Ndeye fundo didi milonga

Ndeye gu mito ya milonga

Njila, Giamatshidia, nu Monyo

Njila, Giamatshidia, nu Monyo

Idi yadiago egi wana gutshigina guvua mene jiabonga. Gudi diago nu mene jiabonga mukunda nu aye nu athu wana guzumba.

Mene jiene jiabonga jidi mu Biblia, mukanda unu Yehowa Nzambi, Mufugi wa ima yagasue, wawambelele athu ha gusonega ivo yavula yabalega gale. Mu mukanda owu, mbatuzuelela mikanda nguana ya Biblia idi nu mene jiabonga diago mukunda nu esue agasue. Tuana gujiya mikanda yene mu majina a athu Nzambi gawambelele ha guyisonega: Matayo, Mako, Luka, nu Yone.

Athu avula ana guyitamega egi Evanjile. Mikanda yene yagasue nguana yana guzuelela evanjile, nga mene jiabonga jiatadila Yesu. Yakotelesa egi luholo Yesu gadi muthu Nzambi watumine ha guhuluisa athu ako, nu luholo muene gadi Fumu wa Ufumu wa mu dilu, mbawubatela athu agasue ana gusha gutshigina guawo gudi muene gubonga gua mayilago.—Mako 10:17, 30; 13:13.

MUKUNDA NATSHI EVANJILE NGUANA?

Tangua diko wana gudihula mukunda natshi Nzambi wahanele athu nyuma yenji ha gusonega mene nguana jidi muzuelela lujingu lua Yesu nu ndaga galongesele.

Luholo athu avula asonegele ndaga jiazuelele Yesu nu eji akalegele, idi ndaga yabonga diago. Tufezegese: Tangiza egi athu nguana amagana hehi nu mulongeshi mumoshi wakoma. Muthu unu wamagana gutuama dia mulongeshi udi mufutshishi wa gitadi. Muko wunu wamagana gu koko dia madia dia mulongeshi, udi munganga. Muthu muko wunu udi gumutegela gu koko dienji dia mahidi, udi mulowi wa jishui nu futa diakola dia mulongeshi muene. Uvi muthu muko munu wa nguana, wago magana gungima dia mulongeshi nu udi mutala, udi muvuala diago. Mukut’awo agasue nguana adi athu abonga diago, luko wagasue mukatshi diawo washa matangi enji mu ndaga imoshi ngenyi idi muzuela mulongeshi. Gula mukut’awo agasue asonega ndaga jiazuelele nu jia kalegele mulongeshi, idi yadiago egi mene jinyi nguana, mbajikhala nu ndaga jiko jia gudisha. Gula tuatalela mene jinyi jiagasue nguana nu tuawunguluga egi muthu wagasue mukatshi dia athu anyi ajisonegele, watadidile ndaga mu luholo luenji, nu wakhalele nu felela dienji, tuajiya gukotelesa muabonga diago ndaga jiazuelele nu jiakalegele mulongeshi. Gifezegeselo egi gidi mumonesa gubonga tuajiya guheta luholo athu nguana asonegele mene jidi muzuelela lujingu lua Yesu, Mulongeshi Wakoma.

Tuzuelele gale luko gifezegeselo giene. Mufutshishi wa gitadi udi muzuelela muavula enya Yuda. Hene, wakambele ndaga nu wajizuelele mu luholo luajiya gukuatesa thomo enya Yuda. Munganga udi muzuelela muavula gusagewa gua enya misongo nu athu akhalele nu ukhashi mu muila. Hene, gashigo muzuelela ndaga jiko jia sonegele mufutshishi wa gitadi, nga ndo muene udi mujizuelela mu luholo lua gudisha. Futa diakola dia mulongeshi udi muzuelela muavula matangi nu makalegelo a mulongeshi. Lumene lua musonegi wago udi muvuala ludi lua hihia diago. Uvi, lumene lua muthu wagasue ludi luatagana diago. Gifezegeselo egi giamonesa egi luholo athu nguana asonegele lumene lua lujingu lua Yesu, ludi gutukuatesa ha gukotelesa funu ya midimo yenji, nu malongo enji nu makalegelo enji.

Athu ana guyitamega egi ‘Evanjile ya Matayo’ nga ndo ‘Evanjile ya Yone.’ Uvi guyitamega ngenyi ishigo ndaga yabola ndo, handaga evanjile yagasue idi nu ‘mene jiabonga jiatadila Yesu Klisto.’ (Mako 1:1) Uvi, gula tuatala muabonga, evanjile nga lumene luabonga ludi phamba lumoshi, luatadila Yesu, lua sonegele athu anyi nguana.

Athu avula ana gulonguga mbimbi ya Nzambi, ana gufuanesa ndaga jidi mu mukanda wa Matayo, wa Mako, wa Luka, nu wa Yone. Mu givo 170 gia tangua dietu, muthu mumoshi wana gusonega mikanda, wa mu gifutshi gia Syrie mu jina dia Tatian, wakalegele nji ngenyi. Wazuelele egi mikanda eyi nguana idi yatagana nu yasonegewe nu ukuateshi wa nyuma ya Nzambi. Hene, wayibungishile hugo dimoshi, yabuile mukanda umoshi, wawutamegele egi Diatessaron.

Mukanda Yesu udi Njila, Giamatshidia, nu Monyo udi mukalegela nji metode anyi, uvi wene udi watagana nu wa mudidi. Idi ngenyi handaga mangino tudi mukotelesa muabonga gutagenesewa gua profesi nu ifezegeselo yavula ya Yesu. Gukotelesa gua ndaga eji gudi gutukuatesa ha gujiya muabonga ndaga gazuelele nu gakalegele, nu luholo ndaga jiene jiakhalele mukalegewa. Ima ikulu yamonele ba archéologues yana gutukuatesa ha gukotelesa ndaga jiko jiazonda nu matangi a athu anyi asonegele evanjile. Yadiago, gushigo nga muthu mumoshi wajiya guzuela diago mu luholo luatagana luholo ndaga jiagasue jia kalegewe. Uvi mukanda Yesu udi Njila, Giamatshidia, nu Monyo, udi muzuelela ndaga mu luholo luatagana nu jiajiya gutshiginyiwa.

NJILA, GIAMATSHIDIA, MONYO

Tangua udi mutanga mukanda owu, tangiza thomo lumene ludi mugutadila aye nu athu wana guzumba. Ujimbilago egi Yesu Klisto hakhenji muene wawambelele mupostolo Toma egi: “Ame ngudi njila, ngudi giamatshidia nu ngudi monyo. Gushigo muthu udi muheta gudi Tata gula gabalegelego gudi ame.”—Yone 14:6.

Mukanda Yesu udi Njila, Giamatshidia, nu Monyo mbawugukuatesa ha gujiya diago egi Yesu udi “njila.” Phamba mu njila yenji muthu gajiya gusuena hehi nu Yehowa mu gisambu. Luko, Yesu udi njila yajiya gutukuatesa ha guvutula luko gudivua guetu nu Nzambi. (Yone 16:23; Lomo 5:8) Hene, phamba mu njila ya Yesu tuajiya gukhala nu ufuta wabonga nu Nzambi.

Yesu udi “giamatshidia.” Wakhalele muzuela nu gukalagala ndaga jidi gudivua nu giamatshidia. Yakhalele gifua giamatshidia giakhalele mukatuga diago gudi Yesu. Wataganesele profesi jiavula. Profesi jiene jiabuile “‘ayi’ mu njila ya [Yesu].” (2 Kolinto 1:20; Yone 1:14NW) Profesi eji jiana gutukuatesa ha gumona ginemo gienji giakoma adi nagio mu gutagenesewa gua felela dia Nzambi.—Yatuwuwe 19:10.

Luko, Yesu udi “monyo.” Mu njila ya gibawu gienji, Yesu wahanele mahatshi enji nu monyo wenji wa muthu watagana, yene yakuatesele hagula tuhete “monyo wa giamatshidia,” yakotelesa egi, “monyo wa ivo nu ivo.” (1 Timote 6:12, 19; Efeso 1:7; 1 Yone 1:7) Muene mbawukhala luko “monyo” mukunda nu athu avula anyi afuile gale, nu mbaafuzumuga ha guheta monyo wa mayilago mu Phaladiso.—Yone 5:28, 29.

Mukuta wetu agasue, tudi naye guzula nu ndando ginemo gidi nagio Yesu mu felela dia Nzambi. Hene, suanguluga diago ha gulonguga ndaga jiavula jiatadila Yesu handaga muene udi “njila, udi giamatshidia, nu udi monyo.”