Skip to content

Skip to table of contents

Moltngakl a Uldasu Lolisiich Tia el Beluulechad

Moltngakl a Uldasu Lolisiich Tia el Beluulechad

“Bo le blak a rengmiu me lak mudechem ra bechachau lomengeblad el llomeserreng . . . ra belulechad.”​—KOLOSE 2:8, BT.

CHELITAKL: 23, 26

1. Ngera el tekoi a lulluches a apostol el Paulus el mora Rekristiano er a Kolose? (Momes er a siasing er a uchelel a suobel.)

A APOSTOL el Paulus a milluches el mora Rekristiano er a Kolose er sel taem el lekelebus er a Rom er a rak er a 60 el mora 61. Ngmilsaod er sel uchul me ngmle kirir el mo ungil “medengelii a soal” a Dios, el belkul a kmo te mo omes a tekoi el ua osengel a Jehovah. (Kolose 1:9) Me ngmilluches el kmo: “Bo le blak a rengmiu me lak mudechem ra bechachau lomengeblad el llomeserreng el mengetiit ra belulechad, e tia diak loltirakl ra Kristus, e ngbai di oltirakl a uldedelid el cheldecheduch rar chad el oltirakl a ikel reng ra belulechad.” (Kolose 2:4, 8, BT) E a uriul e ngii el Paulus a silodii a uchul me a bebil luldasu a diak lungil, engdi rechad a kmal sorir. E le bebil er ngii el uldasu a locha rulleterir el mo omdasu el kmo ngmellomes a rengrir me a lechub e te kuk ungil er a rebebil. Tiaikid a uchul me a Paulus a lilechesii a babilengel el mo olengeseu er a rudam er ngii me longikiid er tir er a uldasu el tia el beluulechad, e dirrek bo loltngakl a mekngit el tekoi er a chelsel.​—Kolose 2:16, 17, 23.

2. Ngera uchul me kede mo mesaod a tekoi el kirel a uldasu er tia el beluulechad?

2 A rechad loba uldesuel tia el beluulechad a mengemikr a omellach er a Jehovah, me a lsekum ngdiak dekerekikl e ngsebechel a uldesuir el mekekokil el choitechetur a klaumerang er kid er a llemesel a rengul a Dios. Kede rokui el kiei el iliuekl er a uldasu el lolisiich tia el beluulechad lokiu a TV, me a Internet me a ureor me a lechub a skuul. Me kede mekerang e mo sebeched el oibngid er aika el mekngit luldasu? Ngar tia el suobel, e kede mo mesaod a eim el tekoi el lolisiich a beluulechad, me sel rolel e ngsebeched el oltngakl.

KID, NGKIRED EL MO OUMERANG ER A DIOS?

3. Ngera el uldasu a sorir a rebetok el chad? E ngera uchul?

3 “A lak kuumerang er a Dios me ngak a di sebechek el mo ungil chad.” Tiang a uldesuir a rebetok el chad er a betok el beluu er chelechang. Me a rechad el melekoi el uaisei, a locha dirkak bo lungil el tirterii el kmo ngmera el ngar er ngii a Dios, e bai di dmeu a rengrir lomdasu el kmo ngar er ngii a ilmeklir el meruul aike el sorir el tekoi. (Monguiu er a Psalm 10:4.) E a rekuk bebil a omdasu el kmo ngrolel a llomeserreng sel ledu el kmo, “Ngsebechek el ngmai a ungil lomellach el diak lultuil er a klaumerang er ngak er a Dios.”

4. Ngera sebeched el dmung el mo ngosuir a chad el oumerang el kmo ngdiak a Ulemeob?

4 Ngmelemalt el tekoi a lsekum ngdiak doumerang el kmo ngar er ngii a Ulemeob? A rebebil a mo rrau a rengrir sel lultuil er a tekoi er a science el kirel a nger er tia el ker. Engdi ngkmal beot a klemerang el tekoi. A ker a kmo, a blai ngsebechel di ngii el mo dechor? Ngkmal diak lsebechel! Ngkirel a chad el mo mekedecherur. Me nguaisei, engdi a klengar er a bleob a lmuut el kmal dmolech a omerellel el diak el ua ngii di el blai. Mo lmuut er aike el kot el mekekerei el cell er a bedengel a chad me ngsebechel el di ngii lomekbeches er ngii, engdi a blai a kmal diak lsebechel di ngii lomekbeches er ngii. Me ngbelkul a kmo a cell er a bedengel a chad a sebechel kutmokl aike el lousbech, e odurokl el mo er a beches el cell me bo lsebechel el dirrek el meruul er a osisiu el tekoi. Ngtecha ngike el mileob a cell er a bedengel a chad el mo sebechel el meruul aika el tekoi? A Biblia onger el kmo: “A bek el blai a ngar ngii a chad el meruul, e ngdi Dios a ngii a meruul a rokui el tekoi.”​—Hebru 3:4.

5. Ngera sebeched el dmung el kirel a uldasu el kmo a lak doumerang er a Dios me kid a di sebeched el mo medengei a ungil tekoi?

5 Me ngera sebeched el dmung el kirel a uldasu el kmo a lak doumerang er a Dios me kid a di sebeched el mo medengei a ungil tekoi? Ngmera el tekoi, a Tekingel a Dios a kmo te ngar er ngii a rechad el ungil a omerellir alta e ngdiak loumerang er Ngii. (Rom 2:14, 15) El ua tiang, a chad a locha olecholt er a omengull me a bltikerreng el mora demal me a delal, engdi a lsekum e ngdiak loltirakl a llechul a Jehovah, e ngulterekokl el mo remuul a mekngit lomelilt er a klengar er ngii. (Isaia 33:22) Me a rebetok el mellomes a rengrir el chad a mla mo kongei el kmo kede ousbech er a ngelsuil a Dios el mo sumechokl a rokui el meklou el mondai er tia el beluulechad. (Monguiu er a Jeremia 10:23.) Me ngkmal diak el kired el mo omdasu el kmo, ngsebechel el di kid e mo medengei a ungil el tekoi el diak doumerang er a Dios e doltirakl a llechul.​—Psalm 146:3.

KID, NGKIRED EL MO CHEDAL A KLECHELID?

6. Ngera uldesuir a rebetok el chad el kirel a klechelid?

6 “A lak a klechelid er kid, me kid a di sebechel mo dmeu a rengud.” A rebetok el chad a seselk a rengrir er a klechelid, e dirrek lomdasu el kmo ngdiak a belkul. Me a lmuut el tang a betok el klechelid a olisechakl el kirel a beluu er a ngau, e orrimel er a rechad el mo melenget a udoud, me a lechub e ngoldubech a tekoi er a balatiks. Me ngdiak lemechas a rengud a lsekum a rebetok el chad a kmo, ngdmeu a rengrir a lak a klechelid er tir! Te locha mo dmu el kmo, “Ak semeriar er a Dios, engdi ngdiak el soak el mo chedal a klechelid.”

7. Ngmekerang e mo sebechel a mera el klechelid el rullau el mo dmeu a rengum?

7 Ngmera lsebechel mo dmeu a rengud a lak a klechelid er kid? Nguaisei, a chad a sebechel mo dmeu a rengul a lsekum ngdiak el chedal a klsuul klechelid. Engdi ngdiak a chad el sebechel mera el mo dmeu a rengul a lak bo el sechelil a Jehovah el ngii a “dmeu a rengul el Dios.” (1 Timothy 1:11NW) A rokui el tekoi el loruul a Jehovah a di mo olengeseu er a rechad. Me kid el mesiungel a dirrek el mo dmeu a rengud sel dosiik a rolel e dolengeseu er a rechad. (Rellir 20:35) El ua tiang, ka molatk er a rolel e a mera el omengull a sebechel ngosuir a telungalek el mo dmeu a rengrir. Me kid me kede dirrek el mesuub el mo olecholt a omengull e dirrek el mo blak a rengud el mora bechid, e omekeroul er a remekedung el ngalek, e dirrek el mo olecholt er a mera el bltikerreng el mo er a rechedal a telungalek er kid. Me a mera el omengull a ngosuterir a rechedal a Jehovah el mo dmak el oureor el ngar a budech er a chelsel a ongdibel e dirrek lolecholt a bltikerreng el mora rudam er tir.​—Monguiu er a Isaia 65:13, 14.

8. Ngmekera Mateus 5:3 e ngosukid el mo medengelii a mera el rolel a deurreng er a klechad?

8 Me a chad, ngsebechel mera el mo dmeu a rengul a lak losiou er a Dios? Ngera rulleterir a rechad el mo dmeu a rengrir? A rebebil a mo dmeu a rengrir er a urerir, me a tekoi er a sports me a lechub e ngike el tekoi el sorir el meruul. E a rekuk bebil a mo dmeu a rengrir sel lomekerreu er a telungalek er tir me a resechelirir. Me alta e aika el tekoi a sebechel mo uchul a deurreng, engdi ngar er ngii a lmuut el betok el tekoi er a klengar el diak di el ika el tekoi el merekong. Kid a ulebeob el kuk ngodech er a charm, e le ngsebeched el mo ungil medengelii ngika el Ulemeob er kid, e dirrek el mo mengull er ngii. Ngmilebid el mo sebechel dmeu a rengud sel doruul aikang. (Monguiu er a Lukas 11:28.) El ua tiang, ngmo dmeu a rengud e mo mesisiich a klaumerang er kid sel bo dedak kid me a rudam me a rudos er kid e dongull er a Jehovah. (Psalm 133:1) Ngdirrek el mo dmeu a rengud el chedal tia el klodam el meliuekl er a beluulechad, e kiei el klikiid a klengar er kid, e dirrek el oba ileakl el omelatk el kirel a ngar medad el klebesei.

KID, KEDE OUSBECH A LLACH EL KIREL A TEKOI ER A KLDUNG?

9. (a) Ngera merael chisel el uldasu el kirel a tekoi er a durs? (b) Ngera me a Tekingel a Dios a kmo ngmekngit a durs el meketmokl er a ikrel a chebechiil?

9 “Ngera kngtil a doruul a durs er a ikrel a chebechiil?” A rechad a locha mo oker el kmo: “Ngera me ngdi kau lomekringel er kau, bai di moldeu er a rengum er a klengar.” Engdi a Tekingel a Dios a mengelechel er kid el kirel a deleboes lomeruul. * (Momes er a footnote.) (Monguiu er a 1 Thesalonika 4:3-8.) A Jehovah a ngar er ngii a llemeltel el meruul a llechul el kired e le ngii a ulemeob er kid. Ngdmu el kmo, ngdi sechal me a redil el bechiil a sebechir el meruul a durs er a chebechiil. A Jehovah a meskid a llechul e le ngkmal betik a rengul er kid. Ngungil medengei el kmo a lsekum kede oltirakl, e ngmo ungil a klengar er kid. Me a telungalek lolengesenges a llechul a Dios a mo er ngii a bltikerreng me a omengull er a chelsel a delengcheklir e dirrek el mo melechesuar a ulekerreu. Engdi Dios a mo omals er tirke el medengei a llechul e diak loltirakl.​—Hebru 13:4.

10. Ngmekerang a Kristiano e oleiub er ngii er a tekoi er a deleboes?

10 A Biblia a osisecheklid er a rolel e kede oleiub er kid er a deleboes lomeruul. Me ngkmal kired el mo kerekikl a tekoi el domes. A Jesus a dilu el kmo: “A chad el omes er a redil e mo nguibes er ngii a mla mor a laokreng er a chelsel a rengul. Misei e a lsekum a kadekmel a medam a rullau me ke mor a klengit, e bechetir el nguu el choitii!” (Mateus 5:28, 29) Me ngkmal kired el oleiub er kid er a osengel a siasing er a remeau me a ngii di el chelitakl el melisiich a tekoi er a deleboes. A Paulus a milluches el kmo: “Mokoad a ngelbesel a mekngit el omichoech er a rengmiu, el oketa deleboes el delengerenger, ma olechotel a deleboes.” (Kolose 3:5) Ngdirrek el kired el mo kerekikl a uldesued me a tekoi el dosaod.​—Efesus 5:3-5.

KID, NGKIRED EL DI MO MECHESANG ER A URERED ER TIA EL BELUULECHAD?

11. Ngera uchul me ngsebechel mo soad a ungil lureor?

11 “A ungil urerem a rullau el mo dmeu a rengum.” A rechad a locha mo melisiich er kid el mo mengoit er a klou el temed me a klisiched el kirel a urered er tia el beluulechad, el ileakl a lsekum ngii lurered a sebechel rullid el mo merael chised, e mo olab a klisiich me a lechub e kede mo merau. Me te kmal betok el chad a omdasu el kmo a ungil lureor a ileakl rolel e ngmo dmeu a rengud, me tiang a sebechel rullid el mo oba osisiu el uldasu.

12. A ungil lurerem, ngsebechel rullau el mo dmeu a rengum?

12 Ngmera el sebechel mo dmeu a rengum a lsekum a urerem a rullau el mo klou a klisichem e dirrek el merael chisem? Ngdiak leuaisei. Ka di molatk er tiang, a Satan a kmal mle soal el mo er ngii a klou el klisichel e dirrek el mo merael chisel. Me ngsebeched el melekoi el kmo ngultutii a soal tekoi. Engdi ngii a kmal kesib a rengul, el diak ledeu a rengul. (Mateus 4:8, 9; Ocholt 12:12) Me ngkmal kakerous, e le ka molatk er a deurreng el denguu sel dengesuterir a rebebil el mesuub el kirel a Dios me aike el mengasireng el telbilel el kirel a ngar medad el klebesei. Me ngkmal diak a ngii di lureor er tia el beluulechad el sebechel meskau chouaitia el deurreng. Ngdirrek a skel a ungil lureor a blechoel rulleterir a rechad el di mo sorir el mengaiuechit, e mekngit a omerellir, me a lechub e te mo mechechei er a rebebil. Engdi te dirrek el di mo mtebengii el kmo ngdirk ngar er ngii a olengesonges er a klengar er tir. Me a Biblia a mesaod el kirir tirka el chad el kmo te di ‘ua loltoir er a eolt.’​—Olisechakl 4:4.

13. (a) Ngkirel mo uangera uldesued el kirel a urered? (b) Ngera rirellii a Paulus el mera mlo dmeu a rengul?

13 Ngmera el tekoi, ngkired el mengereker el kirel a klengar er kid, e dirrek el diak a kngtil a dosiik er a soad lureor. Engdi a urered a kmal diak el kirel mo kot el klou a ultutelel el tekoi er a klengar er kid. A Jesus a dilu el kmo: “Ng diak a chad el sebechel el mo sibrir a re terul mastang; ng mo chetil a tang e mo soal ngikel kuk tang; ng mo blak a rengul er a tang e mo mengemikr er ngikel tang. Ng diak el sebechiu el di tang e mesiou er a Dios ma udoud.” (Mateus 6:24) Me a dosiou er a Jehovah e dolisechakl er a rebebil el kirel a Biblia, e ngmo uchul a klou el deurreng er a klengar er kid. A apostol el Paulus a chirremii tia el tekoi, e le sera dirk lekekerei el chad e ngdi mle mechesang er a ngarbab el urerel. Engdi uriul, e ngmera el mlo dmeu a rengul er sera lesa rolel e a klemechel a Dios a sebechel ngodechii a klengar er a rechad el ngii a ullisechakl er tir. (Monguiu er a 1 Thesalonika 2:13, 19, 20.) Me ngkmal diak a ngii di el ureor er tia el beluulechad el sebechel rullid el mo dmeu a rengud el ua sel dosiou er a Jehovah e dolisechakl er a rechad el kirel!

Ngdmeu a rengud sel dengesuterir a rechad el mo medengelii a Dios (Momes er a parakurab 12, 13)

KID, NGSEBECHED EL SUMECHOKL A MONDAI ER TIA EL BELUULECHAD?

14. Ngera me a rechad a kongei er a uldasu el kmo a chad a sebechel di ngii el sumechokl a mondai er ngii?

14 “A rechad a sebechir el di tir el sumechokl a mondai er tir.” A rebetok el chad a kongei er tia el uldasu. E ngera uchul? A lsekum tia el uldasu a klemerang, e ngbelkul a kmo ngdiak dousbech a ulekrael er a Dios, e dirrek el sebeched el meruul a ngii di el tekoi el soad el meruul. Ke locha mla rongesterir a rechad el mesaod el kmo a mondai el ua mekemad, me a delengerenger me a secher me a klengerenger a di merael mo kesai. A ta er a omelekoi a kmo: “Sel uchul me a klechad a merael mo ungil e le rechad el mla tibir el mo meruul er tia el beluulechad el mo ungil beluu.” Me tiang, ngmera el tekoi? A rechad, te mla metik er a rolel e ngsebechir el sumechokl a mondai er tia el beluulechad? Ka me bo dorriter aika el tekoi.

15. Ngera me ngsebeched el dmu el kmo a mondai er tia el beluulechad a kmal betekngang?

15 Me a rechad, te mla sumechokl a mondai el kirel a mekemad? Ngar a taem er a Kot me a Ongeru el Mekemedil a beluulechad, e te kuk betok er a 60 el miliol el chad a mlad. E ngar a rak er a 2015, e a 12.4 el miliol el chad a mlorimel el chemoit a delengcheklir el mekemad me a odechelakl a uchul. Me tiang a mlo uchul e a 65 el miliol el chad a mlodik er a delengcheklir. E kuk mekerang a delengerenger? Ngar a bebil beluu e a bebil rolel a delengerenger a mla mo kesai. Engdi a kuk bebil er a delengerenger a mla duubech er ngii el beluu el ua cybercrime, me a domestic violence, me a tekoi er a terrorism, me a chelebirukel el omeruul, e di meleketek. E a rakt? Ngmera el tekoi, a rechad a mla metik a kerul a bebil el rakt. Engdi ngar a rak er a 2013, e a report a tilobed el kmo a bek el rak e te ngar er ngii a etiu el miliol el chad el kesai a rekrir er a 60 el mad er a rektel a chaidireng me a stroke me a kasinoma me a ngul me a dirrek el sukal. E a chelebuul a kuk mekerang? Sel World Bank a mesaod el kmo a ildisir a remechebuul el chad el kiei er a beluu er a Africa a mla ngosechekl er a 280 el miliol er sera rak er a 1990 el mo 330 el miliol er a rak er a 2012.

16. (a) Ngera me ngdi ta el Rengedel a Dios a sebechel sumechokl a mondai er a beluulechad? (b) Ngerang dmung a Isaia me a ta er a milluches er a psalm el kirel aike el bo loruul a Rengedel a Dios?

16 Me ngkmal diak lemechas a rengud er aika el klemerang el tekoi. Chelecha el taem, e a tekoi er a keizai me a cheldebechel er a balatiks a lomekrael a remerechorech a rengrir el chad. Me tirka el chad a kmal diak el sebechir el torob a mekemad me a delengerenger me a secher me a dirrek el chelebuul. Ngdi ta el Rengedel a Dios a sebechel. Ka di molatk aike el tekoi el bo loruul a Jehovah el kirel a klechad. A Rengedel a mo okngemed a rokui el tekoi el uchul a mekemad, el ua rechorecherreng, me a chelebirukel lomeruul, me a blakerreng el mora beluu, me a klsuul klechelid, me ngii el Satan. (Psalm 46:8, 9) A Rengedel a Dios a mo okngemed a rokui el delengerenger. E chelecha el taem, e ngii el Renged a olisechakl er a rebetok el miliol el chad el mo kaubltikerreng e kaumerang er a delongelir. Me ngkmal diak a ngii di el kabelment el sebechel meruul aika el tekoi. (Isaia 11:9) A Jehovah a kmal di kmedu el mo olekngemed a rakt e dirrek el mo rulleterir a rokui el chad el mo cherrungel. (Isaia 35:5, 6) Ngmo okngemedii a chelebuul e dirrek el rulleterir a rokui el chad el mo dmeu a rengrir er a klengar er tir, e mo er ngii a kmes el deleuill er tir lobengkel. E tiang a lmuut el mekreos a domekesiu er ngii el mo er a betok el udoud.​—Psalm 72:12, 13.

“BO MUNGIL EL MEDENGE EL KMO NG KIREL EL UA NGERA CHO MONGER”

17. Ngmekera e mo sebechem loltngakl a uldasu er tia el beluulechad?

17 Me a lsekum ke rongesii a merael chisel uldasu el kora melasem er a klaumerang er kau, e mosuub a tekoi el losaod a Biblia el kirel ngii el uldasu. Mosaod er ngii el mo er a mesisiich a klaumerang er ngii el odam me a lechub e ngodos. Momtab el kmo ngera me a rechad a kongei er tia el uldasu, e ngera uchul me ngcheleuid, e mekerang e mo sebechem loltngakl er ngii. Ngkmal sebeched el omekerreu er kid er a uldasu er tia el beluulechad sel dotireklii a tekoi el ledillii a Paulus el kmo: “Ma tekoi el tuobed er a ngeriu bo lungil a delecherul . . . e bo mungil el medenge el kmo ng kirel el ua ngera cho monger er a re bek el chad.”​—Kolose 4:5, 6.

^ par. 9 A bebil el oidel a Biblia a uldimukl er aike el bades el ngar a Johanes 7:53–8:11, el dimlak el tedebechel a Biblia. A rebebil a menguiu aika el bades e mo cheleuid a uldesuir lomdasu el kmo ngdi chad el cherrungel a sebechel loukerrekeriil er a chad el mora laokreng. Engdi a llechul a Dios el lebilsterir a rechad er a Israel a kmo: “A lsekum a chad a mudechem el bad el obengkel a bechil a tar a chad, e tir el terung a kirir el okodall.”​—Duteronomi 22:22.