1. Aun waut es de Leew mank Gott siene Deena to seenen?

GOTT siene Deena sent oppe gaunze Welt soo aus eene groote Famielje, waut sikj unjarenaunda leewen (1. Joh. 4:16, 21). Doawäajen doonen dee eenjemol waut grootet fa äare Gloowesbreeda, oba noch väl foakna wiesen dee äare Leew derch de kjliene Sachen, waut see fa dee doonen. Biejlikj sajen see waut feinet to dee ooda behaundlen dee leeftolich. Wan wie leeftolich om aundre bedocht sent, dan sent wie “Gott siene leewe Kjinja” un sträwen doano, “am emma änelja to woaren” (Efs. 5:1).

2. Woo deed Jesus de Leew von sienen Voda no?

² Jesus wia krakjt soo aus sien Voda. Hee säd: “Komt aula no mie, dee jie unja schwoare Lausten gonen un bedrekjt un meed sent, un ekj woa junt Ru jäwen . . ., wiels ekj sie saunftmootich un von Hoaten deemootich” (Mat. 11:28-29). Wäa Jesus sien Biespel nodeit un “sikj de schwake un oame aunnemt”, woat Jehova froo moaken un uk selfst schaftich sennen (Psa. 41:2). Well wie mol seenen, woo wie en de Famielje, en de Vesaumlunk un  em Prädichtdeenst kjennen om aundre bedocht sennen.

3. Woo kaun een Ehemaun om siene Fru bedocht sennen? (See daut Bilt aum Aunfank.)

³ Ehemana sellen een goodet Väabilt sennen un wiesen, daut see om äare Famielje bekjemmat sent (Efs. 5:25; 6:4). De Schreft sajcht biejlikj, daut dee met äare Frues “veninftich [omgonen]” sellen; dise Wieed kjennen uk bedieden, daut dee om dee sellen bedocht sennen ooda dee vestonen (1. Pet. 3:7). Toom om aundre bedocht sennen brukt eena Vestentnis. Biejlikj mott een Ehemaun vestonen, daut hee en väl Stekjen aundasch es aus siene Fru, oba daut hee doawäajen nich mea wieet es aus dee (1. Mo. 2:18). Hee saul doa waut om romjäwen, woo dee sikj feelt, un ar wieetachten un ieren. Eene Fru en Kanada sajcht von äaren Maun: “Hee moakt miene Jefeelen kjeenmol tonuscht un sajcht uk nich: ‘Du doascht die nich soo feelen.’ Hee horcht mie uk goot too. Un hee sajcht mie daut leeftolich, wan hee denkjt, daut ekj waut nich rajcht see.”

4. Woo saul een Ehemaun, waut om siene Fru bedocht es, met aundre Frues omgonen?

⁴ Een Ehemaun, waut doarom bedocht es, woo siene Fru sikj feelt, woat kjeenmol no aundre Frues schmeichlen ooda sikj too väl met dee aufjäwen. Hee woat daut uk nich äwa Internet doonen un woat sikj uk nich Websieden beseenen, waut sikj fa Christen nich jehieren (Hiob 31:1). Hee blift siene Fru tru, wiels hee ar un uk Jehova leeft un wiels hee daut schlajchte haust (läs Psalm 19:15; 97:10).

5. Woo kaun eene Ehefru om äaren Maun bedocht sennen?

⁵ Wan een Ehemaun sien Haupt Jesus Christus nodeit, dan woat daut fa siene Fru leichta sennen, am to “achten” (Efs. 5:22-25, 33). Wan see Respakjt fa am haft, dan woat see am leeftolich behaundlen un proowen, am to vestonen, wan hee daut met Vesaumlungssachen drock haft ooda aundre Sorjen haft. Een Ehemaun en Enjlaunt sajcht: “Eenjemol sitt miene Fru mie daut aun, wan ekj daut met waut schwoa hab. Dan deit see daut, waut Spricha 20:5 sajcht, un wacht uk bat de rajchte Tiet, ea see mie doavon aunrät, wan daut waut es, wua ekj de Frieheit hab von to räden.”

6. (a) Woo kjenn wie aula de Kjinja halpen, om aundre bedocht to sennen? (b) Woo kjemt de Kjinja daut togood?

⁶ Wan Elren unjarenaunda om sikj bedocht sent, dan sent see een goodet Väabilt fa äare Kjinja. Elren sellen äare Kjinja lieren, aun aundre to denkjen un leeftolich to sennen. Biejlikj sellen see dee lieren, daut dee em Vesaumlungshus nich sellen ranen. Un wan see no een Fast jekroacht sent, dan kjennen de Elren äare Kjinja uk lieren, daut dee sikj nich daut väaschte naundrenjen sellen, wan daut Äten jeft, oba ieescht de Elre loten. Aule en de Vesaumlunk kjennen de Elren unjastetten, wan see de Kjinja fa daut goode lowen, waut dee fa aundre doonen, biejlikj wan dee fa wäm de Däa opmoaken. Daut kaun väl doonen aun de Kjinja un woat dee halpen to vestonen, daut “jäwen . . . seelja [es] aus nämen” (Apj. 20:35).

7. (a) Woo wees Jesus, daut hee om eenen doowen Maun bedocht wia? (b) Waut kjenn wie von Jesus lieren?

⁷ Opp eene Sauz aus Jesus en de Jäajent von de Tieen Städa wia, “brochten see eenem no Jesus, dee doof wia un schwoa räden kunn” (Mar. 7:31-35). Enne Städ dän doa mank aulem to heelen, “neem [Jesus] am gaunz auleen fa sikj”. Wuarom? Wäajen de Maun doof wia, feeld dee sikj veleicht  nich wool mank soo väl Menschen. Jesus wort daut en un doawäajen jinkj hee oppoat met am un muak am doa jesunt. Wie kjennen nich Wunda doonen un aundre heelen. Oba wie sellen doaraun denkjen, woo onse Breeda daut jeit un waut dee fält, un dee dan halpen. De Apostel Paulus schreef: “Well wie toophoolen un ons unjarenaunda aunspornen, en goode Woakjen, Leew to bewiesen” (Heb. 10:24). Jesus wist, woo de doowa Maun sikj feeld, un behaundeld am leeftolich. Daut es een goodet Biespel fa ons!

8-9. Woo kjenn wie wiesen, daut wie om de Elre un Kranke bedocht sent? Jeff Biespels.

⁸ Bedocht sennen om de Elre un Kranke. En de Christenvesaumlunk es daut nich daut wichtichste, daut wie sea beschekjen, oba daut wie Leew haben (Joh. 13:34-35). Dise Leew brinjt ons bat doa, de Elre ooda Kranke to halpen, no de Toopkomes to wanken un de goode Norecht to prädjen. Wie halpen dee mau rajcht dan, wan daut waut opp sikj haft ooda wan dee aul nich mea väl doonen kjennen (Mat. 13:23). Michael es oppem Foastool un hee räakjent daut sea väl, daut siene Famielje un de Breeda von siene Deenstgrupp am halpen. Hee sajcht: “Wäajen dee mie aula halpen, kaun ekj bie de mieeschte Toopkomes sennen un pinkjlich em Deenst sennen. Daut effentliche prädjen jleich ekj besonda.”

⁹ En väl Betels sent elre un kranke Breeda un Sestren. De Oppsechtasch doa sent leeftolich om dise true Breeda bedocht un halpen dee, daut see derch Breew un äwa Fon kjennen Zeichnis jäwen. Bill es 86 Joa un hee schrift soone Menschen, waut wiet auf wonen. Hee sajcht: “Wie sent dankboa, daut wie kjennen Breew schriewen.” Nancy, waut meist 90 Joa es, sajcht: “Daut Breef schriewen es nich toom Tietvedrief haben. Daut es Deenst. De Menschen motten de Woarheit kjanen lieren!” Ethel, waut aune 1921 jebuaren es, sajcht: “Ekj hab emma Weedoag. Eenjemol kaun ekj mie meist nich mol selfst auntrakjen.” Oba doawäajen jleicht see daut noch, äwa Fon to prädjen, un see haft uk waut goode Wadabesuchs. Barbara, waut 85 Joa es, sajcht: “Wäajen ekj Trubbel met de Jesuntheit hab, es mie daut sea schwoa, pinkjlich von Hus to Hus to gonen. Oba ekj kaun äwa Fon prädjen. Doafäa sie ekj Jehova sea dankboa!” En weinja aus een Joa haft eene Grupp leewe elre Breeda 1 228 Stund jeprädicht, 6 265 Breew jeschräwen, mea aus 2 000 Mol äwa Fon jeprädicht un 6 315 Bieekja, Hefta un Bläda wajchjejäft. Secha freid Jehova sikj sea doaräwa! (Spr. 27:11).

10. Waut kjenn wie doonen, daut onse Breeda daut soo väl aus mäajlich halpt, wan dee bie de Toopkomes sent?

¹⁰ En de Vesaumlunk om aundre bedocht sennen. Wie wellen, daut onse Breeda daut waut halpt, wan dee bie de Toopkomes sent. Wan wie om dee bedocht sent, dan woa wie enne Tiet komen, daut wie dee nich onneedich auflenkjen. Secha kaun eenjemol onverhofs waut passieren, daut wie een bät too lot komen. Oba wan wie emma too lot kjeemen, dan wudd wie sellen äwa nodenkjen, waut wie vebätren kunnen, om dee nich to stieren. Wie sellen uk em Denkj hoolen, daut Jehova un sien Sän ons no de Toopkomes kroagen (Mat. 18:20). Dee haben daut vedeent, daut wie dee respakjten!

11. Wuarom sellen dee, waut eene Oppgow bie de Toopkomes haben, daut nokomen, waut 1. Korinta 14:40 sajcht?

¹¹ Wan wie om onse Breeda bedocht sent, dan woa wie 1. Korinta 14:40 nokomen. Doa sajcht daut: “Daut mott . . . aules schekjlich un ordentlich jedonen woaren.” Breeda, waut eene Oppgow bie de Toopkomes haben, komen dise Aunwiesunk no, wan see oppaussen, daut see nich äwa de Tiet gonen.  Soo wiesen see, daut see bedocht sent om dän näakjsten Rädna un uk om de Vesaumlunk. Eenje Breeda motten veleicht wiet no Hus foaren ooda met de Boss ooda Zuach reisen. Un aundre haben veleicht eenen Ehepoatna, waut nich en de Woarheit es un tus aul ojjeduldich no an luat.

12. Wuarom vedeenen de flietje Eltestasch daut, daut wie “an waut räakjnen”? (See dän Kausten “ Om dee bedocht sennen, waut ons veroppgonen”.)

¹² De Eltestasch vedeenen onsen Respakjt un onse Leew, wäajen dee sea väl fa de Vesaumlunk un em Deenst doonen (läs 1. Tessalonicha 5:12-13). Secha räakjen wie daut sea väl, daut dee soo väl fa ons doonen. Doawäajen well wie dee wellich jehorchen un met dee toopschaufen, wiels “dee woaken äwa . . . [onse] Seelen un motten doafäa Räakjenschoft aufjäwen” (Heb. 13:7, 17).

13. Waut kjenn wie doavon lieren, woo Jesus met de Menschen omjinkj?

¹³ Jesaja säd äwa Jesus verut: “Dän enjekjnekjten Haulm woat hee nich aufbräakjen, un dän schwälenden Docht woat hee nich utmoaken” (Jes. 42:3). Jesus wia metfeelent, wiels hee de Menschen leewd. Hee vestunt, woo soone sikj feelden, waut soo mootloos un schwak wieren aus een enjekjnekjta Haulm ooda een Laumpendocht, waut meist batem utgonen wia. Doawäajen wia hee om de Menschen bedocht, leeftolich un jeduldich. Mau rajcht de Kjinja jleichten daut, bie am to sennen (Mar. 10:14). Wie kjennen aundre nich soo goot vestonen un lieren aus Jesus. Oba wie kjennen wiesen, daut wie om de Menschen bedocht sent, waut wie prädjen. Doa es met  en, woo wie met dee räden, wanea wie doa hangonen un woo lang wie doa bliewen.

14. Wuarom sell wie oppaussen, woo wie met de Menschen räden?

¹⁴ Woo sell wie met de Menschen räden? Vondoag dän Dach sent millionende Menschen wäajen onopprechtje ooda grausome Haundelsmana, Rejierungsmana un Gloowesleidasch “vejoacht un helploos” (Mat. 9:36). Väle vetruen nich mea opp aundre un haben äare Hopninj veloaren. Doawäajen es daut needich, daut wie leeftolich un metfeelent sent, wan wie met dee räden. Väle horchen nich bloos too, wäajen wie väl ut de Schreft weeten un daut fein utlajen kjennen, oba wiels dee enwoaren, daut wie opp iernst om an bekjemmat sent un an respakjten.

15. Woo kjenn wie om de Menschen bedocht sennen, waut wie prädjen?

¹⁵ Daut jeft väl Mäajlichkjeiten, woo wie om de Menschen kjennen bedocht sennen, waut wie prädjen. Wan wie an Froagen stalen, dan sell wie daut leeftolich un met Respakjt doonen. Een Pionia prädijd en eene Jäajent, wua väle sea bleed wieren. Doawäajen stald hee an nich soone Froagen, waut see nich beauntwuaten kunnen, daut see sikj nich schämen brukten. Biejlikj fruach hee nich: “Weet jie, waut Gott sien Nomen es?” ooda “Weet jie, waut Gott sien Kjennichrikj es?” Hee säd leewa: “Ekj hab ut de Schreft jelieet, daut Gott eenen Nomen haft. Kaun ekj junt dän mol wiesen?” Daut schauft nich aulawäajen äwareen, wäajen de Menschen daut veschieden haben. Oba wie sellen emma om dee bedocht sennen un dee respakjten. Doatoo mott wie dee goot kjanen lieren.

16-17. (a) Wanea woa wie no de Menschen gonen, wan wie om dee bedocht sent? (b) Woo lang woa wie doa bliewen?

¹⁶ Wanea sell wie no de Menschen gonen? Wan wie von Hus to Hus gonen, dan kom wie fa dee onverhofs, wiels dee ons nich jekroacht haben. Doawäajen sell wie to soone Tiet doa hangonen, wua dee daut bäta paust, met wäm to räden (Mat. 7:12). Jleichen se daut en june Jäajent biejlikj, utgangs Wäakj lenja to schlopen? Wan daut soo es, dan kjenn wie zemorjes veleicht ieescht oppe Gauss ooda effentlich prädjen ooda Wadabesuchs moaken bie soone, waut aul opp sent.

¹⁷ Woo lang sell wie doa bliewen? Väle sent sea drock, doawäajen wudd daut goot sennen, doa nich too lang to bliewen, besonda nich aum Aunfank. Daut es bäta, bloos een bät to vetalen aus too väl (1. Kor. 9:20-23). Wan de Menschen seenen, daut wie daut vestonen, daut see daut drock haben, dan sent dee daut näakjste Mol veleicht ea reed, met ons to räden. Dän Jeist siene Frucht saul bie ons kloa to seenen sennen, wan wie em Deenst sent. Soo kjenn wie “Gott siene Metoabeida” sennen. Veleicht brukt Jehova ons mau rajcht toom wäm de Woarheit lieren (1. Kor. 3:6-7, 9).

18. Waut fa goodet hab wie em Verhop, wan wie om aundre bedocht sent?

¹⁸ Well wie ons aunstrenjen, emma om aundre bedocht to sennen, endoont aus daut en de Famielje es, en de Vesaumlunk ooda em Deenst. Wan wie daut doonen, dan woa wie nu aul väl goodet kjrieen un uk lota. Psalm 41:2-3 sajcht: “Jesäajent es, wäa sikj de schwake un oame aunnemt! Däm woat de HAR raden wan hee en Trubbel es. . . . Dee woat oppe Ieed jesäajent sennen”.