Waut Läsa weeten wellen
De Schreft sajcht, daut doa oppet weinichste twee Zeijen fälen, om to bewiesen, daut sikj wäa veschulcht haft (4. Mo. 35:30; 5. Mo. 17:6; 19:15; Mat. 18:16; 1. Tim. 5:19). Oba daut Jesaz Moses säd, daut een Maun Ehebruch bejinkj, wan hee “oppe opne Stap” eene Mejal vejewaultjen deed, waut wäm to Fru vesproaken wia, un see jeschräajen haud. De Mejal wort oba nich beschulcht. Wuarom wort de Maun fa schuldich jetalt un de Mejal nich, wan daut doch kjeen Zeij jeseenen haud?
Dise Varzh en 5. Mose 22:25-27 haundlen sikj nich daut ieeschte doavon, aus de Maun schuldich wia ooda nich, wiels daut wia aul kloa. Dit Jesaz wiest, wuarom de Mejal nich fa schuldich jetalt wort. Daut see wie, wan wie de Varzh ver 5. Mose 22:25-27 unjasieekjen.
Doa sajcht daut, daut een Maun sikj “enne Staut” met eene Mejal veläwd, waut aul wäm vesproaken wia. Soon Maun bejinkj Ehebruch, wiels eene Mejal, waut vesproaken wia, fa befriet jetalt wort. Un waut wia met de Mejal? See haud “nich jeroopt . . . wan see doch enne Staut wia”. Wan see haud, wudden aundre ar secha jehieet un jeholpen haben. Oba see schrieech nich. Daut wees, daut see uk Poat aun dän Ehebruch haud, un beid worden fa schuldich jetalt (5. Mo. 22:23-24).
No daut räd daut Jesaz von eene aundre Loag: “Wan oba een Maun met eene Mejal buten oppem Launt licht, un de Mejal es wäm to Fru vesproaken, dan saul bloos de Maun dee met ar jeläajen haft stoawen. Dise Mejal sell jie nuscht aundoonen. See haft nuscht jedonen fa waut see met däm Doot bestroft saul. De Faul von dise Mejal es soo aus een Maun, dee von sienen Noba äwafollen woat un dootjeschloagen woat. Dit wort oppe opne Stap un aus de Mejal schrieech, wia doa kjeena waut komen kunn om ar to halpen” (5. Mo. 22:25-27).
En dise Loag talden de Rechtasch daut doafäa, daut de Mejal doa nich Schult aun haud. Wuarom? Wiels dee sikj daut dietlich muaken, daut “de Mejal schrieech”, oba doa wia “kjeena waut komen kunn om ar to halpen”. Doawäajen bejinkj see nich Ehebruch. Oba de Maun wort veuadeelt, wiels hee ar vejewaulticht un de Ehe jebroaken haud. Hee haud je met Jewault Schaund met de Mejal jedräwen, waut aul wäm vesproaken wia.
Wan daut hia uk doarom jinkj, daut de Mejal sikj nich veschulcht haud, wia daut doch rajcht, daut de Maun en dit Jesaz fa schuldich jetalt wort, de Mejal vejewaulticht un de Ehe jebroaken to haben. Wie kjennen ons doaropp veloten, daut de Rechtasch “de Sach jeneiw noforschen” deeden un sikj biem rechten aun de kloare Väaschreften hilden, waut Gott an ieremol jejäft haud (5. Mo. 13:15; 17:4; 2. Mo. 20:14).