Proverbionan 30:27.) Un nubia di e insekto inkansabel akí, ku ta bon konosí pa su apetit feros, por rosa henter un kunuku ku ta kla pa kosechá. Beibel ta kompará e zonidu ku un nubia di insekto ta produsí ora ku nan ta aserkando, inkluso dalakochi, ku e boroto ku un garoshi ta hasi òf ku e zonidu ku kandela ta produsí ora maishi seku ta kima. (Joel 2:​3, 5) Hende a yega di sende kandela den un intento pa stroba un nubia di dalakochi di sigui nan rumbo, pero hopi bes esei tabata inútil. Dikon? Pasobra e dalakochinan ku ta mas dilanti ta kima i ta kai paga e kandela, i e ora ei e sobrá dalakochinan ta sigui nan rumbo sin problema. Apesar ku nan no tin rei ni lider, un nubia di dalakochi ta funshoná manera un ehérsito bon organisá, i ta vense kasi tur opstákulo. *​—Joel 2:25.

15, 16. Den ki sentido predikadónan di Reino di nos tempu ta manera un nubia di dalakochi?

15 Profeta Joel a kompará e aktividat di Yehova su sirbidónan ku loke dalakochi ta hasi. El a skirbi: “Manera hòmbernan poderoso; nan ta subi muraya manera sòldá. Kada un ta marcha den fila, i nan no ta desviá for di nan kamindanan. Nan no ta pusha otro; kada un ta marcha riba su kaminda. Ora nan kibra pasa dor di e defensanan, nan no ta kibra formashon.”​—Joel 2:7, 8.

16 E profesia akí ta un bon deskripshon di predikadónan di e Reino di Dios di nos tempu. Ningun “muraya” di oposishon no por a stòp nan trabou di prediká. Mas bien, nan ta imitá Hesus, kende a persistí den hasi e boluntat di Dios apesar ku hopi hende tabata despresi’é. (Isa. 53:3) Ta bèrdat ku algun kristian no a logra “pasa dor di e defensanan” ya ku nan a muri komo mártir pa nan fe. Apesar di esei, tòg, e trabou di prediká a sigui, i e kantidat di proklamadónan di Reino ta sigui oumentá. En realidat, hopi bes persekushon ta pone ku e bon nobo ta plama i hende ku di otro manera nunka lo por a tende e mensahe di Reino ta haña e oportunidat. (Echo. 8:​1, 4) Abo ta perseverá den bo ministerio meskos ku dalakochi—asta den kaso di indiferensia i oposishon?​—Heb. 10:39.

“Tene Firme na Loke Ta Bon”

17. Dikon pegapega por keda tene na superfisienan lizu?

17 Ta parse ku e lei di gravedat no tin influensia riba pegapega. (Lesa Proverbionan 30:28. *) Sientífikonan ta sumamente impreshoná ku e abilidat ku e bestia chikí akí tin di kore subi muraya masha lihé i asta kana kabes abou na plafòn lizu sin kai. Kon e ta logra hasi esei? E sekreto no ta debí na un sierto tipo di leim bou di su pata. Mas bien, bou di e punta di kada tenchi di e pegapega tin ploinan ku tin sientos di kabei. Kada un di e kabeinan akí tin míles di fibra òf plushi. E forsa intermolekular (vanderwaalskrachten) di tur e fibranan akí ta mas ku sufisiente pa wanta kurpa di e pegapega—asta ora e ta kore kabes abou riba un superfisie di glas! Investigadónan ta fasiná ku e abilidat di e pegapega akí i ta bisa ku si imitá e patanan di e pegapega lo por traha materialnan sintétiko ku ta pega firmemente. *

18. Kon nos por “tene firme na loke ta bon” tur ora bai?

18 Kiko nos por siña di pegapega? Beibel ta atvertí nos: “Aboresé loke ta malu; tene firme na loke ta bon.” (Rom. 12:9) Mal influensia di Satanas su mundu por afektá nos te na e grado ku nos no ta tene firme mas na e prinsipionan di Dios. Por ehèmpel, amistat ku hende ku no ta pega na Dios su lei—sea na skol òf na trabou òf debí na mal entretenimentu—por afektá nos determinashon pa hasi loke ta bon. No laga esei pasa ku bo! E Palabra di Dios ta duna e spièrtamentu: “No sea sabí den bo mes bista.” (Pro. 3:7) En bes di esei, sigui e konseho sabí ku Moisés a duna Dios su pueblo di antigwedat: “Teme [Yehova] bo Dios i sirbié; pega na dje.” (Deu. 10:20) Ora nos pega na Yehova, nos ta imitá Hesus. A ser bisá di dje: “Bo a stima hustisia i a odia maldat.”​—Heb. 1:9.

Lèsnan ku Kreashon Ta Siña Nos

19. (a) Ki kualidat di Yehova abo ta mira den kreashon? (b) Kon nos por benefisiá di sabiduria divino?

19 Manera nos a mira, Yehova su kualidatnan ta bisto den e kosnan ku el a traha, i su kreashon ta siña nos lèsnan masha balioso. Mas nos studia Yehova su obranan, mas impreshoná nos ta keda di su sabiduria. Si nos sigui presta atenshon na sabiduria divino, nos lo ta mas felis awor i nos lo risibí protekshon den futuro. (Ekl. 7:12) Sí, nos lo eksperensiá personalmente ku e siguransa ku Proverbionan 3:​13 i 18 ta duna nos ta bèrdat. E ta bisa: “Bendishoná ta e hende ku haña sabiduria, e hende ku haña komprondementu, e ta un palu di bida pa esnan ku ta gar’é tene, i felis ta tur esnan ku tene duru na dje.”

[Nota]

^ par. 6 Spesialmente hóbennan lo por benefisiá dor di buska e referensianan menshoná den e notanan na pia di página ku ta sigui i komentá riba e esakinan durante e estudio di Toren di Vigilansia.

^ par. 8 Pa mas informashon tokante badjaga, wak e ¡Despertad! di 22 di mart 1997, página 31, i tambe esun di 22 di mei 2002, página 31.

^ par. 11 E bestia akí yama konènchi di baranka, pero e no ta un konènchi.

^ par. 11 Pa mas informashon tokante konènchi di baranka, wak e ¡Despertad! di 8 di sèptèmber 1990, página 15-16.

^ par. 14 Pa mas informashon tokante dalakochi, wak E Toren di Vigilansia di 15 di yüli 1996, página 23.

^ par. 17 Proverbionan 30:28 (NW): “Pegapega ta usa su pata pa wanta su kurpa i ta drenta den e magnífiko palasio di un rei.”

^ par. 17 Pa mas informashon tokante pegapega, wak e ¡Despertad! di aprel 2008, página 26.

Bo Ta Kòrda?

Ki lès práktiko nos ta siña di . . .

• vruminga?

• konènchi di baranka?

• dalakochi?

• pegapega?

[Preguntanan di Estudio]

[Plachi na página 21]

Bo ta diligente manera badjaga?

[Plachi na página 22]

Konènchi di baranka ta biba hopi uní den grupo, loke ta sirbi komo un protekshon. Kiko di abo?

[Plachi na página 23]

Meskos ku dalakochi, sirbidónan kristian tin ku perseverá

[Plachi na página 23]

Meskos ku pegapega ta tene firme na superfisie, asina kristiannan ta tene firme na loke ta bon

[Rekonosementu]

Stockbyte/Getty Images