Skip to content

Skip to table of contents

‘Morael . . . El Rulleterir Ar Chad El Mo Obengkek’

‘Morael . . . El Rulleterir Ar Chad El Mo Obengkek’

‘Morael . . . El Rulleterir Ar Chad El Mo Obengkek’

“A rokuil klisichel chomerreder ra eanged ma chutem a le bilskak. Misei e morael . . . el rulleterir ar had el mo Obengkek.”​—MATTEUS 28:18, 19.

A TA er a klebesei er a temel a spring el ngar er a Israel er sera 33 C.E., e a redisciplo er a Jesus a mlo kldibel el ngar er a rois er a Galilea. E ngike el mla mekiis el Rubak er tir a di kmedung el mo mekider el mo er a eanged, engdi a kot e ngmla er ngii a klou a ultutelel el tekoi el mle soal el ouchais er tir. A Jesus a ulelterekokl er tir a ngerachel. Ngera el ngerachel? Te milekerang tirke el disciplo el kirel sel ngerachel? E mekerang e sel ngerachel a dirrek el melutk el me er kid er a chelecha el taem?

2 Aike el lullekoi a Jesus a llechukl el ngar er a Matteus 28:18-​20 el kmo: “A rokuil klisichel chomerreder ra eanged ma chutem a le bilskak. Misei e morael el mora rokuil renged el rulleterir ar chad el mo Obengkek, e molecholb er tir loba ngklel a Chedam, ma Ngalek, ma Chedaol Reng. E molisechakl er tir me bo lolab a ikel rokui el bla kdu er kemiu; mesang, ak diblechoel lobengkemiu el mo lmuut era ullebongel ra belulechad.” A Jesus a millekoi el kirel a “rokuil klisichel chomerreder,” ma “rokuil renged,” ma “ikel rokui el bla kdu er kemiu,” ma “diblechoel.” Aike el omellach er ngii el kirel aike el eua el ker a omekdubech a bebil er a meklou a ultutelel el ker, el sebeched el oldak el rokui e oker el kmo ngera uchul?, e ngar er a ker?, e ngerang?, me ngoingerang? Ka me bo dosaod a derta er aike el ker. *

“A Rokuil Klisichel Chomerreder . . . a le Bilskak”

3 A kot, ngngera uchul e ngkired el mo olengesenges er sel omellach el mo meruul er a remo disciplo? E le Jesus a dilu el kmo: “A rokuil klisichel chomerreder ra eanged ma chutem a le bilskak. Misei e morael . . . el rulleterir ar chad el mo Obengkek.” Sel tekoi el “misei” a melutk el mo er sel uchul e ngkired el olengesenges er tia el omellach. E le a Jesus, el ngike el millekoi er tia el omellach, a olab a “rokuil klisichel chomerreder.” Ngua ngera klungel a klisichel a omerreder er ngii?

4 A Jesus a mengedereder er a ongdibel er ngii, e sera 1914 el mei e ngmilengedereder er sel beches el mla meketmokl el Rengedel a Dios. (Kolose 1:​13; Chocholt 11:15) E ngii a ngike el bderrir a rechanghel me ngii a mengedereder er a urrurt er a eanged el kirir a rebetok el dart el milliol el anghel. (1 Thesalonika 4:​16; 1 Petrus 3:​22; Chocholt 19:14-​16) A Demal a mla oterekokl a klisiich el mo er ngii el mo olekngemed “a bek lomerreder, ma klisichel chomerreder, ma klisiich” el omtok er aike el melemalt el omellach. (1 Korinth 15:24-​26; Efesus 1:​20-​23) A klisichel a Jesus a diak el di lebo er a redi ngar e lemerekong. Ngdirrek el “oukerrekeriil rar dingar mar mlad” e olab a klisiich el mla er a Dios el mo olekiis er tirke el mla mad. (Rellir Ar Apostel 10:42; Johanes 5:​26-​28) Me nguaisei a omellach el mla er Ngike el mloterekokl er ngii a kmal klou el klisiich a kired el omes er ngii el kmo ngkmal klou a ultutelel el tekoi. Sei a uchul, e kede oba omengull ma kengei el mo olengesenges er a omellach er a Kristus el ‘morael el rulleterir a rechad el mo disciplo.’

5 Ngar er a uchelel a omesiungel el ngar er tia el chutem, e a Jesus a ullisechakl er a redisciplo er ngii er a mengasireng el rolel el kmo a bo lodengelii a klisichel a omerreder er ngii e bo lolengesenges er a llechul a mo uchul a omeksaul. Ngmle ta lolekoi er a Petrus, el ngii a mle chad er a omenged, el kmo: “Moius el mora dmolech e motengel a uked el mengesokes.” A Petrus a uluumerang el kmo ngdimlak a ngikel, me ngdilu er a Jesus el kmo: “Mastang, a ki uluureor ra klebesei el mungii a llomes, e dimlak a cheldmam!” Engdi, a Petrus a mle ngar er a eou a rengul e dilechel el kmo: “Ngdi omelekingem, ma kutengelii a uked.” Uriul er a lolengesenges er a llechul a Kristus, e “ngsiliseb a kloul delebechel el ngikl.” Ngkmal mlo mechas a rengul, ma Petrus a “mocha terrob er bita er chochil a Jesus e dmu el kmo, ‘Rubak, bo mcheroid er ngak, e ngak a mui ra klengit el chad.’ ” Engdi Jesus a ullenger el kmo: “Lak medakd; e chelechal mong e ke mo mengesokes rar chad.” (Lukas 5:​1-10; Matteus 4:​18) Ngera kede mesuub er tia el cheldecheduch?

6 A Jesus a milsa Petrus, ma Andreas, me tirke el bebil er a rechapostol a ngerechelir el mo “mongesokes rar chad,” el dimlak el uchei, e ngbai uriul er a longesokes er sel mengasireng el ildisel a ngikel. (Markus 1:​16, 17) Ngbleketakl el kmo, a Jesus a dimlak lousbech a meiiko el blekongesenges. Ngmilsterir tirke el chad a ulterekokl el uchul e ngkirir el mo olengesenges er ngii. Ngdi ua sel blekongesenges el reng el mo er a llechul a Jesus el mo otengelii a ukedir a mlo uchul a mengasireng el tekoi, me ngdirrek el uaisei a bo dolengesenges er a llechul a Jesus el mo ‘mengesokes rar chad’ e ngmo uchul a kmal klou el klengeltengat. Ngar er a mui el klaumerang, e a rechapostol a ullengesenges. Sel cheldecheduch a melekoi el kmo: “Me te ngoeo bos el mo kmoi ra beluu, e meche bek el tekoi e mocha oltirakl ra Jesus.” (Lukas 5:​11) Chelecha el sils, e sel dolisiich er a rebebil el mo teloi er a ureor el mo meruul er a remo disciplo, e kede oukerebai er a Jesus. Ngdiak dousbech el kmo a rechad a kirir el di oltirakl er a tekinged e lemerekong, kede bai mesterir a ulterekokl el uchul e ngkirir el mo olengesenges er a llechul a Kristus.

A Ulterekokl el Uchul ma Ungil el Ulekrael

7 E le kede kongei er a klisichel a omerreder er a Kristus, me ngngar er ngii a ngerecheled el meruul er sel ureor er a berkel a Renged e meruul er a remo disciplo. A doltirakl er a Biblia e ngera kuk bebil el uchul el kirel a omerellel tia el ureor el sebeched el ouchais er tirke el tir a dolatk el mo ngosuterir el mo teloi er a ungil el ureor? Ka di molatk er a tekingir a rebebil el blak a rengrir el Sioning el ngar er a kakerous el beluu, e mesa el kmo ngmekerang aike el llechukl el bades a melisiich a tekingir.

8 Roy, el ngii a miltecholb er sera 1951 a dilu el kmo: “Sera ktibir a renguk el mo er a Jehovah, e ak tilbir el mo blechoel el mesiou er ngii. Ngsoak el oltaut er a telbilek.” (Psalm 50:14; Matteus 5:​37) Heather, el miltecholb er sera 1962 a dilu el kmo: “Sel kulebedebek er aike el rokui el lurruul a Jehovah el kirek, e ngsoak el ochotii a deuil a renguk el mo er ngii el mo blak a renguk el mesiou er ngii.” (Psalm 9:​1, 9-​11; Kolose 3:​15) Hannelore, el miltecholb er sera 1954 a dilu el kmo: “A bek el taem el bo doldingel obliil, e a rechanghel a obengked​—⁠ngkol ua ngera el klebkall el tekoi!” (Rellir Ar Apostel 10:30-​33; Chocholt 14:​6, 7) Honor, el miltecholb er sera 1969 a dilu el kmo: “Sel lemei a temel a Jehovah el mo oukerrekeriil, ngdiak lsoak a ngii di el chad el ngar er a beluak el oltelechakl er a Jehovah ma Resioning er ngii el kmo te dimlak lekerekikl me, ‘Ngdimlak nguu a uleklatk!’ ” (Esekiel 2:5; 3:​17-​19; Rom 10:16, 18) Claudio, el miltecholb er sera 1974 a dilu el kmo: “Sel domerk er a klumech, e kede ‘ngar er a osengel a Dios’ e ‘obengkel a Kristus.’ Ngkol ua ngera el mengasireng el tekoi! Sel doldingel obliil, e kede obengterir tirke el kot el ungil el Sechelid.”​—2 Korinth 2:​17. *

9 Sel cheldecheduch el kirel omengesokes el ngikel a dirrek el olecholt er a klungel a ultutelel a bo lemelemalt a uldesued sel dolengesenges er a Kristus​—⁠ngbltikerreng. A Petrus er sera ldu kmo, “Bo mecheroid er ngak, e ngak a mui ra klengit el chad,” e a Jesus a dimlak lorael, ma ka blo loukerrekeriil er a Petrus el kirel a ngii di el klengit. (Lukas 5:8) A Jesus a dirrek el dimlak loungeroel er a Petrus e le ngii el dilu er ngii el mo cheroid er ngii. Ngbai, ngoeak a blekerurau el reng e a Jesus a ulenger el kmo: “Lak medakd.” A mekngit el dakt a diak lemelemalt el uchul a blekongesenges el reng el mo er a Kristus. Ngbai, a Jesus a dilu er a Petrus el kmo ngii ma resechelil a bo lousbech er tir el ua remengesokes er a rechad. Chelecha el sils, e kid a dirrek el diak dousbech a dakt ma lechub choua ike el osisiu el diak lungil el uldasu, el ua klengit ma rur, el melasem el orrimel er a rebebil el mo olengesenges er a Kristus. A blekongesenges el mla er a rengud el rokir el ngar er a bltikerreng el mo er a Dios ma Kristus a oldeu er a rengul a Jehovah.​—Matteus 22:37.

“Mora Rokuil Renged el Rulleterir ar Chad el Mo Obengkek”

10 Sel ongeru el ker el sebeched el oker el kirel a llechul a Kristus a kmo, Tia el ureor el meruul er a remo disciplo ngmo meketmokl er ker? A Jesus a dilu er a rulebengkel el kmo: “Mora rokui el renged el rulleterir ar chad el mo Obengkek.” Uchei er a taem er a omesiungel a Jesus, e a rechad er a bek el renged a luluuetkeu er tir a lsekum e te mlo er a Israel e mesiou er a Jehovah. (1 Kings 8:​41-​43) A Jesus a ulemerk er a klumech el mo er a Rechijudea, engdi chelechang e ngmillekoi er a rulebengkel me lebo er a rechad er a rokui el renged. A mera er ngii, a basio er a omenged, ma lechub a territory el kirel a berkel a klumech, er a redisciplo er ngii a mle kekerei el di ua a “telelluk”​—⁠el di rechad er a Chijudea​—⁠engdi ngdi kmedung e ngmo uldimukl er a “daob” er a klechad. Alta e tia el omelodech a mlo meringel el omelsemai el mo er a redisciplo er ngii, engdi te mle blak a rengrir el olengesenges er a llechul a Jesus. Me ngkesai er a 30 el rak er a uriul er a kodellel a Jesus, e a apostol el Paulus a mle sebechel el meluches el kmo a ungil el chais a mla oberk el diak ldi le blo er a Rechijudea e ngbai mlo er a “rokuil dingar el bleob el ngar cheungel a eanged.”​—Kolose 1:​23.

11 Me chelecha el taem, e a osisiu el omenglou er a territory el kirel a berkel a klumech a bla desang. Ngar er a uchelel a Ongelluich el dart el rak, e a ‘basio er a omenged’ a di mle ngar er a mekesai el beluu. Engdi, a ruultirakl er a Kristus er seikid el taem a uluumekesiu er a kerebai er tirke el Kristiano er a kot-el-dart el rak e mlo blak a rengrir el menglou er a territory el kirel a berkel a klumech. (Rom 15:20) Ma uchelel aike el rak er a 1930, e te uluureor el meruul er a remo disciplo el ngar er a bekord el dart el beluu. Engdi chelecha el sils, e a ‘basio er a omenged’ er kid a mla mo klou el mo er a 235 el beluu.​—Markus 13:10.

“El Mengai er a Bek el Omelekoi”

12 A omeruul er a remo disciplo a omelsemai el diak ldi lekirel a klungel a territory e le merekong e le ngdirrek el kirel aike el betok el bedengel a omelekoi el lousbech el ngar er a bek el renged. Ngoeak a profet el Sekaria, e a Jehovah a ulemlaoch el kmo: “E seikid el taem e a teruich el chad el mengai er a bek el omelekoi er aike el renged a mo orreked, chochoi, te mo orreked er a bilel a chad el ngii a Chijudea, el melekoi el kmo: ‘Aki mo obengkemiu kemiu el chad, e le ki mla remenges el kmo a Dios a obengkemiu.’ ” (Sekaria 8:​23, NW) El ngar er sel klou el otutel tia el ulaoch, e ngike el “chad el ngii a Chijudea” a omtechei er tirke el ngellitel el Kristiano, e tirke el “teruich el chad” a omtechei er a “kloul seked.” * (Chocholt 7:​9, 10; Galatia 6:​16) Me tia el klou el seked er a rediscipo er a Kristus a mo ngar er a chelsel a betok el renged, e di ua losaod er ngii a Sekaria, te mo melekoi a betok el kakerous el omelekoi. A reksi er a rechedal a Dios er a chelecha el taem ngochotii tia el tekoi el ngar er a kldisciplo er tir? Chochoi, ngochotii.

13 Sera 1950 e a omelekingir a bekord el 3 er a bek el 5 el Sioning er a Jehovah er a beluulechad el rokir a mle tekoi er a Merikel. Engdi sera 1980 e tia el ulecherrangel a mlo ngodech el bekord el 2 er a bek el 5, e a chelecha el sils e ngdi 1 er a bek el 5 el Sioning er a Jehovah a melekoi er a tekoi er a Merikel. Te milekerang tirke el omtechei er ngike el blak a rengul e mellomes a rengul el mesiou el kirel tia el tekoi el kmo a ruumesingd el rudam er kid a ousbech er a kuk bebil el bedengel a omelekoi el diak el tekoi er a Merikel? Te mirruul a okelel a reng el ngar er a betok el kakerous el omelekoi. (Matteus 24:45) El ua itiang, sera 1950 e aike el babilenged a tilobed el ngar er a 90 el omelekoi, engdi chelecha el sils e ngmla mo betok er a 400 el omelekoi. Tia el omenglou er a ureor el mo er a tirke el melekoi a kakerous el omelekoi ngmlo ungil el besul? Chochoi! A average el bekord el 5,000 el chad el ‘mengai er a bek el omelekoi’ a mo disciplo er a Kristus er a bek el sandei er a chelsel a ta el rak! (Chocholt 7:9) E tia el ngesecheklel a ildisir a rechad a di melemolem. Ngar er a bebil er a beluu e a “uuked” a mla omuked er a rebetok!​—Lukas 5:6; Johanes 21:6.

A Omesiou er a Omeksaul —​Ngsebechem el Mo Teloi er Ngii?

14 Ngar er a betok el beluu er a Ngebard, e a osisebellir a rechad er a ngodech el beluu er a chelsel a beluad a mla mo uchul a omelsemai el mo meruul er a remo disciplo er a rechad er a ‘bek el omelekoi.’ (Chocholt 14:6) Kede mekerang e ngosuterir tirke el kiei er a territory er kid el tir a melekoi a kuk ngodech el omelekoi er kid? (1 Timoteus 2:4) A domekesiu er tiang, e ngsebeched el ousbech aike el ungil el klekedall er a omenged. Mngai el mesterir aike el babier el ngar er a omelekingir. A lsebechel, e molengit er a Sioning el ngike el melekoi a omelekingir el mo oldingel er tir. (Rellir Ar Apostel 22:2) Ngmla mo beot a doruul er tiang, e le te betok el Sioning a mla mesuub a kuk bebil er a omelekoi me bo lsebechir el ngosuterir a rechad er a ngodech el beluu el mo disciplo er a Kristus. A betok el chais a olecholt el kmo choua itia el rolel a ngeso a kmal ungil el experience el mo er tirke el olengeseu.

15 Ka molatk er a eru el okesiu el mla er a beluu er a Netherlands, el ureor er a berkel a renged er ngii a meketmokl el ngar er a 34 el kakerous el omelekoi. A teru el obekel el Sioning a kilengei el mong el mo meruul er a remo disciplo er a delongelir tirke el melekoi a tekoi er a Poland. Ngkmal mlo ungil a urerir me ngike el bechiil el sechal a mlorimel el mengedeb a temel a urerel me bo lsebechel el mo er ngii a lmuut el ta el sils el mo mesuub el obengterir tirke el semeriar. Me ngdi mle mereched, e tirke el teru el obekel a milsuub el obengterir a kuk betok er a 20 el chad er a bek el sandei. Te millekoi el kmo: “A omesiungam a mlo uchul a klou el deurreng er kemam.” Tirke el meruul er a remo disciplo a melechesuar a klou el deurreng sel sekum tirke el lorrenges er a klemerang er a Biblia el ngar er a omelekingir a olecholt omereng el saul er tir. El ua itiang, a ta er a blsechel a miting el lengar er ngii a ousbech a tekoi er a Vietnam, e a ta el rubak a mlo dechor e olengit me bo lsebechel el dmu tekingel. Ngmirrael a chiuosech er a medal, e millekoi er a Resioning el kmo: “Kom kmal mesulang el outekangel el mesuub er tia el kmal meringel a bo dodengelii el tekingek. Ngkmal dmeu a renguk el mesuub a betok el ungil el tekoi el ngar er a Biblia er a chelecha el kchudelang.”

16 Sei a uchul, me ngdiak lemechas a rengud er tirke el mesiou er a chelsel aike el ongdibel el ousbech a ngodech-el-omelekoi el omdasu el kmo tir a mera el ngeltengat. A teru el obekel el ngar er a beluu er a Britain a kmo: “A omesiu el ousbech a ngodech-lomelekoi a ta er a kot el ungil el blekerdelel a omesiou el bla kim cheremii er a chelsel a 40 el rak er a omesiungam er a Renged.” Kau ngsebechem el meledaes a blekerdelel a klengar er kau me bo lsebechem el mo teloi er tia el ungil el omesiou? Ma lsekum e kau a dirk ngar er a skuul, e ngdiak bai mosuub a ngodech el omelekoi el mo ngosukau el kirel tia el rolel a omesiou? A omoruul el uaisei a sebechel el mo uchul a ngeltengat el rael el mui er a betok el klungiaol. (Osisechakl 10:22) Ngera me ngdiak bo mosaod er tiang lobengkel a demam ma delam?

Ousbech a Kakerous el Teletelel a Omeruul

17 Nguaisei, a blekeradel er a klengar er kid a diak lekengei er a ruumesingd er kid el mo omerk a “uukeded” el ngar er aike el omesiou lousbech a ngodech-lomelekoi. Ngdi, altang sebeched el mo metik er a kuk lmuut el betok el chad el ngar er a beluad. Mekerang? Ngsebechel el mo uaisei a dousbech a kakerous el teletael er a ureor, el diak el kakerous el klumech. Ngar er a betok el beluu, e a rebetok el chad a kiei er aike el blai el serresoll, me ngdiak a mo soiseb a lak a kiis, ma lechub e ngileakl el tekoi el medung, ma dirrek a lsekum e ngdiak lekengei a mengkar er a tuangel. E a rebetok el chad a diak lengar er a rekeblirir sel doldingel el obliil. Me ngmocha kired el osiik er a rechad er a kakerous el taem ma kuk ngodech el basio. Seikid e kede oukerebai er a Jesus. Ngii a ulsiik a rolel el mo mengedecheduch er a rechad el ngar er a kakerous el basio.​—Matteus 9:9; Lukas 19:​1-​10; Johanes 4:​6-​15.

18 Ngar er a chelsel a bebil er a beluu, e sel lousioning el ngar er aike el basio el lengar er ngii a rechad er ngii a klou el teletael er a ureor el meruul er a remo disciplo. Tirke el meduch el meruul er a remo disciplo a ousioning el ngar er a kakerous el basio. Ma obengkel a odingel el obliil, e a republisher er a chelechang ousioning el ngar er a skozio, ma obis, ma stoang, ma blil a mlai, ma bus stop, ma ngar er a rael, ma ngar er a kurand, ma kederang, ma kuk bebil el basio. A rebetok el chad el dirk miltecholb el Sioning el ngar er a Hawaii a lebiltik er tir el ngar er a choua ika el basio. Ma bo dousbech a kakerous el teletelel a omeruul a ngosukid el mo churrengelii a llechul a Jesus el kirel a omeruul er a redisciplo.​—1 Korinth 9:​22, 23.

19 A urerel a Jesus el meruul er a redisciplo a uldimukl er ngii a komakai el omesodel a kmo ngera uchul ma ngar er ker a bo doruul er a ureor ma dirrek el kmo ngera kede mo omerk ma oingerang e kede kired el melemolem el meruul el uaisei. Aika el teblo el tekoi el ngar er a sel ngerachel el lebilskid a Jesus a mo soadel er a ongingil el suobel.

[Footnotes]

^ Kede mo mesaod aike el kot el eru el ker el ngar er tia el suobel. Ma ike el teblo el ullebongel el ker a bo dosaod er sel ongingil el suobel.

^ A llmuut el bebil el uchul a domerk er a klumech a ngar er ngii er a Osisechakl 10:5; Amos 3:8; Matteus 24:42; Markus 12:17; Rom 1:​14, 15.

^ A lsoam a lmuut el bebil er a omesodel el kirel a otutel tia el ulaoch, e momes er sel Ongkerongel er a tekoi er a Merikel, er a May 15, 2001 er a page 12, me sel Isaiah’s Prophecy​—⁠Light for All Mankind el babier, er a Volume 2, er a page 408, el mirruul er a Jehovah’s Witnesses.

Ke Dirk Melatk?

• Ngera uchul ma uangerang el reng a kired el obang sel domerk er a Renged e doruul er a remo disciplo?

• Ngua ngera kllungel a urerir a remesiungel a Jehovah er a chelechang er a loltaut er a ngerachel el mla er a Jesus el meruul er a redisciplo er a rechad er a rokui el renged?

• Kede mekerang a dousbech a kakerous el rolel a ‘omengesokes,’ e ngera uchul me ngkired el mo uaisei?

[Study Questions]

1, 2. (a) A Jesus ngera el ureor a lebilsterir a redisciplo er ngii? (b) Ngera el ker el kirel a llechul a Jesus a bo dosaod er ngii?

3. Ngera uchul me ngkired el olengesenges er a llach el mo meruul er a redisciplo?

4. (a) Ngua kllungel a ngerang a klisiich er a omerredel er a Jesus? (b) Ngmekerang e a klaodengei er kid el kirel a klisichel omerredelel a Jesus a ngar er ngii a lerelii er a osenged el kirel sel llach er a omeruul er a redisciplo?

5. (a) Ngmlekera Petrus er a lolengesenges a tekingel a Jesus? (b) A blekongesenges el reng er a Petrus el kirel a osisecheklel a Jesus a mlo uchul a ngera el klengeltengat?

6. (a) Ngmekerang a cheldechedechal a ongasireng el ngemedel a ngikel a ochotii a okesiu el kirel a blekongesenges el reng el losiik er ngii a Jesus? (b) Kede mekerang a doukerebai er a Jesus?

7, 8. (a) Ngera bebil er a uchul el mla er a Biblia el kirel a berkel ma omeruul er a redisciplo el kirel a Renged? (b) Ngera el bades a melisiich er kau el melemolem el meruul er tia el ureor er a berkel a klumech? (Ngdirrek el momes er a footnote.)

9. (a) Ngmekerang a cheldechedechal a omengesokes el ngikel er a Petrus me tirke el bebil el apostol ochotii a melemalt el reng el olengesenges er a Kristus? (b) Ngerang a melemalt el reng el olengesenges er a Dios ma Kristus er a chelechang, e ngera uchul?

10. (a) Ngera el komakai el tekoi er a llechul a Jesus el mo meruul er a redisciplo a mlo uchul a klou el omelsemai el kirir a redisciplo er ngii? (b) Te mlekera redisciplo er a Jesus er a loltaut er a llechul?

11. Ngmla mo ua ngera kllungel a ‘basio er a omengesokes’ er sera uchelel a 20 el dart el rak el me lmuut er a chelechang?

12. Ngera el omelsemai a lolecholt er ngii a ulaoch el ngar er a Sekaria 8:​23?

13. (a) Ngera el tekoi a mla duubech el kirel a kakerous el omelekoi er a delongelir a rechedal a Dios er a chelechang? (b) Ngmilekerang ngike el blak a rengul el mesiou el kirel a usbechel a okelel a reng el ngar er aike el kakerous el omelekoi? (Ngdirrek el mousbech er sel box el “Babier el kirir a Remeiko.”)

14. Kede mekerang e mo ngosuterir a rechad el ngar er a beluad el melekoi a ngodech el omelekoi? (Modekiar a box el “Omchim el Omelekoi ma Omeruul el Disciplo.”)

15, 16. (a) Ngera el okesiu ochotii el kmo a dolengeseu er tirke el melekoi a ngodech el omelekoi a ngar er ngii omeksullel? (b) Ngera el ker a kired el melatk el kirel omesiou el ousbech a ngodech el omelekoi?

17. Kede mekerang e mo sebeched el metik er a lmuut el betok el chad el ngar er a beluad?

18. Ngmlekerang e a klsioning el ngar er a kakerous el basio a mlo ungil a urerel? (Modekiar a box el “Moruul er a Redisciplo er a Rechad er a Siobai.”)

19. Ngera el tekoi el ngar er a ngerachel el lebilskid a Jesus a mo soadel er a ongingil el suobel?

[Box on page 22]

Babier el kirir a Remeiko

A Albert a elder el Kristiano e mesiou el mui-el-taem el kiei er a beluu er a Merikel. E ngii a meiko. Ma lousbech a babier el Braille a ngosuir el mo ungil a omesiungel, el uldimukl er a urerel el service overseer. Ngii ngmekerang a loruul a urerel er a ongdibel?

“A Albert a kmal ungil el service overseer er a ongdibel er kemam,” ngmelekoi a James, el ngii a presiding overseer. A Albert a ta er tirke el bekord el 5,000 el meiko el chad el ngar er a Merikel, el tir, er a klteketel a rak, a mla ngmai a babier el mesaod er a Biblia el ngar er a tekoi er a Merikel ma Sabangiol el Braille. A mera er ngii, sera 1912 el mei, e a blak a rengul el mesiou a uleltobed a kuk betok er a dart el kakerous el babier el ousbech a Braille. Me chelecha el lousbech a beches el mesil, e a Resioning er a Jehovah a meruul a milliol el llel a Braille er a bek el rak er a betok er a teruich el omelekoi e merous aikang el mo er a kuk betok er a 70 el beluu. Kau ke medengelii a chad el sebechel el mo ngmai a klungiolel er aika el babier er a Biblia el kirir a remeiko?

[Box on page 23]

Meruul er a Redisciplo er a Rechad er a Siobai

A ta er a loldingel er a rechad er a siobai el ngar er a obis er tir, e a Sioning el ngar er a Hawaii a miltik er a ngar er a bab el chad er a siobai er a rolel olidiuul. Altang ngmechesang, ngdi ngii el chad a kilengei el ocheuekl a 30 el bung er a bek el sandei el mesuub a Biblia el ngar er a obis er ngii. Ma bek el tutau er a Ongedei el Ureor, e ngmelekoi er a rechad er a obis me lak longesang er ngii me bo lsebechel el ungil el mesuub. A kuk ta er a Sioning el ngar er a Hawaii a mesuub er a bek el sandei lobengkel a redil el lousiobai el meruul oeacher. E tir a mesuub er a chelsel a blai er a siobai. E sel lemei a okiak, e ngika el Sioning a mo telkib el cheroid. E sel lorael a okiak, e te lmuut el mesuub.

Tirka el teru el chad el ngar er a bab el chad ma chad el ousiobai a lebiltik er tir e le Resioning a ulemuchel el osiik a techall el omerk el ngar er a kakerous el basio. Kau ngsebechem el mdasu a basio el ngar er a territory er a ongdibel er a kau el sebechem el metik er a rechad el blechoel el diak lengar er a rekeblirir?

[Box on page 24]

Ousbech Omchim el Omelekoi el Meruul er a Redisciplo

Betok el telael el Sioning el meliuekl er a beluulechad el rokir, el uldimukl er a reblak a rengrir el ngeasek, a mla mesuub a omchim el omelekoi me bo lsebechir el ngosuterir a remechad a dingerir el chad el mo disciplo er a Kristus. Me seikid a uchul me ngdi ngar er a Brazil, e a 63 el mechad a dingerir el chad a miltecholb er a sese el rak er a memong e a 35 el mechad el Sioning er isei a mesiou el mui-el-taem el omerk er a klumech. Me ngar er a beluulechad el rokir, e ngar er ngii a bekord el 1,200 el omchim el omelekoi el ongdibel ma cheldellir a rechad.

[Picture on page 23]

Kau ngsebechem el mesiou el ousbech er a ngodech-el-omelekoi?