Eenje sent en soone Kultua oppjewossen, wua de mieeschte Mana de Frues fa läaja talen. Hans, een Kjreisoppsechta en Bolivien, sajcht biejlikj: “Eenje Mana sent en soone Kultua oppjewossen, wua äant toojerot woat, sikj fa hecha to talen. Dise Mana jleewen, daut see mea wieet sent aus de Frues un behaundlen dee foaken respakjtloos.” Schenschian, een Eltesta en Taiwan, sajcht: “Doa, wua ekj won, jleewen de Mana, daut de Frues sikj nich en äare Sachen nennmischen sellen. Väle wudden eenen Maun fa onkluak talen, wan dee doavon räd, daut eene Fru äare Meenunk äwa waut jesajcht haud.” Noch aundre wiesen hinjalestich, daut see de Frues fa weinja wieet talen, biejlikj doaderch, daut dee dommet Spos moaken äwa dee.

Toom Jlekj helt sikj daut krakjt jlikj, en waut vonne Kultua de Mana oppjewossen sent – dee kjennen daut aula lieren, daut see nich mea wieet sent aus de Frues (Efs. 4:22-24). Dit kjennen see doaderch, daut see Jehowa sien Biespel nodoonen. En disen Artikjel woa wie seenen, woo Jehowa de Frues behaundelt, woo de Breeda daut lieren kjennen, de Frues soo to behaundlen, aus Jehowa deit un woo de Eltestasch daut ieeschte wiesen kjennen, daut see de Frues met Respakjt behaundlen.

WOO DEIT JEHOWA FRUES BEHAUNDLEN?

Jehowa es daut baste Biespel, woo eena Frues behaundlen saul. Hee es een metfeelenda Voda, waut siene Famielje leeft (Joh. 3:16). True Sestren sent soo aus wieetvolle Dajchta fa am. Well wie mol seenen, woo Jehowa Frues Respakjt un Leew wiest.

Hee moakt kjeenen Unjascheet. Jehowa haft de Mana un de Frues no sien Bilt no jemoakt (1. Mo. 1:27). Jehowa haft de Mana nich soo jemoakt, daut dee kjlieekja sent un dee vestonen sikj uk nich  met mea Sachen un hee räakjent dee uk nich mea aus de Frues (2. Chr. 19:7). Hee haft de Mana un uk de Frues beid soo jemoakt, daut dee de Woarheit ut de Schreft vestonen un siene feine Ieejenschoften nodoonen kjennen. Jehowa räakjent dee äaren Gloowen jlikjen väl, endoont aus dee de Hopninj haben, em Paradies oppe Ieed to läwen ooda em Himmel aus Kjennichs un Priestasch (2. Pet. 1:1, JHF). Dauts dietlich, daut Jehowa kjeenen Unjascheet moakt.

Hee horcht dee too. Jehowa es doarom bekjemmat, woo Frues sikj feelen, un waut vonne Trubbels dee haben. Biejlikj horcht hee Rahel un Hana too un beauntwuad dee äare Jebäda (1. Mo. 30:22; 1. Sam. 1:10-11, 19-20). Jehowa haft daut enne Schreft mau rajcht loten oppschriewen, woo Mana no daut horchten, waut Frues säden. Biejlikj jehorcht Abraham, aus Jehowa to am säd, daut hee sull no siene Fru Sara horchen (1. Mo. 21:12-14). De Kjennich David horcht no Abigajil. Hee säd mau rajcht, daut Jehowa ar jeschekjt haud toom met am räden (1. Sam. 25:32-35). Jesus, waut sienen Voda emma krakjt nodeit, horcht no siene Mutta Maria (Joh. 2:3-10). Dise Biespels wiesen, daut Jehowa de Frues Respakjt wiest, doaderch daut hee dee toohorcht.

Hee vetrut opp dee. Jehowa vetrud biejlikj doaropp, daut Eva sikj doa uk wudd om kjemren, fa de gaunze Ieed to sorjen (1. Mo. 1:28). Doaderch wees hee, daut hee ar nich fa läaja tald aus Adam – see wia een wieetvolla Helpa. Jehowa vetrud de Profeetin Debora un Hulda, daut dee sullen sien Volkj Rot jäwen un doa wia uk een Rechta un een Kjennich met en (Rech. 4:4-9; 2. Kjen. 22:14-20). Vondoag dän Dach vetrut Jehowa doaropp, daut de Sestren methalpen, sien Woakj derchtofieren. Dise true Sestren deenen aus Vekjindja, Pionieren un Missionoaren. Dee halpen biejlikj met, de Vesaumlungshiesa un de Betels to plonen un to buen un dee to unjahoolen. Eenje schaufen uk em Betel un aundre en Äwasatungsoffizen. Dise Sestren sent soo aus eene groote Armee, waut Jehowa brukt toom sienen Wellen derchfieren (Psa. 68:11, NW). Dauts kloa, daut Jehowa de Frues nich fa läaja talt ooda denkjt, daut dee to nuscht to brucken sent.

WOO KJENNEN BREEDA DE FRUES SOO BEHAUNDLEN, AUS JEHOWA DEIT?

Breeda, wan wie weeten wellen, aus wie de Frues soo behaundlen, aus Jehowa deit, dan mott wie daut neiw unjasieekjen, woo wie äwa dee denkjen un woo wie met dee omgonen. Doatoo fält ons Help. Krakjt soo aus een Dokta met eene Derchdach-Maschien unjasieekjt, aus ons Hoat jesunt es ooda nich, krakjt soo kjennen goode Frind un uk Gott sien Wuat ons halpen to seenen, aus wie deep en ons bennen nich gaunz rajcht äwa de Frues denkjen. Woo kjenn wie dan dise Help kjrieen?

Froag eenen gooden Frint (Spr. 18:17). Wan du eenen Frint hast, dän du vetruen deist un waut leeftolich un utjejlikjt es, dan kaust du dän veleicht mol soo waut froagen aus: “Waut denkjst du, woo go ekj met de Sestren om? Kjennen dee daut seenen, daut ekj äant Respakjt wies? Kaun ekj irjentwaut endren, om dee bäta to behaundlen?” Wan dien Frint die dan eenje Sachen sajcht, woo du die vebätren kaust, dan sieekj nich emma no eene Uträd. Sie leewa fuaz reed, de Endrungen to moaken.

Studia Gott sien Wuat. Wan wie Gott sien Wuat brucken toom daut unjasieekjen, woo wie äwa de Sestren denkjen un woo wie dee behaundlen, kjenn wie daut baste weeten, aus wie met dee rajcht omgonen (Heb. 4:12). Wan wie de Bibel studieren, woa wie daut en, daut eenje Mana de Frues fein behaundelden un aundre oba nich. Wie kjennen daut dan vejlikjen, waut dise Mana deeden un woo wie met de Frues omgonen. Wan wie veschiedne Bibelvarzhen vejlikjen, halpt ons daut uk, daut wie nich eene orrajchte Iedee äwa Frues haben, wiels wie ons bloos opp eenen Bibelvarsch stetten. Doatoo mol een Biespel: En 1. Petrus 3:7 sajcht daut biejlikj, daut Mana äare Frues met Leew behaundlen sellen, wiels “see schwaka sent”. b Meent daut dan, daut de Frues weinja wieet sent aus de Mana un nich soo kluak sent un daut dee sikj met weinich vestonen? Sea lang nich! Vejlikjt daut, waut Petrus säd, mol met daut, waut en Galata 3:26-29 steit,  daut Jehowa Mana un uk Frues jewält haft toom met Jesus toop rejieren. Wan wie Gott sien Wuat studieren un eenen gooden Frint froagen, waut hee ooda see doaräwa denkjt, woo wie met Frues omgonen, kjenn wie daut lieren, onse Sestren Respakjt to wiesen.

WOO KJENNEN ELTESTASCH DE SESTREN RESPAKJT WIESEN?

De Breeda en de Vesaumlunk kjennen daut lieren, de Sestren fein to behaundlen, wan dee sikj een Biespel nämen von leeftolje Eltestasch. Woo kjennen de Eltestasch daut väaschte gonen, wan daut doarom jeit, de Sestren Respakjt to wiesen? See wie mol een poa Sachen.

Loft de Sestren. De Apostel Paulus es een goodet Biespel fa Eltestasch. Hee lowd de Sestren gaunz frie ver aundre, aus hee eenen Breef aun de Vesaumlunk en Room schreef (Reem. 16:12). Kaust du die daut väastalen, woo schaftich de Sestren motten jewast sennen, aus Paulus sien Breef en de Vesaumlunk väajeläst wort? Krakjt soo kjennen de Eltestasch de Sestren uk gaunz opprechtich fa dee äare feine Ieejenschoften un fa de Oabeit lowen, waut see em Deenst fa Jehowa doonen. Dit halpt de Sestren to weeten, daut de Vesaumlunk äant respakjt un väl räakjent. Soone Wieed von eenen Eltesten kjennen krakjt daut sennen, waut dee jroz brucken, daut see Jehowa wieda tru deenen kjennen (Spr. 15:23).

Wan de Eltestasch de Sestren lowen, dan meenen dee daut iernst un dee sajen dee Eenselheiten. Wuarom? Eene Sesta, waut Jessica heet, sajcht: “Dauts scheen, wan een Brooda to eene Sesta sajcht: ‘Goot jedonen!’ Oba wie räakjnen daut besonda väl, wan de Breeda ons Eenselheiten sajen, soo aus: ‘Dauts fein, daut du diene Kjinja jelieet hast, enne Vesaumlunk ruich to setten.’ Ooda wan dee to ons sajen, daut see daut waut räakjnen, daut wie ons aunjestrenjt haben, een Bibelstudium met no de Vesaumlunk to brinjen.” Wan de Eltestasch de Sestren fa eenselne Sachen lowen, jäwen  dee de Sestren daut Jefeel, daut de Vesaumlunk daut aun äant fält un äant väl räakjent.

Dee horchen de Sestren too. Deemootje Eltestasch weeten, daut nich bloos see emma de baste Iedeeen haben. Soone Eltestasch froagen de Sestren no äare Meeninj un horchen dee goot too, wan dee räden. Wan de Eltestasch dit doonen, dan kjemt dee daut togood un de Sestren kjrieen Moot doaderch. Woo schauft daut? Een Eltesta, waut Gerardo heet un em Betel deent, sajcht: “Ekj hab rutjefungen, wan ekj de Sestren no äare Meeninj froag, dan kaun ekj miene Oabeit bäta doonen. Foaken haben dee aul väl lenja met eene Sach jeschauft aus de mieeschte Breeda.” En de Vesaumlunk jeft daut een deel Sestren, waut Pionieren sent, un dee kjanen de Menschen von de Jäajent doarom sea goot. Een Eltesta, waut Bryan heet, sajcht: “Onse Sestren haben een deel feine Sachen jelieet, waut de Organisazion brucken kaun. Doawäajen, lieet von dee äare Erfoarunk!”

Derchjedochte Eltestasch woaren eene Sesta äare Iedee nich fuaz tosiedschuwen. Wuarom nich? Edward, een Eltesta, sajcht: “Eene Sesta äare Iedee ooda Erfoarunk kaun eenen Brooda halpen, eene gaunze Sach bäta to seenen un aundre mea Metjefeel to wiesen” (Spr. 1:5). Wan een Eltesta de Iedee von eene Sesta veleicht uk nich brucken kaun, kaun hee sikj doawäajen oba bedanken, daut see am daut säd, waut see wist.

Dee lieren de Sestren. Derchjedochte Eltestasch nämen de Jeläajenheit woa, de Sestren to lieren. Dee lieren dee biejlikj, woo dee een Toopkomen fa dän Deenst leiden kjennen, wan doa nich jedeepte Breeda sent. Dee lieren dee uk, woo dee kjennen veschiednet Jereetschoft un Maschienen brucken, soo daut dee kjennen bie de Buwoakjs methalpen un dee uk unjahoolen. De Oppsechtasch em Betel haben de Sestren jelieet, woo dee veschiedne Oppgowen doonen kjennen, soo aus unjahoolen, enkjeepen, Räakjninj fieren, met Komputasch schaufen un soo wieda. Wan de Eltestasch de Sestren lieren, dan wiesen see doamet, daut see sikj opp de Sestren veloten un doaropp vetruen, daut dee de Sachen goot doonen.

Een deel Sestren haben daut, waut see von de Eltestasch jelieet haben, jebrukt toom aundre halpen. Biejlikj eenje Sestren, waut utjelieet worden fa daut Buwoakj, haben aundre jeholpen, äare Hiesa wada opptobuen, waut von een Owwada Schoden jekjräajen hauden. Aundre Sestren haben daut fein jelieet, doa to prädjen, wua Menschen hankomen, un dee wiesen aundre Sestren, woo daut jedonen mott. Woo feelen de Sestren sikj doaräwa, daut de Eltestasch äant jelieet haben? Eene Sesta, waut Jennifer heet, sajcht: “Aus ekj metholp, een Vesaumlungshus to buen, neem een Oppsechta sikj de Tiet, om mie to lieren. Hee kjikjt, waut ekj deed un lowd mie doafäa. Ekj jleicht daut sea, met am tooptoschaufen, wiels doaderch haud ekj daut Jefeel, daut hee opp mie vetrud un daut ekj väl wieet wia.”

WOO KJEMT ONS DAUT TOGOOD, WAN WIE SESTREN SOO BEHAUNDLEN AUS FAMIELJE?

Wie leewen onse true Sestren krakjt soo sea, aus Jehowa deit! Doawäajen behaundel wie dee soo aus Famielje (1. Tim. 5:1-2). Wie räakjnen dee sea väl un wie sent froo, daut wie kjennen met dee toopschaufen. Un daut freit ons, wan dee daut späaren kjennen, daut wie dee leewen un dee unjastetten. Eene Sesta, waut Vanessa heet, sajcht: “Ekj sie soo dankboa, daut ekj kaun Poat von Jehowa siene Organisazion sennen, wua soo väl Breeda sent, waut mie haben väl Moot jejäft.” Eene Sesta en Taiwan sajcht: “Ekj sie soo dankboa, daut Jehowa un siene Organisazion de Frues soo väl räakjnen un soo väl om onse Jefeelen romjäwen. Daut stoakjt mienen Gloowen sea un ekj räakjen daut noch mea, daut ekj kaun Poat von Jehowa siene Organisazion sennen.”

Woo brow Jehowa nich mott sennen, wan hee sitt, woo true Breeda proowen, soo äwa Frues to denkjen un dee soo to behaundlen, aus hee deit! (Spr. 27:11). Een Eltesta en Schottlaunt, waut Benjamin heet, sajcht: “Väl Mana en dise Welt respakjten de Frues äwahaupt nich. Oba wie wellen, daut de Frues eenen Unjascheet späaren, wan dee nom Vesaumlungshus komen.” Well wie aula ons bastet proowen, Jehowa notodoonen un onse Sestren de Leew un Respakjt wiesen, waut dee sikj vedeenen (Reem. 12:10).