Skip to content

Skip to table of contents

SUOBEL EL BO DOSUUB 3

Ngmekera Mongkar er a Rengum?

Ngmekera Mongkar er a Rengum?

“Ngaruchei er a rokui el tekoi e mongkar er a rengum.”​—OSI. 4:23, NW.

CHELITAKL 36 Dongkar er a Rengud

NGAR TIA EL SUOBEL *

1-3. (a) Ngera uchul me a Jehovah mle betik a rengul er a Salomon, e ngera el klengeltengat a lengilai a Salomon? (b) Ngera el ker a bo dosaod er tia el suobel?

A SALOMON a mlo king er a Israel er a dirk lekekerei el chad. Ngar er a uchelel a omengederederel, e a Jehovah a mlo duum er ngii el ngar er a berrous e dilu el kmo: “Ng ngera soam a bo kbeskau?” Me a Salomon a ulenger el kmo: “Ngak a dirk kekerei mak metitur el mengedereder. . . . Misei e beskak ngak el mesiungem a blekongesenges el reng me kuusbech er ngii el mengedereder er a rechedam.” (1 Ki. 3:5-10NW) A “blekongesenges el reng” a kmal mle ngariou el ongit! Sei a uchul me a Jehovah a mle betik a rengul er a Salomon! (2 Sa. 12:24) A Dios er kid a kmal mle dmeu a rengul er tia el ongtil ngika el king me ngmilsa Salomon a “llomeserreng ma sekutaberreng.”​—1 Ki. 3:12.

2 A Salomon a uleldeu a rengul er a betok el klengeltengat e le ngii el mle blak a rengul. Ngmla er ngii a ileakl el techellel el mo omekedechor er a templo el “kirel a ngklel a Jehovah el Dios er a Israel.” (1 Ki. 8:20NW) E mlo merael a chisel el llomeserreng el Dios a milsang. Me a tekoi el Dios a ulemekrael er ngii el mo meluches a llechukl er a edei el babier er a Biblia, el ta er ngii a babier er a Osisechakl.

3 Ngar er a New World Translation, e a tekoi el rengud a medung el bekord el 100 el taem er a babier er a Osisechakl. El ua tiang, ngar er a Osisechakl 4:23 e kede menguiu el kmo: “Ngaruchei er a rokui el tekoi e mongkar er a rengum.” Ngar tia el bades, e a tekoi el “rengum” ngmelutk el kirel a ngerang? Kede mo onger er tia el ker el ngar tia el suobel e dirrek el mo mesaod a nger er a eru el ker el kmo: Ngmekera Satan e melasem el mengesuseu er a rengud el mo soad a mekngit? E ngera sebeched el meruul el mo mengkar er a rengud? A bo el sebeched el lomelemii a blakerreng er kid el mora Dios, e ngkired el mo medengei a nger er aika el eru el meklou a ultutelel el ker.

NGMESAOD ER A NGERANG A TEKOI EL “RENGUM”?

4-5. (a) Ngmekera Psalm 51:6 e ngosukid el mo medengei el kmo a tekoi el ‘rengud’ ngmelutk el kirel a ngerang? (b) Ngmekera klisichel a bedenged e ochotii el kmo kid kede ua ngera el chad?

4 Ngar er a Osisechakl 4:23, e a tekoi el ‘rengud’ a melekoi el kirel a tekoi el bebil er a bades er a Biblia a omekedong er ngii el ‘uldesued’ el belkul a kmo, ngii di el tekoi el diak el sebechir a rechad el mes. (Monguiu er a Psalm 51:6.) Me tia belkul a kmo, a ‘rengud’ a melekoi el kirel a uldesued, me aike el domelechesiu, me a uchul me kede meruul a tekoi, me a dirrek el urunguled. Ngmesaod er a mera el blekerdeled, el diak el sel lomes er ngii a rechad.

5 Ka molatk er a rolel e a klisichel a bedenged a sebechel el ochotii a klungel a ultutelel a mera el blekerdeled. A kot, e a lsekum e ngsoad a lolemolem el mesisiich a bedenged, e ngkired el menga ungil er a bedenged el kall e mo blechoel el exercise. Me ngdi osisiu, a lsoad el mo mesisiich er a tekoi er a klereng, e ngkired el blechoel el menguiu er a Biblia me aike el babier el mengai er a Biblia e mo blechoel el ochotii el kmo kede oumerang er a Jehovah. Kede meruul er tiang lokiu sel doltaut aike el dosuub e dosaod er a klaumerang er kid. (Rom 10:8-10; Jak. 2:26) E a ongerung, e ngultuil er a teletelel a bedenged, e kede locha mo omdasu el kmo ngmesisiich a bedenged alta ngsmecher a chelsel a bedenged. Me nguaisei, ngoltirakl aike el doruul el melisiich a klaumerang er kid, e kede locha mo omdasu el kmo ngmesisiich a klaumerang er kid, engdi ngsebechel a mekngit el ngibes el mukeroul er a chelsed. (1 Ko. 10:12; Jak. 1:14, 15) Ngdiak el kired el obes el kmo a Satan a kmal soal el mengesuseu er kid el mo omdasu el uai ngii. Me ngoeak a ngera el ileakl el rolel e ngmeruul er tiang? E kede mekerang a domekerreu er kid?

A ROLEL A SATAN A LOLASEM EL MENGESUSEU ER A RENGUD

6. Ngera moktek er a Satan, e mekera lolasem el oltaut er ngii?

6 A Satan a soal a bo deua blekerdelel el ulemtok a llechul a Jehovah e di millatk er a di ngii. Ngdiak el sebechel el orrimel er kid el mo omdasu e meruul a tekoi el uai ngii me ngmelasem el oltaut er tia el moktek er ngii el okiu a kuk bebil er a rolel. El ua tiang, ngmla mengesuseu er a rechad el tir a iliuekl er kid. (1 Jn. 5:19) Ngsoal a bo dolilt el mo obengterir a reuaisei el chad, alta kede medengei el kmo kede mo “chelutel” er tir el belkul a kmo kede mo omdasu e meruul a tekoi el uai tir. (1 Ko. 15:33) Tia el tekoi a blo lemechitechut er ngii a King el Salomon. Ngmlo becherir a rebetok el redil el mengull a klsuul chelid, e a cherengel a taem e te milengesuseu er ngii e “mileltii a rengul” el mo cheroid er a Jehovah.​—1 Ki. 11:3.

Ngmekera mongkar er a rengum me a Satan lak longesuseu er ngii el oba uldesuel? (Momes er a parakurab 7) *

7. Ngera lmuut el bebil er a tekoi el lousbech a Satan el omerk er a rolel a lomdasu a tekoi, e ngera uchul me ngkired el mo kerekikl er ngii?

7 A Satan a ousbech a mubi me a show er a TV el omerk er a rolel a lomdasu a tekoi. Ngmedengei el kmo a cheldecheduch a diak di longelaod er kid e ngdirrek el osisecheklid er a rolel a domdasu e domelechesiu e doruul a tekoi. A Jesus a mle ungil ousbech er tia el rolel a osisechakl. El ua tiang, ka molatk aike el cheldecheduch el kirel ngike el ungil chad er a Samaria me ngike el ngalek el sechal el tilobed er a blil e mirrael el mo okngemed a dikesel. (Mt. 13:34; Lk. 10:29-37; 15:11-32) Nguaisei engdi tirke el mla mekesuseu er a uldesuel a Satan a sebechir el ousbech a cheldecheduch el mengesuseu er kid, me ngkirel mo tabesul a uldesued. A mubi me a show er a TV a sebechel mengelaod er kid e osisecheklid engdi ngdiak el temall a uldesued. Engdi ngkired el mo kerekikl. Me sel dolilt er a rolel a ongelaod el soad, e ngungil a di el kid el oker el kmo, ‘Tia el mubi me a lechub e ng show er a TV ngolisechakl er ngak el kmo ngdi ungil a bo kultaut a ngibes er a tech?’ Ngera kirem el meruul er ngii a lsekum e ke mesa el kmo a prokuram a melisiich a uldesuel a Satan? Mongeroid er kau er aika el tekoi el di ua cho mongeroid er kau er a bekoiueiuul el rakt!

8. Te mekera ruungalek e ngosuterir a rengelekir el mo kerekikl el mengkar a rengrir?

8 Ruungalek, kemiu a ngar ngii a ileakl el ngerecheliu el mo omekerreu er a rengelekiu er a Satan el ngii a soal el mengesuseu er tir. Kulterekokl el meruul a rokui el sebechem el mo omekerreu er tir me lak bo el secher. Me ke blechoel el mengetmokl er a blimiu, e mengoit a ngii di el ngerang el sebechel el mo uchul a secherem kau me tir. Me ngdi osisiu, ngkirem el omekerreu er a rengelekem er a ngii di el mubi, me a show er a TV, me a electronic games, me a website el sebechel mengesuseu er tir el mo oba uldesuel a Satan. A Jehovah a mla meskemiu a ngerecheliu el mo ngosuterir a rengelekiu el mo omekeroul a tekoi er a klereng er tir. (Osi. 1:8; Efe. 6:1, 4) Me lak omedakt el remuul a llach er a blimiu el loltirakl a omellach er a Biblia. Mouchais er a remekekerei el ngelekiu el kmo ngera sebechir me a diak el sebechir el omes, e mngesuterir el mo medengelii a uchul me ke melekoi er tir el uaisei. (Mt. 5:37) Me sel lorael el mo meklou, e mosisecheklterir el mo meduch el melilt el kmo ngera ungil me a ngera mekngit el oltirakl a llechul a Jehovah. (Heb. 5:14) E lak mobes el kmo, a rengelekiu a klou a lsuubii er a omerelliu er a bai tekingiu.​—Dut. 6:6, 7; Rom 2:21.

9. Ngera ta er a uldasu el lolisiich er ngii a Satan, e ngera uchul me ngkmal kdekudel?

9 A Satan a dirrek el melasem el mengesuseu er a rengud loeak sel lerellid el mo oumerang a llomeserreng er a rechad er a bai uldesuel a Jehovah. (Kol. 2:8) Ka molatk er a ta el uldasu el lolisiich er ngii a Satan el kmo, a kot el klou a ultutelel el tekoi er a klengar er kid a sel bo lebetok a ududed. Me tirke el omdasu el uaisei alta te mo merau me a lechub e ngdiak. Nguaisei, engdi te chelebangel er a kdekudel el blekeradel. E ngera uchul? E le te locha kmal mo ultaut a osengir er tia el turrekong er tir el mo betok a ududir el mo uchul a chelitechetul a bedengir me a deleuill er tir me a telungalek er tir me a dirrek el deleuill er tir me a Dios. (1 Ti. 6:10) Kede oba klou el omereng el saul e le Demad el ngar er a eanged a ngosukid el mo tabesul a osenged el kirel a udoud.​—Oli. 7:12; Lk. 12:15.

NGMEKERA DONGKAR ER A RENGUD?

Bo mua remengkar me tirke el mengkerengel a siseball el melemolem el klekar e meruul a tekoi me lak a mekngit el me soiseb er a rengum (Momes er a parakurab 10-11) *

10-11. (a) Ngera kired el meruul er ngii me bo el sebeched el omekerreu er kid? (b) Ngera te mirruul a remengkar er a irechar, e mekera ukltked e mo oureor el ua mengkar?

10 A lsekum e ngsoad el mengkar er a rengud, e ngkired el mo medengei a kdekudel el tekoi e di mereched el oibngid er ngii me demukerreu. A tekoi el moiuid el “mongkar” el ngar er a Osisechakl 4:23 a omeklatk er kid er a urerir a remengkar. Ngar er a taem er a King el Salomon, e a mengkar a dechor er a bebul a cheuatel el mengkar er a mats e melebusech a lsekum e ngmo er ngii a kdekudel el tekoi. A domtab er tiang e ngmo ngosukid el mo medengei el kmo ngera kired el meruul er ngii el torebengii a Satan me lak longesuseu a uldesued.

11 A irechar, e a remengkar el ngar cheuatel me a remengkar er a siseball a dilak el oureor. (2 Sa. 18:24-26) Te mle kaingeseu el omekerreu er a mats lokiu sel lomes er a recheraro el me kmeed e longesimer er a siseball. (Neh. 7:1-3) A mla muksau el ukltked el oeak a Biblia * a sebechel el ua urerel a mengkar el omeklatk er kid sel taem el Satan a melasem el mengeuid er a rengud el belkul a kmo, ngmelasem el mengesuseu a uldesued me aike el domelechesiu, me aike el uchul me kede meruul a tekoi me a lechub a urunguled. Me a bek el taem el lomeklatk er kid a ukltked, e ngkired el remuul aike el rokui el sebeched el mo choridid er a kdekudel el tekoi.

12-13. Kede locha mekesuseu el mo mekerang, engdi ngkired el mekerang?

12 Ka molatk er a rolel e ngsebeched el omekerreu er kid me ngdiak demekesuseu er a uldesuel a Satan. A Jehovah a mla osisecheklid el kmo “ng diak le kirel a ngii di le teletelel a deleboes ma lechub e ng mengelengalek el omeruul ma lechub e ng nglemokel el di telkib el medu er a delongeliu.” (Efe. 5:3) Engdi kede mo mekerang a lsekum a rechad er a urered me a lechub tirke el dedak el ngar er a skuul a mo mesaod a tekoi er a deleboes? Kede medengei el kmo ngkired el “mo imikr a blekerdelel a klechad el diak leko Dios, ma ngibeserreng er tial beluulchad.” (Tit. 2:12) Ngike el mengkar, el ngii a ukltked a mo omeklatk er kid er tia el kdekudel el tekoi. (Rom 2:15, BT) Engdi kid, kede mo orrenges er ngii? Nglocha mo soad el orrenges er tirka el chad me a lechub e kede omes aike el siasing el lolecholt. Engdi choua tiaikid el taem e ngkired el chosimer a siseball el belkul a kmo, kede ngodechii a cheldecheduch me a lechub e kede merael el mo cheroid.

13 Ngusbechall a blekeu el mo sebeched el oltngakl a orimel er a rechad el rullid el mo omdasu e meruul a mekngit el tekoi. Ngsebechel el mo ulterekokl a rengud el kmo a Jehovah a omes er a blakerreng er kid, e mo meskid a klisiich me a llomeserreng el dousbech er ngii el mo omtok a uldesuel a Satan. (2 Kr. 16:9; Isa. 40:29; Jak. 1:5) Ngera dirrek el kired el meruul er ngii el mo mengkar er a rengud?

MOLEMOLEM EL KLEKAR

14-15. (a) Ngkired el kongei a ngera el tekoi me be lsiseb er a rengud, e mekera doruul er tiang? (b) Ngmekera Osisechakl 4:20-22 e ngosukid el mo ngmai a mui el klungioled er a omengiuel a Biblia? (Dirrek el momes er a baks el “ Rolel a Dolebedebek.”)

14 Me a bo el sebeched el mengkar er a rengud, e ngdiak di doltngakl a mekngit el tekoi e ngdirrek el kired el kongei a ungil tekoi. Ka mluut el melatk er sel okesiu er a mats el oucheuatel. A mengkar er a siseball a mengesimer er a siseball er a mats me lak be lsiseb a recheraro, engdi a lebebil er a taem e ngmecherei me ngbelkais me bo el sebechel soiseb a kall me a kuk bebil er a klalo. A lsekum e ngdiak a ta el taem el lobkais a siseball, e a rechad er a beluu a mad er a kall. Me ngdi osisiu, ngkired el mecherei a uldesuel a Dios me ngomekrael a uldesued.

15 Ngar er a Biblia e kede metik a uldesuel a Jehovah, me a bek el taem el donguiu er ngii, e kede mecherei a uldesuel me bo el ngar ngii a lerellii er a rolel a domdasu, e domelechesiu, e doruul a tekoi. Me kede mekera ngmai a mui el klungioled er a omengiuel a Biblia? Ngklou a ultutelel a nglunguuch. A ta el odos el Kristiano a kmo: “A uchei er a kunguiu er a Biblia, e ak meluluuch el mora Jehovah e olengit er ngii me lengesukak ‘me bo le sebechek el mes a mengasireng el tekoi er a llechul.’” (Psa. 119:18) Ngdirrek el kired el melebedebek aike el donguiu. Sel doluluuch e donguiu e dolebedebek, e ngmo sebeched el ‘sichedekl er a rengud’ a Tekingel a Dios e dirrek el mo betik a rengud er a uldesuel a Jehovah.​—Monguiu er a Osisechakl 4:20-22; Psa. 119:97.

16. Te mekera rebetok e mla ngmai a klungiolir sel lomes er a JW Broadcasting?

16 A lmuut el ta er a rolel e kede mecherei a uldesuel a Dios me ngomekrael er kid a okiu sel domes aike el ngar er a JW Broadcasting®. A ta el obekel a kmo: “Aike el prokuram el ngar ngii er a bek el buil a mera el mla onger a nglungucham! Ngmla smisichemam e mengelaod er kemam sel bo el mekngit a rengmam me a lechub e aki mo sabisi. Aki dirrek el blechoel el orrenges a original songs er a blimam. Aki orrael sel ki moruul a kall, e ki mongetmokl, me a lechub e ki melim a tea.” Me aika el prokuram a ngosukid el mengkar er a rengud. Ngolisechakl er kid el mo omdasu el ua rolel a lomdasu a Jehovah e mo oltngakl a orimel el mo omdasu el ua Satan.

17-18. (a) A doltirakl er a 1 King 8:61, e ngera mo duubech sel doltaut aike el tekoi el desuub er a Jehovah? (b) Ngera sebeched el suub er a kerebil a King el Hesekia? (c) A doltirakl er a nglunguchel a David el ngar er a Psalm 139:23, 24, e ngsebeched el meluluuch el kirel a ngerang?

17 Ngmengal mo mesisiich a klaumerang er kid sel domes a klungiolel a doruul a melemalt el tekoi er a bek el taem. (Jak. 1:2, 3) Ngmo ungil a rengud e le kede medengei el kmo kede mla rullii a Jehovah el mo dmeu a rengul el omekedong er kid el ta er a rengelekel, e a urunguled el soad el odeuir a rengul a mengal mo mesisiich. (Osi. 27:11) Me a bek el omelsemai a meskid a techall el mo ochotii el kmo ngdiak el teloadel a rengud el kirel a omesiunged el mora betik a rengul el Demad. (Psa. 119:113) Ngbai soad el ochotii el kmo ngbetik a rengud er a Jehovah er a rengud el rokir, e blak a rengud el olengesenges a llechul e meruul a soal.​—Monguiu er a 1 King 8:61.

18 Me kid, kede mo remuul a cheleuid el tekoi? Ochoi, e le ngdiak demecherrungel. Engdi a lsekum e kede mesibas, e lak dobes er a kerebil a King el Hesekia el dirrek el riruul a cheleuid el tekoi. Nguaisei, engdi nguluuchel er a rengul e millemolem el mesiou er a Jehovah el oba “blakerreng.” (Isa. 38:3-6; 2 Kr. 29:1, 2; 32:25, 26) Mada me doltngakl aike el tekoi el loruul a Satan el mengesuseu er kid el mo omdasu el uai ngii, e doluluuch me bo doba “blekongesenges el reng.” (1 Ki. 3:9; monguiu er a Psalm 139:23, 24.) A ngaruchei er a rokui el tekoi, e ngsebeched el lomelemii a blakerreng er kid el mora Jehovah sel dekerekikl el mengkar er a rengud.

CHELITAKL 54 “Tiakid a Rael”

^ par. 5 Kede mo lomelemii a blakerreng er kid el mora Jehovah, me a lechub kede mecherei a Satan me mengesuseu er kid el mo cheroid er a Dios? A nger a diak lultuil er a kmo ngua ngera ringelel a omelsemai el dechelebangel er ngii, e ngbai rolel a domekerreu er a rengud. Me ngera belkul tia el tekoi el “rengud”? Ngmekera Satan e melasem el mengesuseu er a rengud el mo soad a mekngit? E mekera dongkar er a rengud? Tia el suobel a mo onger aika el meklou a ultutelel el ker.

^ par. 11 OMESODEL A TEKOI: A Jehovah a mla meskid a duch el mo sebeched el merriter a uldesued me aike el domelechesiu me a omerelled e di kid el merriter er kid. A Biblia a omekedong er tiang el ukltked. (Rom 2:15, BT; 9:1, BT) A mla muksau el ukltked el oeak a Biblia a ousbech a omellach er a Jehovah el debetik er a Biblia el mo oukerrekeriil el kmo aike el domdasu me a doruul me a lechub e kede melekoi, ngungil me a lechub e ngmekngit.

^ par. 56 OMESODEL A SIASING: A mla metecholb el odam el omes a TV e a mekngit el siasing er a deleboes a me duum, me ngkirel el melilt el kmo ngmo mekerang.

^ par. 58 OMESODEL A SIASING: A mengkar er a ngar er a mong el mesa kdekudel el tekoi er a ikrel a mats e dmu er tirke el mengkar er a siseball el ngariou, me te mereched el chosmerii a siseball er a mats e chosechesii.