Bai na kontenido

Bai na kontenido

Kontrolá Bo Rabia i Asina “Vense Malu ku Bon”

Kontrolá Bo Rabia i Asina “Vense Malu ku Bon”

Kontrolá Bo Rabia i Asina “Vense Malu ku Bon”

“Nunka no venga boso mes, stimánan, . . . mas bien vense malu ku bon.”​—ROM. 12:​19, 21.

1, 2. Ki bon ehèmpel algun Testigu a pone durante un biahe?

UN GRUPO di 34 Testigu di Yehova tabata biahando pa bai e dedikashon di un sukursal. E avion ku nan tabata aden a baha na un aeropuerto pa yena kombustibel, loke normalmente ta dura un ora so. Pero, nan a haña nan ta keda 44 ora pa motibu di un problema tékniko ku e avion. I komo ku no tabatin sufisiente kuminda i awa ni fasilidat higiéniko apropiá na e aeropuerto, hopi pasahero a rabia i a menasá e trahadónan di e aeropuerto. Sinembargo, nos rumannan a keda kalmu.

2 Ora ku e Testigunan a yega finalmente na nan destinashon, nan por a asistí solamente na e último parti di e programa di dedikashon. Ounke nan tabata kansá, nan a keda despues di e programa pa asosiá ku e rumannan lokal. Mas despues, nan a haña sa ku otro pasaheronan a ripará ku nan tabatin masha pasenshi i dominio propio. Un di e pasaheronan a bisa personal di e airoliña: “Si no tabata pa e 34 kristiannan, lo tabatin un problema grandi na e aeropuerto akí.”

Nos Ta Biba den un Mundu Yen di Rabia

3, 4. (a) Ki efekto rabia violento tin riba hende i for di ki tempu esei a kuminsá? (b) Kain por a kontrolá su rabia? Splika.

3 E preshonnan di bida den e mundu malbado akí por pone hende rabia. (Ekl. 7:7) I hopi biaha, rabia ta hiba na odio i asta violensia. Esakinan na nan turno, ta kousa guera entre nashonnan, guera sivil i konflikto den hopi famia. Humanidat tin un historia largu di odio i violensia. Por ehèmpel, Kain, e promé yu hòmber di Adam ku Eva, a mata su ruman Abel debí na odio i envidia. Kain a kometé e maldat ei maske Yehova a konseh’é pa dominá su emoshonnan i a primintié di bendishon’é si e hasi esei.​—Lesa Génesis 4:​6-8.

4 Apesar di su imperfekshon heredá, Kain por a skohe. Pues, si el a hasi esfuerso, lo e por a kontrolá su rabia. Ta p’esei, e tabata kompletamente responsabel pa su akto violento. Nos tambe ta imperfekto. Pues, nos tin ku hasi esfuerso pa evitá rabia i aktonan violento. Ademas, tin otro problemanan serio ku ta kousa mas tenshon den e “tempunan trabahoso” akí. (2 Tim. 3:1) Por ehèmpel, problemanan ekonómiko ta afektá nos emoshonnan. Segun polis i organisashonnan ku ta yuda famianan, tin un konekshon entre e krísis finansiero i e oumento di atake di rabia i violensia doméstiko.

5, 6. Ki aktitut di e mundu por afektá nos?

5 Ademas, hopi hende ku nos sa tin kontakto kuné ta “stimadó di nan mes,” “arogante” i asta “grosero.” P’esei, ta masha fásil pa nos adoptá e karakterístikanan malu ei i bira hende ku ta gusta rabia. (2 Tim. 3:​2-5) I hopi biaha, pelíkula- i programanan di televishon ta presentá tumamentu di vengansa komo algu bon i violensia komo e solushon lógiko i aseptabel pa problema. Generalmente, e kontenido di pelíkulanan ta diseñá pa pone e públiko antisipá e momento ku e malbado ta “haña loke e ta meresé.” I hopi biaha, esaki ta un morto violento na man di e héroe den e pelíkula.

6 E programanan ei ta promové—no e kaminda di Dios—sino “e spiritu di mundu” i di su gobernante furioso, Satanas. (1 Kor. 2:12; Efe. 2:2; Rev. 12:12) E spiritu ei ta stimulá hende pa satisfasé e deseo di e karni pekaminoso i ta na konflikto ku Dios su spiritu santu i su fruta. De echo, un siñansa fundamental di kristianismo ta pa no paga malu ku malu ora nos ta ser provoká. (Lesa Mateo 5:​39, 44 i 45.) Awor, kon nos por apliká e siñansanan di Hesus mas plenamente?

Bon Ehèmpel i Mal Ehèmpel

7. Kiko tabata e resultado ora Simeon i Levi no a kontrolá nan rabia?

7 Beibel ta yen di konseho pa yuda hende tene rabia bou di kontròl. Ademas, e ta kontené ehèmpelnan práktiko ku ta mustra e benefisionan di kontrolá rabia i e konsekuensianan di no hasié. Laga nos konsiderá e kaso di Jakòb su yunan, Simeon i Levi. Ora Sikem a violá nan ruman muhé Dina, esaki “a duel e hòmbernan [akí] i nan tabata masha rabiá.” P’esei, nan a tuma vengansa riba Sikem. (Gén. 34:7) Despues, instigá pa Simeon i Levi, e otro yu hòmbernan di Jakòb a plùnder e stat di Sikem i a kapturá tur e hende muhénan i e muchanan. Nan a hasi tur e kosnan ei no solamente pa motibu di Dina, sino tambe debí ku nan tabata orguyoso i no kier a pèrdè rèspèt di otronan. Segun nan, Sikem a ofendé nan i nan tata, Jakòb. Pero, kiko Jakòb mes a pensa di nan kondukta?

8. Kiko e relato di Simeon i Levi ta mustra tokante tumamentu di vengansa?

8 Dina su eksperensia trágiko lo mester a hasi Jakòb masha tristu. Apesar di esei, el a kondená e proseder vengativo di su yunan. Pero Simeon i Levi a purba hustifiká nan echonan, bisando: “E tabatin mag di trata nos ruman muhé komo prostituta anto?” (Gén. 34:31) Esei no tabata e fin di e asuntu, pasobra Yehova tampoko no a aprobá loke nan a hasi. P’esei, hopi aña despues, Jakòb a profetisá ku debí na e aktonan violento ku Simeon i Levi a kometé, nan desendientenan lo wòrdu plamá den henter e teritorio di Israel. (Lesa Génesis 49:​5-7.) Sí, pa motibu di nan rabia deskontrolá nan a pèrdè e aprobashon di Dios i di nan tata.

9. Na ki okashon David a hera di laga rabia domin’é?

9 Sinembargo, den e kaso di Rei David, e asuntu tabata kompletamente diferente. E tabatin hopi oportunidat pa tuma vengansa, pero e no a hasi esei. (1 Sam. 24:​3-7) No opstante, tabatin un okashon sí ku David a hera di laga su rabia domin’é. Esei tabata ora Nabal, un hòmber riku, a insultá e hòmbernan di David i a papia malu ku nan ounke anteriormente nan a protehá Nabal su tou i su wardadónan di karné. Kisas David a sintié ofendí, spesialmente, pa loke a pasa ku su hòmbernan. P’esei, el a disidí di tuma vengansa. Pero, miéntras e i su hòmbernan tabata na kaminda pa bai ataká Nabal i su kas, un sirbidó hóben a bai serka Abigail, Nabal su kasá prudente. El a konta Abigail loke a sosodé i a urgié pa aktua. Mesora Abigail a kohe hopi kos di kome i di bebe i a bai pa kontra David. Humildemente, el a pidi David despensa pa e manera insolente ku Nabal a aktua i a hasi un apelashon na David pasobra e tabata sa ku David tabata teme Yehova. Esei a pone David kambia di idea, i el a bisa Abigail: “Bendishoná sea abo mes, kende a kita mi awe di drama sanger.”​—1 Sam. 25:​2-35.

E Aktitut Kristian

10. Ki aktitut kristiannan mester tin relashoná ku tumamentu di vengansa?

10 Loke a pasa ku Simeon i Levi i ku David i Abigail ta mustra bon kla ku Yehova ta kondená rabia deskontrolá i violensia i ta bendishoná hende su esfuerso pa buska pas. Apòstel Pablo a skirbi: “Si ta posibel, asina leu ku ta dependé di boso, sea na pas ku tur hende. Nunka no venga boso mes, stimánan, ma laga lugá pa e furia di Dios, pasobra ta pará skirbí: ‘Ta di mi vengansa ta, ami lo paga bèk,’ Señor [Yehova] ta bisa. ‘Ma si bo enemigu tin hamber, dun’é di kome, i si e tin set, dun’é di bebe; pasobra hasiendo asina lo bo montoná karbon sendí riba su kabes.’ No laga malu vense bo, ma mas bien vense malu ku bon.”​—Rom. 12:​18-21. *

11. Kon un ruman muhé a siña kontrolá su rabia?

11 Ta bon pa nos apliká e konseho di apòstel Pablo. Laga nos konsiderá e ehèmpel di un ruman muhé ku a aserká un ansiano i a keha tokante su manager nobo. El a bisa ku e manager ta inhustu i ta trat’é malu. I e ruman muhé tabata asina rabiá ku e señora akí ku e tabata ke kita for di trabou. E ansiano a konseh’é pa no kore tuma desishon sin pensa. El a diserní ku e ruman tambe a reakshoná rabiá ora e manager a trat’é malu i ku ta esei a hasi e situashon pió. (Tito 3:​1-3) P’esei, e ansiano a mustr’é ku asta si e haña un otro trabou, lo e mester kambia su manera di reakshoná ora un otro hende trat’é malu. E ansiano a konsehá e ruman pa hasi manera Hesus a siña nos, esta, trata e manager manera e lo kier pa otro hende trat’é. (Lesa Lukas 6:31.) E ruman muhé a bai di akuerdo pa purba hasi esei. Kiko tabata e resultado? Despues di poko tempu, e manager su aktitut a kambia, i el a bira mas bondadoso i asta a gradisí e ruman pa su trabou.

12. Dikon desakuerdo entre kristiannan por ta masha doloroso?

12 Kisas nos no ta keda sorprendí ora nos haña nos ku problemanan similar ku hende pafó di e kongregashon kristian. Nos sa ku bida den e sistema akí di Satanas ta inhustu i ku nos no mester laga hende malbado provoká nos pa aktua ku rabia. (Sal. 37:​1-11; Ekl. 8:​12, 13; 12:​13, 14) Sinembargo, ora nos tin desakuerdo ku un ruman den kongregashon, esaki por hasi muchu mas doló. Un Testigu a bisa: “Ora mi a bini den e bèrdat, mi tabatin ku vense un opstákulo grandi. Mi mester a aseptá ku e pueblo di Yehova no ta perfekto.” Komo ku nos a bini for di un mundu friu i sin amor, nos ta ferwagt ku den e kongregashon kristian sí tur hende ta trata otro ku bondat. P’esei, ora un ruman den fe, spesialmente un ruman ku tin privilegio den kongregashon, ta aktua sin pensa òf na un manera ku no ta pas pa un kristian, nos por rabia òf sinti nos ofendí. Kisas nos ta puntra nos mes: ‘Kon un kos asina por sosodé den e pueblo di Yehova?’ De echo, e kosnan akí tabata sosodé asta entre kristiannan ungí den tempu di e apòstelnan. (Gal. 2:​11-14; 5:15; Sant. 3:​14, 15) Kon nos mester reakshoná ora algu asina sosodé ku nos?

13. Dikon nos mester hasi esfuerso pa resolvé desakuerdo, i kon nos mester hasié?

13 E ruman muhé ku paragraf 12 ta menshoná a bisa tambe: “Mi a siña hasi orashon pa tur hende ku ofendé mi. Semper esei ta yuda.” I manera nos a lesa kaba, Hesus a siña nos pa resa pa esnan ku ta persiguí nos. (Mat. 5:44) P’esei, nos tin mas motibu ainda pa hasi orashon pa nos rumannan den fe. Meskos ku un tata ke pa su yunan stima otro, Yehova tambe ke pa su sirbidónan riba tera stima otro. Nos tin e speransa di biba pa semper den pas i felisidat, i Yehova ta siña nos pa hasi esei for di awor. E ke pa huntu nos kumpli ku e gran trabou ku el a konfia na nos. Pues, laga nos resolvé kualke problema ku surgi òf simplemente “pasa” por alto di kualke ofensa i sigui padilanti uní ku otro. (Lesa Proverbionan 19:11.) En bes di alehá for di nos rumannan ora un problema surgi, nos tin ku yuda otro keda den Yehova su pueblo i gosa di protekshon bou di Su “brasanan eterno.”​—Deu. 33:27.

Ta Bon pa Ta Kariñoso ku Tur Hende

14. Kon nos por resistí Satanas su influensia ku ta kousa divishon?

14 Satanas i su demoñonan no ke pa nos prediká e bon notisia. P’esei, nan ta hasi tur loke ta posibel pa trese divishon den famianan felis i den kongregashon. I nan ta hasi esei pasobra nan sa ku divishon interno tin konsekuensia desastroso. (Mat. 12:25) Pues, pa resistí nan mal influensia, nos mester sigui Pablo su konseho: “E sirbidó di Señor no mester ta pleitadó, ma kariñoso ku tur hende.” (2 Tim. 2:24) Nos mester kòrda ku nos lucha “no ta kontra karni i sanger, sino . . . kontra e forsanan spiritual di maldat.” I pa nos por tin éksito den e lucha akí, nos mester bisti e armadura spiritual kompletu, inkluso e ekipo, òf sandalia, “di e evangelio di pas.”​—Efe. 6:​12-18.

15. Kon nos tin ku reakshoná ora hende pafó di e kongregashon ta ataká nos?

15 Yehova su enemigunan, kendenan no ta parti di e kongregashon kristian, ta lansa atake kruel kontra su pueblo pasífiko. Algun di e enemigunan akí ta agredí Testigunan di Yehova. Otronan ta difamá nos den medionan di komunikashon òf den korte. Hesus a bisa su siguidónan ku nan por ferwagt esei. (Mat. 5:​11, 12) Awor, kon nos tin ku reakshoná? Nos nunka mester “paga malu ku malu,” ni ku palabra ni ku echo.​—Rom. 12:17; lesa 1 Pedro 3:16.

16, 17. Ki situashon difísil un kongregashon a konfrontá?

16 Sin importá kiko Diabel bini kuné, nos por duna un bon testimonio ora nos ta “vense malu ku bon.” Por ehèmpel, un kongregashon riba e isla Funafuti den Laman Pasífiko a hür un sala pa tene Memorial. Ora lidernan di un iglesia lokal a tende esei, nan a bisa nan parokianonan pa reuní den e sala ei pa un sakrifisio di misa na e mesun ora ku e rumannan a palabrá pa tene nan selebrashon. Sinembargo, e hefe di polis a ordená e lidernan di e iglesia pa laga e sala liber na e ora ei pa e Testigunan. Pero apesar di esei, ora nos rumannan a yega, e sala tabata yen di miembro di iglesia i nan misa a kuminsá.

17 Miéntras e polisnan tabata prepará pa obligá e miembronan di iglesia pa bandoná e sala, e presidente di e iglesia a bini i a puntra un di e ansianonan: “Boso tabatin algu spesial planiá pa e anochi akí?” E ruman a inform’é tokante e selebrashon di Memorial, i el a kontestá: “Mi no tabata sa esei!” E ora ei e agente polisial a bis’é rabiá: “Pero awe mainta nos a pone boso na altura di esei!” Awor e lider di iglesia a bira bisa e ruman ansiano ku un sonrisa sarkástiko: “I kiko boso ta bai hasi awor? E sala ta yen di hende. Boso ta laga polis saka nos afó?” Na un manera astuto, el a kambia e asuntu pa laga parse ku ta e Testigunan ta e persiguidónan. Kon nos rumannan a reakshoná?

18. Kon nos rumannan a reakshoná ora nan a ser provoká, i kiko tabata e resultado?

18 E Testigunan a sugerí pa laga e iglesia tene su misa pa mei ora, i despues e rumannan lo a tene e Memorial. Sinembargo, e misa a dura mas ku mei ora. Pero despues di esei, e miembronan di iglesia a bai i e selebrashon di Memorial por a kuminsá. E siguiente dia, gobièrnu a forma un komishon pa investigá e asuntu. Despues di a konsiderá e echonan, e komishon a obligá e iglesia pa anunsiá ku ta e presidente di e iglesia a kousa e problema i no e Testigunan. Ademas, e komishon a gradisí Testigunan di Yehova pa e pasenshi ku nan a demostrá den e situashon difísil ei. Pues, e esfuerso di e Testigunan pa ta “na pas ku tur hende” tabatin bon resultado.

19. Kiko mas por yuda nos keda na pas ku otro hende?

19 Pa nos por keda na pas ku otro hende ta masha importante tambe pa nos ta kortes i amabel. E siguiente artíkulo lo konsiderá kiko esei ta enserá i kon nos por kultivá e kualidatnan akí i apliká nan den nos bida.

[Nota]

^ par. 10 E ekspreshon “montoná karbon sendí” ta referí na un método di antigwedat pa smèlt òf dirti metal brutu. Nan tabata usa karbon pa keinta e metal brutu, tantu ariba komo abou, pa asina separá e impuresanan for di e metal. Di mes manera, ora nos ta mustra bondat na hende ku ta trata nos malu, nos por suavisá nan aktitut i saka na kla nan mihó kualidatnan.

Bo Por Splika?

• Dikon hende den e mundu djawe tin asina tantu rabia?

• Menshoná ehèmpelnan bíbliko ku ta mustra e benefisionan di kontrolá rabia i e konsekuensianan di no hasié.

• Kon nos mester reakshoná ora un otro kristian ofendé nos?

• Kon nos mester reakshoná ora hende pafó di e kongregashon trata nos malu?

[Preguntanan di Estudio]

[Plachi na página 20]

Simeon i Levi a regresá kas despues di a tuma vengansa

[Plachinan na página 23]

Ora nos ta mustra bondat, nos por suavisá aktitut di otronan