1. Woo wees een Jung, daut hee aun daut Oppstonen vom Doot jleewd?

 MATTHEW es een kjliena Jung, waut eene schlemme Krankheit haft, un doawäajen haben se dän foaken must opperieren. Aus hee säwen Joa wia, deeden hee un siene Famielje een Moonats­program von JW Broadcasting^® kjikjen. Aum Enj von daut Program sagen dee een Musikj-Video, wua jewäsen wort, woo dee oppjenomen woaren, dee vom Doot oppstonen. b No daut Program kjeem Matthew no siene Elren, foot dee aune Haunt un säd: “Kjenn jie seenen, Mame un Pape? Mau rajcht wan ekj stoaw, ekj woa wada oppstonen. Jie kjennen no mie luaren; aules woat fein sennen.” Kjenn jie junt väastalen, woo dise Elren sikj motten jefeelt haben, aus dee daut enworden, waut fa eenen stoakjen Gloowen äa Kjint aun daut Oppstonen vom Doot haud?

2-3. Wuarom es daut goot, äwa daut Oppstonen vom Doot notodenkjen?

² Daut es goot, daut wie ons noch mol Tiet nämen, äwa daut Vespräakjen notodenkjen, daut de Doodes vom Doot oppstonen woaren (Joh. 5:28-29). Wuarom? Wäajen wie nich weeten kjennen, aus wie eene schlemme Krankheit kjrieen woaren ooda aus wie wäm em Doot velieren woaren, dän wie väl räakjnen (Liera 9:11; Jak. 4:13-14). Onse Hopninj aun daut Oppstonen kaun ons halpen, met dise Schwierichkjeiten foadich to woaren (1. Tess. 4:13). De Schreft wiest kloa, daut ons himlischa Voda ons sea goot kjant un ons sea leeft (Luk. 12:7). Denkj mol han, woo goot Jehova ons kjant. Wan hee ons wada toom läwen brinjt, woa wie soo sennen aus ea un woaren uk noch daut weeten, waut ea. Jehova leeft ons soo sea, daut hee doano jeseenen haft, daut wie fa emma läwen kjennen. Un wan wie oba doch stoawen motten, woat hee ons mau rajcht wada toom läwen brinjen.

³ En disen Artikjel woa wie daut ieeschte doavon räden, wuarom wie aun daut Oppstonen vom Doot jleewen kjennen. Dan woa wie ons eene biblische Jeschicht unjastonen, dee onsen Gloowen stoakjen kaun un wua de Teemavarsch von  jenomen es: “Dien Brooda saul vom Doot oppstonen” (Joh. 11:23). Un tolatst woa wie doavon räden, waut wie doonen kjennen, om fausta aun daut Oppstonen vom Doot to jleewen.

4. Äwa waut mott wie ons secha sennen, ea wie opp een Vespräakjen vetruen? Laj daut ut.

⁴ Om opp een Vespräakjen to vetruen, mott wie ons ieescht secha sennen, daut deejanja, wäa ons daut vesprakjt, dän Wensch uk de Macht haft, daut to doonen. Toom Biespel: Denkj mol han, dien Hus es derch eenen grooten Storm beschädicht. Een Frint kjemt no die un sajcht: “Ekj woa die halpen, dien Hus wada opptofiksen!” Hee es opprechtich, un du best die secha, daut hee die uk halpen well. Wan hee dan nu uk een Bumeista wia un daut rajchte Jereetschoft haud, dan wurscht du die uk secha sennen, daut hee daut kunn. Doawäajen jleefst du dän daut, waut hee sajcht. Oba woo es daut met Gott sien Vespräakjen, daut de Doodes wada oppstonen woaren? Haft hee werkjlich dän Wensch un de Macht, daut to doonen?

5-6. Wuarom kjenn wie ons doaräwa secha sennen, daut Jehova dän Wensch haft, de Doodes wada opptowakjen?

⁵ Haft Jehova dän Wensch, de Vestorwne opptowakjen? Onen Twiewel well hee daut doonen. Hee leet miere Bibelschriewa doavon räden, daut daut woat een Oppstonen vom Doot jäwen (Jes. 26:19; Hos. 13:14, NW; Opb. 20:11-13). Un wan Jehova waut vesprakjt, dan deit hee daut uk (Jos. 23:14). Rajcht jesajcht jankat Jehova daut aul sea, de Vestorwne wada opptowakjen. Wuarom kjenn wie daut sajen?

⁶ Denkj mol aun daut, waut Hiob mol säd. Hee wia sikj secha, daut Jehova wudd een Velangen haben, am wada to seenen, wan hee uk storf (Hiob 14:14-15). Un Jehova jeit daut uk krakjt soo met aul siene Deena, waut aul jestorwen sent. Am jankat daut aul sea, dee wada toom läwen to brinjen un daut dee kjennen jesunt un schaftich sennen. Un woo es daut met de Millionende, waut aul jestorwen sent un nich de Jeläajenheit hauden, de Woarheit äwa Jehova to lieren? Ons leeftolja Gott well dee uk wada toom läwen brinjen (Apj. 24:15). Hee well, daut dee uk de Jeläajenheit haben, siene Frind to woaren un fa emma oppe Ieed to läwen (Joh. 3:16). Daut es kloa: Jehova haft dän Wensch, de Vestorwne opptowakjen.

7-8. Wuarom kjenn wie ons secha sennen, daut Jehova de Macht haft, de Vestorwne opptowakjen?

⁷ Haft Jehova uk de Macht, de Doodes wada opptowakjen? Gaunz jeneiw! Hee es je “de Aulmajchtja” (Opb. 1:8). Hee kaun jäajen irjentwaut jewennen, mau rajcht jäajen dän Doot (1. Kor. 15:26). Dit to weeten, jeft ons Moot un Troost. Denkj mol aun Sesta Emma Arnold äare Jeschicht. See un äare Famielje muaken schwoare Proowen derch bie dän Tweeden Weltkjrich. Om äare Dochta to treesten, wan Frind en daut Loaga fa Faustjenomne storwen, säd Emma: “Wan aule Menschen em Doot bliewen wudden, dan wia daut soo, aus wan de Doot mea Macht haud aus Gott, nich soo?” Oba doa es nuscht, waut mea Macht haft aus Jehova! De aulmajchtja Gott, dee ons daut Läwen jejäft haft, es uk emstaunt, dee daut Läwen wada trigjtojäwen, dee aul jestorwen sent.

⁸ Noch eene Uasoak, faust aun daut Oppstonen vom Doot to jleewen, es, daut Jehova aules em Denkj hoolen kaun. Hee nant je jieda Stiern biem Nomen (Jes. 40:26). Un krakjt soo  kaun hee uk em Denkj hoolen, wäa aula jestorwen es (Hiob 14:13; Luk. 20:37-38). Hee kaun sea leicht jieda Bietskje em Denkj hoolen von dee, waut jestorwen sent, mau rajcht woo dee jeloten haft, woo dee wieren, waut dee beläft haben un waut dee jewist haben.

9. Wuarom jleefst du aun Jehova sien Vespräakjen, daut daut een Oppstonen vom Doot jäwen woat?

⁹ Wie kjennen ons aulsoo opp Jehova sien Vespräakjen veloten, wäajen hee dän Wensch uk de Macht haft, de Doodes opptowakjen. Jeft daut noch eene Uasoak, aun Gott sien Vespräakjen to jleewen? Jo, wiels Jehova haft ea aul Menschen oppjewakjt. En de Bibeltiet leet hee waut true Mana wäm vom Doot oppwakjen. Well wie ons mol de Jeschicht von Johanes, Kapitel 11 unjastonen, wua Jesus wäm wada toom läwen brocht.

10. Waut passieet, aus Jesus Tiedinj kjricht, daut Lazarus krank es, un waut deit hee dan? (Johanes 11:1-3).

¹⁰ Läs Johanes 11:1-3. Stal die mol väa, waut en Betanien aum Enj von daut Joa 32 passieet es. Jesus haft sea goode Frind en dit Darp – Lazarus un dän siene beid Sestren Maria un Marta (Luk. 10:38-42). Oba Lazarus es sea krank jeworden un siene Sestren sorjen sikj sea. Dee schekjen Jesus Tiedinj. Hee es aun jantsied Jordan, ojjefäa twee Doag to gonen von Betanien (Joh. 10:40). Oba Lazarus stoaft ojjefäa deeselwje Tiet, aus Jesus de Norecht kjricht. Wan Jesus daut uk weet, daut sien Frint jroz jestorwen es, blift hee doa noch fa äwa twee Doag, un dan jeit hee no Betanien. Aus Jesus bat doa kjemt, es Lazarus aul vea Doag doot jewast. Jesus well waut doonen, waut siene Frind togood komen woat un waut Iea opp Jehova brinjen woat (Joh. 11:4, 6, 11, 17).

11. Woo lieet dise Jeschicht ons, waut daut meent, een Frint to sennen?

¹¹ Woo lieet ons dise Jeschicht, waut daut meent, een Frint to sennen? Kjikj mol, aus Maria un Marta Jesus Tiedinj schekjten, säden see nich, daut hee no Betanien komen sull. Dee leeten am eefach weeten, daut sien leewa Frint krank wia (Joh. 11:3). Aus Lazarus storf, wudd Jesus dän uk haben kunt von wiet auf oppwakjen. Oba Jesus jinkj leewa gaunz bat Betanien, om met siene Frind Maria un Marta toop to sennen. Hast du uk eenen Frint, dee die halpen woat, onen daut du dän doano frajchst? Dan weetst du, daut du eenen Frint hast, opp dän du die veloten kaust, wäajens hee die “em Trubbel biestonen” woat (Spr. 17:17). Well wie fa aundre krakjt soone Frind sennen aus Jesus. See wie mol, waut en de Jeschicht daut näakjste passieet.

12. Waut vesprakjt Jesus Marta, un wuarom kaun see daut jleewen, waut hee sajcht? (Johanes 11:23-26).

¹² Läs Johanes 11:23-26. Aus Marta enwoat, daut Jesus en Betanien aunkjemt, jeit see rut, om am to bejäajnen, un sajcht: “Har, wan du wieescht hia jewast, wia mien Brooda nich jestorwen” (Joh. 11:21). Daut stemt, Jesus wudd haben kunt Lazarus heelen. Oba hee well waut butajeweeneljet doonen. Hee vesprakjt: “Dien Brooda saul vom Doot oppstonen.” Un hee jeft Marta noch mea Uasoak, aun dit Vespräakjen to jleewen, aus hee sajcht: “Ekj sie dee, dee de Doodes oppwakjt un daut Läwen jeft.” Jo, Jesus haft von Jehova de Macht jekjräajen, Menschen  vom Doot opptowakjen. Een Stoot trigj haud hee eene junge Mejal wada toom läwen jebrocht, meist fuaz nodäm dee jestorwen wia, un hee haud uk eenen jungen Maun oppjewakjt, noch dänselwjen Dach, aus dee jestorwen wia (Luk. 7:11-15; 8:49-55). Oba kaun hee wäm wada daut Läwen jäwen, waut aul vea Doag doot es un dee aul aunjefongen haft to vekomen?

13. Waut deit Jesus no Johanes 11:32-35 no, aus hee Maria un de aundre sitt roaren? (See uk daut Bilt.)

¹³ Läs Johanes 11:32-35. Kjikj mol, waut daut näakjste passieet. Maria, Lazarus siene aundre Sesta, jeit uk rut, om sikj met Jesus to trafen, un see sajcht dautselwje, waut äare Sesta jesajcht haud: “Har, wan du wieescht hia jewast, wia mien Brooda nich jestorwen”. See un de aundre, waut met ar toop sent, sent sea truarich. Aus Jesus dee sitt roaren, jeit am daut uk sea schlajcht. Ut grootet Metleet fa siene Frind roat hee uk. Hee weet, woo daut es, eenen leewen Aunjehieejen em Doot to velieren. Wiest daut nich kloa, woo sea Jesus daut jankat, dän Doot wajchtonämen, waut soo väl Tronen veuasoakt?

14. Waut lieet ons daut äwa Jehova, waut Jesus deed, aus hee Maria sach roaren?

¹⁴ Waut Jesus deed, aus hee Maria sach roaren, lieet ons, daut Jehova grootet Metjefeel haft. Wuarom saj wie daut? Soo aus wie en dän väajen Artikjel jelieet haben, haft Jesus daut krakjt soo aus sien Voda – hee denkjt un feelt soo aus hee (Joh. 12:45). Soo, wan wie läsen, daut Jesus grootet Metjefeel haud fa siene Frind, waut roaren musten, weet wie, daut Jehova uk met ons metfeelt, wan wie lieden motten (Psa. 56:9). Brinjt ons daut nich bat doa, emma jratre Frind met soonen Gott to woaren?

15. Waut passieet no Johanes 11:41-44 no, aus Jesus no Lazarus sien Grauf kjemt? (See uk daut Bilt.)

¹⁵ Läs Johanes 11:41-44. Jesus kjemt no Lazarus sien Grauf un sajcht, daut de Steen saul wiedajerolt. Marta well daut nich haben, wäajen see jleeft, daut de Kjarpa aul wudd stinkjen. Jesus auntwuat: “Säd ekj die nich, wan du jleefst, dan wurscht du Gott siene Harlichkjeit seenen?” (Joh. 11:39-40). Jesus kjikjt no Hecht un bät doa ver aulem. Hee well haben, Jehova saul de Iea  kjrieen fa daut, waut hee nu doonen woat. Dan sajcht Jesus: “Lazarus, komm rut!”, un Lazarus kjemt utem Grauf rut! Dit, waut Jesus jroz jedonen haft, wia soont, waut kjeena docht, daut et mäajlich wia. (See uk de Erkjläarunk toom studieren von Johanes 11:17 en de Studiabibel nwtsty.)

16. Woo kaun de Jeschicht von Johanes, Kapitel 11 onsen Gloowen aun daut Oppstonen vom Doot stoakjen?

¹⁶ De Jeschicht en Johanes, Kapitel 11 kaun onsen Gloowen aun daut Oppstonen vom Doot stoakjen. Woo? Denkj noch eemol aun daut, waut Jesus to Marta säd: “Dien Brooda saul vom Doot oppstonen” (Joh. 11:23). Krakjt soo aus sien Voda haft Jesus dän Wensch uk de Macht, daut to doonen. Daut hee road, wiest, daut hee dän Wensch haft, dän Doot wajchtonämen uk de Weedoag, waut dee veuasoaken deit. Un daut Lazarus utem Grauf rutkjeem, wiest, daut Jesus de Macht haft, Doodes opptowakjen. Denkj uk aun daut, waut Jesus to Marta säd: “Säd ekj die nich, wan du jleefst, dan wurscht du Gott siene Harlichkjeit seenen?” (Joh. 11:40). Wie haben goode Uasoak, ons doaropp to veloten, daut Gott sien Vespräakjen von daut Oppstonen vom Doot sikj erfellen woat. Oba waut kjenn wie doonen, om noch fausta opp dise Hopninj to vetruen?

17. Aun waut sell wie denkjen, wan wie enne Bibel Jeschichten von wäm läsen, dee oppjewakjt wort?

¹⁷ Läs de Jeschichten, wua wäa oppjewakjt wort, un denkj doaräwa no. De Schreft rät acht Mol doavon, daut doa wäa wada toom läwen jebrocht wort. c Wuarom wurscht du die nich mol jieda eent von dee neiw unjastonen? Wan du daut deist, dan denkj doaraun, daut daut krakjt soone Menschen wieren aus ekj un du. Proow, die doa eene Lia ruttonämen. Denkj uk doaraun, woo jieda Jeschicht ons daut kloa wiest, daut Jehova dän Wensch uk de Krauft haft, de Doodes wada opptowakjen.  Wan uk miere oppjewakjt worden, well wie oba daut dolste äwa Jesus sien Oppstonen nodenkjen – daut es daut wichtichste von aule. Denkj doaraun, hundade Menschen sagen daut, un daut es een groota Bewies, doaraun to jleewen (1. Kor. 15:3-6, 20-22).

18. Woo kjenn wie onse Leeda goot brucken, wua daut von daut Oppstonen vom Doot rät? (See uk de Footnoot.)

¹⁸ Bruck onse “jeistliche Leeda”, wua daut om daut Oppstonen jeit (Efs. 5:19). d Dise Leeda sent doatoo jemoakt, daut wie ons daut Oppstonen werkjlich väastalen kjennen un toom onsen Gloowen stoakjen. Horch die dee aun, eew dee un räd bie jun Famieljenstudium doaräwa, waut de Wieed ons lieren wellen. Lia die de Wieed utwendich un denkj doa deep äwa no, daut dee die kjennen to Hoaten gonen un dienen Gloowen stoakjen. Wan du dan sea krank woascht ooda doa wäa stoaft, woat Jehova sien Jeist die aun dise Leeda denkjen halpen un du woascht doaderch Troost un Moot kjrieen.

19. Woo kunn wie ons daut Oppstonen väastalen? (See uk dän Kausten “ Waut wurscht du dee froagen?”)

¹⁹ Lot die doa nenn. Jehova haft ons soo jemoakt, daut wie ons nu aul selfst en de niee Welt seenen kjennen. Eene Sesta sajcht: “Ekj hab mie aul soo foaken enne niee Welt väajestalt, daut et fa mie aul soo es, aus wan ekj de Bloomen em Paradies rikjen kaun.” Denkj mol han, woo daut sennen woat, true Mana un Frues von de Bibeltiet to trafen. Met wäm wurscht du jleichen toop to sennen? Waut wurscht du dee jleichen to froagen? Stal die mol väa, woo daut sennen woat, diene leewe Aunjehieeje wada opptonämen. Denkj mol han, waut du daut ieeschte to dee sajen woascht, woo du dee ompaken woascht un woo jie fa Freid roaren.

20. To waut well wie ons aula eenich sennen?

²⁰ Wie kjennen Jehova sea dankboa sennen fa de Hopninj, daut de Doodes wada Oppstonen woaren! Un wie kjennen ons doa gaunz opp veloten, daut dit passieren woat, wiels Jehova dän Wensch un de Macht haft, daut to doonen. Well wie ons eenich sennen, wieda onsen Gloowen aun daut Oppstonen to stoakjen. Wan wie daut doonen, woa wie Gott emma noda komen, dee to jiedrem eenen von ons sajcht: “Dien leewa Aunjehieeja woat vom Doot oppstonen!”