Trigj nom Enhault

No de Enhaultslist gonen

Hast du daut jewist?

Hast du daut jewist?

Worden de Gruntsauzen von daut Jesaz Moses ieeschtemma en Israel werkjlich jebrukt toom kjlandre Sachen räajlen, waut nich rajcht wieren?

EENJEMOL jo. See wie mol een Biespel. En 5. Mose 24:14-15 sajcht daut: “Jie sellen een Oabeida, de oam un schlajcht auf es, nich kjwälen ooda daut Läwen schwoa moaken, eendoont auf daut een Israelit es, ooda een framda, dee en jun Launt . . . wont. . . . Wan jie daut nich doonen, dan kunn hee däm HARN aunroopen jäajen junt, un jie wudden schuldich sennen fa de Sind.”

Daut Biet Leem, wua daut von dän Stapsoabeida schrift

Dicht bie Aschdod haben se een Biet Leem jefungen, waut von daut säwende Joahundat v. Chr. sennen saul. Doabowen schrift daut von soone Loag. Woomäajlich wort daut aun eenen Beaumten jeschräwen, wäajen een Stapsoabeida woomäajlich nich soo väl Jeträajd enbrocht, aus von am velangt wia. Dän neemen se dan dän Äwarock wajch. Doa sajcht daut: “Een poa Doag trigj, aus ekj, dien Deena [de Stapsoabeida], de Arnt enjebrocht haud, kjeem Hoschajahu, Schobai sien Sän, un neem mie, dienen Deena, dän Äwarock wajch. . . . Aul de Oabeida, waut met mie toop en de heete Sonn arnten deeden, kjennen doafäa zeijen, . . . daut et soo es, waut ekj saj. Ekj hab nuscht nich orrajchtet jedonen. . . . Wan du, de Beaumta, die nich veauntwuatlich feelst, dienen Deena dän Äwarock trigjtoschekjen, dan doo daut weens ut Metleet! Du kaust je nich stell bliewen, wan dien Deena sienen Äwarock nich haft.”

De Jeschichtsforscha Simon Schama sajcht, daut dit Jeschräwne “nich bloos wiest, woo besorcht de Oabeida wia, daut hee [sienen Äwarock] wull trigj haben . . . Daut wiest uk, daut dee, waut om Help prachad, om daut biblische Jesaz omwist, besonda om daut, waut en 3. un 5. Mose oppjeschräwen es, daut eena de Oame nich schlajcht behaundlen saul.”