Ndeye fundo didi milonga

Ndeye gu mito ya milonga

MUKHAPHO 86

Mona Yala Watotele Wavutuga Gumbo Diawo

Mona Yala Watotele Wavutuga Gumbo Diawo

LUKA 15:11-32

  • GIFEZEGESELO GIA MONA YALA WATOTELE

Hahanele Yesu ifezegeselo yatadila gimeme giatotele nu drakime imoshi ya mbongo yatotele, wakhalele gu Perea gu sambua dia Muta wa Yordani. Ifezegeselo yene idi gutulongesa egi tudi naye gusuanguluga gula muthu mumoshi wabalumuma mutshima nu wavutuga gudi Nzambi. Afalase nu alongeshi a mikhuala akhalele mumona gubola luholo Yesu wakhalele muyamba athu abalumuine mitshima. Uvi khadilo diawo diamonesele diago egi akotelesele ifezegeselo yene mbadi ba? Akotelesele luholo Sh’etu wa mu dilu wana gudivua gula athu abola abalumuna mitshima? Yesu wahanele gifezegeselo giko gidi mumonesa longo diene dia ndando.

Gifezegeselo giene gidi muzuelela tata mumoshi wakhalele nu ana mala muyadi, wa galenge udi muzuelewa muavula mu gifezegeselo giene. Afalese nu alongeshi a mikhuala nu athu akhalele mutegelela Yesu, akhalele naye guheta longo mu ndaga yatadila mona wa galenge wa gifezegeselo giene. Uvi, tujimbilago egi ndaga jiazuelele Yesu mukunda nu tata wa gifezegeselo giene nu mun’enji wa somi, jidi nji nu ndando. Henyaha, tutale gale ndaga jiazuelele Yesu mukunda nu mala ene mutatu:

Yesu wasendesele egi: “Yala mumoshi wakhalele nu an’enji a mala muyadi, mona wa galenge wawambelele sh’enji egi, ‘Tata, nguhue khapho diami dia ima.’ Sh’enji waakhaphelele ima.” (Luka 15:11, 12) Jiya egi mona muene gakhalelego mukamba ima mukunda sh’enji wafuile. Tata wakhalele yowu nu monyo. Uvi mona muene watshiginyile guheta khapho dienji dia ima mu tangua dinyinyi, ha gujinga mu diphanda nu ha gutshita ndaga jiatshiginyile muene. Ndaga tshi yabuile?

Yesu wazuelele egi: ‘Gungima dia masugu azonda mona wa galenge wabungishile ima yagasue yakhalele nayo muene, wakuatele njila wayile mu mavu a gualeha. Muene wamanesele ima yenji yagasue gu ndaga jiabola jiatshitshile muene.’ (Luka 15:13) Ha fundo dia gukhala mu inzo yawo mu guhuima, nu sh’enji wakhalele guabamba nu guahana ima yagujingila, mona wayile gudikhalela mu gifutshi giko. Wamanesele umonyi wenji wagasue mukunda nu gutagenesa nzala jienji jia gukalagala uthambi. Yesu wamonesele egi gungima, wasendesele gumona lamba:

‘Hamanesele muene ima yagasue, nzala yabala yajile mu dimbo, lamba diamukuatele. Ngenyi, wayile gudi muthu mumoshi wa gifutshi giene, muthu muene wamutumine mu mahia enji ha gudisa jingulu. Wakhalele mutshigina gudia nga ima ya mu foto yakhalele mudia jingulu, uvi muthu nga mumoshi gamuhuilego nayo.’—Luka 15:14-16.

Mukhuala wa Nzambi wakhalele muzuela egi ngulu jiakhalele shitu jia usala, uvi mona yala yonyi wakhalele mubambi wa ngulu. Nzala yabala yamukuatele, yene yamutumine ha gudia ima yana gudiwa phamba gua shitu. Luholo gatagenele nu malamba, “wasendesele gutangiza muabonga.” Itshi gakalegele gungima? Wazuelele hakhenji egi: “Enya mudimo wa tata adi avula, uvi adi nu mapha atagana nu ako holu. Uvi ame ngudi mulaba gufua gami nzala guogu! Nguzuge, nguye gudi tata, mbangumuwambela egi: ‘Tata, ngatshitshidile Nzambi gubola, ngagutshitshidile nji nu aye gubola. Ngushigo luko ngatagana hagula aye ungutange gifua mun’aye. Ngutshitshile gifua wana gutshitshila enya mudimo waye.’” Muene wazugile, wayile gudi sh’enji.—Luka 15:17-20.

Ndaga itshi sh’enji watshitshile? Wamuvidile khabu luholo mun’enji wazudile desizio diabola dia gukatuga gu inzo? Sh’enji wamonesele khadilo dia gusegulula gudi mona? Nga ukhale ha fundo dia tata muene nga watshitshile itshi? Nga ikhale mun’aye nga watshitshile itshi?

MONA YALA WATOTELE WAMONEGA

Yesu wamonesele luholo tata muene wadivile nu ndaga gatshitshile: ‘Hakhalele [mona] gualeha, sh’enji wamumuenene, khenda jiamukuatele, hene wayile mu phushi ha gumuyamba nu gumuhana beze.’ (Luka 15:20) Ngatshima sh’enji wavile egi mun’enji wakhalele mutshita uthambi, wamuyambele nu gusuanguluga guagasue. Mafumu a enya Yuda akhalele gudihala egi ajiya Yehowa nu ana gumukombelela, akotelesele mu gifezegeselelo giene luholo Sh’etu wa mu dilu wana gudivua gula muthu wabola wabalumuna mutshima ba? Akotelesele egi nu Yesu nji wamonesele khadilo diene dia guyamba athu ba?

Tata muene wakotelesele egi mun’enji wabalumuine mutshima handaga phala ya mona yakhalelego nu gusuanguluga. Uvi, luholo sh’enji wamuyambele nu guzumba guagasue yatumine mona ha guzuela gubola guenji. Yesu wazuelele egi: “Mona wamuwambelele egi, ‘Tata, ngatshitshidile Nzambi gubola, ngagutshitshidile nji nu aye gubola. Ngushigo luko ngatagana hagula aye ungutange gifua mun’aye.’”—Luka 15:21.

Tata wawambelele enya mudimo wenji egi: ‘Jienu! Muphushi nu gikhutu gia balega gubonga, mu musudige nagio. Mu munginyise luphete mu muino nu jisaphata gu malu enji. Jienu nu gana ga ngombe ga maji, mugashiye. Tudienu, tuasuangulugenu. Ndaga ya mun’ami owu wakhalele wagufua udi luko nu monyo, wakhalele yagutota, wamuenega. Ene asendesele gusuanguluga.’—Luka 15:22-24.

Mutangua dinyinyi, mun’enji wa somi wakhalele gu ilanga. Yesu wazuelele mukunda nu mona muene egi: “Hajile muene wasuenele hehi nu inzo, wavile gizembe gia ulumbu. Muene watamegele muenya mudimo mumoshi wamuhudile egi, ndaga itshi yabua? Muenya mudimo wamuwambelele gamba: ‘Mukombu’aye wajigale, shaye wamushiyila gana ga ngombe ga maji ndaga ya muene wamumona luko nu muila wa bonga nu jingolo.’ Mona wa somi wavile jikhabu, watunyile gungina monzo, sh’enji wazogele wamunzonzele. Uvi muene wabalumuine sh’enji egi: ‘Tata! Ivo yavula ngagutshitshila gale mudimo, ngana tunago mbimbi yaye. Uvi aye khenji unguhua nga gana ga khombo hagula ngusuanguluge nu mafuta ami. Uvi haza mun’aye yowu wazangelele ima nu enya uthambi, aye wamushiyila gana ga ngombe ga maji.’”—Luka 15:25-30.

Luholo lumoshi nu mona yonyi wa somi, Akhuatshi akhalele muzuela muabola mukunda nu Yesu luholo wamonesele khenda nu guzumba gudi athu agasue nu enya masumu? Alongeshi a mikhuala nu Afalese. Khadilo diawo dia guzuela muabola luholo Yesu wayambele enya masumu diene diatumine Yesu ha guahana gifezegeselo egi. Yadiago, muthu wagasue udi mumona gubola luholo Nzambi wana gumonesela athu khenda udi naye guzula longo.

Yesu wasugishile gifezegeselo gienji hamonesele muene luholo tata wazuelele nu mun’enji egi: “Mun’ami, aye udi nu ame masugu agasue. Ima yagasue ingudi nayo idi yaye. Uvi yakhadi yabonga ha gukina nu gusuanguluga ndaga ya mukombu’aye yowu wakhalele wa gufua, udi nu monyo, wakhalele wagutota, wamuenega.”—Luka 15:31, 32.

Yesu gamoneselego gila mona muene wasomi wabalumuine matangi nga ndo. Uvi, gungima dia gufua nu gufuzumuga gua Yesu, “nganga-nzambi jiavula jiasendesele gutshigina lukuma luabonga.” (Makalegelo 6:7) Yajiya gukhala egi mukatshi diawo muakhalele nu athu avile luholo Yesu wahanele gifezegeselo giatadila mona. Yadiago, ene nji akhalele nu luholo lua gusombegesa khadilo diawo, gubalumuna mutshima nu guvutuga gudi Nzambi.

Sendese lusugu luene uu nu mangino, alandudi a Yesu adi naye guzula malongo a ndando adi mu gifezegeselo egi giahanele Yesu. Longo dia thomo didi egi ha fundo dia guya mu kamba ngina jiabola jia gusuanguluisa muila mu “gifutshi giko,” tudi naye gukhala hamoshi nu akombeledi a Nzambi adi mubambewa gudi Sh’etu wana gutuzumba.

Longo dia mbadi didi egi, gula muthu mumoshi mukatshi dietu watshita gubola, udi naye guvutuga nu gudibulumuisa guagasue gudi sh’etu hagula amutshigine luko.

Longo diko tuajiya guheta didi mutadila gudisha gudi mukatshi dia khadilo dia tata nu mun’enji wa somi. Tata wakhalele nu khadilo dia guyamba nu dia gutotesela uvi mun’enji wa somi gakhalelego nu gisemo, wakhalele muenya ginjiongo. Idi mumonesa diago haphelo egi gula muthu wabalumuna mutshima wenji nu wavutuga ‘gumbo dia Tata,’ akombeledi a Yehowa adi naye gumutotesela nu gumuyamba. Tudi naye gusuanguluga gula phangi’etu yonu ‘wafile wavutuga luko mu lujingu,’ gila yonu ‘watotele uvi wamonega luko.’