Bai na kontenido

Bai na kontenido

Papia Bèrdat ku Bo Próhimo

Papia Bèrdat ku Bo Próhimo

Papia Bèrdat ku Bo Próhimo

“Poniendo mentira un banda, kada un di boso papia bèrdat ku su próhimo.”​—EFE. 4:25.

1, 2. Kiko hende ta pensa tokante bèrdat?

PA SIGLONAN, hende a debatí tokante bèrdat, esta, si hende realmente por papia bèrdat òf haña sa kiko ta bèrdat. Den siglo seis promé ku nos era, e poëta griego, Alcaeus a bisa: “Biña ta saka bèrdat na kla.” Ku e palabranan ei, el a indiká ku ta solamente ora un hende ta bou di influensia di alkohòl, i kisas su lenga ta mas lòs, bèrdat ta sali na kla. Ponsio Pilato, e gobernadó romano di promé siglo, tambe a mustra ku e tabatin un punto di bista robes tokante bèrdat, ora ku, na un manera síniko, el a puntra Hesus: “Kiko ta bèrdat?”​—Juan 18:38.

2 Awendia tin hopi punto di bista kontradiktorio tokante bèrdat. Hopi hende ta bisa ku e palabra “bèrdat” tin vários nifikashon i ku esakinan ta varia di un persona pa otro. Otronan ta papia bèrdat solamente ora e ta kumbiní nan òf ora e ta un manera fásil pa saka nan kurpa for di un situashon. E buki E Importansia di Gañamentu, na ingles, ta bisa: “Kisas onestidat ta un ideal noble, pero e tin masha poko balor den e lucha di bida i morto pa sobrebibí i alkansá siguridat. Hende no por hasi otro—nan tin ku gaña pa keda na bida.”

3. Dikon Hesus tabata un ekselente ehèmpel den papia bèrdat?

3 E disipelnan di Kristu ta mira e asuntu ei kompletamente diferente! Nan tin e mesun punto di bista ku Hesus tokante bèrdat. Hesus semper a papia bèrdat. Asta su enemigunan a rekonosé esaki, bisando: “Maestro, nos sa ku bo ta berdadero [“ta papia e bèrdat,” NW], i ku bo ta siña e kaminda di Dios den bèrdat.” (Mat. 22:16) Di mes manera awe, kristiannan berdadero ta imitá Hesus su ehèmpel. Nan no ta vasilá pa papia bèrdat. Di henter nan kurason, nan ta di akuerdo ku apòstel Pablo, kende a konsehá su rumannan den fe: “Poniendo mentira un banda, kada un di boso papia bèrdat ku su próhimo.” (Efe. 4:25) Laga nos konsiderá tres aspekto di Pablo su palabranan. Promé, ken ta nos próhimo? Di dos, kiko papia bèrdat ta enserá? I di tres, kon nos por papia bèrdat den nos bida diario?

Ken Ta Nos Próhimo?

4. Distinto for di e lidernan hudiu den promé siglo, kon Hesus a reflehá e manera ku Yehova ta mira hende?

4 Den e promé siglo di nos era, algun lider hudiu tabata siña e hendenan ku ta nan kompañeronan hudiu òf nan bon amigunan so ta digno di ser yamá “próhimo.” Di otro banda, Hesus a reflehá e personalidat i manera di pensa di su Tata perfektamente. (Juan 14:9) Ta notabel ku el a mustra su disipelnan ku Dios no ta faboresé un rasa òf nashonalidat riba un otro. (Juan 4:​5-26) Es mas, mediante su spiritu santu, Yehova a revelá na apòstel Pedro ku E “no ta hasi distinshon di persona, ma den tur nashon e hende ku ta tem’é i ku ta hasi hustisia ta aseptabel p’e.” (Echo. 10:​28, 34, 35) P’esei, nos tin ku konsiderá tur hende komo nos próhimo i demostrá amor asta na esnan ku ta kontra nos.​—Mat. 5:​43-45.

5. Kiko papia bèrdat ku nos próhimo ta enserá?

5 Pero, kiko Pablo tabata ke men ora el a bisa ku nos mester papia bèrdat ku nos próhimo? Papia bèrdat ta enserá kompartí informashon eksakto sin ningun engaño. Kristiannan berdadero no ta gaña ni trose echonan pa mal informá otro hende. Nan ta “aboresé loke ta malu” i ta “tene firme na loke ta bon.” (Rom. 12:9) Imitando e “Dios di bèrdat,” nos mester hasi esfuerso pa ta onesto i franko den tur loke nos ta bisa i hasi. (Sal. 15:​1, 2; 31:5BPK) Ora nos ta skohe nos palabranan kuidadosamente, nos por sali asta for di situashonnan bergonsoso òf inkómodo sin saka mentira.​—Lesa Kolosensenan 3:​9 i 10.

6, 7. (a) Papia bèrdat ta nifiká ku nos tin ku revelá asta detayenan personal na kualke hende ku hasi pregunta? Splika. (b) Ken nos por konfia i p’esei meresé di haña tur informashon?

6 Papia bèrdat ku otro hende ta nifiká ku nos mester revelá tur detaye di un asuntu na ken ku hasi nos pregunta? No nesesariamente. Tempu ku Hesus tabata riba tera, el a demostrá ku sierto hendenan no a meresé di haña un kontesta direkto òf un sierto informashon. Ora e lidernan religioso hipókrita a puntr’é ku ki poder òf outoridat e tabata efektuá señal- i milagernan, Hesus a bisa nan: “Lo mi hasi boso un pregunta, i boso kontestá mi, i e ora ei lo mi bisa boso ku ki outoridat mi ta hasi e kosnan akí.” Ora e eskriba- i ansianonan no kier a kontest’é, Hesus a bisa nan: “Ami tampoko lo no bisa boso ku ki outoridat mi ta hasi e kosnan akí.” (Mar. 11:​27-33) En bista di nan práktikanan korupto i nan falta di fe, e no a sintié obligá di kontestá nan pregunta. (Mat. 12:​10-13; 23:​27, 28) Di mes manera awe, e pueblo di Yehova tin ku tene kuidou ku hende apóstata i otro malbadonan ku ta usa triki òf astusia pa logra metanan egoista.​—Mat. 10:16; Efe. 4:14.

7 Pablo tambe a indiká ku kisas tin sierto hendenan ku no meresé di haña tur informashon. El a bisa ku hende ku ta “hasi redu i mete den asuntu di otro hende” ta ‘papia kosnan ku no ta kumbiní.’ (1 Tim. 5:13) Sí, hende ku ta mete den asuntu di otronan òf ku no por ser konfiá ku informashon konfidensial por ripará ku otronan ta vasilá pa duna nan sierto detayenan personal. Ta muchu mas mihó pa nos hasi kaso di e konseho inspirá di Pablo, kende a bisa: “Aspirá pa hiba un bida ketu i pa atendé boso ku boso mes asuntu.” (1 Tes. 4:11) Sinembargo, tin biaha ansianonan di kongregashon tin ku hasi pregunta tokante asuntunan personal pa nan por kumpli ku nan tarea asigná. Den un kaso asina, si nos koperá i papia bèrdat, nan ta apresiá esaki mashá i e ta un gran yudansa pa nan.​—1 Ped. 5:2.

Papia Bèrdat den Asuntunan di Famia

8. Kon papia bèrdat ta yuda miembronan di famia hala serka otro?

8 Normalmente, ku nos famia nos tin e relashon di mas estrecho. Pa fortalesé e relashon akí, ta masha importante pa nos papia bèrdat ku otro. Nos por mengua òf eliminá hopi problema i mal komprondementu dor di ta franko, onesto i bondadoso ora nos ta komuniká. Por ehèmpel, ora nos kometé un eror, nos ta vasilá pa atmití esaki na nos kasá, nos yunan òf otro miembronan di famia yegá? Den un kaso asina, un diskulpa sinsero di kurason ta yuda promové pas i union den famia.​—Lesa 1 Pedro 3:​8-10.

9. Dikon e echo ku nos ta papia bèrdat no ta duna nos motibu pa ta brutu ni indiskreto?

9 Papia bèrdat no ta nifiká ku nos mester ta brutu ni indiskreto. Ora nos ta brutu, hende no ta apresiá loke nos ta bisa. Pues, e ta pèrdè su efekto. Pablo a bisa: “Laga tur amargura, furia, rabia, griteria i kalumnia wòrdu kitá for di boso, huntu ku tur malisia. I sea kariñoso ku otro, miserikòrdioso, pordonando otro, meskos ku Dios den Kristu tambe a pordoná boso.” (Efe. 4:​31, 32) Ora nos ta papia na un manera kariñoso i respetuoso, esaki ta elevá loke nos ta bisa i ta mustra ku nos ta respetá esun ku nos ta papia kuné.​—Mat. 23:12.

Papia Bèrdat den Asuntunan di Kongregashon

10. Kiko ansianonan kristian por siña for di e manera ekselente ku Hesus a papia bèrdat?

10 Hesus a papia na un manera simpel i direkto ku su disipelnan. Ounke semper el a duna konseho na un manera amoroso, e no a suavisá e bèrdat pa komplasé su oyentenan. (Juan 15:​9-12) Por ehèmpel, ora su apòstelnan bes tras bes tabata pleita ku otro tokante ken tabata mas grandi, na un manera firme pero ku pasenshi, Hesus a yuda nan komprondé ku nan mester ta humilde. (Mar. 9:​33-37; Luk. 9:​46-48; 22:​24-27; Juan 13:14) Di mes manera, ounke ansianonan kristian djawe ta para firme pa loke ta hustu, nan no ta dominá e tou di Dios. (Mar. 10:​42-44) Nan ta imitá Kristu dor di ta “kariñoso” i “miserikòrdioso” ora nan ta trata ku otronan.

11. Kon amor pa nos rumannan mester motivá nos pa usa nos lenga?

11 Ora nos ta franko i tòg no indiskreto ku nos rumannan, nos por ekspresá loke nos ta pensa sin ofendé nan. Sí, nunka nos lo ke pa nos lenga ta “manera un nabaha skèrpi” ku nos ta usa pa heridá otronan ku palabranan ofensivo òf degradante. (Sal. 52:2; Pro. 12:18) Amor pa nos rumannan lo motivá nos pa “warda [nos] lenga di maldat, i [nos] lepnan di papia engaño.” (Sal. 34:13) Di e manera akí, nos ta onra Dios i promové union den kongregashon.

12. Ki ora un komité hudisial mester trata un kaso di gañamentu? Splika.

12 Ansianonan ta traha diligentemente pa protehá e kongregashon di hende ku ta papia mentira malisioso. (Lesa Santiago 3:​14-16.) Mentira malisioso tin e meta pa hasi daño na un persona, esta, pa pon’é sufri òf pa hasié doló den un òf otro manera. E ta bai mas aleu ku gaña kosnan insignifikante òf eksagerá echonan. Ta klaru ku tur gañamentu ta malu; pero no ta tur biaha ku un persona no a papia bèrdat, un komité hudisial mester trata e asuntu. P’esei, ansianonan mester ta balansá, rasonabel i usa sano huisio. Pa disidí si ta nesesario pa un komité hudisial trata e asuntu, nan mester determiná si e persona ku a gaña tin kustumber di hasi esaki deliberadamente i na un manera malisioso. I si esei no ta e kaso, kisas konseho firme i amoroso for di e Skritura mes ta sufisiente.

Papia Bèrdat den Asuntunan di Negoshi

13, 14. (a) Den ki sentido algun hende no ta papia bèrdat ku nan doño di trabou? (b) Kiko por ta e resultado ora nos ta onesto i ta papia bèrdat na trabou?

13 Nos ta biba den un époka di desonestidat. P’esei, kisas ta difísil pa resistí e tentashon pa ta desonesto ku un doño di trabou. Ora di solisitá pa trabou, hopi hende ta saka mentira flagrante. Por ehèmpel, ora nan ta traha nan kuríkulo, nan ta eksagerá nan eksperensia òf edukashon pa nan por haña un mihó trabou òf pago. Di otro banda, hopi trahadó ta hasi komo si fuera nan ta traha miéntras ku nan ta atendé asuntunan personal, ounke esei ta kontra e reglanan di kompania. Kisas nan ta lesa informashon ku no ta relashoná ku nan trabou, hasi yamadanan privá, manda e-mail òf sùrf riba Internet.

14 Pa kristiannan berdadero, ser onesto i papia bèrdat no ta un opshon. (Lesa Proverbionan 6:​16-19.) Pablo a bisa: ‘Nos tin deseo di komportá nos mes den tur kos na un manera onorabel.’ (Heb. 13:18) Pues, kristiannan ta duna nan doño di trabou un dia di trabou kompletu, pasobra ta pa esei nan ta wòrdu pagá. (Efe. 6:​5-8) Ademas, ora nos ta un trahadó diligente, esaki ta duna gloria na nos Tata selestial. (1 Ped. 2:12) Por ehèmpel, Roberto su doño di trabou na Spaña a elogi’é pasobra e ta un trahadó onesto i responsabel. Debí na Roberto su ekselente kondukta, e kompania a tuma mas Testigu den servisio. Nan tambe tabata bon trahadó. Atraves di añanan, Roberto a haña trabou pa 23 ruman hòmber batisá i 8 studiante di Beibel!

15. Kon un komersiante kristian mester demostrá ku e ta papia bèrdat?

15 Si nos ta traha riba nos mes, nos ta onesto den tur nos asuntunan di negoshi, òf sa sosodé ku nos no ta papia bèrdat ku nos próhimo? Un komersiante kristian no mester duna informashon inkorekto tokante un produkto òf servisio djis pa bende lihé; ni e no mester pasa ni aseptá plaka bou di mesa. Nos mester trata otro hende manera nos ke pa nan trata nos.​—Pro. 11:1; Luk. 6:31.

Papia Bèrdat ku Outoridatnan Gubernamental

16. Kiko kristiannan ta demostrá na (a) outoridatnan gubernamental? (b) Yehova?

16 Hesus a bisa: “Anto duna Cesar loke ta di Cesar, i Dios loke ta di Dios.” (Mat. 22:21) Kiko ta “loke” nos debe Cesar, esta, outoridatnan gubernamental? Ora Hesus a ekspresá e palabranan ei, e tópiko di diskushon tabata belasting. Pues pa mantené un konsenshi limpi dilanti Dios i hende, kristiannan ta obedesé e leinan di nan pais, inkluso esnan relashoná ku pagamentu di belasting. (Rom. 13:​5, 6) Sinembargo, nos ta rekonosé ku Yehova ta e Soberano Supremo, e úniko Dios berdadero ku nos ta stima ku henter nos kurason, alma, mente i forsa. (Mar. 12:30; Rev. 4:11) P’esei, nos ta demostrá sumishon na Yehova Dios sin ningun reserva.​—Lesa Salmo 86:​11 i 12.

17. Kiko e pueblo di Yehova ta pensa di yudansa for di gobièrnu?

17 Hopi pais tin servisionan sosial pa yuda hende ku tin mester di yudansa material. Si un kristian ta kualifiká pa risibí e klase di yudansa ei, no tin nada malu si e asept’é. Papia bèrdat ku nos próhimo ta nifiká ku nos no ta gaña ni duna informashon inkorekto na outoridatnan pa por risibí yudansa for di gobièrnu.

E Bendishonnan di Papia Bèrdat

18-20. Kiko ta e bendishonnan ku papia bèrdat ku nos próhimo ta trese kuné?

18 Ora nos ta papia bèrdat nos ta risibí hopi bendishon. Nos ta keda ku un konsenshi limpi, lokual ta duna nos pas mental i un kurason trankil. (Pro. 14:30; Fil. 4:​6, 7) Un konsenshi limpi ta di gran balor den bista di Dios. Ademas, ora nos ta papia bèrdat tur ora bai, nos no tin nodi preokupá ku hende ta atrapá, òf gara nos.​—1 Tim. 5:24.

19 Laga nos konsiderá un otro bendishon. Pablo a bisa: “Den tur kos nos ta rekomendá nos mes komo sirbidónan di Dios, . . . den [papia] e palabra di bèrdat.” (2 Kor. 6:​4, 7) Esaki sigur tabata asina den kaso di un Testigu ku ta biba na Gran Bretaña. Ora e tabata bai bende su outo, el a splika e prospekto kumpradó tantu e bon puntonan komo e defektonan di e outo, inkluso esnan ku bo no por a mira. Despues ku e kumpradó a bai tèst e outo, el a puntra e ruman si e ta un Testigu di Yehova. Kon bin el a saka e konklushon ei? E hòmber a ripará ku e ruman tabata onesto i ku su aparensia tabata na òrdu. Durante e kòmbersashon ku a sigui, e ruman por a duna un ekselente testimonio.

20 Nos tambe ta duna gloria na nos Kreador dor di semper papia bèrdat? Pablo a bisa: “Nos a renunsiá e kosnan skondí pa motibu di bèrgwensa i no ta kana ku astusia.” (2 Kor. 4:2) Pues, laga nos hasi nos máksimo esfuerso pa papia bèrdat ku nos próhimo. Ora nos ta hasi esei, nos ta duna gloria na nos Tata selestial i halsa e nòmber di su pueblo.

Kon Lo Bo Kontestá?

• Ken ta nos próhimo?

• Kiko papia bèrdat ku nos próhimo ta enserá?

• Kon nos por duna gloria na Dios dor di papia bèrdat?

• Kiko ta e bendishonnan di papia bèrdat?

[Preguntanan di Estudio]

[Plachi na página 24]

Bo ta kla pa rekonosé bo fayonan chikitu?

[Plachi na página 25]

Bo ta papia bèrdat ora di solisitá pa un trabou?