Ndeye fundo didi milonga

Ndeye gu mito ya milonga

MUKHAPHO 88

Lujingu lua Muenya Umonyi nu lua Lazalo lua Sombegesa

Lujingu lua Muenya Umonyi nu lua Lazalo lua Sombegesa

LUKA 16:14-31

  • GIFEZEGESELO GIA MUENYA UMONYI NU LAZALO

Yesu wahanele alandudi enji longo diawaha diatadila luholo lua gukalegela umonyi. Uvi ishigo phamba alandudi enji akhalele gumutegelela. Afalese nji akhalele hene, ene nji akhalele naye gukalegela longo diene. Mukunda natshi? Handaga akhelele “muzumba mbongo.” Tangua avuile ndaga jiazuelele Yesu, ‘asendesele gumulela tola.’—Luka 15:2; 16:13, 14.

Uvi Yesu gaavuidilego woma. Waawambelele egi: “Enue muana gudibingisa gu meso a athu, uvi Nzambi wajiya mitshima yenu. Idi mutumbuishiwa mukatshi dia athu idi yabalega gubola gu meso a Nzambi.”—Luka 16:15.

Sendese mualeha Afalese akhalele ‘mutumbuishiwa gudi athu,’ uvi ndaga jiakhalele naye ya gubalumuga. Athu agasue akhalele mutumbuishiwa mukunda nu umonyi wa ha mavu, nu ndaga jia politike nga ndaga jia mangumba akhalele naye gubulumuishiwa. Uvi anyi akhalele mujiya nzala jiawo jia mu nyuma akhalele naye gutumbuishiwa. Yesu wayimonesele haphelo hazuelele muene egi ndaga jidi naye diago gubalumuga, wazuelele egi:

‘Mikhuala ya Moise nu mbimbi jia ba profete jiakhalele uu nu mu tangua dia Yone mubatiji. Sendese tangua dinyi uu nu luenyelu lukuma lua bonga lua Ufumu wa Nzambi ludi mulongesewa, muthu wagasue udi mungina muene gu ngolo. Uvi ishigo lamba egi dilu nu mavu abalege ha fundo egi gisona nga gimoshi gia Mikhuala gitune gutagenesewa.’ (Luka 3:18; 16:16, 17) Luholo lutshi mbimbi jia Yesu jiamonesele egi usombegeshi wene udi ndaga ya diago?

Mafumu a mangumba a enya Yuda akhalele gudihala egi akhalele mutumagela Mukhuala wa Moise. Tujimbilago egi hasagele Yesu meso a gifofo gu Yelusalema, Afalese azuelele nu lulendo luagasue egi: “Esue tudi alandudi a Moise. Tuajiya egi Nzambi wazuelele nu Moise.” (Yone 9:13, 28, 29) Mukhuala wa Moise wakhalele nji nu felela dia gutuameza athu uu nu gudi Masiya, Yesu. Yone mubatiji watamegele Yesu egi Mona gimeme wa Nzambi. (Yone 1:29-34) Hasendesele Yone gulongesa, enya Yuda agudibulumuisa asendesele gutegelela lukuma lua tadila “Ufumu wa Nzambi.” Avula mukatshi diawo akhalelego nu umonyi. Yadiago, gudi nu “lukuma luabonga” mukunda nu athu agasue atshigina gungina mu Ufumu wa Nzambi.

Mukhuala wa Moise wataganele diago; handaga watuamezele athu uu nu gudi Masiya. Luko, gisugishilo gia mukhuala wene giakhalele hehi. Ha gufezegesa, Mukhuala wakhalele muhana njila ha gushiya ulo mukunda nu ishina yavula, uvi Yesu wazuelele egi; ‘Muthu wagasue wabemba mukaji’enji, wazula mukhetu muko, udi muwenda uthambi. Nu wazula mukhetu wabembewa gudi mulumi’enji udi muwenda uthambi.’ (Luka 16:18) Mbimbi eji jiahanele Afalese khabu handaga ambile tumikhuala mu ndaga jiagasue!

Yesu wahanele gifezegeselo gidi diago mumonesa usombegeshi mbawukalegewa. Gifezegeselo giene gidi muzuelela athu mbadi—ndaga jia lujingu lua athu ene muyadi, jiasombegesele diago. Hatudi muzuelela gifezegeselo giene, tujimbilago egi Afalese nji akhalele mutegelela Yesu, ene akhalele muzumba makuta, athu akhalele guatumbuisa.

Yesu wazuelele egi: ‘Guakhalele nu muenya umonyi mumoshi, wakhalele musudiga milele ya lino, wakhalele mudia muabonga masugu agasue. Gumufulo wenji guakhalele mubanda phutu jina dienji Lazalo. Muila wenji wakhalele wazala pha nu jiphuta. Wakhalele mutshigina gudia isasu yakhalele mubua goshi’a mesa a muenya umonyi. Mu ndaga iko, jimbua jiakhalele muza mulenza phuta jienji.’—Luka 16:19-21.

Luholo Afalese akhalele muzumba makuta, tuajiya guzuela egi ishigo lamba ha gukotelesa akuatshi adi mufuanesewa nu ‘muenya umonyi’ wa gifezegeselo gia Yesu. Mafumu ene a mangumba a enya Yuda akhalele mutshigina gusudiga milele yabonga ya ndando yavula. Akhalele nji gudimona egi adi enya umonyi wa mu nyuma mukunda nu inemo akhalele nayo mu mangumba awo. Yadiago, Yesu waafuanesele nu muthu wasudiga milele yabenguluga ha gumonesa lutumbu luawo; nu lino ha gumonesa luholo akhalele guditamega egi athu abonga.—Danyele 5:7.

Khadilo ditshi mafumu ene a lulendo akhalele mumonesa gutuama dia phutu, nu athu ako? Akhalele guaasegulula nu guatamega egi ‛am-ha’aʹret (yakotelesa egi athu a ha mavu) anyi ashigo mujiya Mukhuala nu ataganelego ha gulongesewa mukhuala wene. (Yone 7:49) Ndaga yene yadivuile diago nu ‘Lazalo muthu wakhalele mutoga ima yagudia’, wakhalele nu nzala ya gudia nga ndambo ya ‘isasu yakhalele mubua goshi’a mesa a muenya umonyi.’ Lazalo wakhalele nu jiphuta, luholo lumoshi nji Afalese akhalele mumona athu ako gifua ima yaphamba, gifua athu ene anago gusuanguluisa Nzambi.

Ndaga yene yakhalele mukunda nu tangua diazonda, uvi Yesu wajiyile egi tangua diahetele ha gula gusombegesa guakola gungine mu ndaga jia lujingu lua athu akhalele gifua Lazalo nu athu anyi akhalele gifua muenya umonyi.

NDAGA JIA MUENYA UMONYI NU JIA LAZALO JIABALUMUGA

Yesu wasendesele gukotelesela athu luholo ndaga jiene jiabalumugile. Wazuelele egi: ‘Phutu yafile, anjelo ayizanguile ayile nayo gudi Abalahama. Muenya umonyi wafile nji, wafundjiwe. Muenya umonyi wasendesele gumona lamba diavula diago mu ndumba, muene wazumbuile meso wamuenene Abalahama nu Lazalo hehi n’enji.’—Luka 16:22, 23.

Athu akhalele mutegelela Yesu akhalele mujiya egi Abalahama wafile gale mueleha nu wakhala mu Ndumba. Biblia yana gumonesa haphelo egi mu Ndumba nga mu Majiamo muthu gajiyilego gumona nga guzuela, Abalahama nji gajiyilego gumona nga guzuela. (Mulongeshi 9:5, 10) Luholo lutshi mafumu a mangumba akotelesele gifezegeselo gia Yesu? Itshi yatshiginyile guzuela muene mukunda nu athu nu mafumu a mangumba akhalele muzumba mbongo?

Yesu wamonegesele egi ndaga jidi naye gubalumuga, wazuelele egi ‘Mikhuala ya Moise nu mbimbi jia ba profete jiakhalele uu nu mu tangua dia Yone mubatiji. Sendese tangua diene uu nu luenyelu lukuma lua bonga lua Ufumu wa Nzambi ludi mulongesewa.’ Hene, tangua dia sendesele Yone nu Yesu Klisto gulongesa, yakhalele gifua Lazalo nu muenya umonyi afile, ndaga jiawo jiasombegesele diago gutuama dia Nzambi.

Sendese mualeha phutu nu athu agudibulumuisa akhalelego muhanewa ima ya gudia ya mu nyuma. Uvi lukuma lua bonga lua Ufumu lualongesele Yone nu Yesu, luaakuatesele diago, asuangulugile muavula. Thomo, akhalele mudia ndambo ya ‘isasu yakhalele mubua goshi’a mesa a mu nyuma’ a mafumu a mangumba. Gungima asendesele gudia ima ya ndando ya mu nyuma, mukatshi dia ima yene tuajiya gutanga ndaga jiakhalele mulongesa Yesu. Yakhalele gifua ahetele luendu luabonga gu meso a Yehowa Nzambi.

Uvi mafumu a mangumba nu umonyi wawo nu lutumbu luakhalele guahanewa, atshiginyilego lukuma lua Ufumu lualongesele Yone nga ndaga jialongesele Yesu. (Matayo 3:1, 2; 4:17) Avile khabu nu gikenene handaga malongo ene akhalele muzuelela guza gua lusugu lua gusophesa gua Nzambi. (Matayo 3:7-12) Mafumu ene a mangumba akhalele muzumba mbongo, akhalele mutshigina egi Yesu nu alandudi enji abembe gulongesa lukuma luabonga lua Nzambi. Mafumu a mangumba akhalele gifua muenya umonyi wa gifezegeselo wakhalele muzuela egi: “Tata Abalahama nguvuile jikhenda, tuma Lazalo atabe songi ya muino wenji mu meya aholese dimi diami ndaga ya ngudi mu lamba dia bala mu tshuya etu.”—Luka 16:24.

Uvi ndaga yene yakalegewego ngenyi. Mafumu a mangumba avula abalumuinego mitshima. Atunyile ‘gutegelela Moise nu ba profete,’ ago asonegele ndaga jiakhalele naye guatuma ha gutshigina Yesu gifua Masiya wa Nzambi nu Fumu. (Luka 16:29, 31; Galatiya 3:24) Ene adibulumuishilego, avuilego nji ndaga jia athu agudibulumuisa akhalele mutshigina Yesu nu athu anyi azumbiwe gudi Nzambi. Alandudi a Yesu gukhanda yawo atunyilego giamatshidia, abembembelego nji gulongesa ha gusuanguluisa mafumu a mangumba. Mu gifezegeselo gienji, Yesu wamonesele diago ndaga yene mu mvutu “Tata Abalahama” wahanele gudi muenya umonyi egi:

‘Mun’ami, unguluga egi hawakhalele nu monyo, wahetele ima yavula uvi Lazalo wakhalele nu lamba diavula. Uvi lunyelu, muene udi muwalaganewa, uvi aye udi mumona lamba diakola. Luko, hakatshi dietu hadi nu bengi diakoma dialondewe ndaga ya athu ajiyilego guzuga gudi esue ha guza gudi aye, muthu gajiyilego nji guzuga gu fundo diwudi aye ha guza gudi esue.’—Luka 16:25, 26.

Usombegeshi wa luholo elu udi diago watagana! Udi mumonesa luholo ndaga jiabalumugile gudi mafumu a mangumba a lulendo nu athu agudibulumuisa adi mutshigina muhitu wa Yesu, athu ene mbaaheta guhuima nu ima ya gudia ya mu nyuma. (Matayo 11:28-30) Usombegeshi wene wamonegele haphelo mbeji jiazonda gutuama egi gikotelo gihegihe gizule fundo dia gikotelo gia Mukhuala. (Yelemiya 31:31-33; Kolosai 2:14; Hebelu 8:7-13) Tangua Nzambi wamuangele nyuma yenji mu lusugu lua Pantekote ya givo 33 gia tangua dietu, yamonegele diago haphelo egi, Nzambi watshiginyile alandudi a Yesu uvi Afalese nu enya mangumba awo ndo.