Ndeye fundo didi milonga

Ndeye gu mito ya milonga

MUKHAPHO 73

Muenya Samaliya wa Mutshima Wawaha

Muenya Samaliya wa Mutshima Wawaha

LUKA 10:25-37

  • LUHOLO TUAJIYA GUHETA MONYO WA MAYILAGO

  • MUENYA SAMALIYA WAMONESA EGI UDI PHANGI WA MUTSHIMA WABONGA

Yesu wakhalele mu dimbo diakhalele hehi nu Yelusalema. Mu tangua diene, enya Yuda avula ayile gumutala. Ako ayile hagula a alongese, uvi ako ayile mukunda nu gumulola. Mumoshi mukatshi diawo wakhalele mulongeshi wakola wa mikhuala, wahudile egi: ‘Mulongeshi, itshi ngudi naye gutshita ha guheta monyo wa mayilago?’—Luka 10:25.

Yesu wajiyile egi muthu muene gakhalelego muhula phamba mukunda nu gujiya. Yajiya gukhala egi wahudile Yesu hagula amutume ha guhana mvutu yajiya guhana enya Yuda khabu. Yesu wakotelesele egi muthu muene wakhalele nu matangi abola. Hene, wamutayele nu gutema guagasue mu luholo luatumine muthu muene ha gumonesa ndaga gakhalele mutangiza.

Yesu wamuhudile egi: ‘Itshi idi ya gusonegewa mu Mukhuala? Aye luholo lutshi wana gutanga?’ Muthu muene wakhalele mujiya muabonga Mukhuala wa Nzambi, hene wahanele mvutu ya katugile mu mukhuala wene. Wazuelele ndaga jidi mu mukanda wa Mikhuala 6:5 nu Levi 19:18, idi muzuela egi: “‘Udi naye guzumba Yehowa Nzambi waye nu mutshima waye wagasue, nu monyo waye wagasue, nu ngolo jiaye jiagasue nu matangi aye agasue.’ Udi naye nji ‘guzumba muthu na mukuenu gifua luholo wana guzumba muila waye.’” (Luka 10:26, 27NW) Mvutu yabonga yene inyi ba?

Yesu wamuwambelele egi: ‘Wahana mvutu yabonga; landula gukalagala ngenyi, mbawuheta monyo.’ Uvi, maga awo asugile hanyinyi ba? Muthu muene gakhalelego nu funu ya mvutu ya hihia ngenyi ndo. Wakhalele mukamba “gudibingisa” ha gumonesa egi matangi enji adi abonga, luko egi luholo luenji lua gukalegela athu ako ndaga ludi luabonga. Hene, wahudile Yesu egi: ‘Muthu na mukuetu udi nanyi diago?’ (Luka 10:28, 29) Muhu muene udi mumonega gifua waleba, uvi udi mukotelesa ndaga jiavula diago. Luholo lutshi?

Enya Yuda akhalele mutangiza egi mbimbi eji “muthu na mukuetu” jiakhalele mutadila phamba athu akhalele munemesa mikhuala ya enya Yuda. Idi mumonega gifua mukanda wa Levi 19:18 udi muzuelela nji matangi ene. Enya Yuda akhalele muzuela egi ‘idi mukhuala’ ha ene adibungise nu athu ashigo enya Yuda. (Makalegelo 10:28) Hene, Muenya Yuda muene nu alandudi ako a Yesu, akhalele gudimona gifua adi athu atagana gula akalegela aphangi’awo ako a enya Yuda ndaga jiabonga. Uvi gula muthu gashigo muenya Yuda, akhalelego gumutshitshila ndaga jiabonga. Gudi ene, gakhalelego diago ndo “muthu na mukuetu.”

Luholo lutshi Yesu wakuatesele yala muene nu enya Yuda ako ha gukatula matangi awa abola, mu luholo lushigo guaahana khabu? Waahanele gifezegeselo gimoshi. Wazuelele egi: ‘Muthu mumoshi wakatugile gu Yelusalema, wakhalele mubulumuga gu Yeliko. Wabuile mu mago a anyongi, amuvuluile milele, amubetele, ayile gawo, amubembele hehi nu gufua.’ Yesu wazuelele luko egi: ‘Guakhalele nganga-nzambi mumoshi wakhalele mubulumuga mu njila yene, uvi tangua gamonele muthu muene, wabalegele sambua diko dia njila. Hangoshi, muenya Levi mumoshi wajile mu fundo diene, wabalegele nji mu sambua dia njila. Uvi muenya Samaliya mumoshi wakhalele muwenda mu njila yene, wahetele fundo diakhalele muthu muene. Tangua gamumonele, khenda jia mukuatele.’—Luka 10:30-33.

Muenya Yuda yonu Yesu wakhalele mutela lumene luene, wakhalele mujiya diago egi nganga-nzambi nu enya Levi avula anyi akhalele mutshita mudimo gu tempelo, akhalele mujinga mu dimbo dia Yeliko. Ha guvutuga gumbo diawo, akhalele naye gubalegela mu njila yakhalele nu ba kilometre 23. Njila yene, yakhalele njila ya gingonza diago handaga nzangi jiavula jiakhalele gudisuega mu khulo. Gula nganga-nzambi nga muenya Levi wasanga phangi’enji muenya Yuda udi mumona lamba, gajiyilego gumukuatesa ba? Uvi mu gifezegeselo egi, amukuateselego. Muthu wamukuatesele wakhalele muenya Samaliya, athu anyi enya Yuda akhalele musegulula.—Yone 8:48.

Luholo lutshi gamukuatesele? Yesu wazuelele egi: “Wasuenele hehi nu muthu muene, wamumbile maji nu matombe ha phuta, wamulalele ibanji ha phuta jiene. Hangima, wamuzanguile, wamuhagele holu dia shitu yenji, wayile n’enji gu inzo ya nzenza, nu wamukuatesele. Hamene dienji, wazanguile mbongo yamo iyadi ya denye, wahuile muthu wakhalele mubamba inzo ya nzenza, wazuelele gamba: ‘Mubambe muabonga, nga itshi wamufutshila holu dia mbongo eji, mbanguguvutudila nayo tangua mbanguza.’”—Luka 10:34, 35NW.

Gungima dia guhana gifezegeselo giene, Yesu, Mulongeshi Wakoma, wahudile yala muene muhu wamutumine ha gutangiza. Wamuhudile egi: ‘Watangiza egi mukatshi dia athu awa thathu, nanyi wakhalele mukuaku’a muthu wabuile ha mago a anyongi?’ Yajiya gukhala egi yala muene gasuangulugilego ha guzuela egi “muenya Samaliya,” hene wazuelele gamba: ‘Muthu wago wamuvuidile jikhenda.’ Gungima, Yesu wazolele longo mu gifezegeselo gienji, wazuelele egi: ‘Nda, aye nji tshita ngenyi.’—Luka 10:36, 37.

Elu luholo luabonga diago lua gulongesa! Nga Yesu wawambelele yala muene egi athu akhalelego enya Yuda akhalele nji athu n’akuenu, nga yala muene nu enya Yuda ako atshiginyile ba? Ndo sha. Uvi, luholo gaahanele gifezegeselo gialeba nu ndaga jiko akhalele ene mujiya, mvutu ya muhu, ‘Muthu na mukuetu udi nanyi diago?’ yazogele haphelo. Muthu na muku’etu udi diago muthu wana gumonesa guzumba nu mutshima wabonga, wana gututoga Biblia.