1. Waut wunda wie veleicht, wan wie äwa Abraham sienen Gloowen nodenkjen?

 VÄLE haben mol von Abraham jehieet, oba weeten mau weinich von dän. Oba du weetst väl von Abraham. Du weetst biejlikj, daut hee de “Voda äwa aul dee . . . [es], dee doa jleewen” (Reem. 4:11). Oba veleicht wundascht du: “Woa ekj kjennen soo sennen aus Abraham un soonen stoakjen Gloowen haben, aus hee haud?” Jo, du kaust.

2. Wuarom es daut wichtich, daut wie ons Abraham sien Biespel unjastonen? (Jakobus 2:22-23).

² Wie kjennen uk soonen stoakjen Gloowen haben aus Abraham, wan wie ons deepa äwa siene Jeschicht nennloten. Abraham trock wiet auf no een framdet Launt, wäajens Gott daut haben wull. Hee läwd fa Joaren en Zelten un wia reed, sienen leewen Sän Isaak to opfren. Aul dit wees, daut hee eenen stoakjen Gloowen haud. Gott wia sea tofräd met am wäajen sienen Gloowen un siene Woakjen, un Abraham wort Gott sien Frint (läs Jakobus 2:22-23). Jehowa well, daut wie aula – un uk du – am schaftich moaken un siene Frind woaren. Doawäajen leet hee Paulus un Jakobus waut von Abraham sien Biespel oppschriewen enne Bibel. Well wie ons nu mol mea von Abraham unjastonen en Reema, Kapitel 4 un en Jakobus, Kapitel 2. Paulus un Jakobus sajen beid waut sea wichtjet von Abraham.

3. Von woonen Bibelvarsch räden Paulus un Jakobus?

³ Paulus un Jakobus räden beid von daut, waut en 1. Mose 15:6 (JHF) steit, wua daut sajcht: “[Abraham] jleewd däm Harn; un hee räakjend am daut to Jerajchtichkjeit”. Jerajchtichkjeit meent, daut Gott met wäm tofräd es un dän mau  rajcht fa schultloos talt. Daut es werkjlich sea besonda, daut hee eenen onvolkomnen Mensch aus schultloos talen kaun. Secha wenscht du die daut uk, daut Jehowa soo von die denkjen kunn; un daut es uk mäajlich. Well wie nu mol seenen, wuarom Jehowa Abraham aus jerajcht tald un waut wie doonen motten, daut hee daut uk von ons sajen kaun.

4. Wuarom kjennen Menschen ut sikj selfst nich jerajcht sennen?

⁴ En sienen Breef aun de Reema säd de Apostel Paulus, daut aule Menschen Sinda sent (Reem. 3:23). Woo kjenn wie dan bie Jehowa jerajcht ooda schultloos sennen un am doaderch jefaulen? Om de Christen to halpen, eene Auntwuat opp dise Froag to kjrieen, brukt de Apostel Paulus Abraham aus Biespel.

5. Wuarom tald Jehowa Abraham fa jerajcht? (Reema 4:2-4).

⁵ Jehowa säd, daut Abraham jerajcht wia, aus dee noch en Kanaan wond. Wuarom kunn Jehowa daut von Abraham sajen? Wia daut, wäajen Abraham daut Jesaz Moses krakjt nokjeem? Secha nich (Reem. 4:13). Daut Volkj Israel kjrieech daut Jesaz Moses 400 Joa nodäm Gott jesajcht haud, daut Abraham jerajcht wia. Wuarom tald Gott Abraham dan aus jerajcht? Daut wia soo aus een Jeschenkj von Gott, wiels dee eenen stoakjen Gloowen haud (läs Reema 4:2-4).

6. Wuarom talt Jehowa wäm fa jerajcht, waut sindicht?

⁶ Paulus säd, daut wan wäa Gloowen aun Gott haft, “däm woat sien Gloowen aus siene Jerajchtichkjeit aunjeräakjent” (Reem. 4:5). Paulus säd noch: “Soo aus David aul von dän Säajen räd, dee äwa soonen Mensch kjeem, dän Gott onen siene Woakjen jerajcht spräakjen deed: “Seelich sent dee, dee äare ojjerajchte Sachen vejäft sent, un dee äare Sinden bedakjt sent! Seelich es dee Maun, däm de Har siene Sinden nich aunräakjent!”” (Reem. 4:6-8; Psa. 32:1-2). Gott vejeft, ooda bedakjt, deejanje äare Sinden gaunz, waut Gloowen aun am haben. Wäajen äaren Gloowen talt hee dee fa schultloos un jerajcht.

7. Wuarom tald Jehowa siene Deena von ieeschtemma fa jerajcht?

⁷ Jehowa tald Abraham, David un aundre true Deena fa jerajcht, oba dee bleewen doawäajen onvolkomne Sinda. Wäajen äaren Gloowen sach Gott dee aus schultloos aun, besonda em Vejlikj met deejanje, waut kjeenen Gloowen aun am hauden (Efs. 2:12). Paulus muak en sienen Breef gaunz dietlich, daut eena mott Gloowen haben, om met Gott Frint to sennen. Bie Abraham un David wia daut soo un bie ons es daut nuscht aundasch.

8-9. Waut kjennen eenje orrajcht vestonen, wäajen daut, waut Paulus un Jakobus schreewen, un wuarom?

⁸ Aul fa hundade Joaren sent de Jemeentenleidasch sikj oneenich jewast doaräwa, waut de Woakjen met dän Gloowen to doonen haben. Eenje von dee sajen biejlikj, daut eena bloos brukt aun dän Harn Jesus Christus jleewen, om jerat to woaren. Veleicht hast du dee hieet sajen: “Jleew aun Jesus, un du woascht jerat sennen”. Eenje Gloowesleidasch brucken soogoa Paulus siene Wieed, daut “Gott [wäm] onen siene Woakjen jerajcht spräakjen” deit (Reem. 4:6). Oba wada aundre sajen, daut eena sikj selfst raden kaun, wan eena biejlikj no soone Städen wankt, waut no de  Kjoakj no heilich sent un aundret goodet deit. Veleicht wiesen dee no Jakobus 2:24 han, wua daut sajcht, daut “de Mensch derch Woakjen jerajcht jesproaken woat, un nich bloos derch Gloowen”.

⁹ Wäajen daut veschiedne Meenungen doaräwa jeft, sajen eenje Bibeljelieede, daut Paulus un Jakobus sikj selfst nich eenich wieren, waut eena doonen mott, om Gott to jefaulen. Eenje Jemeentenleidasch sajen, daut Paulus jleewd, een Mensch kunn eefach wäajen sienen Gloowen jerajcht jesproaken woaren, oba daut Jakobus jleewd, daut doatoo uk de Woakjen needich wieren. Een Professa äwa Gloowessachen säd: “Jakobus kunn daut nich vestonen, wuarom Paulus soont lieed, daut eena eefach wäajen sienen Gloowen un onen Woakjen kunn jerajcht jesproaken woaren.” Oba daut, waut Paulus un Jakobus oppschreewen, kjeem beides von Jehowa (2. Tim. 3:16). Soo daut mott opp irjenteene Wajch tooppaussen. Om daut to vestonen, mott wie weeten, om waut daut en dee äare Breew jeit.

10. Von woone “Woakjen” räd Paulus hauptsechlich? (Reema 3:21, 28). (See uk daut Bilt.)

¹⁰ Von woone “Woakjen” räd Paulus en Reema, Kapitel 3 un 4? Hee räd hauptsechlich von dee “Woakjen, dee daut Jesaz velangt”, aulsoo daut Jesaz Moses, waut Gott de Israeliten jeef (läs Reema 3:21, 28). Daut späat sikj soo, daut eenje judische Christen to Paulus siene Tiet noch emma dochten, see musten sikj aun daut Jesaz Moses hoolen. Doawäajen brukt Paulus Abraham sien Biespel toom dee wiesen, daut eena Gott jefaulen kaun onen dee “Woakjen, dee daut Jesaz velangt”. Doatoo mott eena Gloowen haben.  Dit jeft ons Moot, wäajen daut lieet ons, daut wie kjennen Gott jefaulen, wan wie aun am un aun Christus Gloowen haben.

11. Von woone “Woakjen” räd Jakobus?

¹¹ Dee “Woakjen” oba, wua daut en Jakobus, Kapitel 2 von rät, sent nich dee “Woakjen, dee daut Jesaz velangt”, wua Paulus von rät. Jakobus meent hia de Woakjen, waut Christen jieda Dach doonen. Soone Woakjen wiesen, aus een Christ eenen woaren Gloowen aun Gott haft ooda nich. Well wie mol twee Biespels seenen, waut Jakobus brukt.

12. Woo läd Jakobus daut ut, waut de Woakjen met dän Gloowen to doonen haben? (See uk daut Bilt.)

¹² En sien ieeschtet Biespel säd Jakobus, daut een Christ nich saul eenen Unjascheet moaken manke Menschen. Hee muak daut dietlich, aus hee daut met eenen Maun vejlikjt, waut eenen Rikjen fein behaundeld, oba nich leeftolich wia to eenen Oamen. Soon Maun jeef veleicht väa, daut dee Gloowen haud, oba dee bewees daut nich met siene Woakjen (Jak. 2:1-5, 9). En sien tweedet Biespel räd Jakobus von wäm, waut sach, daut eenen “Brooda ooda eene Sesta nich auntotrakjen un to äten” haud, oba dee nich holp. Wan deejanja uk väajeef, daut hee Gloowen haud, wia daut oba aun siene Woakjen to seenen, daut et nich soo wia. Doawäajen schreef Jakobus: “Soo es daut uk met een Gloowen. Wan dee nich Woakjen haft, es dee doot” (Jak. 2:14-17).

13. Woon Biespel brukt Jakobus toom wiesen, daut eena mott Gloowen haben un uk goodet doonen? (Jakobus 2:25-26).

¹³ Jakobus räd von Rahab, waut een goodet Biespel doafäa wia, daut see Gloowen  wees derch äare Woakjen (läs Jakobus 2:25-26). See haud von Jehowa jehieet un see wist uk, daut Jehowa de Israeliten biestunt (Jos. 2:9-11). See wees äaren Gloowen derch Woakjen, aus see twee israelitische Spionen beschitzen deed, aus dee äa Läwen en Jefoa wia. Doawäajen wort dise Fru, waut nich volkomen wia un uk nich eene von de Israeliten wia, aus jerajcht jetalt, krakjt soo aus Abraham. Wie lieren von Rahab, daut et needich es, daut wie derch onse Woakjen Gloowen wiesen.

14. Woo paust daut toop, waut Paulus un Jakobus schreewen?

¹⁴ De Bibelschriewa Paulus un Jakobus räden beid äwa Gloowen un Woakjen. Oba dee kjikjten doa eefach von twee veschiedne Sieden naun. Paulus säd to de judische Christen, daut see Jehowa kjeenmol wudden jefaulen kjennen, wan see bloos de Woakjen von daut Jesaz Moses nokjeemen. Un Jakobus räd doavon, daut Christen äaren Gloowen doaderch bewiesen motten, daut see aundre goodet doonen.

15. Derch woone Woakjen kjenn wie biejlikj onsen Gloowen wiesen? (See uk de Bilda.)

¹⁵ Jehowa sajcht nich, daut wie krakjt dautselwje doonen motten aus Abraham toom jerajcht sennen. Wie kjennen derch onse Woakjen opp veschiedne Wäaj wiesen, daut wie Gloowen haben. Biejlikj kjenn wie de Niee enne Vesaumlunk welkom heeten, onse Breeda uthalpen un fa ons Frintschoft goodet doonen. Aul dit jefelt Gott un hee woat ons doafäa säajnen (Reem. 15:7; 1. Tim. 5:4, 8; 1. Joh. 3:18). Wan wie aundre flietich de goode Norecht prädjen, kjenn wie eent von daut baste wiesen, daut wie Gloowen haben (1. Tim.  4:16). Wie aula kjennen derch onse Woakjen wiesen, daut wie ons secha sent, daut Jehowa siene Vespräakjungen sikj erfellen woaren un daut daut, waut hee deit, emma daut baste es. Wan wie dit doonen, dan kjenn wie ons secha sennen, daut Gott ons woat fa jerajcht talen un siene Frind nanen.

16. Opp waut haud Abraham Hopninj un Gloowen?

¹⁶ Reema, Kapitel 4 wiest, daut wie von Abraham uk noch lieren kjennen, woo wichtich de Hopninj es. Jehowa vespruak, daut “väle Velkja” wudden derch am jesäajent woaren. Denkj mol han, waut vonne wundascheene Hopninj Abraham nich haud! (1. Mo. 12:3; 15:5; 17:4; Reem. 4:17). Oba aus hee aul 100 Joa oolt wia un Sara 90, hauden see noch emma nich eenen Sän. Fa Menschen to beseenen wia daut aul ommäajlich, daut Abraham un Sara noch kunnen een Kjint haben. Dit mott werkjlich eene Proow jewast sennen fa Abraham. Oba “hee haud Hopninj un Gloowen doaraun, daut hee wudd de Voda äwa väl Velkja sennen” (Reem. 4:18, NW; 4:19). Un met de Tiet kjrieech hee daut, opp waut hee hopt: Hee wort Isaak sien Voda (Reem. 4:20-22).

17. Woo weet wie, daut wie kjennen fa jerajcht jetalt woaren un Gott siene Frind sennen?

¹⁷ Wie kjennen Gott jefaulen un fa jerajcht jetalt woaren un dän siene Frind sennen, soo aus Abraham wia. Dauts krakjt, waut Paulus dietlich muak, aus hee säd: “Daut wort äwent nich bloos om [Abraham] sient haulwen jeschräwen, daut am daut wia aunjeräakjent worden, oba uk om ons haulwen, wiels wie jleewen aun dän, dee Jesus vom Doot oppwuak” (Reem. 4:23-24). Krakjt soo aus Abraham mott wie nich bloos Gloowen un Woakjen haben, oba uk Hopninj. En Reema, Kapitel 5 rät Paulus wieda von onse Hopninj. Oba daut woa wie ons en dän näakjsten Artikjel unjastonen.