Skip to content

Skip to table of contents

Bo Mkerekikl Er A “Ngerel A Ngodech El Chad”

Bo Mkerekikl Er A “Ngerel A Ngodech El Chad”

Bo Mkerekikl Er A “Ngerel A Ngodech El Chad”

“E a ngodech el chad a diak loltirakl er ngii, e bai chemiis er ngii, ele ngdiak lodengelii a ngerel a ngodech el chad.”​—JOHANES 10:5.

A MILEKIIS el Jesus a ulemes er a redil el dechor er a bita er a bechachau el debellel. Ngmle ungil el medengelii ngii el redil. Ngii el redil a mle Maria er a Magdala. Ngbekord eru el rak er a uchei, e ngulemekungil er ngii e le ngmle blekall er a mekngit el reng. Seikid el taem el mei e ngii el redil a millemolem el merael el obengkel a Jesus ma rechapostol er ngii, e mengetmokl aike el lousbech er a bek el sils. (Lukas 8:​1-3) Chelecha el sils, e a Maria a lmangel, e le ngkmal mle mekngit a rengul e le ngii el milsa Jesus el mad, e chelechang e a cheklechel me ngdirrek el mla mo dibus! Ma Jesus a uleker er ngii el kmo: “Redil, ngera me ke lmangel? Kosiik er techang?” A Maria a rengul ngchad er a sers me ngdilu er ngii el kmo: “Kel chad, a lsekum ngkau a ngildechii a le ngarngii, e msbedak el kmo, ke lilia er ker, me bo knguu.” Ma Jesus a dilu er ngii el kmo: “Maria.” Ngdi mle mereched, e ngmlo medengelii sel rolel a longedecheduch er ngii. Me nguledeu a rengul e oldiu el kmo: “Rabboni!” (el belkul a kmo Sensei.) E milechullia a Jesus.​—Johanes 20:11-​18.

2 Aika el tekoi a di omeketakl a okesiu el lullekoi a Jesus er a telkib el taem er a uchei. Ngii el Jesus a ulemekesiu er ngii er a klekerengel a sib ma rulebengkel er a sib, e dilu el kmo a klekerengel a sib omekedong a chermel el sib er a ngklel e tir a medengelii choto er a ngerel. (Johanes 10:​3, 4, 14, 27, 28) Me nguaisei, el di ua sib el medengelii a ngerel a klekerengel, ma Maria a dilengchii a klekerengel, el Kristus. Tiang a dirrek el klemerang el kirir a rultirakl er a Kristus er a chelecha el sils. (Johanes 10:16) Me ngdi ua sib el oderengesel a ngosuir me ngdi kmeed er a klekerengel, ma oderengesed er a tekoi er a klereng a ngosukid me kede mo merael el kerekikl el oltirakl a blekeklel a chochil ngike el Ungil el Klekar, el Jesus Kristus.​—Johanes 13:15; 1 Johanes 2:6; 5:​20.

3 Me nguaisei engdi, a doltirakl er tia el osisiu el lokesiu, e a duch er a sib el melangch a ngerir a rechad a sebechel el ngosuir el mo medenge el kmo te ngera sechelil ma rengera recherroel. E tia el tekoi a kmal klou a ultutelel e le tirke el omtok er kid a kmal cheblad. Tirka te rua techang? E mekera loureor? E mekera domekerreu er kid er tir? A bo dodengei a nger er aikang, e me domes el kmo ngerang dilu Jesus el ngar er a okesiu er ngii er a delebechel el sib.

‘Ngikel Diak Bo Lsiseb ra Tuangel’

4 A Jesus a dilu el kmo: “Ngikel mo soiseb ra tuangel a klekerengel a sib. Ma klekerengel a tuangel a nguu a chesimer el kirel; ma sib chorrenges ra ngerel, e ngii choleker a ngklel a chermel el sib e chotakl tuobed. Me sel lotebeda el rokui, e ngmo merael er uchei er ngii, ma sib choltirakl er ngii, ele ngmedengelii a ngerel. E a ngodech el chad a diak loltirakl er ngii, e bai chemiis er ngii, ele ngdiak lodengelii a ngerel a ngodech el chad..” (Johanes 10:​2-5) Ka mesa el kmo a Jesus a uluusbech er a tekoi el “ngerel” el ede el taem. Ngeru el taem el lolekoi el kirel a ngerel a klekar a sib, engdi sel ongede el taem e ngmlo melekoi er a “ngerel a ngodech el chad.” Ngua ngera el ngodech el chad a lullekoi el kirel a Jesus?

5 A Jesus a dimlak losaod er a rengodech el chad el tir a soad el omtechakl er tir​—⁠el ngii el tekoi el omtechakl el ngar er a chelsel aikel kot el omelekoi er a Biblia e ngbelkul a kmo “bltikerreng el mo er a rengodech el chad.” (Hebru 13:2) Ngar er a okesiul a Jesus e ngike el ngodech el chad a dimlak longemedaol er ngii. Ng “diak bo lsiseb ra tuangel ra blil a sib e mo oleong ra ngodech.” Ng “merechorech e bekeu el merechorech.” (Johanes 10:1) Ngtecha ngike el kot el chad el lolekoi el kirel a Tekingel a Dios el kmo ngmlo merechorech e omerober? Ng Satan el Diabelong. E sebeched el metik a olechotel a tekoi el lurruul el ngar er a babier er Genesis.

A Ngerel a Ngodech el Chad er a Lekot el Morenges

6 A Genesis 3:​1-5 a mesaod el kmo ngmlekera e ketengel el morenges a ngerel a ngodech el chad er tia el beluulechad. Ngouchais el kmo a Satan a mlo duum er a kot el redil el Eba, el oeak a bersoech e milengedecheduch el mengeblad er ngii. Ngklemerang el ngar er aika el bades e a Diabelong a diak lomekedong er ngii el kmo “ngodech el chad.” Engdi, a omerellel a meketeklii el kmo ngoeak a betok el rolel e ngmle ua ngike el ngodech el chad el losaod er ngii a Jesus er a okesiu el ngar er a Johanes er a 10 el bliongel. Ka me bo domes a bebil er aike el osisiu er ngii el blekeradel.

7 A Jesus a dilu el kmo ngka el ngodech el chad a diak di el melemalt el mo duum er tirke el longeblad er tir er a chelsel a delebechel. Me ngdirrek el uaisei, a Satan a dimlak di lemelemalt el mo er a chad el lulengeblad er ngii, e ngbai uluusbech er a bersoech. Tiaikid el blekerdelel er a lebong a meketeklii a Satan el kmo ngtechang​—⁠ngike el cheblad el mlo er a diak el kirel el mo er ngii. Ma lmuut el tang, ngka el ngodech el chad el ngar er a chelsel a delebechel a soal el ruchorech el ngmai a sib er ngika el mera el loucharm. Engdi mera er ngii, ngkuk mekngit er a merechorech, e le moktek er ngii a soal el mo “omekoad e melemall.” (Johanes 10:10) Me ngdi osisiu, a Satan a mle merechorech. Sera lebulekngii a Eba, e ngrirecherchii er a Dios sel blakerreng el uleba el mo er ngii. A Satan a dirrek, el ulsisebii a kodall er tia el klechad. Me seikid a uchul, me ngua lerirellii a koadelchad.

8 A blulekngel a Satan a mlo bleketakl er sel blekerdelel er a lolasem el melodech a belkul a tekoi el ledilu Jehovah ma dirrek el moktek er ngii. Nguleker er a Eba el kmo: “Ng meral dilu Dios el kmo ng diak kom mongang a redechel a ngii di le kerrekar el ngar a chelsel a sers?” A Satan a mirruul er ngii el ua lsal kmal mle mechas a rengul, me ngdi ua lullekoi el kmo: ‘Ngmekera e sebechel a Dios el kmal imis el meringel a tekingel?’ Ngdilechel a lullekoi el tekoi el kmo: “A Dios a melekoi el ua isei e le ng medengei el kmo sel bo mkelii e ng mo mellomes a rengmiu.” Ka mkerekikl el omtab er tia el tekingel el kmo: “A Dios a . . . medengei.” Me ngii el Satan a di ua lullekoi el kmo: ‘Ngak a medengei aike el lodengei a Dios. Ak medengei el kmo ngua ngera uldesuel, e ngii el uldesuel a di mekngit.’ (Genesis 2:​16, 17; 3:​1, 5) Ngklengiterreng, e le Adam ma Eba a dimlak bo lcheroid el lak lorrenges er a ngerel ngika el ngodech el chad. Te bai uleltirakl er ngii, me te ngiluu a chelebuul el osisebii er a klengar er tir ma rengelekir.​—Rom 5:​12, 14.

9 Chelecha el sils e a Satan a ousbech er a osisiu el blekeradel el mo mengetikaik er a rechedal a Dios. (Chocholt 12:9) Ngii a “demal a blulak,” me tirke el ua ingii, el melasem el mengetikaik er a remesiungel a Dios a ngelekel. (Johanes 8:​44) Ka me bo domes a bebil er a rolel e a ngerel a ngodech el chad a morenges er a chelecha el sils.

Ngmekera e a Ngerir a Rengodech el Chad a Morenges er a Chelecha el Sils

10Blulak el omesaod. A apostol el Paulus a millekoi el kmo: “Lako mechetikaik ra bek el blekeradel el ngodech losisechakl.” (Hebru 13:9) Ngua ngera el osisechakl? A lsekum ngsebechel el ‘mengetikaik er kid’, e ngbleketakl el kmo a Paulus a millekoi a osisechakl el ngii a mo mengitechut a klereng er kid. Te rua techang a melekoi aika el ngodech el osisechakl? A Paulus a dilu er a remle kldibel el mechuodel el Kristiano el kmo: “Ma dirrek el mo duubech ra delongeliu ar chad el mengedecheduch a chebirukel tekoi, el mengurs rar Ubengkel a Jesus el mor tir.” (Rellir 20:30) Me nguaisei, el di ua sel sils er a Paulus e chelechang, a rebebil er a rechad el tir a mle teloi er a ongdibel er a Rekristiano er a ta el taem a melasem er a chelechang el mengeuid a sib el oeak sel lolekoi a “chebirukel tekoi”​—⁠el ngii a di derstedobech a klemerang er ngii e ngii a di mui el blulak. Me ngdi ua lolekoi a apostol el Petrus el kmo, te ousbech a “delbochel el tekingir”​—⁠el ngii a tekoi el derenges e ngkora klemerang engdi mera er ngii ngdiak a belkul el di ua ike el diak el mera el udoud.​—2 Petrus 2:3.

11 A Petrus a melemolem el olecholt a blekeradel el lousbech a rumtok a osisechakl el kmo te di mekekokterir e me soiseb er a delongelir a Rekristiano el “mo melemall e mengeuid chosisechakl.” (2 Petrus 2:1, 3) Me ngdi ua ngike el merechorech el ngar er a okesiul a Jesus el kirel a delebechel el sib el diak bo lsiseb er a “tuangel ra blil a sib e mo oleong a ngodech,” me nguaisei a rumtok a osisechakl a me ngmoech er a delongeled el kerekikl me ngdiak lemorenges ma lechub e le medangch a blekeklir. (Galatia 2:4; Judas 4) Ngera te melatk el meruul er ngii? A Petrus a dochelii el kmo: “[Te mo] mengeblad er kemiu.” Ma ngii di el tekoi el bo ldung el mesaod er tir, me ngii a sel mera el moktek er tir a di sorir el “merechorech e omekoad e melemall.” (Johanes 10:10) Bo mkerekikl el klekar er a ruaisei el ngodech el chad!

12Ngmo uchul a telemelled a dobengterir. A ngerel a ngodech el chad a sebechel el morenges el oeak tirke el chad el dobengterir. A mekngit el klausechelei a ileakl el kdekudel el kirir a rengeasek. (1 Korinth 15:33) Molatk er tia el kmo, a Satan a ulemekbat er a Eba el di ngii el tang​—⁠e le ngmle kekerei e ngesonges a klemedengei er ngii er a chelsir tirke el teru el obekel. Ngrirellii el mo oumerang el kmo a Jehovah a dimlak a ungil el uchul e ngmilsebech er a ilmokl el lulebang, engdi tia kmal dimlak lemerang. A Jehovah a betik a rengul er a rechad el blebelel e ulemekerreu aike el mo duubech el mo er tir. (Isaia 48:17) Me ngdi osisiu er a chelecha el sils, a rengodech el chad a mo melasem el meruul er kemiu a rengeasek el mo oumerang el kmo a Rekristiano el demmiu ma redelemiu a di diak a ungil el uchul e te melemall er a ilmekliu el meruul a tekoi. Tirkaikid el ngodech el chad te mekera e sebechir el tomellemiu? A ta el Krsitiano el ngeasek el redil a melekoi el kongei el kmo: “Ngmle telkib el taem el klaumerang er ngak a mlo mechitechut el oeak a reclassmate er ngak. Te mle blechoel el melekoi el kmo a klechelid er ngak a kmal betok a lolekebai e diak a ungil el uchul a betok el tekoi el loruul.” Engdi, a klemerang er ngii a kmo a redemmiu ma redelemiu a betik a rengrir er kemiu. Me sel lsekum a rengalek el omdak el ngar er a skuul a melasem el meruul er kemiu el mo diak moumerang er a redemmiu ma redelemiu, e lak mecheblad er tir el ua Eba el mlecheblad.

13 A lolekoi el kirel a klausechelei el sebechel el tomellid, e a David el ta er a milluches er a psalm a kmo: “Ng diak kdengchokl el teloi er a re mengesuul el ka kubengterir a re cheblad.” (Psalm 26:4) Ma leuaisei, e ngsebechem el lemuut el mes aika el blekeradel el deblechoel el mes er a rengodech el chad? Te omart er sel mera el tir​—⁠el di ua Satan er a lomart er ngii e lousbech er a bersoech. Chelecha el sils, e a rebebil er a remeruul a mengelengalek el omeruul a omart er tir ma ike el mera el uldesuir el oeak a usbechel a Internet. Ngar er a chelsel aike el basio er a internet el debo er ngii e keluches el chadecheduch kid ma chad, e te ngar er ngii a kmal mengelengalek a uldesuir el meklou el chad el meruul er tir el leko te ngeasek e melasem el mengesuseu er kau el mo soiseb er a bedeklel. Me kemiu a rengeasek, bo msal kerekikl er kemiu e le lak e ngsebechel el metemall a klereng er kemiu.​—Psalm 119:101; Osisechakl 22:3.

14Blulak el ultelechakl. Alta bebil er a chais el kirir a Resioning er a Jehovah a tabesul el omesodir er ngii, engdi ngar er ngii a lebebil er a taem e a rultobed a chais er a media a mo kongei a lolekoi a rengodech el chad me te mo oltobed a cheleuid el di omekbitang el omesodel a tekoi el kirir a Resioning er a Jehovah. El di ua tiang, ngar er a ta er a beluu e a chad el uleltobed a chais a dilu el kmo a Resioning er a Jehovah a ullengeseu er a omengederderel a Hitler er ser a Ongeru el Medemedil a Beluulechad. E a kuk ta er a beluu, e ngngar er ngii a chais el tilobed el oltelechakl er a Resioning er a Jehovah el kmo te mengeris a kbekbel a blil ongdibel er a bebil er a klechelid. Ngar er a betok el beluu e a media a oltelechakl er a Resioning er Jehovah el kmo te kotoar el diak lekengei el obetiterir a rengelekir el ngar er a ukeruul e di olechib a mederir er aike el kmal oberaod el klengit el loruul a rechad el ledak el ngar er a ta el klechelid. (Matteus 10:22) Malta te uaisei, engdi a remera el blak a rengrir el chad el medengelkid a medenge el kmo choua ika el ultelechakl a kmal di klsuul.

15 Ngerang kired el meruul er ngii sel bo dechebangel a ultelechakl el omerk er ngii a ngerir a reuaisei el ngodech el chad? Ngkmal kired el locha er a chelsel a rengud a omellach el lolekoi el ngar er a Osisechakl 14:15 el kmo: “A meleolt a rengul chad a oumerang a rokui el tekoi, e a mellomes a rengul a omes er a le bor ngii.” Ngdiak lolecholt a llomeserreng a lsekum kede oumerang a rokui el domes ma dorrenges el chais el leko ngmera el tekoi. Malta ngdiak el soad el mo diak doumerang a rokui el omesodel a tekoi el dengai, engdi ngkired el medenge el kmo tia el “belulechad el rokir a chederdall er ngikel mekngit.”​—1 Johanes 5:​19.

“Morritel a Mlukreng el Tekoi”

16 Engdi kede mekera e mo ulterekokl el medenge el kmo a omongedecheduch er ngii ngsechelim ma lechub e ngcherraro? A Jesus a dilu el kmo a sib a oltirakl er a klekerengel “ele ngmedengelii a ngerel.” (Johanes 10:4) Me ngdiak el teletelel ngkal klekerengel a sib a kirel el omes er ngii; e ngbai ngerel a kirir el lorrenges er ngii. Ngar er ngii a babier el mesaod aike el beluu er a Biblia el melekoi er a ta el chad er a omerael el mesarech a beluu el dilu el kmo a sib a omes e medengei a bilel a klekerengel, el bai diak lorrenges er a ngerel. Engdi a ta er a klekerengel a sib a ulenger el kmo ngbai ngerel a klekerengir a lodengei. E a bo lomeketakl er tia el tekoi, e ngmlo kaitutechei a bilel ngii me ngika el ngodech el chad er omerael. Me ngii el ngodech el chad er a omerael a bliull er a bilel a klekerengel a sib, e mocha omekedong ngii el sib, engdi ngdimlak a ta er tir lorrenges er ngii. Ngdimlak lodengelii a ngerel. Engdi, ngika el klekerengel a sib, a lta ngmle ngodech a bilel el diak el kora bilir a reklekar, engdi sera bocha lomekedong e aika el sib a kmal di mle mereched el mo er ngii. Malta, e a chad a sebechel el bliull el ua klekerengel a sib, engdi tirka el sib, a diak lomes er ngii el ua ta er a klekar. Tiang, a ua dedu el kmo, a sib a merritel er a ngerel ngike el omekedong, e omekesiu er ngii ma ngerel a klekar el lodengelii. A Tekingel a Dios a dirrek el dmu er kid el kmo ngkired el meruul er a osisiu el tekoi​—“morritel el kmo ngiil reng ngmlara Dios el mei ngdiak.” (1 Johanes 4:1; 2 Timoteus 1:​13) Ngera mo ngosukid el mo meruul el uaisei?

17 Me tiang a bleketakl el tekoi el kmo, sel bo dungil el medengelii a ngerel, ma lechub a klemechel a Jehovah, e kid a mo sebeched el ungil el dongchii a ngerel a ngodech el chad sel lolekoi. A Biblia a ochotii er kid el kmo kede mekerang e mekurulii ouaisei el klemedengei. Ngmelekoi el kmo: “Kom mo rongesii a ngor el di ngar ulliu el kmo, ‘Tiakid a rael el bo mokiu ngii.’ ” (Isaia 30:21) Sel “ngor” el ngar er a rulled a mla er a Tekingel a Dios el mei. Ma bek el taem el donguiu er a Tekingel a Dios, e ngdi ua dorrenges er a ngerel, ngike el Kot el Ngarbab el Klekar, el Jehovah. (Psalm 23:1) Me seikid, e sel lemengal el mo betok a desuub er a Biblia, mekid a mengal el mo ungil el medengelii a ngerel a Dios. Chouaisei el dmolech el klemedengei a ngosukid el mereched el dongchii a ngerel a ngodech el chad sel longedecheduch.​—Galatia 1:8.

18 A dodengelii a ngerel a Jehovah ngdirrek luldimukl er a ngera el tekoi? Obengkel orenges, e ngdirrek el kired el oltirakl. Ka mluut el mo omtab er a Isaia 30:21. A Tekingel a Dios a kmo: “Tiakid a rael.” Chochoi, ngoeak a omesubed er a Biblia, e kede orrenges a ulekrael el mla er a Jehovah. E a ongingil, e ngmellach el kmo: “Mokiu ngii.” A Jehovah a soal a bo doltirakl aike el dorrenges. Me seikid, e sel doltaut aike el tekoi el desuub, e kede olecholt el kmo, ngdimlak di derengesii a ngerel a Jehovah e lemerekong e kede mle kerekikl el oltirakl er ngii. (Duteronomi 28:1) Ma dolengesenges er a ngerel a Jehovah e ngbelkul a kmo kede dirrek el olengesenges er a ngerel a Jesus, e le Jehovah a millekoi er kid el mo meruul el uaisei. (Matteus 17:5) A Jesus, el ngike el Ungil el Klekar, ngerang melekoi el kid el mo meruul? Ngolisechakl er kid el mo meruul er a redisciplo e mo otuil a klaumerang er kid er ngike el “mellomes a rengul e blak a rengul el mesiou.” (Matteus 24:45; 28:18-⁠20) A dolengesenges er a ngerel e ngsebechel el mo uchul a diak a ulebengelel el klengar el kired.​—Rellir 3:​23.

‘Te Mo Chemiis er Ngii’

19 Ma leuaisei, e ngkirel mo ua ngerang a blekerdeled el kirel a ngerel a ngodech el chad a derengesii? Ngkired el mo ua blekerdelel a sib. A Jesus a dmu el kmo: “E a ngodech el chad a diak loltirakl er ngii, e bai chemiis er ngii.” (Johanes 10:5) Ma blekerdeled a erung a teletelel. A kot, e ngkmal “diak [bo d]oltirakl” er a ngodech el chad. Chochoi, kede mo mesisiich el oltngakl er a ngodech el chad. E le mera er ngii, ngar er sel tekoi er a Griik el ousbech er ngii a Biblia e tia el tekoi el “diak loltirakl” el ousbech er ngii a olecholt er sel kot el mesisiich el rolel otngakl el ngar er tia el omelekoi. (Matteus 24:35; Hebru 13:⁠5) Ongerung, kede mo “chemiis er ngii,” ma lechub e kede mo cheroid er ngii. Seikid a di ta el melemalt el blekeradel el bo dobang el kirir tirke el rokui el osisecheklir a diak el ngar er a kltang ngii ma ngerel ngike el Ungil el Klekar.

20 Me seikid, e sel bo mchebelngeterir tirke el olecholt a uldasu el omtok a osisechakl, e ngsoad el mo oltirakl a lolekoi a Tekingel a Dios el kmo: “Mongkar er kemiu er tirikel omtok er cho msilubii losisecahkl, me tomekdubech chomelekiakl e omeskemiu cholibesongel; e mongeroid er kemiu er tir.” (Rom 16:17; Titus 3:​10) Ngdirrek el uaisei, a rengeasek el Kristiano el chelebangel a telemellel a mekngit el klausechelei a sorir el mo oltaut a omengelechel er a Paulus el mo er a ngeasek el Timoteus el kmo: “Mongeroid er kau ra ngibes ra klengeasek.” Me sel bo dechebangel a klsuul el ultelechakl el oeak a media, e ngsoad el mo lmatk a lullekoi a Paulus el melemolem el omekrael er a Timoteus el kmo: “Te [tirke el orrenges er a ngerir a rengodech el chad] obult el mora delbochel cheldecheduch. E ngdi kau bo mulserechakl ra ngiidil tekoi.” (2 Timoteus 2:​22; 4:​3-5) Malta ngkmal kora melolaok a ngerel a ngodech el chad, engdi ngsoad el chemiis el mo cheroid er a ngii di lengerang el sebechel tomelii a klaumerang er kid.​—Psalm 26:5; Osisechakl 7:​5, 21; Chocholt 18:​2, 4.

21 Ma loltngakl er a ngerel a ngodech el chad, e a rengellitel el Kristiano a olengesenges er a tekingel a Ungil el Klekar el debetik er a Lukas 12:32. Ngar sei e a Jesus a dmu er tir el kmo: “Lak medakd, kaul kekerel delebechel, le ngungil besul ra rengul a Demmiu a meskemiu a rengedel.” Me ngdi osisiu, a “ngodech el chermek el sib” a dirrek el kmal mengiil el mo orrenges a tekingel a Jesus sel ledu el kmo: “Mei, kemiu el mlukngeltengat ra Demak, mo mediukes ra rengedel a Dios el mlekedmokl el kiriu era uchelel a belulechad.” (Johanes 10:16; Matteus 25:34) Me ngkora ua ngera el omeksaul el omotech a rengud a mengiil er kid a lsekum kede otngeklii a “ngerel a ngodech el chad.”

Ke Dirke Melatk?

• Ngmekerang a Satan e rodemii sel omesodel ngike el ngodech el chad el ngar er a okesiu er a Jesus el kirel a delebechel el sib?

• Ngmekerang a ngerir a rengodech el chad e morenges er a chelecha el sils?

• Kede mekerang e dmangch a ngerir a rengodech el chad?

• Ngkirel mo ua ngera blekerdeled sel derenges a ngerir a rengodech el chad?

[Study Questions]

1, 2. (a) Ngmle ua ngera blekerdelel a Maria er a lrengesii a Jesus el omekedong er a ngklel, e ngera el tekoi el ledillii a Jesus er a uchei a obeketakl er tiang? (b) Ngera ngosukid me kede melemolem el kmeed er a Jesus?

3. A okesiu er a Jesus el kirel a delebechel el sib ngrullid el mo melatk a ngera el ker?

4. A doltirakl er a okesiu el kirel a klekar, e a sib ngoltirakl er a techang, e diak loltirakl er a techang?

5. Ngera uchul me ngdiak el kired el omtechakl er a reua blekerdelel ngike el ngodech el chad el lolekoi el kirir el ngar er a Johanes er a 10 el bliongel?

6, 7. Ngera uchul me ngmelemalt a lemokedong er a Satan el kmo ngngodech el chad e merechorech?

8. Ngmilekerang a Satan e chouid a tekingel ma uldesuel a Jehovah?

9. Ngera uchul me ngsebeched el melatk el kmo a ngerel a ngodech el chad a sebechel el morenges er chelecha el sils?

10. Ngera ta er a rolel e a ngerel a ngodech el chad a sebechel el morenges?

11. Ngmekerang a tekoi el debetik er a 2 Petrus 2:​1, 3 a lochotii a rolir ma uldesuir a rumtok a osisechakl?

12. (a) Ngmekerang a klausechelei er kid a lrellid el mo chemolt el bleketakl el orrenges er a ngerel a ngodech el chad? (b) Ngera el klaisisiu a ngar er ngii er a delongelel a tekoi el ousbech a Satan ma ike el lousbech a ngodech el chad er chelecha el sils?

13. Ngera el mellomes el tekoi a luleltirakl er ngii a David, e ngera ta er a rolel e ngsebeched el mesuub er ngii?

14. Ngmekerang a media, a lebebil er a taem, e loltobed a chais el mla er a ngerel a ngodech el chad?

15. Ngera uchul me ngdiak dolecholt a llomeserreng a doumerang a rokui el tekoi el motobed el oeak a media?

16. (a) Ngmekerang a blekerdelel a mera el charm el sib a lochotii a klemerang er a tekingel a Jesus el debetik el ngar er a Johanes 10:4? (b) A Biblia ngmelisiich er kid el mo meruul a ngerang?

17. (a) Ngmekerang e sebeched el mo ungil el medengelii a ngerel a Jehovah? (b) A klemedengei er kid er a Jehovah ngngosukid el mo meruul a ngerang?

18. (a) A dodengelii a ngerel a Jehovah e nguldimukl er a ngerang? (b) A doltirakl er a Matteus 17:5, e ngera uchul me ngkired el mo olengesenges er a ngerel a Jesus?

19. Ngera kirel el mo blekerdeled el kirel a ngerel a ngodech el chad el derengesii?

20. Ngera kirel el mo blekerdeled sel bo dechebengelterir a (a) romulak el omtok a osisechakl, (b) ma mekngit el klausechelei, (c) ma chomekbitang el chais el oltobed a media?

21. Ngera el omeksaul a medechel el mengiil er tirke el oltngakl er a ngerel a ngodech el chad?

[Picture on page 27]

A Maria a dilengchii a Kristus

[Picture on page 28]

A ngodech el chad a diak di lemelemalt el mo duum er a sib

[Picture on page 30]

Kede mekerang sel derengesii a ngerel a ngodech el chad?