1. Waut lia wie von Liera 3:7?

DAUT jeft eenje, dee sea jleichen to räden, un aundre wada nich. Soo aus daut en dän Teemavarsch fa disen Artikjel sajcht, jeft daut eene Tiet toom räden un uk toom stell sennen (läs Liera 3:7). Oba veleicht wudd wie doawäajen jleichen, daut eenje Breeda un Sestren een bät mea vetalen wudden un aundre nich gaunz soo väl.

2. Wuarom haft Jehova daut Rajcht ons to sajen, wanea un woo wie räden sellen?

² Daut wie räden kjennen, es een Jeschenkj von Jehova (2. Mo. 4:10-11; Opb. 4:11). Un derch sien Wuat halpt hee ons, daut wie dit Jeschenkj rajcht brucken kjennen. En disen Artikjel woa wie eenje Biespels von de Schreft derchnämen, waut ons wiesen, wanea daut Tiet es toom räden un toom stell sennen. Wie woaren uk seenen, woo Jehova äwa daut denkjt, waut wie to aundre sajen. Daut ieeschte woa wie nu seenen, wanea daut de rajchte Tiet es toom räden.

3. Wanea sell wie räden, soo aus Reema 10:14 sajcht?

³ Wie sellen emma reed sennen äwa Jehova un daut Kjennichrikj to räden, soo aus Jesus daut deed (Mat. 24:14; läs Reema 10:14). Eent von daut wichtichste, wuarom Jesus no de Ieed kjeem, wia, daut hee de Woarheit äwa sienen Voda bekauntmoaken sull (Joh. 18:37). Oba wie motten doaraun denkjen, daut daut uk wichtich es, woo wie räden. Wan wie to aundre von Jehova räden, mott wie daut “leeftolich un respakjtvoll” doonen. Un wie wellen daut achten, waut aundre jleewen un woo dee denkjen (1. Pet. 3:15). Dan woa wie nich bloos to dee räden, oba dee uk waut lieren kjennen. Un veleicht jeit dee daut dan to Hoaten.

4. Woo wiest Spricha 9:9, daut daut, waut de Eltestasch sajen, aundre halpen kaun?

 ⁴ Wan een Eltesta sitt, daut doa wäm von de Vesaumlunk Rot fält, dan saul dee waut sajen. Secha woat dee daut to eene paussende Tiet doonen, daut deejanja sikj nich schämen brukt. Hee woat no eene Jeläajenheit luaren, daut kjeen aundra daut hieren kaun. De Eltestasch strenjen sikj emma aun soo to räden, daut de aundre sikj nich tonuscht feelen. Oba wan dee wäm halpen, daut rajchte to doonen, dan woaren dee sikj nich trigjhoolen un am de Gruntsauzen ut de Schreft wiesen (läs Spricha 9:9). Wuarom es daut soo wichtich, daut wie äwanäment sent un dan räden, wan daut needich es? See wie mol twee gaunz veschiedne Biespels. En daut ieeschte wudd een Maun haben sult siene Säns trajchtwiesen. Un en daut tweede Biespel must eene Fru to dän räden, waut lota Kjennich sennen sull.

5. Wanea haud de Huaga Priesta Eli sult mea sajen?

⁵ De Huaga Priesta Eli haud twee Säns, waut hee sea jleicht, oba dee jeewen nuscht om Jehova rom. Wan dee uk aus Priestasch bie daut Aunbädungszelt deenden, brukten dee äare Macht orrajcht. Biejlikj jeewen dee om de Opfa fa Jehova nuscht rom un dreewen gaunz frie Huararie (1. Sam. 2:12-17, 22). No daut Jesaz Moses no vedeenden Eli siene Säns dän Doot. Oba Eli deed siene Säns bloos een bät trajchtwiesen un leet an wieda bie daut Aunbädungszelt deenen (5. Mo. 21:18-21). Wia Jehova daut goot, soo aus Eli doamet omjinkj? Jehova säd to am: “Du jefst diene Säns mea Iea aus mie”. Hee wort sikj eenich, dise schlajchte Mana met dän Doot to bestrofen (1. Sam. 2:29, 34).

6. Waut lia wie von Eli?

⁶ Von Eli kjenn wie waut wichtjet lieren. Waut mott wie doonen, wan wie enwoaren, daut een Frint ooda wäa von ons Frintschoft Gott sien Jesaz jebroaken haft? Dan mott wie met dänjanjen räden un am sajen, waut Jehova fa rajcht talt. Un wie motten doano seenen, daut hee von dee Help kjricht, waut Jehova aunjestalt haft (Jak. 5:14). Wie wellen kjeenmol soo sennen aus Eli un onse Frind ooda Frintschoft mea Iea jäwen aus Jehova. Daut brukt Moot toom wäm von sienen Fäla aunräden, oba daut kaun goot utkomen. Daut jeit doaraun to seenen, wan wie Eli siene Jeschicht  met daut vejlikjen, woo daut bie Abigajil utkjeem.

7. Wuarom räd Abigajil to David?

⁷ Abigajil äa Maun Nabal wia rikj un haud väl Launt. Aus David un siene Mana sikj fa Kjennich Saul fuatbrinjen musten, troffen dee sikj met Nabal siene Hoads un beschizten dän siene Häaden fa Stälasch. Wia Nabal dankboa doafäa? Nä. Aus David waut von siene Mana no am schekjt un am no een bät Äten un Wota fruach, wort Nabal doll un breld dee ut (1. Sam. 25:5-8, 10-12, 14). Doawäajen wort David sikj eenich, aule Mana en Nabal sien Hus omtobrinjen (1. Sam. 25:13, 22). Waut must doa jedonen woaren, daut dit schlemme nich wort? Abigajil wort en, daut et nu Tiet wia to räden. See foot aulen Moot toop un jinkj no de 400 Mana, waut hungrich un doll wieren un Jewäaren hauden, un räd met David.

8. Waut lia wie von Abigajil äa Biespel?

⁸ Aus Abigajil no David kjeem, räd see äwanäment un respakjtvoll un doawäajen horcht hee no ar. See fruach David om togoodhoolen, wan see selfst uk nuscht orrajchtet jedonen haud. See räd doavon, daut David een gooda Mensch wia, un veleet sikj doaropp, daut Jehova ar halpen wudd (1. Sam. 25:24, 26, 28, 33-34). Soo aus Abigajil sell wie äwanäment sennen un waut sajen, wan wie seenen, daut doa wäa eenen grooten Fäla moaken woat (Psa. 141:5). Wie motten dän daut dietlich, oba respakjtvoll sajen. Wan wie wäm leeftolich dän needjen Rot jäwen, dan bewies wie, daut wie woare Frind sent (Spr. 27:17).

9-10. Aun waut sellen de Eltestasch denkjen, wan dee wäm Rot jäwen?

⁹ Besonda de Eltestasch motten äwanäment sennen un dee von de Vesaumlunk  aunräden, waut eenen Fäla moaken (Gal. 6:1). De Eltestasch stonen deemootich too, daut see uk onvolkomen sent un an daut mol aun Rot fält. Oba daut helt dee nich doavon auf, aundre to vemonen, wan daut fält (2. Tim. 4:2; Tit. 1:9). Wan dee wäm Rot jäwen, dan lieren see dän fein un jeduldich. Dee leewen äare Breeda un wellen dee halpen (Spr. 13:24). Oba de Eltestasch sent daut ieeschte doarom todoonen, daut see Jehova ieren un fa siene Jebooten enstonen un de Vesaumlunk beschitzen (Apj. 20:28).

¹⁰ Bat soowiet hab wie jeseenen, wanea wie räden sellen. Oba daut jeft Tieden, wua daut bäta es, daut eena stell es. Wuarom kaun daut schwoa sennen?

11. Waut fa een Jlikjnis brukt Jakobus, un wuarom es daut paussent?

¹¹ Daut kaun schwoa sennen, onse Tung to beharschen. De Bibelschriewa Jakobus brukt een Jlikjnis un säd: “Wäa en aul sien räden nuscht faulschet sajcht, es een volkomna Maun un kaun sienen gaunzen Kjarpa beharschen. Wan wie de Pieed oppteemen, daut ons dee horchen motten, dan hab wie dee doaderch gaunz en onse Jewault” (Jak. 3:2-3). Daut eena sien Pieet kontrollen kaun, mott daut eenen Toom oppem Kopp un een Jebett en de Frät haben. Wan eena dan aun de Lienen trakjt, kaun eena daut lenkjen un brikjen. Wan de Lienen oba schlaup henjen, dan kaun daut Pieet leicht wilt woaren un sikj selfst schoden un uk dän, dee doabowen sett. Krakjt soo kaun daut uk väl Schoden jäwen, wan wie nich aun de Lienen trakjen un onse Tung beharschen. Well wie mol seenen, wanea daut schwoa sennen kaun.

12. Wanea wudd daut goot sennen, aun de Lienen to trakjen un stell to sennen?

 ¹² Waut doo wie, wan een Brooda ooda eene Sesta waut weet, waut dee nich saul wiedasajen? Saj wie mol, wie bejäajnen wäm, dee en een Launt wont, wua ons Woakj veboden es. Jankat ons daut dan, dän mol uttoforschen, woo ons Woakj doa krakjt jedonen woat? Secha hab wie nuscht schlajchtet em Senn. Wie leewen onse Breeda un wellen weeten, woo dee daut doa jeit un om waut wie fa dee bäden kjennen. Oba hia wudd daut goot sennen, soo to sajen aun de Lienen to trakjen un stell to sennen. Waut, wan wie wäm wudden unja Druck saten, waut uttopludren? Dan wudd ons daut aun Leew fa dänjanjen fälen un uk fa de Breeda, waut sikj doaropp veloten, daut dee nuscht äwa an wiedavetalt. Secha wudd kjeena von ons wellen, daut de Breeda daut en soone Lenda noch schwanda hauden. Un krakjt soo goot wudd wäa, waut en eent von dise Lenda deent, daut nich wellen utpludren, woo onse Breeda doa prädjen un Jehova deenen.

13. Waut motten de Eltestasch no Spricha 11:13 no doonen, un wuarom?

¹³ Besonda de Eltestasch motten sikj aun daut hoolen, waut Spricha 11:13 sajcht, un jewesset stellhoolen (läs). Daut es nich emma leicht, besonda wan dee befriet sent. Befriede kjennen äare Ehe stoakjen, wan dee väl unjarenaunda räden un dän aundren weeten loten, waut see denkjen, feelen un waut an Sorjen moakt. Oba een Eltesta weet, daut hee daut “Jeheemnis stell hoolen” mott, waut aundre von de Vesaumlunk am sajen. Wan hee daut utpludren wudd, dan wudden dee nich mea opp am vetruen un hee wudd sikj eenen schlajchten Nomen moaken. Dee, waut en de Vesaumlunk Veauntwuatunk jekjräajen haben, sellen “nich met dobbelde Tungen räden”, ooda heichlen (1. Tim. 3:8). Daut bediet, dee motten nich hinjarigjsch sennen ooda jleichen to pludren. Wan een Eltesta siene Fru leeft, dan woat hee ar nich met soont beloden, waut see goanich weeten brukt.

14. Woo kaun eenen Eltesten siene Fru am halpen, eenen gooden Nomen to hoolen?

¹⁴ Woo kaun eene Ehefru äaren Maun halpen, eenen gooden Nomen to hoolen? Wan see dän nich unja Druck sat, daut hee ar soont vetalt, waut hee stellhoolen saul. Soo unjastett see äaren Maun un ieet uk deejanje, waut sikj to dän utschedden. Un daut wichtichste es, daut see Jehova froo moakt, wiels see methalpt, daut doa Fräd un Eenichkjeit en de Vesaumlunk es (Reem. 14:19).

15. Woo docht Jehova äwa dree von Hiob siene Frind, un wuarom?

¹⁵ Von daut Bibelbuak Hiob kjenn wie väl doaräwa lieren, woo wie räden sellen un wanea. Aus Hiob een deel schwoaret derchmuak, kjeemen vea Mana no am un wullen am treesten un Rot jäwen. Dee wieren lange Tieden bloos stell. Oba aun daut, waut dree von dee lota säden, wia to seenen, daut see dise Tiet nich brukten, om notodenkjen, woo see Hiob halpen kunnen. Enne Städ daut dochten Elifas, Bildad un Zofar doaräwa no, woo see bewiesen kunnen, daut Hiob waut orrajchtet jedonen haud. Eenjet stemd, waut dee säden, oba dee säden uk väl äwa Hiob un äwa Jehova, waut nich leeftolich ooda mau rajcht jeloagen wia. Dee deeden Hiob strenj rechten (Hiob 32:1-3). Woo docht Jehova doaräwa? Hee wia sea vestalt äwa dise dree Mana. Hee säd, dee wieren onbedocht  un dee sullen Hiob froagen, daut hee fa an bäden sull (Hiob 42:7-9).

16. Waut kjenn wie ut Elifas, Bildad un Zofar äa schlajchtet Biespel lieren?

¹⁶ Wie kjennen väl ut Elifas, Bildad un Zofar äa schlajchtet Biespel lieren. Ieeschtens sell wie onse Breeda nich rechten (Mat. 7:1-5). Enne Städ daut sell wie dee goot toohorchen, ea wie waut sajen. Sest kjenn wie nich vestonen, waut dee aules derchmoaken (1. Pet. 3:8). Tweedens mott wie oppaussen, daut wie leeftolich räden un bloos soont sajen, waut werkjlich soo es (Efs. 4:25). Un dreddens lia wie, daut Jehova sea doarom todoonen es, waut wie to aundre sajen.

17. Waut kjenn wie von Elihu lieren?

¹⁷ De vieeda Maun, waut no Hiob kjeem, wia Elihu un wia em Frintschoft met Abraham. Hee horcht too, aus Hiob un de aundre dree Mana räden deeden. Daut wia to seenen, daut hee sea oppmoakjsom wia, wiels sien Rot leeftolich un kloa wia un Hiob holp, wada rajcht to denkjen (Hiob 33:1, 6, 17). Elihu wia daut ieeschte doarom todoonen, Jehova to ieren un nich sikj selfst ooda aundre Menschen (Hiob 32:21-22, NW; 37:23-24, NW). Von Elihu kjenn wie lieren, daut doa eene Tiet es toom stell sennen un toohorchen (Jak. 1:19). Wie lieren uk, daut wie daut ieeschte sellen doarom todoonen sennen, Jehova to ieren un nich ons selfst, wan wie aundre Rot jäwen.

18. Woo kjenn wie wiesen, daut wie dankboa sent, daut wie räden kjennen?

¹⁸ Woo kjenn wie wiesen, daut wie dankboa sent, daut Gott ons soo jemoakt haft, daut wie räden kjennen? Wan wie oppaussen, woo wie räden un wanea, soo aus de Schreft daut sajcht. De weisa Kjennich Salomo schreef: “Een Wuat to rajchte Tiet jerät, es soo aus eene goldne Figua opp een selwanet Mosta” (Spr. 25:11). Wan wie aundre goot toohorchen un nodenkjen, ea wie räden, dan sent onse Wieed soo schmock un wieetvoll aus eene goldne Figua. Dan woa wie aundre derch onse Wieed halpen un Jehova woat sikj äwa ons freien, endoont aus wie väl ooda weinich räden (Spr. 23:15; Efs. 4:29). Soo kjenn wie daut baste wiesen, daut wie fa Gott sien Jeschenkj dankboa sent!