Oba bie eenje, waut met Frind hauptsechlich äwa ellektroonische Sachen spazieren, es to seenen, daut see . . .

• weinja om äare Frind romjäwen.

• sikj foakna auleen feelen.

• mea aun sikj denkjen aus aun aundre.

METJEFEEL

Toom met eenen aundren metfeelen, mott eena sikj Tiet nämen un äwa dänjanjen nodenkjen. Wan eena sikj bloos haustich Norechten han- un häaschrift ooda sikj bloos äwa eene App kjant, es daut nich werkjlich mäajlich.

Wan de ellektroonische Sachen die unja Kontroll haben, kaun daut met de Tiet bloos noch eene domme Oabeit woaren, diene Frind trigjschriewen. Du west bloos noch bosich diene Norechten aula beauntwuaten, oba nich werkjlich diene Frind halpen.

TOOM NODENKJEN: Woo kaust du “metlieden haben”, wan du äwa ellektroonische Sachen met diene Frind spazieren deist? (1. PETRUS 3:8).

SIKJ AULEEN FEELEN

Eenje Forscha haben rutjefungen, daut väle sikj schlajchta feelen, nodäm daut see sikj em Internet Bilda, Norechten un soowaut von aundre beseenen haben. See sajen: “Eena feelt sikj dan soo, eena haft nuscht jedonen, waut waut enhelt.”

Menschen, waut aundre äare schmocke Bilda em Internet seenen, feelen sikj leicht schlajcht, wan see sikj met dee vejlikjen. Eena kunn denkjen, daut aule aundre een Scheengonen haben, oba eenem sien Läwen helt nuscht en.

TOOM NODENKJEN: Wan du die em Internet besitst, waut aundre doonen, woo kaust du väabieejen, daut du die nich schlajcht feelst em Vejlikj met dee? (GALATA 6:4).

AUN SIKJ DENKJEN

Eene Lierarin schreef, daut eenje von äare Schoolkjinja bloos aun sikj denkjen un sikj bloos soone Frind sieekjen, waut doa woaren waut fa an doonen. * Eenje wudden dan kjennen aunfangen, äare Frind soo to brucken aus eene App; daut see dee enswitschen un utswitschen, soo aus an daut fält.

TOOM NODENKJEN: Wiest daut, waut ekj em Internet nenstal, daut ekj well proowen daut baste to sennen ooda daut ekj bloos aun mie selfst denkj? (GALATA 5:26).

UNJASIEEKJ, WOO DU ELLEKTROONISCHE SACHEN BRUKST

Wan du de ellektroonische Sachen unja Kontroll hast, dan woat die daut halpen, met aundre Frind to bliewen, un du woascht noch kjennen jratre Frind woaren met dee.

Kjikj, waut du wurscht jleichen to doonen, ooda schriew diene Iedeeen opp.

• Dolla met Menschen perseenlich räden (aus bloos Norechten ooda E-Mails schriewen)

• Daut Fon wajchlajen (ooda stellstalen), wan ekj met aundre vetal

• Weinja Tiet brucken toom mie daut beseenen, waut aundre em Internet nenstalen

• Aundre bäta toohorchen

• Eenen Frint aunräden, waut eene schwoare Tiet derchjeit