Skip to content

Skip to table of contents

Ngsebechel A Biblia El Ngosukau el Mellach er a Rengelekem?

Ngsebechel A Biblia El Ngosukau el Mellach er a Rengelekem?

Ngsebechel A Biblia El Ngosukau el Mellach er a Rengelekem?

A ORKID a kmal klebokel el bung, engdi ngkmal meringel a domekeroul er ngii. Ma bo lsebechem el meruul er tiang el mo ungil, ngkirem el omtebechel er a kleldelel ma kelekeltel, ma llomes, ma klungel a blil tia el bung. A orkid a domekedelad er ngii er a chutem ma koias e beot el metemall er a rakt ma mekekere el charm. Sei a uchul, me ngblechoel el mo mekngit a urered sel dekot el mo omekeroul a orkid.

A domekeroul er a rengalek a kuk lmuut el meringel e chetituokel el kmal ousbech er a chad el mo kerekikl. Me ngdiak el beches el tekoi el kirir a rechedam ma rechedil el mo mechitechut a rengrir el kirel a okurulel a ngalek. A rebetok a omdasu el kmo te ousbech a ngeso, el di uai a chad el omekeroul a orkid el ousbech a ungil el ulekrael er a chellimosk el chad. Me ngulterekokl, a rokui el chedam ma rechedil a sorir el mo nguu sel kot el ungil el ulekrael. Kede mo metik er tia el ulekrael er ker?

Altang a Biblia a diak el hong er a llach el kirel a okurulel a ngalek, ngdi tirke el milluches er ngii a mlukreng er a Ulemeob el mo locha er a chelsel a kmal usbechall el tekoi el kirel tiang. A Biblia a melisiich er a okurulel a ungil el blekeradel, el betok el chad a omdasu el kmo ngdi cheloit. (Efesus 4:​22-​24) El ngar er tia el rolel, a omellach el mengai er a Biblia a meskid a klou a ultutelel el tekoi el kirel a tabesul el osisechakl. A ua ika el omellach a mla mo uchul a klungiolir a rebetok el chad el uleltirakl er ngii, er a chelsel a kakerous el telecheroll ma kakerous el blekerdelel a siukang el lekiei er ngii. Ma leuaisei, a omoltirakl a ulekrael er a Biblia a sebechel el ngosukau el mo ungil el omellach er a rengelekem.

A Kerebai er a Rechedam ma Rechedil​—A Kot el Ungil el Osisechakl

“E ngklsakl me kolisechakl rar chad e diak mosisecheklau? Komerk el kmo, ‘Lak bo morechorech,’ e kau a merechorech? Ke dmu el kmo, ‘Lak bo le melaok a rengum,’ e melaok a rengum?”​—Rom 2:​21, 22.

A chairman er a Seoul Board of Education a millekoi el kmo: “A kerebai er a cheldecheduch ma omeruul a kot el ungil el osisechakl el mo er a rengalek.” A lsekum a rechedam ma rechedil a dimlak lebecherei a ungil el kerebai er a cheldecheduch ma omeruul e sel taem el omesterir a rengelekir aike el ulterekokl el omellach, e a ngalek a mo mereched el omdasu el kmo a redemerir ma rederrir a cheblad. Ma tekingir a rechedam ma rechedil a mo diak a klisichel. El uai tiang, okmo a chedam ma chedil a sorir el olisechakl er a ngelekir el mo honest, e tir me te dirrek el kirir el mo honest. Ngkmal teletelir a rebebil er a rechedam ma rechedil, el diak el sorir el onger er a dengua e te dmu er a rengelekir me ledu el kmo, “Komeng, a demak (delak) a dibus.” Ngke el ngalek el modurech el rullii tia el tekoi a mo kora merur e rrau a rengul. Omerolel a taem, e ngii el ngalek a omuchel el mo diak el merur sel lomulak a lsekum e ngar er a chelsel a meringel el blekeradel. Ma leuaisei, a lsekum a rechedam ma rechedil a kmal sorir a rengelekir a bo lehonest el chad, e tir me te dirrek el kirir el mo honest ma omerellir a kirel el mo oltirakl aike el tekoi el lolekoi.

Ngsoam el lolisechakl er a ngelekem el mo ungil el mengedecheduch? A leuaisei, e ngkirem el mecherei a ungil el kerebai. A ngelekem a mo mereched el oukerebai er kau. A Sung-sik, el demerir a reteua el ngalek, a kmo: “A bechik ma ngak a tilbir el kmo ngmo diak ki mousbech a mekngit el omelekoi. A ki ullecholt a omengull er a delongelam e dimlak ki monglou a ngeram el mo lmuut er sel kim kautoketok ma lechub a ki kauklsiberreng. A ungil el kerebai a kuk mle klou a klisichel er a di tekoi er a osisechakl. Ngkmal dmeu a rengmam e le rengelekam a mengull e melengmes sel longedecheduch er a rebebil er a rechad.” A Biblia a melekoi el ngar er a Galatia 6:7 el kmo: “Le ikel le briid a chad, iaikei a bo loridm.” A rechedam ma rechedil el sorir a rengelekir a bo lolab a ngar er a bab el tekoi er a kldung a kirir el ma kot el olecholt el kmo tir me te kiei el loltirakl aika el tekoi.

Molemolem er a Ungil el Cheldecheduch el Obengterir a Rengelekem

“Mosisechakl el morar ngelekem. Ke mo omelekl cho mngara blai, ma cho mcheroid, ma cho molengull ma cho moureor.”​—Duteronomi 6:7.

Tia el teletael el di oureor el betok el sikang a di merael el mo er a bab. Ma lsekum a chedam ma chedil a diul loureor, e ngkmal klou a ltemelii el kirir a rengalek. Sel temel a chedam ma chedil el kirel el obengterir a rengelekir a kmal di merael el mo kekerei. Sel lengar er a blai, e a rechedam ma rechedil a kirir el meruul a ureor er a blai ma kuk bebil er a ureor, me te ulterekokl el locha kmal mesaul a bedengir. Me ngar er chou aika el blekeradel, e ngmekera e sebechem el melemolem a ungil el cheldecheduch el lobengterir a rengelekem? A techall er a cheldecheduch a sebechel el mo er ngii okmo kau ma ngelekem a dmak el meruul a ureor er a blai. A ta el bdelul a delengchokl a dirrek el chilitii a TV, me bo el sebechel el mo klou a taem el lechadecheduch ngii ma rengelekel. Ngulemes el kmo: “A kot e a rengalek a dimlak el semeriar, engdi sera kuusekool a puzzle game el lobengterir e kusaod a ungil el babier, e te mocha kongei er tia el omelodech.”

Ngkmal klou a ultutelel a lsekum a rengalek a di mekekerei e mo smau el mengedecheduch el lobengterir a redemerir ma rederir. E le bo lak el uaisei, e sel lebo lengeasek e bocha lechelebangel a mondai, e te mo diak lomdasu er a redemerir ma rederir el ua lesechelirir el sebechir el mengedecheduch er tir. Ke mekerang e ngosuterir el mo ouchais aike el ngar er a rengrir? A Osisechakl 20:5 a melekoi el kmo: “A uldesuel a chad a ua ralm el ngara chelsel a tal dmolech el ido, ngdi ngkel mellomes a rengul a sebechel el otobed.” A usbechel a ker el melisiich er a chad el mo olecholt a uldesuel, el uai tia el kmo, “Ngera uldesuem?” e seikid a rechedam ma rechedil a melisiich er a rengelekir el mo olecholt er a uldesuir ma ike el ngar er a rengrir.

Ke mo mekerang okmo ngelekem a rirellii a klou el cheleuid el tekoi? Seikid a taem el ousbech a medemedemek el blekerdelem el kirel. Momtebechel aike el ngar er a rengum sel morrenges er a ngelekem. A chedam a mesaod er a rolel sel losmechokl a uai sei el mondai: “Sel loruul a cheleuid a rengalek, e ak melasem el diak el ngasech a renguk. Ak dengchokl e orrenges aike el bo lolekoi. Ak melasem el omtab er tia el blekeradel. Sel kbetik er ngak el kmo ngkmal mo meringel er ngak el orreked er a ngesechel a renguk, ak mengiil el telkib e olleklak.” A lsekum ke omtebechel aike el ngar er a rengum e orrenges, e a omeklemalt el motebedii a di lemereched el kongei er ngii.

A Omellach el Ultuil er a Bltikerreng a Klou a Ultutelel

“Me kemiul chedam, lak molengasech a rengrir ar ngelekiu, e momekeroul er tir er chomengedung ma chomellach er a Rubak.”​—Efesus 6:4.

A chobo molai a ungil el tekoi er a urerem, e ngklou a ultutelel sel rolel a omoltobed a omellach el ultuil er a bltikerreng. Ngmekera e sebechir a rechedam ma rechedil el olengasech a rengrir a rengelekir? A lsekum a omellach a diak el redemii a kllungel sel cheleuid el tekoi ma lechub e ngkuk kmal mlo meringel a otebedel, e seikid e a rengalek a diak lulterekokl bo loltirakl er ngii. A omellach a kirel el ngar er a bek el rolel el tuobed el obengkel a bltikerreng. (Osisechakl 13:24) Alsekum e ke ungil el mesaod el obengterir a rengelekem, e te mo melechesuar el kmo a osisechakl el mlo er tir a uleak a bltikerreng.​—Osisechakl 22:15; 29:19.

Ma kuk ta er a rolel, e ngungil a bo lodengei a kngtil aike el cheleuid el omerellir. El uai tiang, a lsekum a ngalek a mlo mekngit er a ta er a chad, e ngkirem el kmu er ngii me loluluuch er ngike el chad. Sel letemelii a llechul a telungalek, e ngsebechem el mengesadel a bebil er a techellir el meruul a tekoi el mo melisiich er a klungel a ultutelel a doltirakl a llach.

Ngungil a omoltobed a omellach er a ungil el taem. A Olisechakl 8:​11 (New World Translation) a melekoi el kmo: “Le kerrekeriilel a mekngit el ureor a dirkak lemereched el motaut, sei a uchul ma rengul a ngelekel a chad a mla mo cherrungel el mo meruul a mekngit.” Me nguaisei, a rebetok el ngalek a mo melasem el kmo ngsebechir el chemiis er a omellach er a uriul er a mekngit el omerellir ma lechub e ngdiak. Me sel ta el bla momeklatk el kmo a omellach a mo er ngii er a uriul er a mekngit el omeruul, ngkirem el otireklii el meruul el uaisei.

A Ungil el Omilil a Ngar er Ngii a Belkul

“Ngoterekokl a . . . taem el kirel a deurreng . . . ma taem el kirel a ngloik.”​—Olisechakl 3:1, 4.

A taem er a ulengull ma ungil, el tabesul el omilil a usbechall el kirel ulekurulel a uldesuel ma bedengel a ngalek sel lorael el mo klou. Sel loldeu a rengrir a rechedam ma rechedil er a omilil el obengterir a rengelekir, e a okul a deleuill er a telungalek a mengal el mo mesisiich ma rengalek a mo melechesuar a ulekerreu. Ngera el bedengel a omilil a sebechir a rechedal a telungalek el dmak el rokui el ousekool? A lsekum e ke chemoit a taem el mo omdasu er ngii, e ngsebechem el mo metik a betok el ungil el tekoi el sebechiu el meruul. Ngngar er ngii a klekool er rikl el uai a ourrat ma klekool el olab a bduu el uai a tennis, badminton ma barebor. E ka di molatk aike taem el mo sebechiu el oldeu a rengmiu sel bo mdak el telungalek el lousekool a kakerous el klekedall er a ongngak. Ma bisiu el mo er aike el kmeed el basio el ngar er ngii a kerrekar, ma bung, ma charm, ma ungil el eolt a mo uchul a betok el klebokel el tekoi el bo molebedebek er a betok el rak.

El ngar er choua ika el blekeradel, e a rechedam ma rechedil a sebechir el losisecheklterir a rengelekir, a tabesul el uldasu el kirel a omilil. A ta el Kristiano el sechal el ngar er ngii a retedei el ngelekel el sechal a dilu el kmo: “A kuubengterir a rengelekek el ngar er aike el omililir, a lsekum e ngsebechel. El uai tiang, sel lousekool a klekool el ngar er a computer, e a kuker er a rolel a lousekool aika el klekool. Sel lesemeriar el ouchais er a rolel, e a kuusbech er tia el techall el mengedecheduch el kirel a kngtil aike el diak el ungil el ongelaod. Ak mla mesa el kmo te olekebai a diak el ungil el ongelaod.” Ochoi, a rengalek el dmeu a rengrir er a omililir a retelungalek a diak el blechoel el mo omes a program er a tv, ma video, ma mubi ma klekool er a internet el olecholt a kdekudel el omeruul, ma deleboes el omeruul, ma usbechel a mekngit el kar.

Mngesuterir a Rengelekem el mo Meruul a Ungil el Klausechelei

“Mosuub rar mellomes a rengrir el chad me bo le mellomes a rengum. Cho mousechelei rar mekebelung el chad e ke mo metemall.”​—Osisechakl 13:20.

A Kristiano el chedam el mlo ungil el lomekeroul er a reteua el ngelekel a dilu el kmo: “Sel klungel a ultutelel a lolilt er a sechelirir a kmal klou a ultutelel. A ta el mekngit el sechelei a sebechel el tomall aike el bla mruul el rokui.” Me bo lsebechel el ngosuterir a rengelekel el mo meruul a ungil el klausechelei, e ngmle mellomes a rengul el oker aika el ker el kmo: Ngtechang ngke el kot el kmeed el sechelim? E ngera uchul me ngsoam ngii? Ngera el blekerdelel a soam el mo oukerebai er ngii? A kuk ta er a chedam ma chedil a rullii me bo el sebechel a rengelekir el mengemedaol er a kmeed el sechelirir me lebe er a blirir. Me seikid e ngsebechel el omtab er tir e mesterir a rengelekel a ungil el ulekrael.

Ngdirrek el klou a ultutelel a dolisechakl er a rengalek el kmo ngsebechir el mo ousechelei er a remeklou el chad ma dirrek el tirke el ta meklungir. Bum-sun, el demerir a retedei el sechal, a ouchais el kmo: “Ak ulengeseu er a rengelekek el mo medengei el kmo a rekausechelei el chad a diak el di letelbesebasech e lemerekong, el ua teletelel a David ma Jonathan el ngar er a Biblia. A mera er ngii, a kuetkeu er a Rekristiano el kakerous a rekrir el mo oldeu a rengrir er a klausechelei el obengterir a rengelekek. Sei a uchul, e tirka el ngalek a ousechelei el obengterir a rebetok el diak el kaisisiu a rekrir el chad.” A klausechelei el obengterir a rungil a blekerdelir el meklou el chad a mesterir a rengalek a betok el techall el mo mesuub a betok el tekoi.

Ngsebechem el mo Ungil er a Omellach er a Rengalek

A doltirakl er a ta el omesuub el lurruul er ngii el ngar er a beluu er a Merikel, e a rebetok el rechedam ma rechedil el millasem el melalem er a chelsir a rengelekir a blekeradel el uai a omengerem, ma di tir el omtebechel er tir, e mo honest a dimlak el sal ungil a urerel. E ngera uchul me ngkmal meringel? A chedil el ullenger er tia el omesuub a millekoi el kmo: ‘A mekngit a rengud er ngii el tekoi a kmo a di ta el rolel a domekerreu er a rengeleked a dongesimer er tir er a chelsel a delmerab e lak debechiititerir me bo el tobed el mo er a beluulechad.’ Ngmla er ngii er a uldesuel el kmo a beluu el rengalek a mukeroul er ngii a lmuut el kmal mekngit er a ngar er a mong. Ma dengar er tia el blekeradel, e ngmera el sebeched el lomekeroul a rengalek el mo ungil a blekerdelir?

A lsekum e ngmle soam el omekeroul er a orkid engdi ke millatk el kmo ngmo merat, e ke locha mo mechitechut a rengum er ngii. Ngdi lsekum e ngmla er ngii a chellimosk er a okurulel a orkid el mlei e meskau a bebil el ungil el uldasu el oterekeklii el kmo, “Ke mo ungil omko ke meruul el ua itiang,” ke ulterekokl el mo chelellakl a rengum! A Jehovah, el Ngike el Kot el Kedidai el Merreder er a blekerdelir a rechad, a meskid a ulekrael er a kot el ungil el rolel a domekeroul er a rengalek. Ngmelekoi el kmo: “Molisechakl ra ngalek er sel rael el bo loltirakl er ngii ra klengar er ngii, e ngmo melatk er ngii ra klteketel a klengar er ngii.” (Osisechakl 22:6) Sel momekeroul er a rengalek el oltirakl er a omellach er a Biblia, ke ulterekokl el mo oldeu a rengum el mesterir a rengelekem el merael el mo klou el chad el bekongerachel, e melatk er a rebebil, e ngar er ngii a reng er a kldung er tir. Seikid e a rechad a mo betik a rengrir er tir e a ngar er a uchei a Jehovah, el Demad er a eanged a mo betik a rengul er tir.