Manzuji 9:1-57

  • Abimeleke wabua fumu gu Shekeme (1-6)

  • Gishima gia Yotama (7-21)

  • Uhinyinyi wabola wa Abimeleke (22-33)

  • Abimeleke waluisa dimbo dia Shekeme (34-49)

  • Mukhetu mumoshi washiya Abimeleke (50-57)

9  Gungima Abimeleke mun’a Yerubale wayile gudi aphangi a gin’enji gu Shekeme, wawambelele aphangi’a gin’enji nu athu agasue a mu fami ya khakh’enji egi:  “Hulenu atuameji* agasue a gu Shekeme egi, ‘ndaga itshi idi yabonga mukunda nu enue? Muatshigina egi ana agasue a Yerubale 70 abue mafumu enu, nga muatshigina egi muthu mumoshi abue fumu wenu? Jiyenu egi ngudi phangi’enu, ngudi mahatshi* enu.’”  Aphangi a gin’enji ayile gumuzuelela gudi atuameji agasue a gu Shekeme; atuameji ene atshiginyile ha gulandula Abimeleke, azuelele egi: “Udi phangi’etu.”  Azanguile mbongo jia utadi wa siliva 70 mu tempelo* ya Bala-Belita, amuhuile najio. Abimeleke wajizanguile, wajihanele athu akhalelego nu mudimo nu athu a gituhu ha gumulandula.  Gungima wayile gu Ofela gumbo dia enya fami* ya sh’enji. Washiyile aphangi’enji a mala, an’a Yerubale 70 holu dia seso dimoshi. Phamba Yotama mun’a Yerubale wa galenge wahulugile, handaga wadisuegele.  Atuameji agasue a gu Shekeme nu a gu Bete-Milo adibungishile hamoshi, abuishile Abimeleke fumu hehi nu mutshi wakoma nu kunji diakoma diakhalele gu Shekeme.  Tangua awambelele Yotama ndaga yene, wayile mbala imoshi holu dia Mulundu wa Gelizima, waawambelele mu dijui diakola egi: “Enue mafumu a gu Shekeme ngutegelelenu, ngenyi Nzambi mbawumitegelela nji.  “Lusugu lumoshi mitshi yayile ha gutomba mutshi umoshi ha gubua fumu yawo. Yawambelele mutshi wa olive egi: ‘Bua fumu wetu.’  Uvi mutshi wa olive waavutudile egi: ‘Ngubemba maji* ami ana kalegewa ha gutumbuisa Nzambi nu athu ha gulaba guya nu gudihunga holu dia mitshi iko ba?’ 10  Mitshi yawambelele mutshi wa figi egi: ‘Iza ubue fumi’etu.’ 11  Uvi mutshi wa figi waavutudile egi: ‘Ngubemba guhaga mabundu ami afula nu abonga ha gulaba guya nu gudihunga holu dia mitshi iko ba?’ 12  Gungima mitshi yawambelele mutshi wa vinyo egi: ‘Iza ubue fumu wetu.’ 13  Uvi mutshi wa vinyo waavutudile egi: ‘Ngubemba vinyo yami ihe-ihe yana suanguluisa Nzambi nu athu ha gulaba guya nu gudihunga holu dia mitshi iko ba?’ 14  Gu gisugishilo mitshi iko yagasue yawambelele givunza gia miya egi: ‘Iza ubue fumi’etu.’ 15  Uvi givunza gia miya giawambelele mitshi egi: ‘Gula muangutombi diago ha gukhala fumu wenu, izenu mukhale moshi’a vule diami. Uvi gula muatuna genu, tshuya tuzoge mu ga givunza ga miya, tukonde mitshi ya sedre ya gu Libane.’ 16  “Mudi mutangiza egi muakalagala diago ndaga muabonga mu giamatshidia giagasue luholo muabuisa Abimeleke fumu ba? Muamonesa mutshima wabonga gudi Yerubale nu enya fami yenji ba? Muamukalegela ndaga nu ginemua mukunda nu ndaga jiakalegele muene ba? 17  Haluile tata ita mukunda nu enue, wahagele monyo wenji mu gingonza ha gumihuluisa ha mago a enya gu Madiana. 18  Uvi mangino muabalumugila enya fami yenji, muashiya an’enji a mala, athu 70 holu dia seso imoshi. Muazula Abimeleke mun’a muhiga wenji wa mukhetu, muamubuisa fumu ya atuameji a gu Shekeme handaga udi phangi’enu. 19  Gula ndaga muatshitshi mangino jidi jiabonga nu jia giamatshidia mukunda nu Yerubale nu enya fami yenji, khalenu nu gusuanguluga mukunda nu Abimeleke, muene nji akhale nu gusuanguluga mukunda nu enue. 20  Gula ndo, tshuya tuzoge gudi Abimeleke tukonde atuameji a gu Shekeme nu a gu Bete-Milo; tshuya tuzoge nji gudi atuameji a gu Shekeme nu a gu Bete-Milo tukonde Abimeleke.” 21  Gungima Yotama walengele, wadisuegele gu dimbo dia Bele; wayile mukhala guene handaga wakhalele muvua woma wa phangi’enji Abimeleke. 22  Abimeleke wahinyine* enya Isalele ivo thathu. 23  Nzambi wabembele egi Abimeleke adibolese nu atuameji a gu Shekeme, atuameji ene amulumbugile. 24  Ndaga jiakalegewe ngenyi ha guvutula gubola gua ndaga jia khuta jiabuidile ana a Yerubale 70, hagula mahatshi awo akhale ha muto wa phangi’awo Abimeleke handaga muene waashiyile, nu ha muto wa atuameji a gu Shekeme handaga ene amukuatesele ha guashiya. 25  Atuameji a gu Shekeme atumile athu ha guya mukhala holu dia milundu ha gubandemena Abimeleke hagula amutshite gubola. Athu ene akhalele mutambula ima ya muthu wagasue wakhalele mubalega hehi nu ene mu njila. Gungima awambelele Abimeleke ndaga yene. 26  Lusugu lumoshi, Gale mun’a Ebede nu aphangi’enji a mala abalegele mu dimbo dia Shekeme, atuameji a gu Shekeme asendesele gumushila mutshima. 27  Enya gu Shekeme ayile mu dihia, ahelele mabundu a vinyo, a akamele, atshitshile wano; gungima anginyile mu tempelo* ya nzambi yawo, adile, anuile, asendesele guta Abimeleke mikumbu. 28  Gungima Gale mun’a Ebede wazuelele egi: “Abimeleke udi nanyi? Shekeme udi nanyi hagula tumukalegele mudimo? Muene gashigo mun’a Yerubale ba? Zebule nji gashigo mumoneshi wenji ba? Kalagalenu mudimo mukunda nu ana a Hamole sh’a Shekeme! Uvi esue mukunda natshi tudi naye gukalagala mudimo mukunda nu Abimeleke? 29  Gula nga ame ngudi fumu ya athu awa, nga ngatambula gale Abimeleke ufumu.” Gungima wawambelele Abimeleke egi: “Vudisa masuta aye uze tulue.” 30  Tangua Zebule fumi’a dimbo wavuile ndaga jiazuelele Gale mun’a Ebede, wavuile khabu jiabala. 31  Watumine athu mu gisuegi* ha guwambela Abimeleke egi: “Tala! Gale mun’a Ebede nu aphangi’enji adi mu dimbo dia Shekeme, adi mutuma athu a mu dimbo ha gugulumbugila. 32  Iza nu athu aye mu phipha muabandemene mu temu. 33  Mu gimenegena gula tangua diazoga, mbawuzuga mu tangua diabonga ha guluisa athu a mu dimbo; gula Gale weza nu athu enji ha guguluisa, tshita yagasue ha gumubinga.”* 34  Abimeleke nu athu agasue akhalele n’enji azugile mu phipha, ayile mubandemena hehi nu dimbo dia Shekeme, adikhaphele mu mahunji nguana. 35  Hayile Gale mun’a Ebede mumagana ha mufulo wa dimbo, Abimeleke nu athu akhalele mubandemena nawo azogele mu mafundo akhalele agudisuega. 36  Tangua Gale wamonele athu, wawambelele Zebule egi: “Tala! Athu adi mubulumuga mu milundu.” Uvi Zebule wamuwambelele egi: “Ndo, inyi idi ivule-vule ya milundu udi mumona gifua athu.” 37  Matangua azonda gungima, Gale wazuelele egi: “Tala! Ngudi mumona athu mubulumuga hakatshi na katshi dia dimbo, hunji dimoshi didi mujila gu khanda ya njila ya mutshi wakoma wa Meonenime.” 38  Zebule wamuvutudile egi: “Ushigo gudihala luko? Wakhalele muzuela egi ‘Abimeleke udi nanyi hagula tumutshitshile mudimo?’ Athu wakhalele mutuna ene anyi adi muza. Zoga ulue nawo.” 39  Gale wazogele, watuamezele enya dimbo dia Shekeme ha guluisa Abimeleke. 40  Abimeleke wahatele Gale, Gale walengele, ashiyile athu avula uu nu ha mufulo wa dimbo. 41  Gungima Abimeleke wavutugile gu dimbo dia Aluma, walanduile gukhala guene. Zebule wakayele Gale nu aphangi’enji gu Shekeme. 42  Mu lusugu lualanduile, athu a mu dimbo azogele ha guya mu temu, athu ayile muwambela Abimeleke ndaga yene. 43  Wazanguile athu enji, waakhaphumuine mu thundu thathu. Waatumine ha gubandemena athu mu temu; gula wamona athu muzoga mu dimbo, wakhalele gualuisa nu guashiya. 44  Abimeleke nu athu enji ayile mu phushi ha gukhala ha mufulo wa dimbo, uvi mahunji ako mbadi akhalele muluisa athu agasue akhalele mu temu, akhalele guashiya. 45  Abimeleke waluishile athu a mu dimbo mu lusugu luene luagasue, watambudile dimbo diene. Washiyile athu a mu dimbo, wadimuangele, gungima wabundudile mungua* mu dimbo diene. 46  Tangua atuameji agasue a inzo yaleha ya gu Shekeme avuile ndaga yene, ayile phushi ha gungina mu sugu ya gudisuegela* ya tempelo* ya Ele-belita. 47  Tangua awambelele Abimeleke egi atuameji agasue a gu inzo yaleha ya gu Shekeme adibungisa hamoshi, 48  Abimeleke nu athu agasue akhalele n’enji, akandugile gu mulundu wa Salemona. Abimeleke wazudile giphangu wabatuile mutshi wawusha ha phanga, gungima wawambelele athu akhalele n’enji egi: “Tshitenu mu phushi ndaga muangumona mutshita!” 49  Athu agasue abatuile mitshi, alanduile Abimeleke. Ahagele mitshi yene holu dia sugu, gungima akondele sugu yene tshuya. Athu agasue akhalele mu inzo yaleha ya gu Shekeme afuile, akhalele mala nu akhetu 1 000. 50  Abimeleke wayile gu dimbo dia Tebese; waluishile dimbo diene gungima waditambuile. 51  Guakhalele nu inzo imoshi yaleha, yakhalele nji yakola, inzo yene yakhalele hakatshi na katshi dia dimbo. Mala agasue a mu dimbo nu akhetu nu atuameji a mu dimbo diene ayile gudisuega mu inzo yene. Adikangele muene, akandugile holu dia yangi. 52  Abimeleke wahetele gu inzo yene yaleha, wasendesele guyimuanga. Wayile gu mufulo wa inzo yene ha guyimba tshuya. 53  Mukhetu mumoshi wabuishile seso ya gutuila mbuto holu dia muto wa Abimeleke, wamubudile muto. 54  Abimeleke watamegele mu phushi muthu wakhalele gumubatela mata, wamuwambelele egi: “Zangula phogo eyi ungushiye hagula athu azuedigo egi ‘mukhetu wamushiyi.’” Muthu muene wazanguile phogo wamutuile, Abimeleke wafuile. 55  Tangua mala a gu Isalele amonele egi Abimeleke wafua, mukut’awo agasue avutugile gumbo diawo. 56  Ngenyi Nzambi wavutuile gubola gudi Abimeleke mukunda nu ndaga jiabola jiatshitshile muene gudi sh’enji, luholo luashiyile muene aphangi’enji 70. 57  Nzambi wavutuile enya Shekeme gubola guagasue atshitshile. Ngenyi mukumbu waatele Yotama mun’a Yerubale waakuatele.

Mbimbi goshi'a diyiji

Nga ndo, yajiya gukhala egi, “afumi’a mavu.”
Mu Hebelu: “ifuwa nu misunyi yenu.”
Mu Hebelu: “inzo.”
Mu Hebelu: “inzo.”
Nga “mabundu avula.”
Nga “wabuile fumu.”
Mu Hebelu: “inzo.”
Nga “ndunge jiabola.”
Nga “mutshite ndaga koko diaye diajiya gumutshita.”
Nga “mukele wa mungua.”
Nga “fundo diakola.”
Mu Hebelu: “inzo.”