Jleefst du, daut de Menschen aul de Trubbels leesen kjennen, waut ons dän Fräd un de Sechaheit wajchnämen, un waut eene Jefoa fa onse Tookunft sent? Toom de Trubbels leesen, mott eena weeten, waut werkjlich de Uasoak es.

Vejlikj wie daut mol met Tom, waut krank wia un lota storf. Wuarom storf hee? De Dokta von daut Hospitol, wua Tom hankjeem, een Stootje ea hee storf, schreef: “Aus Tom sikj aunfunk schlajcht to feelen, unjasocht kjeena, waut werkjlich de Uasoak wia.” Daut lat soo, daut dee, waut sikj ea om Tom kjemmaden, am bloos Medizien jeewen, daut hee sikj bäta feeld.

Vesieekjen de Menschen de Trubbels enne Welt nich biejlikj soo to leesen? Wan de Rejierungen biejlikj jäajen de Jesazloosichkjeit schaufen, stalen dee Jesazen un Kembres opp un stalen mea Poliezen aun. Dit kaun halpen, oba daut es nich de Leesunk, von wua de Trubbels komen. Rajcht jesajcht wiesen de Menschen jeweenlich derch äa Benämen, woo see denkjen, feelen un waut an jankat.

Daniel, dee en een Launt en Sied-Amerika läft, wua Oamoot es, sajcht: “Ea haud wie een rujet Läwen. Wie brukten nich Angst haben, daut ons wäa wudd äwafaulen. Oba nu jeft daut hia kjeene frädelje Staut ooda Darp mea. Wäajen daut soo schwoa es, eenem sien Läwen to moaken, haft sikj daut jewäsen, woo väle werkjlich sent – dee sent bejierich, achten aundre äa Läwen ooda Hab un Goot weinich.”

Een Maun, waut wie Elias nanen, must sien Launt wäajen Kjrich veloten. Lota studieed hee de Bibel. Hee sajcht: “Väl junge Menschen von de Staut, wua ekj tus jehia, worden von äare Famieljes, de Rejierunk un Gloowesleidasch enjehizt, biem Kjrich mettomoaken, daut aundre an bewundren sullen. De Jäajna wort dautselwje toojerot. Aun aul dit kunn ekj seenen, woo truarich daut es, opp menschelje Harscha to vetruen.”

Een oolet Buak, wua väl Weisheit bennen es, sajcht:

• “Daut Senne vom menschlijchen Hoat es bees von siene Jügend aun” (1. Mose 8:21, Friesenbibel).

• “Äjensennijch es sien Hoat, mea aus aules, en vedorwe es daut; wäa kaun daut tjanne?” (Jeremia 17:9, Friesenbibel).

• “Ut däm Hoaten komen beese Jedanken, Mort, . . . Huararie, stälen, faulsche Zeichnisen” (Matäus 15:19).

Bat nu haben se fa daut schlajchte enne Menschen noch kjeene Rot jefungen. Soo aus de väaja Artikjel sajcht, späat sikj daut soo, daut dit schlajchte emma oaja woat, wan daut vondoag dän Dach uk soo väl to weeten jeft, un soo väl Mäajlichkjeiten, sikj met aundre to unjahoolen (2. Timotäus 3:1-5). Wuarom sent wie dan nich emstaunt, de Welt frädlich un secha to moaken? Well wie veleicht mea doonen, aus wie kjennen? Proow wie waut to doonen, waut ommäajlich es?

Mau rajcht wan wie derch Wunda kunnen daut schlajchte en de Menschen leesen, wudd wie de Welt nich fa aulem secha moaken kjennen. Wuarom nich? Wie haben Jrensen.

De Sach es eefach: “Dän Maun . . . jehieet daut nich mol, sienen Schrett to rechten” (Jeremia  10:23, NW). Wie sent eefach nich doatoo jemoakt, daut wie ons selfst rejieren kjennen. Krakjt soo goot aus wie nich jemoakt sent toom unja Wota ooda butakaunt Welt läwen, sent wie uk nich jemoakt toom äwa aundre rejieren.

Jleichen de Menschen daut biejlikj, wan aundre an sajen, woo see läwen ooda waut see fa rajcht un orrajcht talen sellen? Jleichen dee daut, wan aundre bestemmen, woo see biejlikj äwa aufdoktren ooda de Doodesstrof denkjen sellen ooda woo see sellen äare Kjinja belieren? Dit sent mau bloos een Poa Stekjen, waut de Menschen uteneen brinjen. Wan daut veleicht uk schwoa auntonämen es – de Schreft haft emma rajcht. De Menschen sent eefach nich emstaunt un haben uk nich daut Rajcht, äwa aundre to rejieren. Wua kjenn wie dan Help finjen?

Daut baste wudd sennen, doatoo no onsen Schepfa to gonen. Hee haft je ons jemoakt un kjemmat sikj om ons, wan eenje daut veleicht uk nich jleewen. De Schreft sajcht, daut hee om ons todoonen es. Wan wie dit besondre Buak vestonen, dan vesto wie ons selfst uk bäta. Un wie kjennen seenen, wuarom daut met de Menschheit noch emma soo schlemm jewast es. Wie kjennen dan vestonen, wuarom de “Menschen un de Rejierungen kjeenmol waut von de Vegonenheit jelieet haben ooda sikj nich jeendat haben”, soo aus een dietschlendscha Jelieeda schreef.

Een weisa Maun säd mol: “Weisheit woat von aul äare Kjinja [ooda Woakjen] jerajchtfoadicht” (Lukas 7:35). Een Biespel von dise Weisheit, finj wie en Jesaja 2:22, wua daut sajcht: “Velot junt nich mea opp Menschen.” Dis gooda Rot kaun ons halpen, daut wie nich opp waut orrajchtet hopen ooda no soont luaren, waut kjeenmol kjemt. Kenneth, waut en Nuad-Amerika en eene Staut wont, wua väl Jewault es, sajcht: “De Rejierungsmana vespräakjen eena nom aundren, daut see Sachen vebätren woaren, oba dee kjennen daut goanich. Dee komen äa Vespräakjen nich no, un daut wiest ons emma wada, woo weis de Schreft es.”

Daniel, von dän wie aul räden, schrift: “Jieda Dach woat mie emma kloara, daut de Menschen nich goot rejieren kjennen. . . . Väl Jelt enne Bank haben ooda pinkjlich waut entolen fa siene Ooltpenschen, es kjeene Garantie, daut eena lota riew haben woat. Ekj hab eenje jeseenen, waut en disen Stekj gaunz vetwiewelt wieren.”

De Schreft halpt ons, daut wie nich no soont luaren, waut kjeenmol kjemt. Un dee jeft ons uk Hopninj, soo aus wie noch seenen woaren.