Wäa wieren de “Heilige Drei Könige”? Jinjen dee daut “Stiern” von Betlehem hinjaraun?
Waut de Schreft doatoo sajcht
En de Wienachtstiet woat väl von de “Heilige Drei Könige” jerät. Oba de Schreft nant de Mana goanich soo, waut Jesus no siene Jeburt besochten (Matäus 2:1). Enne Städ daut brukt de Schriewa von daut Matäus-Evangelium daut griechische Wuat mágoi, aus hee von dee räd. Dit Wuat wiest doaropp han, daut de Mana soone wieren, waut de Stierns utforschten un uk aundret deeden, waut met Zaubarie to doonen haud. a Un doawäajen nanen väl Bibeläwasatungen dee “Stiernforscha” ooda “Magi”. b
Äare woo väl wieren dise Mana?
De Schreft sajcht daut goanich. Un daut jeft veschiedne Meenungen doaräwa, woo väl daut wieren. En de Encyclopedia Britannica sajcht daut doatoo: “Em Oosten woat vetalt, daut daut 12 Magi wieren, oba em Wasten woat jesajcht, dee wieren äare dree un daut es veleicht wäajen de dree Jeschenkja, waut see daut Kjint brochten: ‘Golt, Weiruak un Mirren’ (Matäus 2:11).”
Wieren daut Kjennichs?
Opp väl Städen woaren dise Mana to Wienachten foaken aus Kjennichs väajestalt, oba de Schreft sajcht noanich wua, daut daut Kjennichs wieren. No de Encyclopedia Britannica no worden dee mau hundade Joaren lota soo jenant, om “de Jeschicht scheena to moaken”.
Woo heeten de Mana?
De Schreft sajcht daut nich, woo dise Stiernforscha heeten. En The International Standard Bible Encyclopedia kjenn wie läsen: “Daut se dee irjent Nomes oppjeewen (biejlikj soo aus Gaspar, Melchior un Balthasar) staumd von oole Jeschichten häa.”
Wanea deeden de Mana Jesus besieekjen?
Daut kaun, daut de Stiernforscha Jesus miere Moonat no siene Jeburt besochten. Daut weet wie doawäajen, wiels de Kjennich Herodes Jesus wull ombrinjen loten un bestald, daut aule kjliene Junkjes von twee Joa rauf sullen dootjemoakt. Dise Zol tald hee sikj von daut äwa, waut de Stiernforscha am vetalt hauden (Matäus 2:16).
De Stiernforscha kjeemen nich dee Nacht no Jesus, aus hee oppe Welt kjeem. De Schreft sajcht: “Aus see em Hus nenn jinjen, fungen see daut Kjint met siene Mutta, Maria” (Matäus 2:11, PB). Daut wiest, daut Jesus siene Famielje to dee Tiet aul en een Hus wond un daut hee nich mea een kjlienet Bäbe wia, waut en eene Kjrebb lieech (Lukas 2:16).
Lenkjt Gott de Mana met daut “Stiern” no Betlehem?
Väle jleewen, daut Gott derch “daut Stiern von Betlehem”, soo aus eenje daut nanen, de Stiernforscha no Jesus leid. Oba daut kaun ommäajlich soo sennen. Wuarom nich? Well wie mol seenen:
Daut, waut no een Stiern sach, leid de Stiernforscha daut ieeschte no Jerusalem. De Schreft sajcht, doa “kjeemen Stiernforscha utem Oosten no Jerusalem un fruagen: Wua es de niejebuarna Kjennich von de Juden? Wie haben em Oosten sienen Stiern jeseenen un sent jekomen am auntobäden” (Matäus 2:1-2, PB).
De Kjennich Herodes wia deejanja, waut de Stiernforscha daut ieeschte no Betlehem schekjt, nich daut “Stiern”. Aus hee von eenen aundren “Kjennich von de Juden” hieed, forscht Herodes sikj daut no, wua dis vesproakna Christus sull jebuaren woaren (Matäus 2:3-6). Aus se am säden, daut daut en Betlehem sull sennen, schekjt hee de Stiernforscha doahan toom no daut Kjint sieekjen un dan sullen see am Tiedinj brinjen.
Mau no daut jinjen de Stiernforscha no Betlehem. De Schreft sajcht: “Aus see dän Kjennich jehieet hauden, jinjen see han, un werkjlich, de Stiern, dän see em Oosten jeseenen hauden, trock wada ver an, bat dee kjeem un äwa dän Plauz stunt, wua daut Kjint wia” (Matäus 2:9, PB).
Daut dis “Stiern” verendach kjeem, brocht daut soo wiet, daut Jesus sien Läwen en Jefoa wia un daut Kjinja jemort worden. Aus de Stiernforscha von Betlehem veleeten, säd Gott to dee, see sullen nich mea trigj no Herodes gonen (Matäus 2:12).
Waut deed Herodes dan? De Schreft sajcht: “Aus Herodes daut enwort, daut de Stiernforscha am aunjeschmäat hauden, wia hee schrakjlich doll, un befool daut en Betlehem un en de gaunze Omjäajent aule kjliene Kjinja, twee Joa oolt un doarunja, sullen dootjemoakt woaren. Wiels, soo aus de Stiernforscha jesajcht hauden, hauden see dän Stiern twee Joa trigj jeseenen” (Matäus 2:16, PB). Gott wudd kjeenmol soon schlemmet veuasoakt haben (Hiob 34:10).
a Herodot, een griechischa Jeschichtsforscha, waut 2500 Joa trigj läwd, säd, daut de mágoi en siene Tiet to eenen Staum von de Meeda (Persa) jehieeden, waut sikj besonda met Stierns forschen un Dreem dieden vestunden.
b See de Friesenbibel un de Reimerbibel. En de Lutherbibel woaren dise Mana “de weise vom Morjenlaunt” jenant, oba daut sajcht nich, daut dee äare dree wieren.