Skip to content

Skip to table of contents

CHISEL A KLENGAR ER A RECHAD

Ngmle Chebuul er a Uchelel e Mlo Merau er a Uriul

Ngmle Chebuul er a Uchelel e Mlo Merau er a Uriul

Ngak a milechell er a kerrekar el blai el di chimo delemerab er ngii el ngar er a kmal kekerei el beluu el ngklel a Liberty, Indiana, U.S.A. A demak me a delak a mla er ngii a chimo el ngelekir el sechal me a reteru el redil er sel taem er a kmechell. E a uriul, e a delak a liluut el mechelleterir a reteru el mekekerei el ochellek me a ta el kekerei el ochedak.

Sel kerrekar el blai el kmilechell er ngii

SEL taem er a kngar er a skuul, e ngdimlak a betok el omeldechel a tekoi. A rengalek el ki mdilak el skuul er a kot luchul a dirk osisiu el ngalek el ki mdak el tuobed er a skuul. Me kau a mle ungil medengei a ngklir a ruumesingd el chad el kiei er a beluu, me tir a medengelkau.

Ngak a ta er a reteuid el ngalek, e sera dirk kekerei e ak milsuub el mo meruul a ureor er a sers

Tia el beluu er a Liberty a mle iliuekl er a betok el mekekerei el sers, e a oumesingd el dellomel er ngii a mle mais. Me sera dirk kekerei el buik, e a demak a uluureor el mora chad el ousers. E sera kngeasek, e ak milsuub el mo meduch el omekall a tractor e meruul a bebil el ureor er a sers.

Sera bo kudengelii a renguk, e a demak a kmal klunga el chad. Ngmle 56 a rekil er sera kmechell, e a delak a mle 35 a rekil engdi demak a mle mesisiich a bedengel el chad. Ngmle meduch a rengul e meringel loureor, e ullisechakl er kemam el rokui el ngelekel el mo meduch a rengmam el chad er a ureor. Ngkmal di mle kekerei a ududel, engdi ngmla er ngii a blimam me a bilam me a ungil a ildisel el kelam. Ngdirrek el mle blechoel mengoit a temel lobengkemam. Ngmlad er sera bo el 93 a rekil e a delak a mlad er a bo el 86 a rekil. Tirka el terung a dimlak losiou er a Jehovah, engdi a ta er a ochellek a kmal blak a rengul el mesiou el ta er a remechuodel el ulemuchel er a rak er a 1972.

AIKE EL UCHELEL A RAK ER A KLENGAR ER NGAK

A delak a kmal mle mesisiich el chad er a klechelid, me ngulbekemam el mora Baptist Church er a bek el Sandei. Me sera bo el 12 a rekik, e ngmle ketengek el rongesii a osisechakl el kirel a Trinidad. Me a kuleker er a delak el kmo, “Mekera sebechel a Jesus el Ngalek e a osisiu el taem e ngmo Chedam?” Ak dirk melatk a tekingel a delak el kmo: “Rungalek, ngdiak a medengelii a nger er tia el tekoi. Ngdiak el kired el mo medengelii a belkul tia el tekoi.” Me ngdi mle rrau a renguk el kirel ngii el tekoi. Engdi sera bo el 14 a rekik, e ak mlo metecholb er a omoachel er a belumam. Me te uleldulb er ngak er a ralm el edei el taem, el tang a mora Chedam, me a tang a mora Ngalek, me a tang a mora chedaol reng!

1952​—Sera dirk el 17 a rekik, er a uchei er a kbo er a klsoldau

Sera kbo er a high school, e ngmla er ngii a sechelik el mle chad er a boxing, me ngmillisiich er ngak el mo chad er a boxing. Me ak mlo mesuub e mlo chedal a Golden Gloves el ngii a cheldebechel er a rechad er a boxing. Ngdimlak sal meduch me a uriul er a sesei el taem el kuruul er tia el tekoi, e ngmlo chetik me ak tilobed. E a uriul e ak mlokedong el mo soldau er a U.S. Army e mlodurokl el mora Dois. Me sel taem el kngar sei, e tirke el merrederek a uldureklak el mora military academy e le te ulemdasu el kmo ngsebechek el mo ta er a ungil mengeteklel a klsoldau. Ngmle sorir ak tengetengii a klengar er ngak el kirel a klsoldau engdi ngdimlak el soak el melemolem el ngar er a klsoldau. Me sera bok merek er aike el eru el rak er ngak er a klsoldau, e ak tilobed er a rak er a 1956. Ngdi mle telkib el taem, e ak mlo soiseb er a kmal ngodech el rolel a klsoldau.

1954-1956​—Ngmle eru el rak el kngar a U.S. Army

A BECHES EL KLENGAR ER NGAK A OMUCHEL

A uchei er a ksuubii a klemerang, e ngkmal mle cheleuid a uldesuek el kirel a tekoi el mera el sechal. Ngulekiu a mubi el kulemes me tirke el chad el mle iliuekl er ngak e ngrirellak el mo omdasu el kmo a chad el mesaod er a Biblia a diak lemera el sechal. Engdi ak mlo mesuub a bebil el tekoi el kmal ngildechii a klengar er ngak. A ta er a sils, e ak ulemekall er a klebokel el bekerkard el mlik er a chelsel a beluu, e a reteru el mekekerei el redil a oldars a chimorir er ngak e omekedong er ngak. Tirkang a teru el mekekerei el ochedal a chad el mlo bechil a klou el ochedak. E tirka el odos a mle Sioning er a Jehovah. Ak millai a Watchtower me a Awake! el babier er tir er a uchei, engdi ngtelkib el mle meringel er ngak el mo medengei a omesodel a The Watchtower. Engdi tiaikid el taem, e tirka el odos a milengemedaol er ngak el mora Book Study er a Ongdibel, el ngii a miting el kirel a omesubel a Biblia el mla er ngii er a blirir. Me ak dilu el kmo ak mo omdasu el kirel. Me te mlo klikmechur e dilu el kmo, “Ke mera el mei?” Me ak dilu er tir el kmo “Choi, ak mo omdasu el kirel.”

Ak kmal mlo ouuchel er a renguk el kilengei, engdi ak ulemdasu el kmo ngkmal diak el kirek el tomellii a telbiil el krirellii. Me sel kesus e ak mlora miting. Ngkmal mlo mechas a renguk er a rengalek el kirel sel klemedengei er tir er a Biblia! Alta e ak ulemais el mora ikelesia er a bek el Sandei lobengkel a delak, engdi ngdirk mle kekerei a klemedengei er ngak er a Biblia. Me seikid el taem e ngkmal mlo soak el mesuub a lmuut el betok, me ak kilengei el mo mesuub a Biblia. Me a ta er a kot el tekoi el ksilubii a sel ileakl el ngklel ngika el Chimong el Kedidai el Dios el Jehovah. A betok el rak er a uchei, e ak uleker er a delak el kirir a Resioning er a Jehovah, e ngdilu el kmo, “Tirkang a mengull er a ta el chuodel el rubak el ngklel a Jehovah.” Engdi chelechang e ngmera el mla obok a uldesuek!

Ak kmal di mle mereched lolengeriakl er a omesubek e le ak mlo medengei el kmo tiaikid a klemerang. Me a uriul er a etiu el buil er a kbo er sel kot el miting, e ak mlo metecholb er a March 1957. Ngkmal mlengodech a uldesuek, e kmal mlo dmeu a renguk el suubii a belkul a mera el klsechal el ngar er a Biblia. A Jesus a mle cherrungel chad, e a klisichel a kuk mle klou er a klisichel a ngii di el chad. Engdi ngkmal dimlak lekengei el mo chelsechusem er a ngii di el klakoad. Ngbai “uluutekangel” el ua losaod a ulaoch. (Isaia 53:2, 7) Ak silubii el kmo a chad el mera el oltirakl er a Jesus a kmal kirel el mo “ungil er a re bek el chad.”​—2 Timothy 2:24.

Me sel ongingil rak er a 1958, e a kulemuchel el mesiou el pioneer, e di mle telkib el taem e mo diak. E ngera uchul? Ak tilbir el mo bechil a Gloria, el ta er tirke el mekekerei el redil el milengemedaol er ngak el mora book study! Ngkmal diak a ta el kuuchel er a renguk er a omelilt el krirellii. A Gloria a kmal mle mekreos er a renguk er sel taem, e me lmuut er chelechang e ngkmal dirk mekreos er a renguk. Ngar er a osengek, e ngkuk mekreos er a renguk el kuk ngaruchei er sel Hope Diamond, me ngkmal imis el dmeu a renguk el mlo bechil! Chelechang e ngmo ouchais er kemiu a bebil el tekoi el kirel:

“Ngar ngii a 16 el rudam me a rudos er ngak. A delak a kmal mle blak a rengul el Sioning. Ngmlad er sera dirk el 14 a rekik. Me a uriul er a lemad, e a demak a ulemuchel el mesuub a Biblia. Ngmlo diak a delemam a uchul me a demak a mlo mengedecheduch er a principal er a skuul. A chudelek a mlara ullebongel el rak er ngii e ngtuobed er a high school, me a demak a ullengit er a principal me bo lsebechek ngak me a chudelek el kaitutechei el mora skuul. Tiakid a rolel e ngmo sebechel a ta er kemam el kiei er a blai el omekerreu er tirke el mekekerei el bebil er kemam. Ngdirrek el mo sebecham el kutmokl a belsoil el mechir sel taem el lemei er a blai a demmam er a uriul er a ureor. Me a principal a kilengei, me ngmlo sebecham el meruul el uaisei, el mo lmuut er a letobed er a skuul a chudelek. Te mla er ngii a eru el telungalek el Sioning el milsuub lobengkemam, me a 11 er kemam a mlo Sioning er a Jehovah. Alta e ak kmal mle sekemerur, engdi ngkmal mle soak el tekoi a oldingel a obliil. A bechik er a Sam a kmal mla ngosukak er a chelsel aika el mereko el betok el rak el kirel tia el blekerdelek el kmal sekemerur.”

Ngak me a Gloria a mlo bechiil er sera February er a 1959. Ngmle dmeu a rengmam el dmak el mesiou el pioneer. Ngar er a July er seikid el rak, e aki rirellii a ongtmam el mo mesiou el ngar er a Bethel. Ngkmal mle somam el mo mesiou el ngar sel klou el obis er kid. A ta el odam el Simon Kraker, a milengedecheduch er kemam. Ngdilu el kmo chelecha el taem e a Bethel a diak lolsiseb er a rebechiil chad. Me nguaisei, engdi ngdirk mle somam el mo mesiou el ngar er a Bethel, engdi ngmlo chuib a betok el rak e ngmlochu sebecham el mong.

Aki milluches el mora klou el obis er kid el ullengit er tir me bo lsebecham el mo mesiou er aike el beluu lousbech er a rumerk er a renged. Te di milskemam a chimo el beluu el Pine Bluff er a beluu er a Arkansas. Ngar tia el beluu e a ta el ongdibel a di ongdibel er a rebecheleleu el chad, e sel kuk tang a ongdibel er a remechedelekelek el chad. Me aki mlodurech el mo mesiou er sel ongdibel er a remechedelekelek el chad el di mla er ngii a 14 el publisher er ngii.

A RINGEL EL OMELEAKL ME A OMENGETUKEL A UCHUL

Ke locha mo melatk el kmo ngera me a Resioning er a Jehovah a milleakl er a remechedelekelek el publisher er a rebecheleleu el publisher. Ngmlo uaisei, e le ngdimlak a ngodech el cheldechulel er seikid el taem. Ngmle mekull el diak el kirir a rekakerous a chiro er tir el chad el mo dmak, e dirrek el kmal mle klou a mondai el kirel a uldikel. Ngar er a betok el basio, e a rudam a mle bekikl e le te ulemdasu el kmo ngmo uchul e ngmetemall a Blil a Ongdibel er tir a lsekum a rekakerous a chiro er tir el chad a mo dmak el mengull er a Dios. E a chouaika el tekoi a mera el dilubech. Me a lsekum a chedelekelek el Sioning a uleldingel a obliil er a basio el belurir a rebecheleleu, e ngmudechem e locha mo meringel el mechelebed. Me a bo el sebecham el mo ungil churrengelii a ureor er a berkel a klumech, e ngmle kiram el oltirakl a llach e melatk el kmo ngmo er ngii a taem e ngmengodech tia el blekeradel el mo ungil.

Ngdimlak lebeot a rolel a omesiungam. Sel ki moldingel er aike el basio er a remechedelekelek, e a lebebil er a taem e ngdiak el durengmam e mo melngod er a chesmerel a telungalek el becheleleu. Me ngkiram el di mereched el omdasu el kmo: Kemam, aki melasem el smodii a telkib lomesodel a Biblia me a lechub aki olengit a klausubes e merael el mora ta er a obliil? Tiaikid a mle blekeradel er sel taem.

Ngbleketakl el kmo kemam el pioneer a dirrek el mle kiram el mengereker me bo lsebecham el di kemam el mesiou er kemam. E a oumesingd el ureor a di omdoud er kid el kldei el kluk er a ta el sils. A Gloria a mla er ngii a bebil urerel el mengetmokl a blai. E mle sebechek lobengkel el mora ta el blai me bo lsebechel el mereched el kutmeklii el di ousbech er a di tedobech el sils. Tirka el telungalek a milskemam a sueleb er kemam, me ngak me a Gloria a ulemengur er a uchei er aki morael. Bek el sandei e a Gloria a iron a bail el kirel a ta el telungalek. E ngak a milengetmokl er a mekesekesel a blai e melatech a mado, me a lmuut el bebil er a ureor er a blai. Ngar er a blil a ta el telungalek, e aki millatech a mado. Me a Gloria a millatech er a mado er a chelsel a blai e ngak a millatech er rikl. Tiang a mle ta el sils el ureor, me te milskemam a sueleb er kemam. Me a Gloria a ulemengur er a chelsel a blai e ngdi ngmle kirel cheroid er tia el telungalek. E ngak a di ulemengur er a chelsel a blil a mlai engdi ngdi mle ungil er a renguk. Ngkmal mle ungil a kall. Tirkang a mle ungil a blekerdelir el telungalek, engdi ngokiu a blekeradel el lekiei el iliuekl er ngii a uchul me te mirruul uaisei. Ak dirk melatk er a ta el taem e aki mlora gas station. Me a uriul er aki mochar a cheluchemam, e ak ullengit er ngika el becheleleu el chad el kmo ngsebechel a Gloria el mo ousbech er a benjo, e ngii el chad a kmal mle mekngit osengel e omes er ngak e kmo, “Ngchelseches.”

A UNGIL LOMERUUL EL KMAL DIAK KI BO MOBES

Ngar tia el taem er a omesiou, e ngkmal mle dmeu a rengmam el meruul er a omesiungam e dirrek el teloi er a rudam er kemam! Sel taem er aki mei er a Pine Bluff, e aki kiliei lobengkel a odam el mle ta er a remesiou er a ongdibel. A bechil a dimlak lengar er a klemerang er sel taem, me a Gloria a ulemuchel mesuub a Biblia lobengkel. E ngak a ulemuchel el mesuub lobengkel a ngelekir tirka el lobekel el redil me a bechil. Me a uriul e ngika el redil me a delal a tilbir el mo mesiou er a Jehovah e mlo metecholb.

Te mla er ngii a rebetik er a rengmam el sechelimam el ngar er a ongdibel er a rebecheleleu. Te mle blechoel lomekedong er kemam el mo omesoil er a blirir, engdi ngmle kiram el mong sel bo lemilkolk me ngdiak a rechad el mesekemam el dmak. Ngar ngii a cheldebechel el Ku Klux Klan (KKK), el kmal millisiich a tekoi er a omengetukel me a uldikel er seikid el taem. Ak dirk melatk er a ta el kesus er a mle temel a Halloween, e ak milsa chad el dengchokl er a berangdang er a blil el oubail er a klou el becheleleu el mamed el ngar ngii a lkungel, el di ua bilir tirke el chedal tia el cheldebechel er a KKK. Ngbetok a mekngit el tekoi el dilubech engdi aikang a kmal dimlak lsebechel merrob er a rudam me lak lolecholt a ungil lomeruul. A ta el taem, e aki kmal uluusbech a udoud me bo lsebecham el mora klou el ongdibel, me a ta el odam a kilengei el mecherar a mlimam el 1950 el Ford, me bo lsebecham el merael. E a uriul er a ta el buil, e aki mlo oldingel a obliil e kmal mlo mesaul a bedengam, e aki dirrek el di mirrael el mo mesuub a Biblia lobengterir a rechad. E sera ki bo mrei e aki kmal kilebetiekl, e le tia el mlimam a park er a medal a blimam! E mla er ngii a kekerei el babier el ngar er a medal a mlai el kmo, “Mluut el nguu a mlimiu el sengk el mla er ngak. Ngak el odam er kau.”

Ngar ngii a lmuut el ta er a ungil lomeruul el kmal rirtechii a renguk. Sera 1962 e ak mlokedong el mora Skuul el Kirir a Remechuodel me a Remesiou er a Ongdibel er a South Lansing er a beluu er a New York. Tiang a mle cherrungel ta el buil el osisechakl el kirir a rudam el mo oungerachel a ureor er a ongdibel me a circuit me a dirrek el district. E sel taem e ngdimlak a urerek e kmal di mle kesai a ududam. Me nguaisei, engdi a ta el kombalii er a dengua er a Pine Bluff a milengedecheduch er ngak el kirel a ureor. Engdi a lsekum te kongei er ngak el mo oureor, e ngdi mo ngak el tang a chedelekelek el chad loureor er tia el kombalii. A uriul e te kilengei el meskak tia lureor. Me ak mo mekerang? Ngdiak a ududek el mora omerael el mora New York. Me ak kmal mlo meringel lomdasu e mlo soak el kongei el mo oureor e diak kbo er a skuul. Me ngar sel taem el bocha kltmokl el meluches er a babilengek el mora Bethel, e a ta el tekoi a dilubech el kmal diak lsebechek el mo obes er ngii.

A ta el odos er a ongdibel er kemam el bechil a diak lengar er a klemerang, a millengod er a chesmerel a blimam er a kmal dirk tutau, e milskak a envelope el mui er a udoud. Ngii me a rebebil el mekekerei el ngelekel a mle telkib el taem el omkokl el mora sers er a cotton me te omadel a chudel. Te mirruul uaisei me bo lsebechir el korker a ungilbesul a ildisel el udoud me bo lsebechek el mora New York. Ngika el odos a dilu el kmo, “Bora skuul e bo leblak a rengum el mesuub e mluut el mei e molisechakl er kemam!” Me a uriul e ak mlo olengit er sel kombalii er a dengua el kmo, kele lsebechek el mo omuchel loureor er a uriul er a eim el sandei. Me te dilu er ngak el kmo, “Ngdiak!” Engdi tiang a di mle ungilbesul er a renguk, e le ak mla kutmeklii a uldesuek el kirel a tekoi el bo kuruul er ngii. Me ngkmal lungil a renguk el dimlak kengei er sel ureor!

Tiakid a kuk uldesuel a Gloria sel lolatk aike el temam el ngar er a Pine Bluff. Ngdmu el kmo: “Ngkmal mle imis el soak a basio el ki moldingel er ngii! Ngmla er ngii a bekord el 15 el mora 20 el chad el kulsuub a Biblia lobengterir. Me aki oldingel obliil sel letutau, e a uriul e aki mo mesuub lobengterir el ta el sils, e a lebebil er a taem e aki di mesuub el mo 11 el klok er a klebesei. Ngkmal mle soak a tekoi er a odingel! E dmeu a renguk oleko ak di kiliei. E a mera er ngii, ngtelkib el dimlak el soak a lemengodech a rolel a omesiungam, e ki bo msiseb er a ureor er a circuit. Engdi a Jehovah a kuk mla er ngii a ta er a tekoi el lullatk er ngii.” Ngmera el mla er ngii.

A OMESIUNGAM EL MERAEL LOLDINGEL A ONGDIBEL

Sel taem er aki mosiou el pioneer er a beluu er a Pine Bluff, e aki ullengit el mo mesiou el special pioneer. Me aki ulemdasu el kmo te mo kongei er ongtmam. E ngera uchul? E le aki mle medengei el kmo ngike el odam el oungerachel aike el eru el sils el ongdibel a mle soal aki bo molengeseu er a ongdibel el ngar er a beluu er a Texas, e dirrek el mle soal aki bo mosiou el special pioneer er sel beluu. Ngmle somam tia el uldasu, me aki di milengiil, e mengiil, e millatk el kmo ngkmedu el mei a nger er ongtmam. Engdi bek el taem el ki bo er a mailbox er kemam e ngdi bechachau. E sera lemei a babier e ngmilsubed er kemam el kmo aki mo mesiou el merael el oldingel a ongdibel! E tia mle January 1965. A Brother Leon Weaver, el ngii a tebechelel a Chelechad el Omekerreu a Obis er a Resioning er a Jehovah er a beluu er a Merikel, a mlengilt el mo mesiou el odam el oldingel a ongdibel er a osisiu el taem.

Ak kmal mle bekikl el mo meruul er tia el ngerachel. A ta el rak er a uriul me a lechub a ngtelkib el uchei, e ngike el odam el oungerachel aike el eru el sils el ongdibel el James A. Thompson, Jr., a mlerriter a babilengek. Ngmle ungil mesaod aike el tekoi el ngak a sebechek lolengeriakl er ngii, el ngii a tekoi el odam loldingel a ongdibel a ousbech. Ngdi mle telkib el taem er a uriul er a kumuchel el meruul er tia el omesiungek, e ak mlo mtebengii el kmo ak mera el uluusbech aike el tekoi el lulsaod er ngak. Me a uriul er a kmengilt el mo er tia el omesiou, e a Brother Thompson a mle kot el odam el oungerachel aike el eru el sils el ongdibel el kuluureor lobengkel. Me ak siluub a kmal betok el tekoi er ngika el blak a rengul el odam.

Ak kmal oba omereng el saul el kirel a ngelsurir tirka el meklou a klemedengei er tir el lodam

Ngar aike el taem, e a odam el oldingel a ongdibel a di nguu a kekerei el klubelel el kirel tia el omesiou. Me ngmle kirek el kerekikl lomtab aike el loruul er a chelsel a ta el sandei el loldingel er a ongdibel er kemam. E ngii a dirrek el kerekikl lomtab er ngak el ta el sandei sel kuk bo kuldingel er a ta er a ongdibel. Ngouchais er ngak er a uldesuel e dirrek el omekrael er ngak. Engdi a uriul er isei, e ngmla mo kirel el di ngak el meruul er tia el omesiungek. Ak dirk melatk a tekingek el mora Gloria el kmo, “Ngike el odam, ngkmal kirel di merael er chelechang?” A cherengel a taem, e ak mlo mtebengii a ta el klou a ultutelel el tekoi. Ngdi blechoel el ngar ngii a rungil el lodam el kmal sebechir el ngosukau, a lsekum kau a kongei me te ngosukau. Ak kmal dirk mengreos aike ngeso el kngilai er a rudam el tir a klou a klemedengei er tir er a ureor el ua odam el J. R. Brown, el ngii a mle ta er a odam el oldingel a ongdibel, me a Fred Rusk er a telungalek er a Bethel.

Ngkmal mle klou a omengetukel er a rechad er seikid el taem. A ta el taem e aki mlo oldingel er a ta el beluu er a Tennessee, e a cheldebechel er a KKK a mle blechobech e merael er a rael er a chelsel ngii el beluu. Ak dirk melatk er a ta el taem e aki mlora restaurant e olengull el telkib er a uriul er a odingel. Ak mlo ousbech er a benjo, e a ta el chad el kmal mekngit osengel e di delngod a bedengel er a tekoi el kirel a omengetukel, a ulekiuellek el mo tmuu er a benjo. Engdi ngmla er ngii a ta el becheleleu el odam el lmuut el meklou a bedengel er ngak me ngika el chad, el mle soiseb er a benjo e uleker er ngak el kmo: “Brother Herd, ngdi ungilbesul a rokui el tekoi?” Me ngika el ta er a chad a kmal di mle mereched el merael e dimlekea lousbech er a benjo. Me a cherengel a taem, e ak mlo mesa el kmo a chiro er a bedengel a chad a diak el mera el uchul a omengetukel, e ngbai sel klengit el ngar kid a rechad. Ak silubii el kmo a odam er kau a mera el odam er kau el diak lultuil er a chiro er a bedengel, e ngii a dirrek el kongei el mo mad el kirem a lsekum ngmo kirel.

E MLO MERAU ER A ULEBONGEL

Aki chiloit a 12 el rak el mesiou el merael loldingel a ongdibel, e chiloit a 21 el rak el mesiou el ta er a odam el oungerachel aike el eru el sils el ongdibel. Aika el taem a mera el mle uchul a betok el klengeltengat me a ungil tekoi el kmal millisiich er kemam. Engdi ngmla er ngii a lmuut el ta er a klengeltengat el mle kltmokl el kiram. Sera August 1997, e sel mle urungulam el betok el rak a mlo tmaut. Aki mlokedong el mo mesiou el ngar er a United States Bethel. E tiang a mla mo 38 el rak er a ki mkot el meluches er a ongtmam el kirel. Me ngar sel ongingil el buil, e aki ulemuchel er a omesiungam el ngar er a Bethel. Ak ulemdasu el kmo a rudam a locha di mle sorir a kulengeseu el di telkib el taem, engdi ngdimlak bo leuaisei.

A Gloria a kmal mle mekreos er a renguk er sera bok bechil, e chelechang e ngkmal dirk mekreos er a renguk

Sel mle kot lurerek a mlara Service Department. Ak ksiluub a kmal betok el tekoi er tia lureor! A rudam el mirruul er tia lureor a melai a betok el dmolech e oberaod el ker el mla er a chelechad er a remechuodel me tirke lodam el oldingel ongdibel el meliuekl er a beluu. Me ak kmal oba omereng el saul el kirel sel kllourreng er tir me a ngelsurir er sel taem el lolisechakl er ngak. Oleko ak liluut el melemolem el meruul er tia lureor, e ak kmal ungil medengei el kmo ngdirk kirek el mesuub a lmuut el betok er tirka lodam.

Ngak me a Gloria a kmal somam tia el klengar er a Bethel. Ngdi mla blekerdelam el mereched el mekiis er a dirk tutau, e tiang a kmal ngilsukemam er tia el temam el ngar er a Bethel. Ngar er a bekord el tang me a lechub a eru el rak er a uriul, e ak mlo mesiou el ta er tirke lolengeseu er a Service Committee er a Chelechad er a Ruungerachel er a Resioning er a Jehovah. E sera 1999, e ak mlengilt el mo ta er a chedal a Chelechad er a Ruungerachel. Ngbetok el tekoi a bla ksuub er tia el rolel a omesiou engdi sel kot el klou a ultutelel el tekoi el bla ksuubii a kmo, a bdelul a ongdibel er a Rekristiano a Jesus Kristus, el diak el chad.

Sera rak er a 1999, e ngmlo er ngii a ileakl el techellek el mo ta er a chedal a Chelechad er a Ruungerachel

Sel kulatk er a rolel a klengar er ngak, e a lebebil ak mo omdasu el kmo ak di ua profet el Amos. A Jehovah milsa ngariou a rengul el klekerengel a charm e di mengetmeklel a kerrekar el fig, el ngii a kall el di kelir a remechebuul. Me nguaisei, engdi a Dios a ngileltii a Amos el mo profet, e ulemekngeltengat er ngii er a loruul er tia el omesiungel. (Amos 7:14, 15) Me ngdi osisiu, a Jehovah a milsekak el ngelekel a chebuul el chad er a sers er a beluu er a Liberty, Indiana. Ngmla omekngeltengat er ngak er a kmal betok el ungil tekoi el diak el sebechek el omasech el rokui! (Osisechakl 10:22) Me alta e a klengar er ngak a ulemuchel el kmal mle chebuul, engdi ak mera el melechesuar el kmo a ulebongel er ngii el klengar er ngak, e ak mera el mla mo merau el ngii a tekoi el dimlak a ta el kumdasu el kmo ngsebechel mo meketmokl!