Skip to content

Skip to table of contents

Molengeseu Er A Rebebil El Mo Nguu A Klumech Er A Renged

Molengeseu Er A Rebebil El Mo Nguu A Klumech Er A Renged

Molengeseu Er A Rebebil El Mo Nguu A Klumech Er A Renged

“Ma Agrippa dula ra Paulus el kmo,’Ngdi kesai el tekoi cho mdung e omdasu a rullak el mo Kristiano!’ ”—RELLIR AR APOSTEL 26:⁠28

NGAR er a Sesarea er a 58 C.E., e a King el Herod Agrippa II ma ochedal el Bernice a mlo odngelii a Governor er a Rom el Porcius Festus. El mlengemedaol er tir a Gobelnor Festus, me te mlei el mla er a Jerusalem. Ma bo lekukuk, “a kmal mlengebkall er tir”, e tir a “mocha ra blil chorenges ra kerrekeriil el obenterir ar merreder ra urrurt mar metelil a mats.” Me te ngoura Paulus el mei, el oltirakl a tekingel a Festus. Me tia ngmilekera e a obengkel a Jesus Kristus a mlo dechor er a medal a kingellel a kerrekerilel a Gobelnor el Festus?​—⁠Rellir Ar Apostel 25:​13-23

2 A tekoi el lullekoi el mo er tirke el dilak a meskid a nger er sel ker. Ngdilu el kmo: “A King el Agrippa, me kemiu el rokui el de dak el ngar tiang, ngikal chad el momes er ngii a ngii a ngikel lengilkokl ar Chijudea el rokui ra Jerusalem me tiang, el oldiu lolengit er ngak el kmo ngdikea de becherei me le chad. E a bocha kudengelii el kmo ngdimlak a ngeral tekoi el le rirellii el kirel a kodall e soal mora Kaiser, e ak ulterekeklii lodurukill el mong. E diak a ngeral ulterekokl el kirel el kuluches el mora Rubak er ngak. Ma kngiluu el mer medemiu, el ngaruchei er ngii a ngar medam, kaul King el Agrippa, e meteriter me bo kudengei a ikel bo kuluches. Le kmelebedebek el kmo, ngdiak le rolel a tekoi a doldurokl ra kelebus, e lak docholt a uchul chotuteklel.”​—⁠Rellir Ar Apostel 25:​24-27.

3 A tekingel a Festus a olecholt el kmo Paulus a chelebangel a blulak el ultelechakl er a klengit el kirel a kodall. (Rellir Ar Apostel 25:11) Engdi, A Paulus a diak a telemellel. A ultutakl a mla er a remechechei el merredelel a klechelid er a Jerusalem el mei. Te ulemtok er a urerel a Paulus el kirel a berkel a Renged e mle kesib a rengrir er ngii e le ngullengeseu er a rebebil el mo obengkel a Jesus Kristus. Ngngar er a eungel a oberaod el omengkar, e a Paulus a mlengai er a Jerusalem el mo er a bdelulechang er a beluu er a Sesarea, e le ngme mengeluch er a Kaiser. E mla er sei e mengeong el mo er a Rome.

4 Ka di molatk er a Paulus el ngar er a Palace er a Governor el ngar er a medal a cheldebechel el ngar er ngii a merredel er a klou a belkul el beluu er a Renged er a Rom. Ma King el Agrippa dilu ra Paulus el kmo: “Ngdi subed cho molekoi a di tikingem.” Ma bocha ltobed a tekoi er a ngerel e a mengasireng el tekoi a mo er ngii. Aika el lolekoi a Paulus a mlo subechii er a rengul a king. Ma leuaisei, a King el Agrippa dula er a Paulus el kmo: “Ngdi kesai el tekoi cho mdung e omdasu a rullak el mo Kristiano!”​—⁠Rellir Ar Apostel 26:​1-28

5 Ka di molatk er tiang! A mlo ulebengelel sel omengaititekangel er a Paulus, a klisichel a tekingel a Dios a mla er ngii a lerellii er a merredel. (Hebru 4:12) Me ngngerang er a cheldechedechal a Paulus a mla er ngii a klisichel? E ngngera ngsebeched el suubii er a Paulus el ngosukid er a urerel el omeruul-el-disciplo? Sel dungil lomes er tia el cheldechedechal, e ngteblo el meklou el tekoi a bleketakl chemolt: (1) A cheldechedechal a Paulus a uleak omengeluch. (2) Ngmle meduch el ousbech er a klemedengei er ngii er a tekingel a Dios, el ua dachelbai el chad el meduch el ousbech a dongu er ngii.

Bo Meduch el Mengeluch

6 Ngar er a babier er a Rellir Ar Apostel, tekoi er a Griik el omengeluch a betok el ousbech er ngii el obengkel a Paulus. Me tia ngera belkul el kirel a ureor er a omeruul-el-disciplo?

7 Ngngar er a uchul a tekoi er a bades er a Rekristiano er a Griik “mengeluch” a belkul a kmo “ngmo sebechem el nguu” ma lechub e ke “meltii a uldesuel el kirel a tekoi el mosaod,” a melekoi a Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words. Sel omongetiit er a uchul a belkul tia el tekoi el mengeluch e ngmeskid a lmuut el omesodel a belkul. Ngmo oumerang, me ngmo er ngii a klaumerang er ngii er a klemera el osisechakl. Osenged er ngii, a diak el sebeched el di dmu er a chad el kmo a Biblia ngdmu el kmo ngerang e ngii a mo oumerang er ngii e oltirakl er ngii el lemerekong. A chad el orrenges er kau el blo lengalek, ma tonari, ma chad el obengkem el oureor, ma ngalek er a school, ma lechub a chedam a kirel el mo medengei el kmo a tekoi el molekoi a mera el tekoi.​—⁠2 Timoteus 3:​14,15.

8 Ke mekera e rullii a chad el mo oumerang el kmo tekingel a Dios el momerk er ngii a klemerang? Ngousbech a melemalt el omesodel, ma ungil el omesodel, ma klou el omengeluch. A Paulus a mle blak a rengul el omult a uldesuir a rechad el lulengedecheduch er tir. E ra odi mdu el kmo a tekoi el molekoi er ngii a klemerang, e ngbai kirel ngar er ngii a olechotel el kmo ngera uchul me ngklemerang. Tiang mekera e mo uaisei? Bo multerekokl el tekoi el omosaod a mlengai er a Biblia el diak di luldesuel a di chad. E dirrek el mousbech a bebil er a olechotel el olengeseu er tia el Bades. (Osisechakl 16:23) A lsekum ke melutk el kirel a blekongesenges el klechad el mo oldeu a er a klengar er tir er a Paradis el beluulechad e ngsebechem el ousbech a Bades el lolengeseu er tia el tekoi, el ua Lukas 23:43 ma lechub a Isaia 65:​21-25. Ke mekera omolechel a bebil el olechotel el olengeseu er a tekingem? Ngsebechem el ousbech a okesiu el lodengei ngika el chad el lorrenges. Ko meklatk er ngii er a beot e diak locheraol el klebekellel a ngeltel a sils, ma kmal merekos a bul el bung, ma ungil a telemetemul el rodech, ma deurreng el lenguu sel lomes er a charm el lomekar a rengelekel. Mngesuir el mo medengei el kmo aika el deurreng a olechotel a kmo a ulemeob a soal a bo ldeu a klengar er kid er tia el beluulechad.​—⁠ Olisechakl 3:​11,12.

9 Sel mongeluch er a chad el mo sebechel el kongei a osisecheklel a Biblia, e ke mo kerekikl ma klemeriarreng er kau a diak el rellii me di bo lomekbitang a cheldechedecham, mel chesemeiii a uldesuel ma rengul a chad el orrenges. Sel Ministry School el babilenged a molekoi el kmo: “A melemalt e klemera el omelekoi el ochotii a klsuul el kirel a klaumerang er a chad, el dirrek el obengkel olechotel a betok el bades, a blechoel el diak el ungil el mengai. El ua tia el okesiu, a lsekum a chedaol el sils omdu el kmo a uchelel a diak el ngar er a Biblia, tia diak lengedechii a uldesuel a chad el kirel tiang. A bleketakl el omesodel a blechoel el mo ungil er a uriul. Ngera uchul me ngkired el mo blak a rengud el omeketakl a tekoi? Tia el babier a melekoi el kmo: “A bleketakl el omesodel a ngosuir a cheldecheduch me ngmelemolem, e mesterir a rechad a ngerang el bo lomdasu er a uriul, e mkisii a techall el mo sebechem el lmuut el mo chachedecheduch er a uriul el taem. Ngdirrek el ngar er ngii a klisichel er a omengeluch.”​—⁠Kolose 4:⁠6

Omengeluch el Mo er a Rengul a Chad Me Ngmo Rullii a Tekoi

10 Chelecha me bo domes er a omesodel a Paulus el ngar er a Rellir Ar Apostel er a 26 el klou el bliongel. Ka mesa el kmo ngmilekera el omuchel er a cheldechedechal. Sera bo lomuchel er a cheldechedechal, e a Paulus a miltik er a rolel e ngsebechel el chotengii a Agrippa, e le king a mla er a deleboes el omeruul ngii ma ta er ngii el Bernice. A Paulus a melsaod er ngii el kmo: “King el Agrippa, ngngeltengetek er chelechal sils el ngar medam el mesaod er ngak el kirel a ikel rokuil tekoi el kmlotutakl er ngii rar Chijudea, ele ke kmal ungil medengei bek el siukang ma mondai rar Chijudea; misei e ak ulengit er kau me moba kllourreng el orrenges er ngak.”​—⁠Rellir Ar Apostel 26:​2,3.

11 Ke milsa Paulus er a lochotii a deruchellel a Agrippa el omekedong er ngii el kmo, Ngking? Tia ulechotii a omelengmes, me nguleak a ungil el omelilt el tekingel, a Paulus a ulechotii a chetengakl el mo er a Arippa. (1 Petrus 2:17) A Paulus a mle medengei el kmo a Agrippa a mle klou a klemedengei er ngii er a siukang ma llecherir a Rechijudea el tir a ngar er a eungel me ngdilu el kmo ngkmal dmeu a rengul el mo mesaod er ngii er a medal ngika el kmal ungil a klemedengei er ngii el merredel. A Paulus, el Kristiano, a dimlak el ngar er a bab a blekerdelel el mo er a Agrippa, el diak Lekristiano. (Filipi 2:⁠3) Ngbai, a Paulus a milengeluch er a King me lebo leklou a rengul el rongesii. Ma leuaisei, e a Paulus a rirellii a blekeradel me bo lsebechel a Agrippa ma ulerrenges, el mo beot er tir a rongesii e kongei a cheldechedechal. Me ngmilechelii a uchetemel a cheldechedechal me bo lsebechel el mekukrulii a omesodel.

12 El uai a Paulus er a longedecheduch er a medal a Agrippa, el ngar er a uchelel el mo er a ulebengelel a omesoded el kirel a chais er a renged, e bo lsebeched el mekengii a rengul a chad el orrenges er kid. Ngsebeched el rullii tiang a dochotii a omelengmes el mo er a rechad el domerk er klumech er a Renged el mo er tir e dolecholt a klemeriarreng er kid er a klengar er tir ma uldesuir.​—⁠1 Korinth 9:​20-23.

Bo Meduch el Ousbech er a Tekingel a Dios

13 A Paulus a mle soal el meruul er tirke el orrenges er ngii el mo oltaut er tia el ungil el chais. (1 Thesalonika 1:​5-7) El mo er a rsel, e ngulemok a uldesuir, el mlo mengitengtik a rengrir. Me deluut el mo er a omesodel a Paulus er a medal a Agrippa, e momes el kmo ngmekera a Paulus ‘el melemalt loleisech a tekoi ra klemerang.’ Er a lebo er aike el tekoi el lullekoi a Moses ma reprofets.​—⁠2 Timoteus 2:⁠15.

14 A Paulus a mle medengei el kmo a Agrippa a di ulengakl el chad er a Chijudea e merekong. Ma lomok er a uldesuel a Agrippa el kirel a klemedengei er a Rechijudea, a Paulus a melemalt el mesaod el kmo a osisecheklel a uldimukl er ngii “el melekoi a ikel tekoi el lulengedecheduch ar profet ma Moses el kmo ngmorngii” el kirel a kodellel a Messias ma okisel. (Rellir Ar Apostel 26:​22, 23) El mlengedecheduch er a Agrippa, a Paulus a uleker: “King el Agrippa, kau koumera rar profet?” A Agrippa chilebangel a meringel el omelilt. A lsekum e ngkmo ngdiak loumera er a reprofet, e ngtomellii a chisel el kirel oumera ra rechijudea. Engdi bo loumerang er a omesodel a Paulus, e ngmo nguu a deruchellel er a chelsel a buai el obengkel a Paulus el omekedong er ngii el kmo ng Kristiano. A Paulus a uleba llomeserreng el di mle ngii el longer er a keril el kmo: “Ak medengei el kmo koumerang.” A rengul a Agrippa ngmilekerang e omekrollii el onger? Ngulenger el kmo: “Ngdi kesai el tekoi cho mdung e omdasu a rullak el mo Kristiano!” (Rellir Ar Apostel 26:​27, 28) Me nglocha Agrippa dimlak el bo leKristiano, a Paulus a mlo rutechii a rengul el kirel a klumech.​—⁠Hebru 4:⁠12.

15 Ke milsa Paulus er a losaod er a ungil el chais e ngulemerk e mengesuseu? A Paulus a uluusbech er tia el blekerdelel el omengedecheduch ‘el melemalt loleisech a tekoi ra klemerang,’ ma rebebil el ulerrenges er ngii a ulebult el mo oumerang. Tia mle uaisei er a Thesalonika, er a Paulus er a losiik er a Rechijudea ma remedakt-er-a-Dios el Chisentail er a blil ongdibel er tir.

16 Ngsebechem el mo meduch el mesaod er a tekingel a Dios el okiu omengesuseu? Omuaisei, e ngsebechem el mo metik er a mui el deurreng er a urerem er a berkel ma osisecheklel a Rengedel a Dios el mo er a rechad. Tiang a blo lechermii a republisher er a ungil el chais el uleltaut er a uleklatk el mo ousbech er a Biblia er a ureor er a berkel a klumech.

17 El ua itiang, a ta el mechuodel el oldingel a betok el ongdibel er a Resioning er a Jehovah a milluches el kmo: “Ngmerael el mo betok el odam ma rudos a chelbill a Biblia er tir er a chimorir sel loldingel obliil. Tia ulengeseu er a republishers el mo menguiu a bades el mo er a rechad el longedecheduch er tir. Tia ngarengii a lengesuir er a chad er a obliil ma publisher el mo omes era biblia, diak di lemagazine ma books el dolasm el lomesterir er a odingel.” Ochoi, sel uase a biblia a chemolt el dobang sel doldingel obliil a dimo ior er a bebil tekoi, luldimukl er a siukang. Engdi, ngsoad a bo lodengelkid a chad el kmo ke de meduch el ousbech er a tekingel a Dios el mengesuseu er a rebebil el mo kongei er a chisel a Renged.

Bo moba Osengel a Dios er a Omesiungem

18 A ta er a rolel a kederemutech a rengrir a rurrenges er kid a bodoba osengel a Dis er a omesiunged, ma oba kllourreng. A soal a Dios a rokui chad “bo lodenge klemerang.” (1 Timothy 2:​3,4) Tiang diak el dirrek el soad? A Jehovah a dirrek eloba kllourreng, ma klungel a rengul a mesterir a rebetok a techall el mora bult. (2 Peter 3:⁠9) Maleuaisei, ea debetik er a chad el ko er a soal lorrenges era chais er a Renged, eng klou a belkul a deluut el mo oldingel er ngii me bol sebechel mukeroul a klemeriarreng er ngii. Ke dousbech a klloureng ma taem el mengiil er a tane ra klemerang el mukeroul. (1 Korinth 3:⁠6) Tial obengkel el box el dai er ngii a kmo “Ke mekerang e mo meduch el meruul a Return Visit” a meskid a ungil uldasu el mekera domekeroul a klemeriarrreng. Di molatk, er a klengar er a rechad,-mondai er tir ma klengar er tir-a mongodech. Meng ngousbech a betok el taem el mo osiik er tir er a blirir, eng di blakerreng a mo rengii a klungiolel. Ngsoad el mesterir a techall ol mo rongesii a tekingel a Dios el kirel a osobel. Maleuaisei, moluluuch el mo er a Jehovah lolengit a llomeserreng mebol sebechem el omekeroul er a decham er a omengesuseu er a urrerem el olengeseu er a rebebil el mo kongei er a chisel a Renged.

19 Sel obetik er a chad el soal mo medenge lmuut el betok el kirel a Chisel a Renged, e kid el oureor el Kristiano ngera sebeched el mo rullii? Tia el oingingil suobel a mo meskid a ngeso.

Ke mekera e mo onger?

• Ngera rirelli a omesodel a Paulus el mo ungil er a medal a King Agrippa?

• A chais el domerk ngmekera sebechel remutech a reng?

• Ngera sebechel ngosukid el mousbech er a Tekingel a Dios el mo remutech a reng?

• Kedemekera e mo oba osengel a Dios el kirel a omesiunged?

[Study Questions]

1, 2. Ngmilekera Paulus e merema chelebangel er medal a Governor Festus ma King Herod Agrippa?

3. Ngera uchul ma remengeteklel a klechelid a uleltutakl er a Paulus?

4. Ngeral chasireng el tekoi a lullekoi a King Agrippa?

5. Ngera ma cheldechedechal a Paulus el mo er a Agrippa a kmal mle ungil?

6, 7. (a) El lousbech er ngii a Biblia, Ngera belkul a “Mengeluch”? (b) Nguangera deruchellel a omengeluch el kirel olengeseu er a rebebil el mo kongei a osisecheklel a Biblia?

8. Ngera uldimukl a omoruul er a chad el mo oumerang er a klemerang.

9. Ke demekera ochotii a melemalt el omesaod ertial lureor er a berkel a klumech?

10. Nguanger a el teletael a luluusbech er ngii a Paulus er a bolosaod er ngii er a medal a Arippa?

11. Ngmekera ea cheldechedechal a Paulus el mo er a Agrippa ochotii a omengull, engera el klungiaol a lengilai er ruriul.

12. El ngar er a chelsel tia el urreor er a berkel a Klumech, ke demekera e remutech a rengrir tirekel lorrenges er kid?

13. Ke mekera mo uaia Paulus, el mengitikaik er a rurrenges er kau?

14. Mosaod el kmo ngmlekera Paulus er a lousbech omengeluch er a lechelebangel er a Agrippa?

15. A Paulus ngmlekera mo sebechel mechelii ongdibel er a Thesalonika?

16. Ke mekera sebechem el metik a klou el deurreng er a berkel a Klumech?

17. Olecholt el kmo ngmekera omousbech a biblia er a odingel a klou a belkul, mouchais er a di experience er a kau malechub a ngar er a Paragraph.

18, 19. (a) Nguangera osengel a Dios el kirel a Omesiunged, engera mengkired el loba osengel? (b)  Ngera mo ngosukid el mo sebeched el mo meduch el meruul a Return Visit er kid? (Momes er a Box el dai er ngii a kmo. “Ke mekera mo meduch el meruul a return visit/” el ngar er a page 12.)

[Box on page 12]

Ke mekera mo meduch el meruul a Return Visit

• Mochotii a klemeriarreng er kau er a rechad.

• Mngiltii a ungil bades er a Biblia el bo mosaod er ngii

Mketmeklii a cheldechedecham el mo er a chad el mo sebechem el lmuut el mei.

• Molemolem el omdasu er a chad

• Mereched el lmuut el mo odngelii, locha ta ma eru el klebesei, me lak el riid a klemeriarreng er ngii.

• Molatk er a rengum el kmo ke mo omuchel omesubel a Biblia

• Moluluuch el mo er a Jehovah me lolemolem el omekeroul er a klemeriarreng.

[Picture on page 11]

A Paulus a mlengedecheduch el oba omengeluch er a blo lechachebangel ngii ma Goevernor Festus ma King Agrippa.