1. Woo kjennen Breeda David sienen Rot nokomen?

 DE Kjennich David säd to Salomo: “Sie stoakj un sie een Maun” (1. Kjen. 2:1, 3; 2:2, JHF). Daut es goot, daut aule christelje Mana vondoag dän Dach disen Rot nokomen. Doatoo motten dee lieren, Gott siene Jesazen to jehorchen un sikj en aule Stekjen no biblische Gruntsauzen rechten (Luk. 2:52). Wuarom es daut soo needich, daut junge Breeda riepe Christen woaren?

2-3. Wuarom es daut wichtich fa eenen jungen Brooda, een riepa Christ to woaren?

² Een Brooda haft väl wichtje Veauntwuatungen enne Famielje un enne Vesaumlunk. Junge Breeda, secha hab jie doa aul mol äwa nojedocht, waut vonne Veauntwuatungen jie lota haben woaren. Veleicht hab jie junt väajenomen, Pionia to sennen ooda een Deenstaumthelpa ooda lota een Eltesta. Veleicht well jie junt uk befrieen un Kjinja haben (Efs. 6:4; 1. Tim. 3:1). Oba daut jie dit kjennen un daut et uk goot utkjemt, mott jie riepe Christen woaren. b

³ Waut kaun die halpen, een riepa Christ to woaren? Daut jeft wichtje Sachen, waut du lieren motst, fein to doonen. Woo kaust du die nu aul fa de Veauntwuatungen reedmoaken, waut lota veleicht oppkomen woaren, daut du dee uk fein derchfieren kaust?

4. Wua kaust du goode Biespels finjen? (See uk daut Bilt.)

⁴ Sieekj die goode Biespels, waut du nodoonen kaust. Enne Schreft jeft daut een deel goode Biespels, waut junge  Mana nodoonen kjennen. Dise Mana von ieeschtemma leewden Gott un kjemmaden sikj opp veschiedne Wäaj om sien Volkj. Du kaust uk mank de Mana en diene Vesaumlunk ooda von dien Frintschoft goode Biespels finjen (Heb. 13:7). Un dan jeft daut noch daut baste Biespel, daut von Jesus Christus (1. Pet. 2:21). Wan du äwa aul dise Mana nodenkjst, dan denkj aun dee äare Ieejenschoften, waut du besonda jleichst (Heb. 12:1-2). Un dan see, woo du dise Mana west nodoonen.

5. (a) Woo kaust du lieren, derchjedocht to sennen? (b) Wuarom es daut soo wichtich? (Psalm 119:9).

⁵ Lia die, derchjedocht to sennen, “daut du Sachen vestonen kaust” (Spr. 3:21). Een Maun, waut derchjedocht es, bedenkjt sikj Sachen sea goot, ea dee waut deit. Wuarom es daut soo wichtich, sikj daut auntowanen? Wäajen de mieeschte junge Mana bie dise Tiet bloos no äare ieejne Iedeeen no haundlen ooda doano, woo dee sikj jroz feelen (Spr. 7:7; 29:11). Daut, waut du äwa Tellewizhen ooda em Internet kjikjst ooda hieescht, kaun uk väl doaraun doonen, woo du denkjst un waut du deist. Oba woo kaust du dan lieren, derchjedocht to sennen? Fang doamet aun, die de biblische Gruntsauzen to lieren, un denkj doaräwa no, wuarom die dee togood komen. Un dan bruck dise Gruntsauzen toom Entscheidungen moaken, waut Jehowa jefaulen woaren (läs Psalm 119:9). Wan du die lieescht, opp dise Wajch to denkjen, woat die daut halpen, emma riepa to woaren (Spr. 2:11-12; Heb. 5:14). Well wie nu mol seenen, woo die derchjedocht sennen en twee Loagen togood kjemt: (1) wan du met Sestren todoonen hast un (2) wan daut doarom jeit, woo du die auntrakjen un oppfiksen deist.

6. Woo woat derchjedocht sennen eenen jungen Brooda halpen, Frues to respakjten?

⁶ Wan du lieescht, soo to denkjen aus Jehowa, woat die daut halpen, Frues to respakjten. Daut es gaunz jeweenlich, daut een junga Brooda aunfangt, eene Sesta to jleichen un doa es uk nuscht met orrajcht. Oba een junga Maun, waut derchjedocht es, wudd kjeenmol waut sajen, schriewen ooda doonen, waut auntovestonen jeef,  daut hee met ar wull, buta daut hee sikj werkjlich met ar befrieen well (1. Tim. 5:1-2). Wan hee met eene Sesta spazieren deit, woat hee uk emma doano kjikjen, daut kjeena schlajcht von ar denkjt, un woat kjeenmol auleen met ar irjentwua sennen, onen daut doa wäa rom es (1. Kor. 6:18).

7. Woo woat derchjedocht sennen eenen jungen Brooda halpen, wan daut doarom jeit, woo dee sikj auntrakjt un oppfikst?

⁷ Een junga Maun, waut daut jelieet haft, soo to denkjen aus Jehowa, woat daut uk doaderch wiesen, woo hee sikj auntrakjt un oppfikst. Dee Sort Kjleeda, waut nu Mood sent, komen foaken von soone Menschen, waut Jehowa nuscht achten ooda een onmoralischet Läwen fieren. Doawäajen sent dee foaken sea enj ooda soo jemoakt, daut Mana no Frues lat. Een junga Brooda, waut lieet, een riepa Christ to woaren, woat sikj no de biblische Gruntsauzen rechten un no de goode Biespels enne Vesaumlunk, wan hee sikj Kjleeda utläst. Dee kaun äwa dit nodenkjen: “Wiesen miene Entscheidungen, daut ekj een kloaret denkjen hab un aundre respakjten doo? Kjennen aundre aun miene Kjleedie goot seenen, daut ekj Gott deen?” (1. Kor. 10:31-33; Tit. 2:6, NW). Wan een junga Maun derchjedocht es, woaren de Breeda un Sestren am respakjten un sien himlischa Voda woat am sea schazen.

8. Woo kaun een junga Brooda wiesen, daut hee opp to veloten es?

⁸ Sie opp to veloten. Een junga Maun, waut opp to veloten es, kjemt flietich aul siene Oppgowen no (Luk. 16:10). Well wie doatoo mol Jesus sien Biespel seenen. Hee wia kjeenmol jlikjeltich ooda endoontich. Enne Städ daut deed hee emma daut, waut Jehowa am oppjeef, uk wan daut noch waut opp sikj haud. Hee leewd de Menschen, besonda siene Jinja, un hee jeef mau rajcht sien Läwen fa dee (Joh. 13:1). Proow Jesus notodoonen un strenj die aun, jieda Oppgow notokomen, waut du kjrichst. Wan du nich krakjt weetst woo, dan sie deemootich un froag riepe Breeda no Help. Sie kjeenmol tofräd doamet, mau jroz daut needichste to doonen (Reem. 12:11). Enne Städ daut doo diene Oppgow gaunz utfieren soo aus “fa Gott, un nich fa Menschen” (Kol. 3:23). Secha best du nich onen Fäla. Doawäajen sie deemootich un sto daut too, wan du Fäla moakst (Spr. 11:2).

9. Wuarom mott een Brooda sikj soont lieren, waut am em auljemeenen togood kjemt?

⁹ Daut du kaust een riepa Brooda woaren, motst du die soont lieren, waut die lota togood kjemt. Dit woat die halpen, daut du kaust Veauntwuatungen enne Vesaumlunk äwanämen un met aundre fein foadich woaren un uk eene Oabeit finjen toom fa die selfst ooda diene Famielje sorjen.  Well wie mol een poa Sachen seenen, waut du die lieren kaust.

10-11. Woo woat eenen jungen Brooda daut selfst halpen un uk de Vesaumlunk, wan dee lieet, fein to läsen un to schriewen? (Psalm 1:1-3). (See uk daut Bilt.)

¹⁰ Lia die, fein to läsen un to schriewen. De Schreft sajcht, daut eena, waut jieda Dach de Bibel läst un doaräwa nodenkjt, schaftich es un goot wiedakjemt (läs Psalm 1:1-3). Wan hee de Bibel läst, woat hee lieren, woo Jehowa denkjt, un daut woat am halpen, daut notokomen, waut hee jelieet haft (Spr. 1:2-4). Un krakjt soone Mana fälen ons enne Vesaumlunk. Wuarom?

¹¹ Onse Breeda un Sestren fält daut aun de Help von Mana, waut aundre lieren kjennen un uk gooden Rot ut de Schreft jäwen kjennen (Tit. 1:9). Wan du goot läsen un schriewen kaust, woascht du goode Räden hoolen un die uk goode Auntwuaten reedmoaken kjennen, waut aundre äaren Gloowen stoakjt. Du kaust die uk waut oppschriewen, wan du studieescht ooda wan du enne Vesaumlunk ooda oppe Kongressen no eene Räd horchst. Soont opptoschriewen woat die halpen, dienen ieejnen Gloowen to stoakjen un uk aundre Moot to moaken.

12. Woo kaust du lieren, aundre goot tootohorchen un fein met aundre to räden?

¹² Lia daut, aundre goot tootohorchen un met aundre fein to räden. Een christelja Brooda mott lieren, met aundre fein to räden. Daut meent, daut dee aundre goot toohorchen mott un vestonen mott, waut dee denkjen un feelen (Spr. 20:5). Daut kaun dee derch dän aundren siene Stemm enwoaren un woo dee kjikjt ooda woo dee sikj vehelt. Dit kaust du bloos lieren, wan du met aundre toop best. Oba wan du met aundre bloos derch E-Mail ooda Fon vetalst, dan kaun die daut schwanda sennen, met aundre perseenlich to vetalen. Doawäajen sieekj no Jeläajenheiten toom met aundre perseenlich räden (2. Joh. 12).

13. Waut mott een junga Brooda noch lieren? (1. Timotäus 5:8). (See uk daut Bilt.)

¹³ Lia, fa die selfst to sorjen. Een riepa Brooda mott emstaund sennen, fa sikj selfst un fa siene Famielje to sorjen (läs 1. Timotäus 5:8). En eenje Lenda lieren junge Breeda eene jewesse Oabeit von äaren Voda ooda von wäm en äa Frintschoft. En aundre Lenda lieren junge Mana veleicht eene jewesse Oabeit enne School. Dauts emma fein, wan eena sikj waut lieet, waut eenem woat halpen, eene Oabeit to finjen (Apj. 18:2-3; 20:34; Efs. 4:28).  Strenj die sea aun, flietich to sennen un diene Oppgowen gaunz derchtofieren. Dan woascht du eenen gooden Nomen haben bie aundre un du woascht leichta kjennen eene Oabeit finjen un dee uk hoolen. Bat nu hab wie von eenje Ieejenschoften jerät un von Sachen, waut du die lieren kaust. Dit kaun die halpen, fa Veauntwuatungen reedtosennen, waut lota noch oppkomen kunnen. Well wie mol von eenje Veauntwuatungen räden.

14. Woo kaun een junga Brooda sikj fa dän Voltietdeenst reedmoaken?

¹⁴ Voltietdeenst. Väle riepe Breeda haben aul bie junk met dän Voltietdeenst aunjefongen. Pionia sennen halpt de junge Mana, fein met veschiedne Sorten Menschen tooptoschaufen. Daut halpt dee uk, rajcht met äa Jelt omtogonen un nich mea uttojäwen, aus waut see haben (Filip. 4:11-12; 4:13, NW). Wan du Pioniahelpa woascht, es daut eene goode Wajch, met dän Pioniadeenst auntofangen. Väle sent ieescht mol fa eene jewesse Tiet Pioniahelpa un daut moakt äant reed fa dän Pioniadeenst. Wan dee Pionia sent, kjennen dee uk leichta fa aundre Sachen enjelot woaren, soo aus fa daut Buwoakj ooda fa dän Beteldeenst.

15-16. Waut woat eenen jungen Brooda halpen, Deenstaumthelpa ooda Eltesta to woaren?

¹⁵ Deenstaumthelpa ooda Eltesta. Aule Mana sellen doano hanoabeiden, de Breeda un Sestren en de Vesaumlunk aus Eltesta to deenen. De Bibel sajcht, daut soon Maun, waut doano hanoabeit, “no een goodet Aumt” sträft (1. Tim. 3:1). Ea een Brooda aus Eltesta deenen kaun, mott dee ieescht een Deenstaumthelpa sennen. Deenstaumthelpa sent eene groote Help fa de Eltestasch. De Deenstaumthelpa un de Eltestasch halpen deemootich äare Breeda un Sestren un sent flietich em Deenst. Junge Breeda kjennen aul Deenstaumthelpa woaren, wan dee noch nich mol gaunz 20 sent. Un een gooda Deenstaumthelpa kaun aul een Eltesta woaren, wan dee noch mau väaren enne 20 es.

¹⁶ Woo kaust du die doaropp reedmoaken, een Deenstaumthelpa un lota een Eltesta to woaren? De Schreft rät von veschiedne Ieejenschoften, waut doatoo needich sent. Diene Leew fa Jehowa, fa diene Famielje un fa de Vesaumlunk woat die bat doa brinjen, aun dise Ieejenschoften to schaufen (1. Tim. 3:1-13; Tit. 1:6-9; 1. Pet. 5:2-3). Proow, jieda Ieejenschoft to  vestonen. Bäd Jehowa om Help, daut du dise Ieejenschoften kaust haben. c

17. Woo kaun een junga Brooda sikj doaropp reedmoaken, een Ehemaun un Famieljenhaupt to woaren? (See uk daut Bilt.)

¹⁷ Ehemaun un Famieljenhaupt. Soo aus Jesus säd, bliewen een deel riepe Christen onbefriet (Mat. 19:12, NW). Oba wan du die befrieen deist, woascht du noch mea Veauntwuatunk haben aus Ehemaun un Famieljenhaupt (1. Kor. 11:3). Jehowa well, daut een Ehemaun siene Fru leeft un fa ar em tieteljen un em jeisteljen sorcht un een gooda Frint es fa ar (Efs. 5:28-29). Daut, waut wie en disen Artikjel jeseenen haben, soo aus derchjedocht sennen, Frues respakjten un opp to veloten sennen, woat die halpen, een gooda Ehemaun to sennen. Doaderch woascht du diene Veauntwuatunk aus Ehemaun un aus Famieljenhaupt fein nokomen kjennen.

18. Woo kaun een junga Brooda sikj doaropp reedmoaken, een gooda Voda to woaren?

¹⁸ Voda. Wan du die ieescht befriet hast, woascht du veleicht Kjinja haben. Jehowa es een sea gooda Voda un von am kjenn wie een deel lieren (Efs. 6:4). Jehowa säd gaunz op to sienen Sän Jesus, daut hee am sea leewd un tofräd wia met am (Mat. 3:17, NW). Wan du Kjinja hast, dan saj dee foaken, daut du äant leefst. Low dee uk fa daut goode, waut dee doonen. Soone Vodasch, waut sikj Jehowa aus Biespel nämen, halpen äare Kjinja, riepe Christen to woaren. Du kaust die nu aul fa dise Veauntwuatunk reedmoaken, wan du die leeftolich om diene Famielje, de Vesaumlunk un aundre kjemmascht. Lot dee daut weeten, daut du an leefst un schazt (Joh. 15:9). Dit woat die halpen, daut du lota diene Veauntwuatunk aus Ehemaun un aus Voda goot nokomen kaust. Oba ea daut bat doa es, woascht du sea wieetvoll fa Jehowa sennen un eene groote Help fa de Famielje un fa de Vesaumlunk sennen.

19-20. Waut woat junge Breeda halpen, riepe Christen to woaren? (See daut Bilt oppe väaschte Sied.)

¹⁹ Junge Breeda, daut jie kjennen riepe Christen woaren, kjemt nich von veselfst. Jie motten junt goode Biespels sieekjen un uk lieren, derchjedocht un opp to veloten sennen. Un jie motten junt soont lieren, waut junt em auljemeenen togood kjemt un junt opp daut reedmoaken, waut ver junt es.

²⁰ Wan du nu äwa aul dit nodenkjst, aun waut du schaufen saust, denkjst du veleicht, daut es väl too schwoa. Oba du woascht daut kjennen! Hool em Denkj, daut Jehowa die jieren halpen well (Jes. 41:10, 13). Un de Breeda un Sestren von de Vesaumlunk woaren die secha uk halpen. Wan du ieescht een riepa Christ best, waut Jehowa sien bastet jeft, dan woascht du schaftich un tofräd sennen. Wie leewen junt, junge Breeda! Mucht Jehowa junt sea säajnen, nu daut jie doaraun schaufen, riepe Christen to woaren (Spr. 22:4).