LÄWESJESCHICHT
Een intressauntet un tofrädnet Läwen en Jehowa sienen Deenst
AUNE 1951 kjeem ekj en Rouyn aun, eene nate Staut en Quebec, eene Prowins en Kanada. Ekj puttad aune Däa bie de Adrass, waut se mie jesajcht hauden. Doa wond Marcel Filteau a, een Missionoa, waut opp de Gilead-Bibelschool jewast wia. Hee wia 23 Joa un ernoa huach, un ekj wia 16 Joa un väl kjlanda aus dee. Ekj wees am dän Breef, daut se mie jeschekjt hauden, doa aus Pionia to deenen. Aus hee dän ieescht jeläst haud, kjikjt hee mie aun un fruach een bät venerkjt: “Weet diene Mutta verheipts, daut du hia best?”
NICH AULE EN MIENE FAMIELJE DEENDEN JEHOWA
Miene Elren trocken vonne Schweiz no Timmins, eene Staut en Ontario, Kanada, wua väl Mienen sent. Ekj wort dan aune 1934 jebuaren. Romme 1939 funk miene Mutta aun, de Woaktorms to läsen un no de Toopkomes von Jehowa siene Zeijen to wanken. See neem mie un miene Breeda un Sestren aula met. Daut dieed nich lang, bat see eent von Jehowa siene Zeijen wort.
Ons Voda jleicht daut nuscht, oba onse Mutta leewd de Woarheit un wia sikj eenich, dee nich to veloten. See bleef Jehowa mau rajcht dan tru, aus Jehowa siene Zeijen äa Woakj en Kanada veboden wia, aunfangs 1940ja Joaren. Un see wia emma leeftolich un respakjtvoll to onsen Voda, mau rajcht wan hee uk sea hunjsch to ar räd. Miene Mutta äa goodet Biespel holp mie un miene sas Breeda un Sestren, de Woarheit uk auntonämen. Daut goode es, daut ons Voda lota aunfunk, aundasch to denkjen, un wort uk leeftolja to ons.
EKJ FANG MET DÄN VOLTIETDEENST AUN
Em August 1950 wia ekj bie eenen grooten Kongress enne Staut New York. Ekj wull onbedinjt mea doonen em Deenst fa Jehowa, wiels ekj doa soo väl Breeda un Sestren von aulawäajen oppe Welt jetroffen haud un wiels ekj uk toohorchen kunn, aus see dee befruagen, waut jroz derch wieren met de Gilead-School. Doaderch wort ekj mie noch eenja, em Voltietdeenst to sennen. Un aus ekj ieescht wada tus wia, jeef ekj mie fuaz aun toom Pionia sennen. Daut Betel von Kanada schreef mie dan trigj, daut et wudd goot sennen, wan ekj mie ieescht deepen leet. Daut deed ekj dan uk dän 1. Oktooba 1950. Un eene Moonat lota wort ekj dan Pionia un kjrieech miene ieeschte Toodeelunk en de Staut Kapuskasing. Daut wia sea wiet auf von miene Famielje.
Em Farjoa aune 1951 fruach daut Betel en Kanada soone Vekjindja, waut Fraunzeesisch räden kunnen, aus dee nich wudden wellen no de Prowins Quebec trakjen, wua se Fraunzeesisch räden. Doa fäld daut needich aun Help. Ekj kunn beides, Fraunzeesisch uk Enjlisch. Doawäajen jeef ekj mie doafäa aun, un dee schekjten mie no Rouyn. Ekj kjand doa kjeenem. Aules, waut ekj haud, wia eene Adrass, soo aus ekj ea aul vetald. Oba daut schauft aula fein. Ekj un Marcel worden goode Frind un mie jinkj daut scheen, de näakjste vea Joa en Quebec to deenen, tolatst uk aus Sondapionia.
DE GILEAD-SCHOOL UN EENJE WENSCHEN, WAUT SIKJ VETROCKEN
Aus ekj en Quebec wia, freid ekj mie sea, daut ekj to de 26. Klauss von de Gilead-Bibelschool enjelot wort, waut en South Lansing, New York sennen wudd. Daut Schlusstoopkomen wia dän 12. Feebawoa 1956, un ekj wort no daut Launt jeschekjt, waut nu Ghana b heet, en Wast-Afrika. Oba ea ekj no Ghana kunn, must ekj ieescht mol no Kanada, bat miene Papieren reed wieren. Ekj docht, ekj wudd doa bloos een poa Wäakj wachten motten.
Oba ekj must säwen Moonat wachten en Toronto, bat miene Papieren reed wieren. Dee Tiet wond ekj bie de Famielje Cripps. Soo lieed ekj dee äare Dochta Sheila kjanen un wie veleewden ons. Jroz ea ekj dee fruach, aus see sikj met mie befrieen wull, kjrieech ekj mienen Visa. Ekj un Sheila bäden doaräwa un worden ons eenich, daut ekj no Ghana reisen wudd. Oba wie wudden ons doawäajen Breew schriewen, om to seenen, aus wie ons veleicht lota befrieen kunnen. Daut wia nich eene leichte Entscheidunk, oba wie worden lota en, daut et de rajchte wia.
Ekj reisd eene Moonat, bat ekj en Accra, Ghana aunkjeem – Ekj fua met eenen Zuach, een Frachtschepp un eenen Äarplän met. Doa en Ghana deend ekj dan aus Distrikjt-Oppsechta. Om dise Oabeit to doonen, must ekj aulawäajen en Ghana romreisen un en daut Nobalaunt Ivory Coast (waut nu Côte d’Ivoire heet) un uk en Togoland (waut nu Togo heet). De mieeschte Tiet fua ekj auleen met daut Betel äa Foatich. Mie jinkj daut bloos sea scheen!
Utgangswäakj haud ekj dan emma waut Oppgowen bie eenen Kongress. Oba wäajen doa kjeene Kongresshiesa wieren, buden de Breeda jeweenlich een Dak, daut de Menschen nich brukten em heeten Sonneschien setten. Doatoo brukten dee Pols von Bamboo un Paulmbläda. Un wäajen dee doa Äten muaken, oba kjeene Iesschaups hauden, hauden dee doa läwendje Tieren un schlachten dee, doano aus daut fäld.
Opp soone Kongressen beläwd wie noch mol waut sea intressauntet. Eemol, aus een aundra Missionoa, Brooda Herb Jennings c, eene Räd hilt, kleiwd de Breeda eenen Oss ut. Dee kjeem krakjt tweschen dän Plautform un de Menschen jerant un wist nich wuahan. Brooda Herb wia stell, bat vea stoakje Mana dän Oss jejräpen hauden. De Menschen biem Kongress juchten ut Freid, aus de Oss wajchjeleit wort!
Enne Wäakj deed ekj en de Renzhen doa rom dän Film wiesen De Niee-Welt-Jesalschoft jeit veraun. Doatoo deed ekj een Loaken aun twee Pols ooda twee Beem aunbinjen toom dän Film doa naundachen. De Renzha jleichten daut sea. Väle hauden kjeenmol ea eenen Film jeseenen. Dee klautschten sea en de Henj, wan doa jewäsen wort, daut Menschen sikj deepen leeten. Derch disen Film wort väle daut gaunz dietlich, daut Jehowa siene Zeijen oppe gaunze Welt wieren un daut dee veeent wieren.
Aus ekj ieescht rom twee Joa en Afrika jewast wia, kunn ekj aune 1958 opp dän internazionalen Kongress enne Staut New York sennen. Ekj wia sea schaftich, Sheila wada to seenen, waut von Quebec jekomen wia, wua see aus Sondapionia deend. Wie hauden ons omzajcht Breew jeschräwen, oba nu daut wie perseenlich toop wieren, fruach ekj dee, aus see sikj wull met mie befrieen, un see säd jo. Dan schreef ekj Brooda Knorr d eenen Breef un fruach dän, aus Sheila uk wudd kjennen no de Gilead-School gonen un dan no Afrika komen. Hee wia doamet envestonen. Soo kjeem Sheila entlich no Ghana. Wie befrieden ons en Accra, dän 3. Oktooba 1959. Wie sent ons secha, daut Jehowa ons jesäajent haft, wiels sien Deenst emma daut ieeschte en ons Läwen kjeem.
WIE DEENEN TOOP EN KAMERUN
Aune 1961 word wie no daut Launt Kamerun jeschekjt. Doa wia ekj sea drock, wiels se mie fruagen,
aus ekj wudd kjennen methalpen, een nieet Betel opptostalen. Un wäajen ekj Oppsechta von daut Betel wort, haud ekj een deel to lieren. Oba dan, aune 1965, word wie en, daut Sheila schwanga wia. Ekj mott toostonen, daut wie ons daut meist nich väastalen kunnen, daut wie nu wudden Elren woaren! Oba krakjt dan, aus wie aunfungen, ons äwa dise niee Veauntwuatunk to freien, passieed doa waut sea Truajet.Sheila haud eene Stelp. De Dokta säd ons, daut daut Bäbe wudd een Junkje jewast sennen. Dauts nu aul äwa 50 Joa trigj, oba wie haben doa kjeenmol von vejäten. Wan ons daut uk sea toosad, bleew wie oba en onse Toodeelunk em Utlaunt, wäajen wie dee sea väl räakjenden.
En Kamerun worden de Breeda foaken schlajcht behaundelt, wäajen dee sikj enne Politikj opp kjeene Sied stalden. Daut wort besonda oajch, jiedatsmol wan dee eenen freschen Präsident wälen musten. Aum 13. Mei 1970 passieed daut, wua wie ons aul fäa jegrult hauden: Daut Woakj von Jehowa siene Zeijen wort von de Rejierunk veboden. Dee neemen ons uk daut schmocke, niee Betel-Jebied wajch, wua wie mau fief Moonat ea nennjetrocken wieren. Benna eene Wäakj musten aul de Missionoaren utem Launt rut – ekj un Sheila uk. Daut wia sea schwoa, de Breeda doa to veloten, wäajen wie dee soo väl räakjenden un wäajen wie besorcht wieren, woo dee daut nu gonen wudd.
De näakjste sas Moonat wia wie en daut Betel en Frankreich. Ekj proowd mien Bastet, de Breeda en Kamerun von doa to halpen. Dan, em Dezamba, word wie no daut Betel en Nigeria jeschekjt, waut nu äwa daut Woakj en Kamerun aunjestalt wia. De Breeda un Sestren doa en Nigeria neemen ons sea leeftolich opp, un ons jinkj daut sea scheen, doa miere Joa to deenen.
EENE SCHWOARE ENTSCHEIDUNK
Aune 1973 must wie eene sea schwoare Entscheidunk trafen. Sheila wia aul een Stoot sea krank jewast. Oba aus wie en New York wieren fa eenen Kongress, bruak see gaunz toop un säd to mie: “Ekj kaun bloos nich wieda! Ekj sie meed un meist emma krank.” Ekj un dee hauden aul äwa 14 Joa toop en Wast-Afrika jedeent. Ekj wia sea brow met dee äaren truen Deenst, oba nu must wie eenjet endren. Nodäm daut wie toop doaräwa jerät un iernstlich jebät hauden, word wie ons eenich, trigj no Kanada to trakjen, wua wie bäta met dee doktren kunnen. Doawäajen kunn wie nich lenja Missionoa sennen un uk nich em Voltietdeenst bliewen. Dit wia gaunz fa secha de schwanste Entscheidunk, waut wie mol jemoakt haben, un daut bruak ons Hoat meist twei.
Aus wie ieescht en Kanada aunjekomen wieren, kjrieech ekj Oabeit bie eenen Frint, waut ekj aul lang kjand. Dee vekoft Foatieja en eene Staut em Nuaden von Toronto. Wie deeden ons eene Woninj renten un koften ons jebrukte Meeblen. Soo kunn wie wada eenen Aunfank moaken, onen ons eene Schult to moaken. Wie wullen ons nich too väl Sachen aungonen, wiels wie ons daut wenschten, noch mol wada em Voltietdeenst to sennen. Un wie freiden ons sea, daut et haustja bat doa wia, aus wie jedocht hauden.
Doa wort een Kongresshus jebut en Norval, Ontario un ekj funk aun, aum Sinowent doa
mettohalpen. Lota fruagen se mie, aus ekj wudd kjennen de Oppsechta vom Kongresshus sennen. Wäajen Sheila daut nu bäta jinkj, docht wie soo, daut dise Oppgow nich wudd too väl sennen fa ar. Doawäajen trock wie en daut Kongresshus nenn em Juni 1974. Wie wieren sea mootich, wada em Voltietdeenst to sennen!Wäajen Sheila äare Jesuntheit sikj emma wieda bätad, kunn wie twee Joa lota de Oppgow aunnämen, em Kjreisdeenst to sennen. Wie besochten Vesaumlungen en Manitoba, eene Prowins en Kanada, wua daut de Winta sea kolt woat. Oba wäajen de Breeda un Sestren doa leeftolich wieren, jinkj ons daut doa doawäajen sea scheen. Wie haben jelieet, daut et nich soo wichtich es, wua wie Jehowa deenen. Waut doa talt es, daut wie am wieda deenen, endoont wua wie sent.
EKJ MUST WAUT WICHTJET LIEREN
Nodäm daut wie miere Joa em Kjreisdeenst jewast wieren, word wie aune 1978 enjelot, em Betel en Kanada to deenen. Een Stoot lota must ekj waut Wichtjet lieren. Bie een besondret Toopkomen en Montreal hilt ekj eene 90-minutsche Räd opp Fraunzeesisch. Oba miene Räd wia nich sea intressaunt fa de Toohiera. Doawäajen jeef een Brooda von de Deenstaufdeelunk mie Rot. Ekj haud daut dan aul sult enwoaren, daut ekj nich de basta Rädna sie, oba enne Städ daut neem ekj dän Rot nich fein aun. Onse Vetal wia nich sea goot; ekj wia doll, wiels sikj mie daut soo späad, hee jeef mie bloos Rot un wull mie oba nich lowen. Mien Fäla wia, daut ekj dän Rot nich aunnämen wull, wiels ekj daut nich jleicht, woo hee mie daut jesajcht haud, un wiels ekj nich goot äwa disen Brooda docht.
Een poa Doag lota räd een Brooda von daut Betelkommitee mie doavon aun. Ekj stunt daut too, daut ekj dän Rot nich sea goot aunjenomen haud un ekj säd dän, daut mie daut leet wia. Dan vetald ekj noch met dän Brooda, waut mie dän Rot jejäft haud. Hee wia sea leeftolich un hilt mie daut togood. Dit lieed mie, woo wichtich daut es, deemootich to sennen, un daut well ekj kjeenmol vejäten (Spr. 16:18). Ekj hab foaken met Jehowa äwa dise Sach jerät un ekj sie mie gaunz eenich, kjeenmol mea schlajcht jesonnen to sennen, wan mie wäa Rot jeft.
Ekj sie nu aul äwa 40 Joa em Betel en Kanada jewast. Un vonne 1985 aun hab ekj de Iea jehaut, Poat von daut Betelkommitee to sennen. Em Feebawoa 2021 storf miene leewe Sheila. Ekj bang mie no ar un ekj sie selfst uk nich gaunz jesunt. Oba wäajen ekj drock un schaftich sie en Jehowa sienen Deenst, bruck ekj “nich väl doaräwa denkjen, daut daut Läwen soo kort es” (Liera 5:19). Wan ekj en mien Läwen uk Schwoaret beläft hab, hab ekj oba väl mea Scheenet beläft, waut mie Freid jeef. En de 70 Joa em Voltietdeenst kjeem Jehowa emma daut ieeschte en mien Läwen un daut haft mie väl Säajnungen jebrocht. Ekj bäd doarom, daut onse junge Breeda un Sestren Jehowa wieda daut ieeschte en äa Läwen stalen. Ekj sie mie gaunz secha, daut dee dan uk woaren een tofrädnet un intressauntet Läwen haben kjennen, waut bloos dee haben, waut Jehowa deenen.
a See uk de Läwesjeschicht von Marcel Filteau, “Jehova ist meine Zuflucht und meine Stärke”, em Woaktorm vom 1. Feebawoa 2000.
b Dit Launt en Afrika jehieed bat aune 1957 to Enjlaunt un heet “Gold Coast”.
c See de Läwesjeschicht von Herbert Jennings, “‘Ihr wißt nicht, was euer Leben morgen sein wird’”, em Woaktorm vom 1. Dezamba 2000.
d To dee Tiet haud Brooda Nathan H. Knorr de Leidunk en de Organisazion.