Skip to content

Skip to table of contents

SUOBEL EL BO DOSUUB 40

Ngera Mera el Bulterreng?

Ngera Mera el Bulterreng?

“Ngak a mlei el . . . omekedong er a re mekngit e ketiaol chad me te mo obult.”​—LK. 5:32.

CHELITAKL 36 Dongkar er a Rengud

NGAR TIA EL SUOBEL *

1-2. Ngera mle klekakerous er a Ahab me a Manase, e ngera el ker a bo donger er tia el suobel?

KA ME dosaod er a reteru el king er a irechar. A ta er tir a milengedereder aike el teruich el kebliil er a Israel e ngike el kuk tang a milengedereder aike el eru el kebliil er a Juda. Alta te kiliei er a kakerous el taem engdi ngkmal betok a lekaisisiu er ngii. Tirka ulemtok er a Jehovah e rirelleterir a rechedal el mora klengit. Te milengull a klsuul chelid e milekodeterir a rechad. Me nguaisei engdi ngmle ngar ngii a ta el tekoi el lekakerous er ngii. A ta er tir a di mirruul a klengit el mora kodellel engdi ngike el kuk tang a ulebult me ngmlusubes er a mekngit el omerellel. Tirka te rua techang?

2 A ngklir a Ahab el king er a Israel me a Manase el king er a Juda. A klekakerous er tir el terung a osisecheklid er a klou a ultutelel el tekoi, el ngii a bulterreng. (Rel. 17:30; Rom 3:23) Ngera bulterreng, e kede mekera ochotii tia el blekeradel? Ngkired el mo medengelii a nger er tiang le ngsoad a lousubes er kid a Jehovah sel debora klengit. Kede mo onger er tia el ker loeak sel bo dosaod er a klengar er tirka el teru el king me a rolel e ngsebeched el ngmai a klubeled er tir. E a uriul e kede mo mesaod er a rolel a Jesus a ullisechakl el kirel a bulterreng.

AIKE EL DESUUB ER A KEREBIL A KING AHAB

3. A Ahab ngmle uangera el king?

3 A Ahab a mle ongeuid el king er aike el teruich el kebliil er a Israel. Ngika mlo bechil a Jesebel el ngelekel a king er a Sidon, el merau el beluu el ngar er a diluches. A chebechiielir a locha mlo uchul a sisebellel a udoud er a Israel. Me nguaisei engdi tia el chebechiielir a uchul me a renged er a Israel a mlora klengit. A Jesebel a milengull a Baal e rirellii a bechil el mo melisiich a klsuul omengull er a beluu. A bebil er a mekikiongel el rolel a omengull el lurruul a meruul a deleboes er a templo me a omelenget er a rengalek. Tia kmal mle kengaol el taem el kirir a rokui el profet er a Jehovah. A Jesebel a milekodeterir a rebetok er tir. (1 Ki. 18:13) Ahab a “mlor a klengit el omtok er a RUBAK el kuk mekngit er tirkel rokui el uleak uchei er ngii el king.” (1 Ki. 16:30) A Jehovah dimlak le blutek a medal er aika el omerellel a Ahab me a Jesebel. Ngika kmal mle ungil medengei a tekoi el loruul. Ngoeak a klechubechub er ngii e ngulderechii a profet Elias el mo omeklatk er a rechedal me lobult er omerellir er a uchei er a bo lak a taem. Me nguaisei, engdi Ahab me a Jesebel a dimlak el sorir el orrenges.

4. Ngera el kerrekeriil a mlora Ahab, me ngmilekerang?

4 Ngmla er ngii a telkelel a kllourreng er a Jehovah. Ngika dilu er a Elias me bo louchais er a Ahab me a Jesebel el kmo ngmo omals er tir. Ngmo nguemed a uldidellel a rsechir. Aika el tekingel a Elias a kmal silbechii a rengul a Ahab! A Ahab a mlo “oltubokl er ngii” er medal a Jehovah.​—1 Ki. 21:19-29.

A King Ahab a ulechotii el kmo ngdimlak lemera lobult er a lotungii a profet er a Dios er a kelebus (Momes er a parakurab 5-6) *

5-6. Ngera ochotii el kmo a Ahab a dimlak lemera el obult?

5 Me alta Ahab a mloriou a rengul er tiakid el taem me nguaisei engdi blekerdelel er a uriul a ulechotii el kmo ngdimlak lemera el obult. Ngika dimlak lolasem el mengikiid er a rengedel er a omengull el Baal e dimlak lolisiich er a omengull el mora Jehovah. Ngdirrek el ulechotii el ngar er a bebil rolel el kmo ngdimlak lemera el obult.

6 Sel taem el King Jehosafat a mlo obengkel a Ahab el mo oumekemad er a rechad er a Siria e ngullengit er a Ahab el kmo, a kot e bo longedecheduch er a profet er a Jehovah. A uchelel e a Ahab a dimlak el soal meruul er tiang e dilu el kmo: “Ng ngar ngii a tang, . . . ngdi kuuketui er ngii ele ng kmal dirkak a tal ngeral ungil el lomlaoch er ngii el kirek; ng di blechoel el mekngit.” Me nguaisei te mlo mengedecheduch er a Mikaia. Ngua lullekoi a Ahab, a Mikaia ulemlaoch a mekngit el kirel! A Ahab a dimlak lobult el mo osiik a klausubes er a Jehovah e bai ultungii a Mikaia er a kelebus. (1 Ki. 22:7-9, 23, 27) Me alta ngmle sebechel kulebsengii a profet er a Jehovah engdi ngdimlak el sebechel torebengii a otutel a ulochel. A Ahab a mlad er a mekemad.​—1 Ki. 22:34-38.

7. Ngmilekera Jehovah losaod er a Ahab er a uriul er a lemad?

7 A Jehovah ulechotii a uldesuel el kirel a Ahab er a uriul er a lemad. A ungil el King Jehosafat er a bo el rei el diak el klsakl e a Jehovah a ulderchii a profet Jehu el mo mesmechokl er ngii le ngii el mlo obengkel a Ahab loumekemad. A profet er a Jehovah dilu er ngii el kmo: “Kau ng kirem el olengeseu er a re mekngit e oubltikerreng el mor tirkel mengemikr er a RUBAK?” (2 Kr. 19:1, 2) Molatk er tiang: A lsekum a Ahab a mera el ulebult e a profet er a Jehovah dimlak bo losaod er ngii el mekngit el chad el ouketui er a Jehovah. Ngbleketakl el kmo alta Ahab a mlo ouuchel er a rengul engdi ngdimlak lemera el obult.

8. Ngera kede suubii er a Ahab el kirel a bulterreng?

8 Ngera kede suubii er a Ahab? Sera lerengesii a klemechel a Elias el kirel a tellemall el mora telungalek er ngii, e a Ahab a mloriou a rengul. Tia mle olechotel a ungil. Engdi uriul e a omerellel a ulechotii el kmo ngdimlak lemera el obult. Me a bulterreng a diak di bo douuchel a rengud el kirel a tekoi el derirellii. Ka me dosaod er a lmuut el ta er a kerebai el ngii a mo ngosukid el mo mtebengii a mera el bulterreng.

AIKE EL DESUUB ER A KEREBIL A KING MANASE

9. Ngmle uangera el king a Manase?

9 Bekord el eru el dart el rak er uriul e a Manase mlo king er a Juda. A kngtil a locha mle lmuut el hidoi er a kngtil a Ahab! Kede menguiu el kirel el kmo: “Ng mirruul a betok el mekngit el kmal ulengeschii a rengul a RUBAK.” (2 Kr. 33:1-9) Ngriruul a olengetongel el kirir a reklsuul el chelid. Ngdirrek el rirellii a bleob el ngii a locha okesiul a omengull el deleboes e nguu loia er a chelsel a chedaol templo er a Jehovah! Ngmirruul a olai, omengelil, me a oltuubladek. E “milekodeterir a re kmal betok el chad el dimlak a ngeral le temellii.” Ngdirrek el “millenget er a re ngelekel sechal el delaol tenget” el mora reklsuul chelid.​—2 Ki. 21:6, 7, 10, 11, 16.

10. Ngmilekera Jehovah e mesmechokl er a Manase, e ngera ngmirruul er ngii a Manase?

10 A Manase di mle ua Ahab el dimlak el kengei lorrenges a tekingir a reprofet er a Jehovah. Me a “Jehovah a milechititerir a remengeteklel a mekemad er a Asiria me te soiseb er a Juda. Me te tilchereklii a Manase er a chirocher e lochetii er a bombatel e ngiluu el mora Babilon.” Tia er a lekelebus el ngar er a ngodech el beluu e a Manase a mlo dmolech el melatk a omerellel. “Ngngiluu a rengul el moriou er medal a Dios er a ruchellel.” Engdi ngar ngii a lmuut el ta er a tekoi el lerirellii. “Ngullengit er a Jehovah el Dios er ngii me lengesuir.” A Manase “di millemolem el meluluuch el mo er Ngii.” Ngika el mekngit el king a ulemuchel el melodech a blekerdelel. Ngmlo omes er a Jehovah el “Dios er ngii” e mle blak a rengul el meluluuch el mo er ngii.​—2 Kr. 33:10-13, NW.

A King Manase el ulemtok a klsuul omengull a ochotii el kmo ngmera el ulebult (Momes er a parakurab 11) *

11. A doltirakl er a 2 Kronika 33:15, 16, e ngmilekera Manase e ochotii el kmo ngmera el mla obult?

11 Cherengel a taem e a Jehovah ulenger a nglunguchel a Manase. Ngmilsa el kmo ngmera el mla mengodech a blekerdelel e tia mle bleketakl el ngar er a nglunguchel. Me a Jehovah uluusubes er ngii e rirellii el lmuut el mo king. A Manase mlora tkurrebab el sebechel lochotii el kmo ngmera el mla obult. Ngrirellii a tekoi el dimlak lerellii a Ahab. Ngngilodech a blekerdelel. Ngulemtok a klsuul omengull e millisiich er a rechad el mo mengull er a Jehovah. (Monguiu er a 2 Kronika 33:15, 16.) Tia kmal uluusbech er a blekeu me a klaumerang e le ngika el Manase a kmal mle mekngit el kerebai el kirel a telungalek er ngii, remetelil a beluu, me a rechad er a beluu el betok el rak. Engdi chelecha el ulebengelel a klengar er ngii e ngmillasem el omult a bebil er aike el mekngit el tekoi el leriruul. Ngika locha kmal mle ungil olengeseu er a ngelekel a ngelekel er a Josia e le ngika mlukeroul el kmal mo ungil king.​—2 Ki. 22:1, 2.

12. Ngera kede suubii er a Manase el kirel a bulterreng?

12 Ngera kede suubii er a Manase? Ngika ngiluu a rengul el moriou engdi ngar ngii a lmuut el bebil er a tekoi el leriruul. Ngmilluluuch lolengit er a klechubechub. Ngdirrek el ngilodech a blekerdelel. Ngmle meringel loureor el omult a mekngit el leriruul e mlora tkurrebab el sebechel el mengull er a Jehovah. Ngdirrek el ullengeseu er a rechad el mo mengull er a Jehovah. A kerebil a Manase a mesterir omelatk tirke el mla remuul a kmal mekngit el tekoi. Ngkmal sebeched el mesa el kmo a Jehovah a kmal “ungil, e ousubes a tellemall.” (Psa. 86:5) A Jehovah a ousubes er tirke el mera el lobult.

13. Momekesiu er a klungel a ultutelel a bulterreng.

13 A Manase dimlak di louuchel a rengul er a kngtil e lemerekong. Tia osisecheklid er a klou a ultutelel el tekoi el kirel a bulterreng. Molatk er tia el okesiu: Ke mora bakery el omechar er a cake. Engdi obong e ngike el chad er a bakery a meskau a ngais. Ngmo ungil a rengum? Ngkmal diak! Ngmo ungil a rengum a lsekum e ngdmu er kau el kmo tia el ngais a klou a ultutelel el kirel a rellel a cake? Ngdirrek el kmal diak! Ngdi osisiu, a Jehovah a mengerechir er a bulterreng er a chad el mlora klengit. A lsekum e ngike el mlora klengit a ouuchel er a rengul, e ngkmal ungil. Ngii el ouuchel er a rengul a klou a ultutelel el kirel a bulterreng me nguaisei engdi tia ngesonges. Ngera dirrek el usbechall? Ngsebeched el suub a betok er a okesiu el luluuchais er ngii a Jesus.

OLENGCHELEL A MERA EL BULTERRENG

Ngike el ririid el ngalek a mlo ouuchel er a rengul e liluut el rolii a kemanget el omerael el mo remei (Momes er a parakurab 14-15) *

14. Ngmilekera ngike el ngalek el sechal er a okesiu er a Jesus e ocholt aike el kot lolengchelel a bulterreng?

14 A Jesus a uluuchais er a kmal melisiich el okesiu el kirel a ririid el ngalek el ngar er a Lukas 15:11-32, BT. A ta el kekerei el chad a mlo omtok er a demal, chilitii a delengcheklir, e mirrael el mora “cheroid el beluu.” Ngar isei e ngkiliei el melamet er a rengul. Sera leduubech a meringel el blekeradel e ngmlo melatk a mekngit el omerellel. Ngmlo mtebengii el kmo ngbai kuk ungil a klengar er ngii a lekiei er a blil a demal. Ngua lolekoi a Jesus, “ngouechela ra rengul.” Me ngmocha rullii er a rengul a lmuut el mo remei el mo olengit a klausubes er a demal. Sel taem el ngika el ngalek a mlo mtab a mekngit el omerellel a utebengall. Engdi ngdirk ngar ngii a kirel meruul er ngii. Ngmle kirel melodech a blekerdelel!

15. Ngmilekera ngike el ririid el ngalek er a okesiu er a Jesus e ochotii el kmo ngmera el mla obult?

15 Ngika el ririid el ngalek a ulechotii el kmo ngmera el mla obult. Ngmirrael er a kemanget el omerael el lmuut el mo remei. Sera bocha longedecheduch er a demal e ngdilu el kmo: “Chedam, ak mla mor a klengit el omtok er kau ma Dios; me ng dikea le kirek el okedongall el ngelekem.” (Lk. 15:21) Ngmlara rengul louchais a kngtil, lolecholt el kmo ngsoal lmuut el sumechii a deleongel er ngii me a Jehovah. Ngdirrek el mlo mtebengii el kmo a omerellel a tilemellii a rengul a demal. Me ngmle kltmokl el mo meringel loureor me bo lsebechel lmuut el nguu a kengei er a demal, e kilengei el mo ta er a chad er a ureor. (Lk. 15:19) Tia el okesiu a diak di lecheldecheduch el rutechii a rengud. A omellach el desuub er tia el okesiu a kirir a remechuodel er a ongdibel el mo melatk sel bo lorriter el kmo a chad el rirebet er a oberaod el klengit ngmera el mla obult me a lechub e ngdiak.

16. Ngera uchul me nglocha mo meringel er a remechuodel el mo medengei el kmo a chad ngmera el mla obult me a lechub e ngdiak?

16 A remechuodel sel lorriter el kmo a chad el mla rullii a oberaod el klengit ngmera el mla obult a diak lebeot el tekoi. E ngerang? A remechuodel a diak el sebechir el menguiu a reng, me ngkirir el omes a olechotel a kmo a odam a mera el louketui er a tekoi el lerirellii. A bebil er a taem e a chad el rirebet er a klengit a riruul a kmal mekngit el tekoi me ngmeringel er a remechuodel el mlo mengedecheduch er ngii el oumerang el kmo ngmera el mla obult.

17. (a) Ngera ochotii el kmo a chad el ouuchel er a rengul er a tekoi el lerirellii a diak el belkul a kmo ngmera el mla mora bulterreng? (b) El ua losaod a 2 Korinth 7:11, a chad el mera el mla obult ngngera kirel meruul er ngii?

17 Molatk er tiang. A odam a ngar er a laokreng el betok rak. Ngdiak losiik a ngeso e bai omart er tia el omerellel er a bechil, resechelil, me a remechuodel. Cherengel a taem e a remechuodel a mo medengelii tia el tekoi el loruul er ngii. A remechuodel a mo er ngii el mesaod er tia el tekoi e ngouchisa er a klemerang e kmal louuchel a rengul er tia el tekoi el lurruul er ngii. Tia ngochotii el kmo ngmera el mla obult? Ngdiak. A remechuodel a kirir el mes a lmuut el betok. Ngika el odam a dimlak lerellii a mekngit el lomelilt e di ble le ta el taem el lebora laokreng. Ngbai mirruul er tia el tekoi el betok el taem. E ngika lodam a dimlak di lengii louchais a tekoi el dilubech e ngbai ulebdechem. Me a remechuodel a kirir el mes a mera el olechotel a kmo ngmla ngodechii a uldesuel, rengul, me a omerellel. (Monguiu er a 2 Korinth 7:11.) Nglocha mo ousbech er a klou el taem ngika el lodam el mo meruul a omelodech e ochotii el kmo ngmera el mla obult. Me nglocha mo seluld a ngklel el telkib el taem.​—1 Ko. 5:11-13; 6:9, 10.

18. Ngmekera chad el mla mesuld a ngklel e ochotii el kmo ngmera el mla obult, e ngera mo duubech sel lochotii tiang?

18 A chad el seluld a ngklel a bo lochotii el kmo ngmera el mla obult, e ngkirel el mei er a bek el miting e mo oltirakl a ulekrael er a remechuodel el kirel mla kutmokl a temel el meluluuch e mesuub er a Biblia. Ngdirrek el kirel mengeroid er ngii er aike el blekeradel el rirellii me ngmlo ruebet er a klengit. A lsekum e ngmo meringel loureor el mesumech er a deleuill er ngii me a Jehovah e ngsebechel mo ulterekokl a rengul el kmo, a Jehovah mo ousubes er ngii me a remechuodel a mo ngosuir el lmuut el mei er a ongdibel. Me nguaisei engdi a remechuodel a medengei el kmo ngkakerous a derta el blekeradel me te kerekikl el merriter a derta er aika el blekeradel.

19. Ngera belkul a mera el bulterreng? (Esekiel 33:14-16)

19 Me kede mla suubii el kmo a mera el bulterreng a diak di bo dolekoi el kmo kede ouuchel er a rengud er a tekoi el derirellii. Ngkired el ngodechii a uldesued me a rengud e meruul a tekoi lochotii el kmo kede mera el mla obult. Ngdirrek el kired el choitii tia el mekngit el omeruul e lmuut el mo oltirakl a ngarbab el llechul a Jehovah. (Monguiu er a Esekiel 33:14-16.) Sel kirel kot el klou a ultutelel er a chad el mla ruebet er a klengit a mo mesumech er a deleuill er ngii me a Jehovah.

OLENGESEU ER A RENGAR ER A KLENGIT ME LOBULT

20-21. Kede mekera ngosuir a chad el mla ruebet er a oberaod el klengit?

20 A Jesus a milsaod er a klou a ultutelel telengtengil a omesiungel el kmo: “Ngak a mlei el . . . omekedong er a re mekngit e ketiaol chad me te mo obult.” (Lk. 5:32) Tia dirrek el kirel urunguled. Engdi omko kede remenges el kmo a sechelid a mla rullii oberaod el klengit. E ngngera kired el meruul er ngii?

21 Kede di melemall er a sechelid a lsekum kede melasem el omart er a tekoi el lerirellii. E kmal diak el sebechel lobart e le Jehovah mes a rokui el tekoi. (Osi. 5:21, 22; 28:13) Ngsebechem el ngosuir a sechelim sel mouchais er ngii el kmo a remechuodel a sorir el lolengeseu. A lsekum ngdiak el soal louchais er a remechuodel e ngkirem louchais er tir el kirel. Tia mo ochotii el kmo ngmera el soam el olengeseu er ngii. Tia kmal klou a ultutelel e le lak e ngsebechel a sechelim loridii a deleuill er ngii me a Jehovah.

22. Ngera kede mo mesaod er a ongingil suobel?

22 Engdi ngmekerang a lsekum a chad a mla ruebet er a klengit e mla meruul er ngii el kemanget el taem me a remechuodel a kmo ngkirel el mo mesuld a ngklel? Tia ngbelkul a kmo te dimlak lolecholt er a klechubechub el mo er ngii? Ngar er a ongingil suobel, e kede mo dmolech el mesaod er a klechubechub lolecholt er ngii a Jehovah sel losmechokl er a remla ruebet er a oberaod el klengit me a rolel e ngsebeched el oukerebai er ngii.

CHELITAKL 103 A Reklekerengel a Sib​—A Sengk el Mo er a Rokui el Chad

^ par. 5 A bulterreng a diak di lebelkul a kmo kede ouuchel a rengud er a klengit el derirellii. Tia el suobel a mo ousbech er a kerebil a King Ahab, King Manase, me ngike el ririid el ngalek er a okesiu er a Jesus el ngosukid el mo mtebengii a belkul a mera el bulterreng. Ngdirrek el mo mesaod a tekoi el kirir a remechuodel el melatk sel bo lorriter er a bulterreng er a chad el mla ruebet er a oberaod el klengit.

^ par. 60 OMESODEL A SIASING: King Ahab el kesib a rengul e melekoi er a remengkerengel me lenguu a profet er a Jehovah er a Mikaia el mo kelebus.

^ par. 62 OMESODEL A SIASING: King Manase el omekrael er a rechad er a ureor me leteruud a bleob el chelid el le lilecha er a templo.

^ par. 64 OMESODEL A SIASING: Ngike el ririid el ngalek el mesaul a bedengel er a kemanget el omerael el dmeu a rengul lomes er a blil el kmedang.