Skip to content

Skip to table of contents

A Rechedal A Dios A Kirir El Mo Betik A Rengrir Er A Blekokeuii

A Rechedal A Dios A Kirir El Mo Betik A Rengrir Er A Blekokeuii

A Rechedal A Dios A Kirir El Mo Betik A Rengrir Er A Blekokeuii

“Tiakid a longerechir er ngii er kemiu: moruul a melemalt, e molecholt ra diak le mekimd el bltikerreng, e moba ngariourreng el olengesenges ra Dios er kemiu.”​—⁠MIKA 6:⁠8.

A JEHOVAH a Dios er a blekokeuii. (Rom 2:4; 11:22) Tirke el kot el obekel, el Adam ma Eba, a ulterekokl el kmal mle dmeu a rengrir el kirel tia el tekoi. Te mla er a chelsel a sers er a Eden, el iliuekl er a betok el meues el blebelel a Dios el ngii a ulemeketakl er a blekokeuii er a Dios el kirir a rechad, el tir a mle sebechir el loldeu a rengrir er aika el blebelel. Ma Dios a melemolem el olecholt er a blekokeuii er ngii el mo er a rokui el chad, el mo lmuut er a rechad el dimlak loreng a saul ma remekngit el chad.

2 A rechad a ulebeob el okesiul a Dios, me ngsebechir el olecholt a blekeradel el ngii a okesiul a blekerdelel a Dios. (Genesis 1:26) Me ngdiak el mechas a rengud, a lsoal a Jehovah a dolecholt a blekokeuii. Me ngdi ua lolekoi a Mika 6:​8, e a rechedal a Dios a kmal kirir el “betik a rengrir er a blekokeuii.” Ngera blekokeuii? Tiang mekera e mocholt el obengkel aike el bebil er a blekeradel el lekengei a Dios? A lsekum a rechad a sebechir el olecholt a blekokeuii, e ngera uchul ma beluulechad a kmal mekngit a blekerdelir a rechad er a chelsel? Ngera uchul ma Dekristiano e ngkired el melasem el mo er sel tkurrebab el klisiched el olecholt a blekokeuii el mo er a rebebil?

Ngera Blekokeuii?

3 A blekokeuii a mocholt el oeak sel dochotii el kmo ngsoad el mo medenge el kmo te ua ngerang a rebebil. Ngmocholt el oeak a omerelled el olengeseu ma dirrek el ungil el omelekinged. A debekokeuii e ngbelkul a kmo kede meruul a ungil el diak doruul a ngii di lengerang el mo uchul a tellemall el kirir a rebebil. A bekokeuii el chad a ungil el sechelei, e medemedemek, e chubechubechad, e ungil el omerellel. Ngmimokl el merous ma blekerdelel a olecholt el kmo ngblechoel el melatk er a rebebil. A apostol el Paulus a mengelechel er a Rekristiano el kmo: “Mo moubail ra reng ra klechubechub, ma blekokuii, ma klengariou, ma delemedemek, ma kllourreng.” (Kolose 3:12) Ma blekokeuii a telkib er sel chokesiu el bail el omail er a rebek el mera el Kristiano.

4 A Jehovah a ulekiuechei el mo olecholt er a blekokeuii. Me ngdi ua lullekoi a Paulus, tiang sel taem el “demia klechubechub ra Dios el Osobeled ma bltikerreng er ngii el morar chad, e kede ngiluu chomelecholb ra beches el cheroll . . . e kede mlukbeches ra Chedaol Reng.” (Titus 3:​4,5) A Dios a ‘melecholb’, ma lechub e ngmelatch, er a rengellitel el Kristiano er a rsechel a Jesus, el belkul a kmo ngoltaut el kirir sel kerresel a tngakireng el tengetengel a Kristus. Te dirrek el mo beches el oeak a chedaol el reng, me te mo “beches el bleob” el ua rengellitel el ngelekel a Dios. (2 Korinth 5:17) Ma dirrek, el blekokeuii er a Dios ma bltkil a rengul a oberk el mo er a “kloul seked,” el tir a “sililek a bilir ra rsechel a Ngelekel a sib el mo becheleleu.”​—⁠Chocholt 7:​9, 14; 1 Johanes 2:​1, 2.

5 A blekokeuii a ta er a rodech er a chedaol el reng ma lechub e ngklisichel a Dios. A Paulus a milluches el kmo: “E a rodech ra Reng a bltikerreng, ma deourreng, ma budech, ma kllourreng, ma blekokuii, ma ungilreng, ma blakerreng, ma delemedemek, ma chomengerem; me ngdiak a llach el merrob iaikang.” (Galatia 5:​22,23) Ma leuaisei, e tirke el chad, el mukrael er a chedaol el reng er a Dios ngdiak lsal kirir el olecholt a blekokeuii el mo er a rebebil?

A Mera el Blekokeuii a Diak el Chelitechut

6 A rebebil a omes er a blekokeuii el ua lechelitechut. Te melatk el kmo a chad a kirel el mo medecherecher, ma lebebil er a taem, e ngsebechel el mo mekngit a omerellel el mo er a rebebil, me bo lsebechir a rechad el mesa klisichel. Engdi, a mera er ngii, a chad ousbech er a mera el klisiich me bo lsebechel el mo mera el bekokeuii el diak leklsuul ma lechub el cheleuid a blekokeuii el olecholt er ngii. A mera el blekokeuii a ta er a rodech er a reng er a Dios, me ngdiak el sebechel el ua lemechitechut, ma lechub el lak lolecholt er a ulterekokl el blekeradel el kirel a mekngit el omeruul el ua loumeiiko er ngii el kirel a chelebirukel. A cheleuid el blekokeuii a bai uaisei el mechitechut me ngrullii a chad me ngsebechel el di mo kongei a mekngit el omeruul.

7 Ka molebedebek er a blekerdelel a ngar er a bab el priist er a Israel, el Eli a ngklel. Ngmle mechitechut el dimlak lollach er a rengelekel el sechal, el Hophni ma Phinehas, el tir a dirrek el milsiou el ua priist er a templo. Ngdimlak el deu a rengrir er aike el blingelir er a tenget el okiu a llechul a Dios, me te dilu er a ta er a mesiou me ngmo melai a tech er a rechad el melenget er a uchei er a lemengai a lekel ngii el tech el kirel a delaol el tenget er a bebul a olengetongel. A rengelekel a Eli el sechal a dirrek el mla er a deleboes el obengterir a redil el milsiou er a siseball er a templo. Engdi, a Eli a dimlak lotobedii a Hophni ma Phinehas er a urerir, e ngbai di milekekokil el oungeroel er tir. (1 Samuel 2:​12-29) Me ngdiak lemechas a rengud a derenges el kmo “a tekingel a Jehovah a mlo kesai er a ikeikid el sils”! (1 Samuel 3:⁠1) A remechuodel el Kristiano a kirir el kmal mo kerekikl me ngdiak bo lolecholt er a cheleuid el blekokeuii el mo er a rengar er a klengit el tir a sebechir el mo uchul a telemellel a klereng er a ongdibel. A mera el blekokeuii a diak el meiiko el mo er a mekngit el omelekoi ma omeruul el ngii a melemall a llechul a Dios.

8 A kerebai el doltirakl er ngii, el Jesus Kristus. a dimlak el ta el olecholt er a cheleuid el blekokeuii. Ngii a mle ochotel a mera el blekokeuii. El ua tiang, ‘ngmiles a seked el ua ikel diak chomekang el sib, me ngmechitechetong me ngblengkangk, me ngkmal mlo chuub.’ A remelemalt a rengrir el chad a mle mimokl el mo kmeed er a Jesus, ma rengelekir me te dirrek el lulebetiterir el mo er ngii. Ka molebedebek er a blekokeuii ma klechubechub el lullecholt er ngii er a bocha “milechulleterir . . . , el ulemekngeltengat er tir.” (Matteus 9:36; Markus 10:​13-16) Alta Jesus a mle bekokeuii, engdi ngdirrek el dimlak lemesim a delecherul el kirel aike el tekoi el mle melemalt er a osengel a Demal el ngar er a eanged. A Jesus a dimlak el ta el lekengei a mekngit el omeruul; e uleba blekeu el lebilsa Dios el mo olecholt a chelebelderir a remengeteklel a klechelid. Me ngua lolekoi a Matteus 23:​13-26, ngmle betok el taem el lolekoi el kmo: “Kom chebuul kemiu el cheblad el chellimosk ra llach mar Farisee!”

Blekokeuii ma Bebil er a Blekeradel el Redechel a Reng er a Dios

9 A blekokeuii a ngar er ngii a klaiuedak er ngii ma ike el bebil er a blekeradel el loltobed a reng er a Dios. Ngobasech el ngar er a delongelel a “klloureng” ma “ungilreng.” Nguaisei, el chad el omekeroul er a blekokeuii a olecholt er ngii el blekeradel el oeak a klloureng er ngii. A lak a blekokeuii er a rechad el ngar er a bita er ngii me ngii a sebechel el melemolem el klou a rengul. A blekokeuii a ngar er ngii a klaiuedak er ngii ma ungilreng e le ngblechoel el mocholt el oeak a tekoi el meketmokl el mo olengeseu el ngii a mo uchul a klungiolir a rebebil. A lebebil er a taem, e sel tekoi er a Griik el ousbech er ngii a Biblia el kirel a “blekokeuii” a sebeched el oleiuid er ngii el kmo “ungilreng.” A ochotel tia el blekeradel er a delongelir a rekot el Kristiano a kmal chilas a rengrir a rechad el dimlak longull er a Dios, ma doltirakl a tekingel a Tertullian, e a leko te ulemekedong er a rulebengkel a Jesus el kmo ‘te chad el mle rruul er a blekokeuii.’

10 Ngngar er ngii a deleuill er a blekokeuii ma bltikerreng. A Jesus a millekoi el kirir a rulebengkel el kmo: “Cho bo mkaubltikerreng, e te mo medengelkemiu a rokuil chad el kmo kom Obengkek.” (Johanes 13:35) A Paulus a millekoi el kirel ngii el bltikerreng el kmo: “A bltikereng choba kllourreng ma blekokuii.” (1 Korinth 13:⁠4) A blekokeuii a dirrek el blech er a bltikerreng er a chelsel a tekoi el “blekokeuii-el-bltikerreng”, el ngii a blechoel el ousbech er ngii a Bades. Tiang a blekokeuii el mocholt el oeak a mera el bltikerreng el lolchesuar er ngii a chad el mo er a rebebil. Sel tekoi er a Hebru el moiuid el “blekokeuii-el-bltikerreng” a melekoi er a lmuut el klou er a di bo dolechesuar a mekekeald el uldasu el kirel a chad. Ngblekerdelel a blekokeuii el betik a rengul el merkedii er a kmung ngerang el di merekmo lemecherrungel sel moktek er ngii el kirel ngike el blel bereked er ngii. A blekokeuii-el-bltikerreng er a Jehovah a mocholt el ngar er a kakerous el rolel. El ua tiang, ngsebeched el mesa ngii el blekerdelel a Jehovah sel lolsobel ma lechub e lomekerreu.​—⁠Psalm 6:4; 40:11; 143:⁠12.

11 A blekokeuii-el-bltikerreng er a Jehovah a mengurs er a rechad el mo er ngii. (Jeremia 31:⁠3) A reblak a rengrir el mesiungel a Dios sel lousbech a osobel ma ngeseu, e te medengei el kmo a blekokeuii-el-bltikerreng er ngii a sebechel el mo uchul e ngmo olecholt er a bltikerreng el mo er tir. Ngdiak lebo lechiititerir. Me seikid, e ngsebechir el meluluuch el ngar er a klaumerang, el ua ngkel milluches er a psalm er a ldu el kmo: “Engdi ngak a ultilii a klaumerang er ngak er a blekokeuii-el-bltikerreng er kau; becherei a renguk me bo ldeu el ngar er a osebelem.” (Psalm 13:⁠5, NW) A bltkil a rengul a Dios el mocholt el ngar er a blakerreng a uchul e a remesiungel a sebechir el cherrungel el oumerang er ngii. Ngngar er ngii er tir choua itia el oterekeklel a tekoi el kmo: “A Jehovah a diak lechiititerir a rechedal, ma diak lebechei a dikesel.”​—⁠Psalm 94:⁠14, NW.

Ngera Uchul ma Beluulechad a Kmal Mekngit a Blekerdelir a Rechad er Ngii?

12 A nger er tia el ker a debetik er ngii er a tekoi el dilubech er a sers er a Eden. Ngar er a uchelel a reksi er a klechad, e a ta er a bleob el reng a mlo bechelechelingaol e kedidai a rengul me ngmlo mengedechuul a tekoi me bo lsebechel el mo mengederedel er a beluulechad. Ngoeak a chelebeldil, e ngmera el mlo “merreder er tial belulechad” engdi ngkmal ousbech er a klou el orimel. (Johanes 12:31) Ngmlo okedongall el Satan el Diabelong, el ngii ngike el kot el ngar er a bab el omtok er a Dios ma rechad. (Johanes 8:44; Chocholt 12:⁠9) Tia el mekngit el uldesuel el mo mengetmokl er a omerredel el mo omtok er sel bekokeuii el omengederderel a Jehovah a mlocholt er a telkib el taem er a uriul er a lobeob a Eba. Me seikid, e a mekngit el omengederedel a mleuchel er a taem el Adam a ngileltii el mo merael el ileakl er a omengederderel a Dios, e ultngeklii a blekokeuii er Ngii. (Genesis 3:​1-6) Engdi ngdimlak lemera el di tir el oderdeterir, e le Adam ma Eba a mlo er a cheungel a blechelechelingaol ma kldidai el reng el lullecholt a Diabelong, me te mlo chederdall er ngii.

13 Ka molebedebek a bebil er a tekoi el dilubech el mo er tir el omerellir a uchul. A Adam ma Eba a mlodik er a basio er a beluulechad el lemla er ngii el ngii a mle paradis. Te kiliei er a klebokel e beot a skel e ungil a iasai ma rodech er ngii el basio el mo er a kmal meringel el blekeradel er a ikrel a sers er a Eden. A Dios a dilu er a Adam el kmo: “Kau a ulerrenges ra bechim me ke killii sel rodech el kulengelechel er ngii er kau el kmo ngdiak bo mongang er ngii. Ngomerellem a uchul ma chutem a mo medebeakl. Ke mo meringel el oureor ra klemengetel a klengar er kau, el meruul er ngii me ngmo omekdubech a ungil el ildisel kall el kirem. Me ngmorngii a tochedulik ma ilemull el kirem.” A dellebeakl el mlo er a chutem a belkul a kmo a bo lousers er ngii e ngkmal mocha meringel. Sel kngtil tia el dellebeakl el chutem, ma tochedulik ma mekngit el chudel el ngar er ngii, a kmal lullechesuar er ngii a rengelekel a Adam a uchul ma demal a Noah, er a Lamek, a millekoi el kirel a ‘rengelel a chimorir el oureor er a chutem el Jehovah a dilebeklii.’​—⁠Genesis 3:​17-19; 5:​29, NW.

14 A Adam ma Eba a dirrek el miltechir a budech el klengar el mo er a klengar el ngar er a chelebuul ma ringel. A Dios a dilu er a Eba el kmo: “Ak mo omdois a chelebulem ra kldiull er kau me ke mo chuarm ra ringel cho bo momechell; e dirrek el di soam el mo obengkel a bechim, e ngii a mo merrederem.” Uriul, e a Kain, el ketengel a Adam ma Eba, a rirellii a kmal mekngit el omeruul er a lokodir a ochellel er a Abel.​—⁠Genesis 3:16; 4:⁠8.

15 A apostol el Johanes a millekoi el kmo: “A belulechad el rokir a chederdall er ngikel mekngit.” (1 Johanes 5:19) Me ngdi ua ngkel merredelel, e tia el beluulechad er a chelecha el sils a olecholt a mekngit el blekeradel el uldimukl er ngii a rechorecherreng ma kldidairreng. Me seikid a uchul me ngkmal mui er a medecherecher el mekngit el omeruul el omekcharm er a rechad. Engdi ngdiak di lolemolem el uaisei. A Jehovah a mo oterekeklii el kmo a blekokeuii ma klechubechub, el diak el mekngit el omeruul el omekcharm er a rebebil, a blekeradel el ngii a mo mesisiich er a cheungel a omengederderel a Rengedel.

Ngar er a Cheungel a Omengederederel a Rengedel a Dios e a Blekokeuii a Mo Mesisiich

16 A Jehovah me ngike el telutk el King er a Rengedel, el Kristus Jesus, a sorir a rokui el chad el mo chederdall er a renged a bo lodengelterir a rechad el kmo te bekokeuii el chad. (Mika 6:⁠8) A Jesus Kristus a ulechotii er kid a kekere el olechotel a kmo ngmo ua ngerang a omengederedel el mloterekokl er ngii el mla er a Chedam a bo lemedangch el oeak a blekokeuii. (Hebru 1:⁠3) Tiang a obeketakl er a tekingel a Jesus er a lolecholt er a mekngit el omerellir a remengeteklel a klsuul klechelid, el tir a ulemekberaod er a rechad er a kmal betok el oberaod el telechull. Me ngdilu el kmo: “Mer ngak, kemiu el rokui el merengela ra ureor el mengol er choberaod el chellungel, me kungellemiu. Ngak a medemedemek e ngariou a renguk, mo mchelngii chongelungel er ngak e mosuub er ngak, e cho bo muaisei e a ulengull a mora reng er kemiu. Chongelungel er ngak a mechelechol, ma telechellek a kebekakl.” (Matteus 11:​28-30) Ngblechoel el kmal betok el mengeteklel a beluu, ma klechelid ma kuk di bebil er a bedengir a remerredel er tia el beluulechad, a omeksaul er a rechad el olab a oberaod el telechull er a llach ma ureor el diak a omeksullel. Me nguaisei, engdi ureor el Jesus a soal a rechedal a bo loruul a rredemelel aike el ousbech ma duch er tir. Me ngmera el chongull a reng er a rechad e bekokeuii el ongelungel. Me kid ngdiak demodubech el mo ua ingii el soad el mo olecholt a blekokeuii el mo er a rebebil el dirrek?​—⁠Johanes 13:⁠15.

17 A tekingel a Jesus el mo er a rechapostol er ngii a meketeklii a klekakerous er a omengederderel a Rengedel a Dios ma omengederederir a rechad. A Biblia a melekoi el kmo: “E sola e dilubech a klaititekangel ra delongelir [a redisciplo] ra kmo ngtecha er tir a kot el ngarbab. Ma Jesus a dula er tir el kmo, ‘Ar king rar Chisentail a mengedereder rar chad er tir; me tirikel oba klisichel chomerreder a mungakl el kmo dengmesioll. Ngdi kemiu a diak bo muaisei; ngbai ngikel kot el ngarbab er kemiu bo le ua ngikel kot el ngeasek, me ngikel omekrael bo le ua ngikel mesiou. Ngtecha ngarbab er ngikel dengchokl ra tebel ra blengur me ngikel mesiou? Ngdiak le ngikel dengchokl ra tebel ra blengur? Ngdi ngak a ngara delongeliu el ua ngikel mesiou.’ ”​—⁠Lukas 22:​24-27.

18 A rechad el mengederedel a osiik a chetengakl el kirir me te mungakl el ‘dengmesioll’ er a rechad el oeak a losiik a ngar er a bab el dui el melatk el kmo choua isel dui a rulleterir el mo ngar er a bab er tirke el longederedel er tir. Engdi Jesus a millekoi el kmo a mera el klengarbab a mei el okiu a omesiou el mo er a rebebil​—⁠el blak a rengul a chad e blechoel el osiik el mo mesiou er a rebebil. Tirke el rokui el mo mengederedel el obengkel a Kristus el ngar er a eanged ma lechub e te mesiou el ua rechad el omtechei er ngii el ngar er tia el beluulechad a kmal kirir el mo choltirakl er a kerebai er ngii er a klengariourreng ma blekokeuii.

19 Ka me deluut el mo omes a bebil er a omellach el uleak a bltikerreng a Jesus e omeskid. A Jesus a millekoi el olecholt er a klungel a blekokeuii er a Jehovah, el kmo: “Me cho moubltikerreng el mor tirikel oubltikerreng lekor kemiu, e ngkol ngera mo klungiolel lekor kemiu? Ar mekngit me te dirrek loubltikerreng el mor tirikel oubltikerreng el mor tir. Me cho moruul a ungil el mor tirkei el meruul a ungil lekor kemiu, e ngkol ngara klungiolel lekor kemiu? Choua iaikal tekoi a dirrek el loruul ar mekngit. Ma lleng a ngera er kemiu e mousbech el kmo te me ngmader, e ngkol ngera mo klungiolel lekor kemiu? Ar mekngit me te dirrek lousbech el kmo, ngmer kid chosisiu a ildisel, me te mesterir ar bebil rar mekngit me te meleng. Ngdi kemiu bo le betik a rengmiu erar cherrouiu, e moruul a ungil el morar chad, ma loleng e besterir, e lak mousbech el kmo ngngera kede nguu, me bo le klou chomeksaul lekor kemiu, me kemiu bo mngelekel a Imong el Kididai; le ngii a dirrek el chubteterir ar diak lodengei saul mar ngara klengit. Bo mchubechub el ua Demmiu el chubechub.”​—⁠Lukas 6:​32-36.

20 A blekokeuii el mla er a Dios a diak el bechelechelingaol. Ngdiak longerechiil a ngerang ma diak lolatk el melai a medal a sulel. Ngoeak a blekokeuii er a Jehovah e “chongesechii a sils er bebrir ar mekngit mar ungil e oleiit ra chull el morar melemalt mar diak lemelemalt.” (Matteus 5:​43-45; Rellir Ar Apostel 14:​16, 17) Ma doukerebai er a Demad el ngar er a eanged, e ngdiak di lsoad el lolekebai er kid me lak bo dolemall er tirke el diak loreng a saul e ngdirrek el soad el meruul a ungil el mo er tir, el mo lmuut er tirke el omerellir el me er kid a ua lecherroued. Ma dolecholt a blekokeuii, e kede olecholt el mo er a Jehovah ma Jesus el kmo ngsoad el mo kiei el chederdall er a Rengedel a Dios, er sel taem el blekokeuii ma ike el bebil er a ungil el blekeradel el mla er a Dios el mei a mo mesisiich el mocholt er a delongelir a rechad.

Ngera Me Ngkired el Olecholt a Blekokeuii?

21 A remera el Kristiano, a ileakl el klou a ultutelel el olecholt a blekokeuii. Tiang a olechotel a kmo a chedaol el reng er a Dios a oureor er a chelsel a klengar er kid. Ma dirrek, el sel dolecholt er a mera el blekokeuii, e kede oltirakl er a blekerdelel a Jehovah ma Jesus Kristus. A blekokeuii a dirrek el blekeradel el kmal kirir el mo olecholt er ngii a rechad el mo kiei el chederdall er a Rengedel a Dios. Ma leuaisei, e ngkmal kired el mo betik a rengud er a blekokeuii e mo mesuub el olecholt er ngii.

22 Ngera bebil er a rolel e kede olecholt er a blekokeuii er a chelsel a klengar er kid er a bek el sils? Sel ongingil el suobel a mo mesaod er tia el tekoi.

Ke Mekerang e Omonger?

Ngera blekokeuii?

Ngera uchul ma beluulechad a kmal mekngit e meringel er a rechad el kiei er ngii?

Kede mekerang e medenge el kmo a blekokeuii a mo mesisiich er a cheungel a omengederderel a Dios?

Ngera uchul me tirke el sorir el mo kiei el chederdall er a Rengedel a Dios a kmal klou a ultutelel el kirir el olecholt a blekokeuii?

[Study Questions]

1, 2. (a) Ngera me ngdiak el mechas a rengud a lsekum a Jehovah a mengerechiil er a rechedal el mo olecholt a blekokeuii? (b) Ngera el tekoi el kirel a blekokeuii a ungil el bo dolebedebek er ngii?

3. Ngmekera omosaod er a belkul a blekokeuii?

4. Ngmekera Jehovah a lokiuechei el olecholt a blekokeuii el mo er a rechad?

5. Ngera uchul me tirke el mukrael er a chedaol el reng er a Dios a olecholt a blekokeuii?

6. Ngoingerang e a blekokeuii a ua lechelitechetul a chad, e ngera uchul?

7. (a) Ng milekerang a Eli e di milengoit a klemat er a rengelekel? (b) Ngera uchul ma remechuodel a kirir el mo kerekikl me ngdiak bo lolecholt a cheleuid el blekokeuii?

8. Ngmilekera Jesus er a lolecholt er a mera el blekokeuii?

9. Ngmekerang a blekokeuii el ngar er ngii a deleongel er ngii ma blekeradel el ua kllourreng ma ungilreng?

10. Ngmekera blekokeuii ma bltikerreng a leblech?

11. A blekokeuii-el-bltikerreng er a Dios ngera ngoterekokl a rengud el kirel?

12. Ngoingerang e milekerang e a omengederedel el olsarech er a rechad a ulemuchel?

13-15. (a) Ngera bebil er a tekoi el dilubech er a lotngeklii a melemalt el omengederderel a Jehovah? (b) Ngera uchul me tia el beluulechad a kmal meringel a blekeradel er a chelsel?

16. Ngera uchul ma omengederderel a Dios el okiu a Kristus Jesus a medangch el oeak a blekokeuii, me tia el tekoi ngrullid el mo mekerang?

17, 18. Ngera uchul me ngsebeched el oumerang el kmo tirke el mo mengederedel el obengkel a Jesus el ngar er a eanged me tirke el lomtechei er ngii el ngar er tia el beluulechad a mo olecholt a blekokeuii?

19, 20. (a) Ngmilekerang a Jesus er a lolecholt er a klungel a blekokeuii el olecholt er ngii a Jehovah? (b) Ngmekera doukerebai er a Jehovah el mo olecholt a blekokeuii?

21, 22. Ngera uchul me ngkired el mo olecholt a blekokeuii?

[Picture on page 7]

A Rekristiano el mechuodel a mo er sel tkurrebab el klisichir el mo olecholt a blekokeuii el mo er a delebechel

[Picture on page 9]

A blekokeuii el bltikerreng er a Jehovah a diak el bechititerir a remesiungel er a chelsel aike el meringel el taem el lechelebangel

[Picture on page 10]

Ngoeak a blekokeuii er a Jehovah e ngmecherei a sils me ngdmiich ma chull me ngruebet er a bebrir a rokui el chad