DAUT 14. KAPITEL
En aulem opprechtich sennen
“Wie wellen en aulem waut wie doonen een ordentlichet Läwen fieren” (HEBRÄA 13:18)
1-2. Wuarom freit Jehova sikj, wan wie ons bemieejen, opprechtich to sennen? Met waut jeit daut to vejlikjen?
EEN kjliena Jung jeit met siene Mame toop utem Stua rut. Opp eemol haustich blift dee stonen un es gaunz oppjeräacht. Hee haft vejäten, daut Spältich trigjtolajen, waut hee sikj beseenen haud. Un hee haft Mame uk nich jefroacht, aus see daut kjeepen wull. Nu fangt dee aun to roaren. De Mame treest am un see gonen wada trigj. Aus see sitt, daut äa kjliena Jung daut Spältich trigjeft un sikj entschuldicht, es see gaunz tofräd un freit sikj.
2 Wan de Kjinja jelieet haben, opprechtich to sennen, sent de Elren sea schaftich. Krakjt soo es daut met onsen himlischen Voda. Hee es de “trua Gott” (Psalm 31:6). Wan hee sitt, woo wie em jeisteljen veraunkomen un ons bemieejen, opprechtich to sennen, freit hee sikj. Un wiels wie am jefaulen un en siene Leew bliewen wellen, denkj wie soo aus de Apostel Paulus. Hee säd: “Wie wellen en aulem waut wie doonen een ordentlichet Läwen fieren” (Hebräa 13:18). Bie daut griechische Wuat fa “ordentlich” es uk met en, opprechtich to sennen. Well wie nu mol veatlei seenen, wua daut eenjemol schwoa es, bie de Woarheit to bliewen. Un dan woa wie seenen, wuarom Opprechtichkjeit toom gooden es.
ONS NICH SELFST AUNSCHMÄAREN
3-5. (a) Woo woarnt de Schreft ons doafäa, ons nich selfst auntoschmäaren? (b) Waut halpt ons to seenen, woo daut werkjlich met ons steit?
3 Daut ieeschte mott wie lieren, ons nich selfst auntoschmäaren. Openboarunk 3:17). Äare Loag wia nich bloos truarich, oba uk jefäadlich, un daut schlemste wia, daut see daut nich mol enworden.
Wiels wie onvolkomen sent, kaun daut leicht passieren. Soo wia daut biejlikj met de Christen en Laodizea. Dee dochten, see wieren em jeisteljen rikj, oba Jesus säd, see wieren “een jaumalich oamet, miserobeljet, blinjet, noaktjet Wrak” (4 Veleicht weet wie noch, waut Jakobus schreef: “Wan wäa meent daut hee Gott deent, un kaun siene Tung oba nich em Toom hoolen, dee schmäat sikj aun, un soon Mensch sien Gottesdeenst es vejäfs” (Jakobus 1:26). Wäa jlikjeltich rät un denkjt, daut Jehova sienen Deenst doawäajen aunnemt, schmäat sikj selfst aun. Aules, waut dee fa Jehova deit, es dan vejäfs ooda nuscht wieet. Woo kjenn wie doafäa oppkomen, daut daut bie ons nich soo wiet kjemt?
5 En dautselwje Kapitel vejlikjt Jakobus de Woarheit ut Gott sien Wuat met eenen Spieejel. Wie sellen en Gott sien volkomnet Jesaz nenkjikjen un ons dan utbätren (läs Jakobus 1:23-25). De Schreft halpt ons to vestonen, woo daut werkjlich met ons steit un wua wie ons noch vebätren motten (Kloagleeda 3:40; Hagai 1:5). Wie kjennen uk doarom bäden, daut Jehova ons halpt, onse Fäla to seenen un aun dee to schaufen (Psalm 139:23-24). Daut kaun biejlikj sennen, daut eena onopprechtich woat, onen daut to moakjen. Doawäajen mott wie soo äwa Onopprechtichkjeit denkjen aus ons himlischa Voda. Spricha 3:32 sajcht: “Daut es oppscheislich waut de vekjieede [ooda hinjalestje] Menschen doonen, oba de HAR es de jerajchte sea noaun.” Jehova kaun ons halpen, ons soo to seenen, aus wie werkjlich sent, un soo to denkjen, aus hee deit. Denkj wie aun daut, waut Paulus säd: “Wie wellen . . . een ordentlichet Läwen fieren.” Doawäajen strenj wie ons sea aun, opprechtich to sennen, wan wie uk noch onvolkomen sent.
EN DE FAMIELJE OPPRECHTICH SENNEN
6. Wuarom mott daut em Ehestaunt opprechtich toogonen? Waut sellen Ehelied nich doonen?
6 En eene christelje Famielje saul daut emma opprechtich toogonen. De Ehelied sellen frie metenaunda räden un bie de Woarheit bliewen. En eene christelje Ehe es nich Rum fa orreine Jewanheiten, waut grooten Schoden aunrechten, soo aus no wäm schmeichlen, sikj plietsch äwa Internet met wäm aufjäwen ooda irjent noaktje Bilda aunkjikjen. Eenje haben met soont aunjefongen un daut dan fa äaren Ehepoatna unjare Dakj jehoolen. Daut es sea onopprechtich. De trua Kjennich David säd: “Ekj sett nich met daugeniksje [ooda hinjalestje] Menschen toop un hab uk nich Jemeenschoft met Heichla” (Psalm 26:4). Wie wellen nuscht doonen, waut wie fa onsen Ehepoatna plietsch hoolen motten.
7-8. Met waut vonne Biespels kaun eena Kjinja lieren, woo wichtich Opprechtichkjeit es?
7 Elren kjennen de Jeschichten ut de Schreft brucken, om äare Kjinja to lieren, woo wichtich Opprechtichkjeit es. Doa rät daut biejlikj von schlajchte Menschen, soo aus Achan, waut stälen deed un daut vesocht, unjare Dakj to hoolen; Gehasi luach, om to irdische Dinj to komen; un Judas wort een Stäla un een beesa Veroda (Josua 6:17-19; 7:11-25; 2. Kjennichs 5:14-16, 20-27; Matäus 26:14-15; Johanes 12:6).
1. Mose 43:12; Rechta 11:30-40; Johanes 18:3-11). Un daut jeft noch väl mea Biespels en de Schreft, wua eena de Kjinja met halpen kaun, opprechtje Menschen to woaren.
8 En de Schreft rät daut oba uk von goode Biespels. Jakob biejlikj säd, siene Säns sullen daut Jelt trigjäwen, waut see en de Sakj fungen. Hee docht, daut must een Fäla sennen, daut daut doa bennen wia. Jefta un siene Dochta hilden een Vespräakjen, wan daut uk sea schwoa wia. Un Jesus jinkj eene Häad dolle Menschen entjäajen un jeef sikj frie to erkjanen, om siene Frind to beschitzen un eene Profezeiunk to erfellen (9. Wuarom es daut soo wichtich, daut de Elren een goodet Väabilt sent? Waut sellen de Elren nich doonen?
9 Oba daut es nich jenuach, wan de Elren bloos von Opprechtichkjeit räden. De Apostel Paulus fruach: “Wuarom deist du, dee du aundre belieescht, die dan nich selfst belieren? Du prädichst aundre, daut see nich stälen sellen, un dan stälst selfst?” (Reema 2:21). Eenje Elren brinjen de Kjinja bloos derchenaunda, wan dee an waut biebrinjen un daut selfst nich nokomen. Biejlikj bliewen dee nich emma gaunz bie de Woarheit ooda nämen sikj onen jefroages waut met un sajen: “Daut baudat nuscht. Dee sent hia aulmols goanich neiw”, ooda: “Ekj säd bloos nich krakjt soo, aus daut wia. Soo schlemm es je daut goanich.” Oba krakjt endoont, aus eena sikj waut grootet ooda waut kjlienet metnemt, daut es stälen. Un lieejen es faulsch, endoont aus daut eene groote ooda eene kjliene Sach es (läs Lukas 16:10). * Kjinja moakjen daut fuaz, wan wäa nich opprechtich es, un daut kaun dee sea schoden (Efeesa 6:4). Oba wan de Elren een goodet Väabilt sent, dan kjennen dee uk en dise onopprechtje Welt Menschen woaren, waut Jehova ieren (Spricha 22:6).
TO ONSE GLOOWESBREEDA OPPRECHTICH SENNEN
10. Wuarom mott wie oppaussen, waut wie sajen?
10 Wie sellen uk to onse Gloowesbreeda emma opprechtich sennen. Soo aus wie en daut 12. Kapitel en dit Buak jeseenen haben, mott wie oppaussen, woo wie met aundre räden un besonda met onse Breeda. Biem spazieren kaun daut leicht mol passieren, daut eena äwa aundre utholt ooda soogoa aunfangt to lastren. Wäa waut wiedavetalt, onen to weeten, aus daut äwahaupt soo es, wudd leicht kjennen Läajes vetalen. Doawäajen mott wie oppaussen, waut wie sajen (Spricha 10:19). Un wan wie uk waut neiw weeten, bruck wie doa nich onbedinjt von räden. Veleicht kjemmat ons daut nuscht ooda daut es nich leeftolich, daut wiedatosajen (1. Tessalonicha 4:11). Eenje jleewen, opprechtich sennen bediet, bloos aules jlikjtoo sajen, oba daut stemt nich. Ons räden saul emma leeftolich un frintlich sennen (läs Kolossa 4:6).
11-12. (a) Wuaderch moaken eenje, waut jesindicht haben, de Sach bloos schlemma? (b) Waut well de Soton ons enbillen, wan daut om schwoare Sinden jeit? Woo weet wie, daut daut nich soo es? (c) Woo kjenn wie to Jehova siene Organisazion opprechtich sennen?
Psalm 12:3). Aundre wada hoolen eenjet unjare Dakj, wan dee met de Eltestasch räden (Aposteljeschicht 5:1-11). Foaken es daut soo, wiels dee dän Soton siene Läajes jleewen. (See doatoo uk dän Kausten “ Waut de Soton ons äwa schwoare Sinden enbillen well”.)
11 Daut es besonda wichtich, to de Eltestasch opprechtich to sennen. Eenje hoolen äare Sind plietsch ooda lieejen de Eltestasch väa, oba daut moakt de Sach bloos noch schlemma. Soo fangen dee aun to heichlen un jäwen väa, Jehova to deenen, doonen oba wieda sindjen. Irjentwanea es dee äa gaunzet Läwen dan bloos noch Läajes (12 Wie motten uk to Jehova siene Organisazion opprechtich sennen. Wan wie Zadels utfellen, biejlikj dän Prädichtdeenstberecht, woa wie doa nuscht nenschriewen, waut nich soo es. Ooda wan wie ons aunjäwen fa eene besondre Oppgow em Deenst fa Jehova, woa wie doa aules rajcht nenschriewen, biejlikj woo daut met onse Jesuntheit steit ooda sestwaut (läs Spricha 6:16-19).
13. Woo kjenn wie met onse Breeda opprechtich sennen, wan daut om tietelje Sachen jeit?
13 Wie motten to onse Gloowesbreeda uk opprechtich sennen, wan daut om tietelje Sachen jeit. Wan Breeda unjarenaunda Jeschaften driewen ooda met Oabeitssachen to kloaren haben, saul daut von de Aunbädunk em Vesaumlungshus un vom Deenst oppoat jehoolen. Wan wie ons eenen Brooda ooda eene Sesta aunnämen, daut dee fa ons schauft, sell wie emma opprechtich met dee haundlen, dee enne Tiet betolen un aules nokomen, waut berät es un waut daut Jesaz velangt (1. Timotäus 5:18; Jakobus 5:1-4). Un wan wie fa eenen Brooda ooda eene Sesta schaufen, sell wie onse Oabeit uk soo nokomen, aus wie schuldich sent (2. Tessalonicha 3:10). Bloos wiels ons Wieet een Brooda es, woa wie nich velangen, daut wie weinja schaufen motten aus aundre, mea betolt kjrieen ooda sestwoo väajetrocken woaren (Efeesa 6:5-8).
14. Waut sellen Breeda doonen, wan dee unjarenaunda Jeschaften driewen? Wuarom saul daut jedonen?
14 En de Schreft es een feina Gruntsauz to finjen, aun dän Breeda sikj hoolen sellen, wan dee sikj toopstonen un wua Jelt nenspenden ooda wan eena dän aundren Jelt liet. Daut es: Emma aules oppschriewen. Aus Jeremia biejlikj een Stekj Launt koft, muak hee eenen Kontrakt un uk eene Kopie doavon un leet daut oppbewoaren. Un hee haud Zeijen doafäa (Jeremia 32:9-12; see uk 1. Mose 23:16-20). Soo sell wie daut uk doonen, wan wie met Breeda Jeschaften driewen. Daut bediet doawäajen nich, daut wie dee nich vetruen. Daut es eefach, daut lota kjeena enteischt es un daut daut nich veschiedne Meenungen ooda Striedarieen jeft. Wie wellen emma em Denkj hoolen, daut sikj daut nich loont, bloos wäajen Oabeitssachen de Eenichkjeit un Fräd en de Vesaumlunk opp Spell to saten (1. Korinta 6:1-8). *
AULAWÄAJEN OPPRECHTICH SENNEN
15. Waut helt Jehova doavon, wan wäa onopprechtich Jeschaften drift? Woo sent Christen doatoo enjestalt?
15 Wie sellen nich bloos to onse Gloowesbreeda opprechtich sennen. Paulus säd: “Wie wellen en aulem waut wie doonen een ordentlichet Läwen fieren” (Hebräa 13:18). Jehova wenscht sikj, daut wie bie Jeschaften emma opprechtich sent. Bloos en daut Buak Spricha rät daut aul ieremol doavon, daut eena biem aufwäajen nich unjagonen saul (Spricha 11:1; 20:10, 23). Ieeschtemma deeden se biem Haundel driewen de Sachen uk daut Jelt wäajen. Onopprechtje Hendla brukten twee veschiedne Sorten Jewichta un uk Wichtscholen, waut nich rajcht wuagen, om de Menschen to unjagonen. * Soont kaun Jehova sea schlajcht lieden. Daut wie en siene Leew bliewen kjennen, mott wie nuscht met onopprechtje Jeschaften to doonen haben.
16-17. Wua jeft daut bie dise Tiet aulawäajen Onopprechtichkjeit? Woo denkjen woare Christen doaräwa?
16 Schia jieda Dach woa wie opp veschiedne Wäaj vesocht, onopprechtich to sennen. Un daut wundat je eenem uk nich, wiels de gaunze Welt vom Soton beharscht woat. Wan de Menschen sikj biejlikj fa eene Oabeit vemeeden wellen, lieejen dee de Wieets foaken väa ooda äwadriewen daut, waut see aules jelieet haben un vestonen. Wan dee Papieren utfellen, sent dee leicht reed, doa waut faulschet nentoschriewen, daut see to daut komen, waut see wellen, soo aus biem Taks tolen, bie de Vesechrunk ooda wan dee sikj wellen en een Launt tus moaken. Un väle Schiela sent onopprechtich, wan see motten eenen Test foadich moaken. Ooda wan see eenen Berecht schriewen, nämen see daut bloos utem Internet rut un sajen dan, see haben daut selfst jeschräwen. Un daut jeft uk Menschen, waut Beaumte bekjeepen wellen, om to daut äaje to komen. Oba soo dreit daut eefach en eene Welt, wua de Menschen “väl von sikj selfst hoolen, nom Jelt hinjaraun [sent]” un “daut goode nich lieden kjennen” (2. Timotäus 3:1-5).
17 Met aul soon onopprechtjet wellen woare Christen nuscht to doonen haben. Oba eenjemol es daut nich leicht, wiels daut soo lat, daut de Onopprechtje aulawäajen derchkomen un uk een bätret Wiedakomen haben (Psalm ). Un veleicht hab wie daut nich soo riew, wiels wie “en aulem” wellen opprechtich sennen. Loont sikj daut dan äwahaupt, opprechtich to sennen? Jo, daut deit. Well wie mol seenen, wuarom. 73:1-8
WUAROM OPPRECHTICH SENNEN TOOM GOODEN ES
18. Wuarom es daut soo väl wieet, opprechtich to sennen?
18 Wan eena bekaunt es aus een opprechtja Mensch, opp dän to veloten jeit, es daut sea väl wieet. (See doatoo uk dän Kausten “ Sie ekj emma opprechtich?”) Un daut goode es, daut jieda eena sikj soonen gooden Nomen moaken kaun. Daut henjt biejlikj nich doavon auf, woo väl Jelt wie haben, woo ons lat, von wua wie sent ooda waut wie aules kjennen. Un doch schaufen väle goanich doaropp, aus opprechtje Menschen bekaunt to sennen (Micha 7:2). Eenje spotten veleicht äwa ons, wiels wie opprechtich sent, oba aundre weeten daut uk to schazen. Dee woaren ons achten un sikj opp ons veloten. Un väle von Jehova siene Zeijen es daut mau rajcht em tieteljen togood jekomen, daut dee opprechtich wieren. Dee haben biejlikj kunt wua wiedaschaufen, wua se onopprechtje Oabeida aufjesajcht haben. Ooda dee haben wua Oabeit jefungen, wuafäa se gaunz opprechtje Menschen wullen.
19. Woo kjemt ons daut togood, wan wie emma opprechtich sent?
19 Aus die daut nu soo jeit ooda nich, du woascht seenen, daut opprechtich sennen sea toom gooden es. Biejlikj woat die daut soo gonen, aus Paulus schreef: “Wie haben dän Troost, daut wie een goodet [ooda opprechtjet] Jewessen haben” (Hebräa 13:18). Wie weeten je, daut ons himlischa Voda opprechtje Menschen väl räakjent un daut sitt, wan wie ons en dän Stekj eenen gooden Nomen moaken (läs Psalm 15:1-2; Spricha 22:1). Un daut baste es, daut wie soo en Gott siene Leew bliewen kjennen. Well wie nu noch seenen, woo Jehova äwa Oabeit denkjt.
^ Varsch 9 Wan doa en de Vesaumlunk wäa emma wada met Fliet beese Läajes vetalt, om aundre to schoden, kaun daut een Rechtkommitee jäwen.
^ Varsch 14 En dän Artikjel “Wan daut bie Jeschaftssachen Oneenichkjeit jeft” em Aunhank von dit Buak jeit notoläsen, waut eena doonen kaun, wan een Jeschaft tweschen Breeda schlajcht utkjemt.
^ Varsch 15 Dee brukten eene Sort Jewichta toom kjeepen un eene aundre toom vekjeepen, daut see emma kunnen fa sikj strieden. Ooda dee deeden waut aun de Wichtschol, daut doa nich de rajchte Wicht rutkjeem.