Ndeye fundo didi milonga

Ndeye gu mito ya milonga

LUMENE LUA MUTHU

Yehowa Wanguhanele Ima Yavula Gubalega Luholo Ngakhalele Mutangiza

Yehowa Wanguhanele Ima Yavula Gubalega Luholo Ngakhalele Mutangiza

‘NGAKHALELE mutshigina gubua muvundji wa njila. Uvi ngakhalele gudihula gula mbangusuanguluga diago nu mudimo wene ba?’ Ngazumbile mudimo ngakhalele mutshita gu Allemagne, wa gutuma ima ya gudia mu mafundo avula a mu Afrique gifua gu Dar es-Salaam, Élisabethville, nu gu Asmara. Ngatangijilego nga hazonda egi lusugu luko ngajiya guya mukalegela Yehowa mudimo wa tangua diagasue mu mafundo ene, nu mu mafundo ako avula a mu Afrique!

Tangua ngakatudile ba dute, ngasendesele mudimo wa gipionye, hene ngamonele egi lujingu luami luasombegesa muavula gubalega luholo ngakhalele mutangiza. (Ef. 3:20) Uvi muajiya gudihula gula ndaga jiabalegele luholo lutshi. Maganenu ngumitele lumene.

Ngavualewe gu Berlin, mu gifutshi gia Allemagne, matangua azonda gungima dia gusendesa gua Ita ya Mbadi ya ha Mavu agasue mu 1939. Tangua ita yahetele gu gisugishiglo mu 1945, masuta akhalele mu aviyo abuishile bombe jiavula mu dimbo dia Berlin. Tangua abuishile bombe imoshi mu avenue etu, ame nu fami yetu tualengele ha guya gudisuega ha fundo athu akhalele gudisuega. Hagula tudibambe, tuayile gu Erfurt dimbo diavualewe mama.

Ame nu mvuaji jiami nu phangi’ami wa mukhetu nu givo 1950 gu Allemagne

Mama wakhalele nu funu ya gujiya giamatshidia. Hene wakhalele mutanga mikanda ya filozofi, nu wanginyine mu mangumba avula uvi gahetelego giamatshidia. Matemue a Yehowa mbadi ajile gumbo dietu mu givo hehi nu 1948. Mama waanginyishile monzo nu waahudile mihu yavula. Gungima dia tangua dimoshi, mama watuwambelele nu galenge gami ga mukhetu egi: “Ngaheta giamatshidia!” Gungima dienji, ame nu mama nu phangi wami wa mukhetu tuasendesele guya mu gudibungisa gu Erfurt.

Mu 1950 tuavutugile gu Berlin, tuasendesele guya mu hungu dia Berlin-Kreuzberg. Tangua tuayile gu kartie iko, tuakhalele gudibungisa nu hungu dia Berlin-Tempelhof. Gungima, mama wabatijiwe, uvi ame ngakhalele nu ba dute. Mukunda natshi?

LUHOLO NGABINGILE MUSONYI

Ngakhalelego mukula mu nyuma handaga ngakhalele muenya musonyi. Ngakhalele muya mu mudimo wa gulongesa ivo mbadi, uvi ngakhalelego muzuela. Uvi tangua ngakuatele ufuta nu aphangi a mala nu a akhetu a gikhesa adihanele gudi Yehowa, ndaga jiasombegesele. Ako mukatshi diawo ambiwe mu bologo gu camp de concentration Nazi nu gu Allemagne de l’Est. Ako ashile lujingu luawo mu gingonza luholo akhalele muya muzula mikanda mu gisuegi gu Allemagne de l’Est. Khadilo diawo dianguyitugishile diago. Ngatangijile egi gula aphangi awa ahagele lujingu luawo mu gingonza mukunda nu Yehowa nu aphangi ako, ame nji ngudi naye gutshita ngolo ha gubinga musonyi.

Ngabingile musonyi tangua tuatshitshile kampanye spesiale ga mudimo wa gulongeasa mu 1955. Mu mukanda wasonegele phangi Nathan Knorr mu Informateur, * wazuelele egi kampanye gene gakhalele mukatshi dia ndaga jiakoma jialondele organizasio. Wazuelele egi gula alongeshi agasue atshita kampanye gaga, “mbeji eyi iza mukhala yawaha gubalega.” Tuakalegele diago ngenyi! Matangua azonda gungima, ngadihanele gudi Yehowa, mu 1956, tuabatijiwe hamoshi nu tata nu phangi’ami wa mukhetu. Uvi ngugima ngakhalele naye guzula desizio diko dia ndando.

Gungima dia ivo, ngatangijile egi ngajiya gubua pionye, uvi ngazuelele egi mbangubua gungima. Thomo, ngazudile desizio dia gulonguga gutshita mudimo wa gusumba nu wa gusumbisa ima ya gudiga gu Berlin. Gungima dienji, ngakhalele nu funu ya guheta eksperianse yavula mu mudimo wami gutuama egi ngubue pionye. Uvi, mu 1961, ngahetele mudimo gu mbungu yakoma ya mu dimbo dia Hamburg, gu Allemagne. Ngakhalele muzumba mudimo wene muavula, hene ngakhalele muvutula mudimo wa gipionye gungima. Ndaga itshi ngakhalele naye gutshita?

Ngudi muhana Yehowa mersi luholo wakalegele aphangi awa ha gungukuatesa ngushe ndaga jia mu nyuma ha fundo dia thomo. Mafuta ami avula asendesele mudimo wa gipionye anguhanele gifezegeselo giabonga. Luko, phangi Erich Mundt, yonu wakhalele mu bologo gu camp de concentration, wanguhanele gikhesa ha guhaga mutshima gudi Yehowa. Wazuelele egi mu camp de concentration, aphangi anyi atunyile gushila Yehowa mutshima alebele muila. Uvi anyi ashile mutshima gudi Yehowa asalele agujinginyina nu akalegele mudimo wavula mu organizasio wa Yehowa.

Tangua ngasendesele mudimo wa gipionye mu 1963

Luko, phangi Martin Poetzinger, yonu wajile mutshita gu Hunji dia Akulu Atuameji, walandudile guhana aphangi gikhesa egi, “Khadilo dia ndando mudi naye gubamba didi gikhesa!” Tangua ngatangigijile mbimbi eji, ngabembele mudimo nu ngasendesele mudimo wa gipionye mu Juin 1963. Diakhalele diago desizio diabonga ngazudile! Gungima dia mbeji mbadi, gutuama egi ngusendese gukamba mudimo uhe-uhe, angutogele ha gutshita mudimo wa gipionye spesiale. Gungima dia ivo yazonda, Yehowa wanguhanele ima yavula gubalega luholo ngakhalele mutangiza. Ngatamegewe gu khalasa dia 44 dia Gileade.

NGAHETELE MALONGO A NDANDO GU GILEADE

Longo dia ndando ngazudile gudi phangi Nathan Knorr nu Lyman Swingle dienyedi: “Mubembigo mudimo wenu muphushi”. Atuhanele gikhesa ha gukolesela mu mudimo wetu ngatshima tuatagana nu malamba. Phangi Knorr wazuelele egi: “Gu ndaga itshi mbamuhaga matangi enu? Mbamutala ithotho, jimue nu uphutu wa athu? Nga mbamutala mitshi, yaji nu luholo aphangi adi musuanguluga? Khalenu muzumba athu!” Lusugu lumoshi, phangi Swingle wakhalele mumonesa gishina aphangi abembele mudimo wawo mu phushi, wavile gikenene, masoji amuzogele. Hene wabembele guzuela uu nu tangua gadivuile muabonga. Ndaga eyi yakuatele diago mutshima wami hene ngazudile desizio dia gutuna guhana Klisto nu aphangi ako musonyi.—Mat. 25:40.

Ame nu Claude nu Heinrich, tangua tuakhalele bamisionere gu Lubumbashi mu Congo mu 1967

Tangua atuwambelele mafundo tudi naye guya, aphangi ako a gu Betele akhalele gutuhula gula gui tuatumiwa. Akhalele mushimana mafundo agasue tuakhalele mutanga uu nu tangua ngazuelele egi: “Congo (Kinshasa).” Ahenele tedie nu azuelele egi: “Oh, mu Congo? Yehowa amibambe!” Mu masugu ene, tuakhalele muvua mene jiavula jia ita nu jia athu akhalele mudishiya mu Congo (Kinshasa). Uvi ngalandudile gutangiza malongo ngalongugile gu Gileade. Matangua azonda gungima, mu Septembre 1967, ame nu Heinrich Dehnbostel, nu Claude Lindsay tuayile gu Kinshasa.

FORMASIO YABONGA MUKUNDA NU MUDIMO WA GIMISIONERE

Tangua tuahetele gu Kinshasa, tualongugile français mbeji jitatu. Gungima tuayile gu Lubumbashi, akhalele mutamega thomo egi Élisabethville, hehi nu Zambie gu sud ya Congo. Tuayile gu inzo ya ba misionere yakhalele hakatshi dia dimbo.

Mafundo avula a gu Lubumbashi akhalele khenji alongesewego, hene, tuasuangulugile luholo tuakhalele athu a thomo ha gulongesa giamatshidia gudi athu avula. Gungima, tuahetele athu avula a gulonguga nawo Biblia. Tualongesele nji mafumu a guvernema nu maphulushi. Avula akhalele munemesa Mbimbi ya Nzambi nu mudimo wetu wa gulongesa. Athu akhalele muzuela muavula Swahili, hene ame nu Claude Lindsay tualongugile mbimbi yene. Matangua azonda gungima, atutumine mu hungu dia Swahili.

Ngatshima tuakhalele nu ndaga jiavula jiakhalele gutusuanguluisa, tuatagenele nji nu malamba. Matangua avula tuakhalele mutagana nu masuta a gukuatewa matombe nga maphulushi akhalele mukambela athu ndaga nu mata ha mago, akhalele gutumbila mambo. Lusugu lumoshi, maphulushi avula anginyine nu mata mu inzo ya ba misionere fundo tuakhalele mutshita gudibungisa gua mu hungu, nu atukuatele atubata gu biro dia maphulushi, atukhalesele mu mavu uu nu mu 22h gutuama egi atubembe.

Mu 1969, ngabuile mutadi muwendji. Mu mudimo wene, ngakhalele muwenda njila jialeha jia ithotho, nu jia muangu wavula. Njila jia luholo elu, jiakhala jiavula mu Afrique. Mu dimbo dimoshi, susua yajile gungudiata nu an’enji ha gitanda mu phipha. Mbangujimbilago luholo yanguzugishile tangua yakhalele mudila mangololo gutuama egi gosa gutshie. Ngana gusuanguluga tangua ngana gutangiza luholo tuakhalele muta maga a ndaga jia mu nyuma gu jigo nu aphangi mu ngueze.

Lamba diakoma tuatagenele nadio diakhalele mutadila Matemue a mambo, anyi akhalele enya parti ya Kitawala. * Ako mukatshi diawo abatijiwe nu abuile akulu mu hungu. Avula mukatshi diawo akhalele gifua ‘maseso a gusuega’ mu hungu, uvi adimbilego aphangi a mala nu a akhetu. (Yuda 12) Yehowa wakatudile athu ene mu hungu, gungima athu avula ajile mu giamatshidia.

Mu 1971, ngayile gu Betele ya gu Kinshasa, ngakhalele mutshita midimo yavula, ngakhalele mutshita gu biro yana gutuma mikanda mu mahungu (lettres), gutala ba demande a mikanda ya mahungu, nu ndaga jiko gu bureau de service. Ngalongugile luholo lua gulondega mudimo mu gifutshi yakhalelego nu ikadigilo ya mudimo yavula, gu Betele. Matangua avula, mikanda (lettres) yakhalele mutshita mbeji jiavula ha guheta mu mahungu. Gula yazolewa mu aviyo yakhalele mumbiwa mu masuwa; uvi yakhalele mutshita phoso jiavula mu muta handaga masuwa akhalele muya nu gujinginyina mu mayiji. Ngatshima malamba akhalele guene, uvi mudimo wakhalele naye gukalegewa.

Ngakhalele muyituga ha gumona luholo asamble akhalele mukalegewa Ikhale aphangi akhalelego nu mbongo jiavula. Akhalele mutunga estrade nu mavu a gingungu, nu ibayi ya muangu, akhalele nji guwubamba gifua matela ha mafundo a gukhalela. Akhalele mumba mimbungu holu dia yangi, akhalele muzambelela muangu holu, muangu uko akhalele mulondela mesa. Akhalele mukhokha itshinyi ya mitshi ha fundo dia misumadi. Ngakhalelego nu luholo lua guakuatesa uvi ngakhalele mushimana ha gumona ndunge jia aphangi a mala nu akhetu. Ngasendesele guzumba aphangi muavula diago. Tangua angutumine ha guya gu fundo diko, ngakhalele guavuila uhote!

MUDIMO NGAKALEGELE GU KENYA

Mu 1974, angutumile gu Betele ya gu Nairobi, gu Kenya. Tuakhalele nu ndaga jiavula jia gutshita, handaga Betele ya gu Kenya yakhalele mutuameza mudimo wa gulongesa mu ifutshi 10 yago mudimo wetu wakhalele mutunyishiwa. Mbala jiavula akhalele gungutuma ha guya mutala ifutshi yene, gifua Éthiopie, fundo aphangi etu akhalele musagesewa nu akhalele mutagana nu malamba avula. Avula mukatshi diawo akhalele mumonesewa lamba, mumbiwa mu bologo; ako akhalele mushiyiwa. Uvi akhalele mukolesela nu gujinginyina guagasue, handaga akhalele nu ufuta wabonga nu Yehowa nu ene hakhawo.

Mu 1980, ngasuangulugile muavula tangua ngawatele Gail Matheson. Gail, gumbo diawo gu Canada. Tuanginyine nenji khalasa dia Gileade hamoshi. Tuakhalele gudisonegela mikanda. Gail wakhalele misionere gu gifutshi gia Bolivie. Tuadimonele nenji luko gu New York gungima dia ivo 12. Matangua azonda gungima, tuayile gudihaga gu Kenya. Ngudimuhana Gail mersi mukunda nu makalegelo enji abonga a mu nyuma nu luholo wana gusuanguluga nu ima tudi naye. Uu nu mangino udi futa diami wa guzumba nu wana gungukuatesa muavula diago.

Mu 1986, atutumine mu mudimo wa atadi awendji nu Gail, uvi mu tangua diene ngakhalele membre ya comite ya filiale. Mu mudimo wene, tuakhalele mutala ifutshi inyi Betele ya Kenya yakhalele mutuamezewa mudimo wa gulongesa.

Ngudi mutshita diskur gu Asamble gu Asmara mu 1992

Ngana gutangiza muavula luholo tuakhalele gudilonda ha gutshita asamble gu Asmara (gu Érythrée) mu 1992, tangua mudimo wetu wakhalele khenji utunyishiwa ndo guene. Uvi tuasangele phamba gagisasa gakhalele gabola hanze, uvi mukatshi muakhalele muabola gubalega. Mu lusugu lua asamble, ngayitugile ha gumona luholo aphangi alondele fundo diene, diabuile fundo diawaha dia gukombelela Yehowa. Fami jiavula jiajile nu milele ha gulondega fundo diene nu atshuigile ima yagasue yakhalele ya mvindu. Asamble ene atusuanguluishile nu atuhanele gikhesa, tuakhalele athu guvula 1279.

Mudimo wa mutadi muwendji wasombegesele lujingu luetu, handaga phoso yagasue tuakhalele musombegesa mafundo a gubanda. Matangua ako tuakhalele mubanda mafundo awaha ha sambua dia océan; uvi matangua ako, tuakhalele mubanda mu jinzo jiatungiwe nu manzanza muila wagasue, tubine gualeha mu 100 m. Ndaga yabonga tuana guwunguluga idi masugu anyi tuakalegele mu mudimo nu gikhesa giagasue gifua bapionye nga gifua alongeshi, ikhale tuakhalele fundo ditshi. Tangua akhalele gututuma fundo diko, tuakhalele mubemba aphangi avula tuakhalele muzumba, nu tuakhalele guavila uhote.

ISHIMBIGO TUAHETELE GU ÉTHIOPIE

Mu givo 1987 uu nu mu 1992, atshiginyishile mudimo wetu mu ifutshi yavula yakhalele mutuamezewa gu Betele ya Kenya. Ndaga yene yatogele egi ahage Betele mu ifutshi yene. Mu 1993, atutumine gu Betele ya gu Addis Abeba gu Éthiopie, fundo mudimo wetu wakhalele mukalegewa mu gisuegi, mangino watshiginyiwe gale gudi leta.

Tangua tuakhalele mu mudimo wa mutadi muwendji mu membo a gu Éthiopie mu 1996

Yehowa wakuatesele muavula mudimo wetu gu Éthiopie. Aphangi avula a mala nu a akhetu akalegele mudimo wa gipionye. Alongeshi gubalega 20% akhalele mubua avundji a njila givo giagasue sendese mu 2012. Luko khalasa dia teokrasi diahanele formasio yabonga, nu atungile Jinzo jia Ufumu 120. Mu 2004 fami ya Betele yahetele jinzo jihe-jihe, luko, Salle d’assemblée yakhalele mu luphango luene yahanewe ha mago a Yehowa.

Gu ngima dia ivo, ame nu Gail tuakuatele ufuta wakola nu aphangi a gu Éthiopie. Tuana guazumba handaga akhala nu khadilo dia gisemo nu guzumba. Masugu abalega, tuataganele nu ukhashi, hene atutumile gu Betele ya gu Europe centrale. Tangua tuakhalele guene, aphangi atukuatesele nu guzumba guagasue, uvi tuana guvua uhote wa aphangi a gu Éthiopie.

YEHOWA WAKUDISHILE MUDIMO WENJI

Tuamonele diago luholo Yehowa wakhalele mukudisa mudimo wenji. (1 Kol. 3:6, 9) Tangua ngalongesele enya gu Rwanda ajile mukamba cuivre mu Congo, guakhalelego nga mulongeshi mumoshi gu Rwanda. Uvi mangino, gifutshi gia Rwanda gidi nu alongeshi gubalega 30 000. Mu 1967, Congo (Kinshasa) yakhalele nu alongeshi hehi nu 6 000. Uvi mangino, alongeshi adi guene 230 000. Mu 2018, athu gubalega 1 000 000 adibungishile ha Guwunguluga Gufua gua Yesu. Mu ifutshi yagasue Betele ya Kenya yakhalele mutuameza mudimo wa gulongesa, alongeshi gubalega 100 000 alundiwe holu.

Ivo 50 yabalega, Yehowa wakalegele aphangi a mala nu a akhetu ha gungukuatesa ha gusendesa mudimo wa tangua diagasue. Ngatshima ngakhalele ame gami nu khadilo dia musonyi, uvi ngashile mutshima gudi Yehowa. Ndaga ngataganele najio gu Afrique jia ngukuatesele ha gukudisa khadilo dia guhuiminyina nu dia gusuanguluga nu ima ngakhalele nawo. Ame nu Gail tuana gusuanguluga nu aphangi a mala nu a akhetu anyi ana gumonesa khadilo dia guyamba, gukolesela mu malamba nu gushila Yehowa mutshima. Ngudi guahana mersi mukunda nu gisemo giawo. Yehowa wanguhanele ima yavula gubalega luholo ngakhalele mutangiza.—Ngi. 37:4.

^ par. 11 Gungima ayitamegele egi Mudimo Wa Ufumu, mangino ana guyitamega egi Lujingu nu Mudimo wa Uklisto—Mukanda wa gukalegela mu gudibungisa.

^ par. 23 “Kitawala” idi mu zuelelo dia Swahili. Yakotelesa egi “guhinyina nga gutuameza.” Kitawala giakhalele mouvement wa politiki, akhalele nu funu ya guheta diphanda gudi enya gu Belgique. Ndaga ya gikenene idi egi, enya Kitawala akhalele muzula mikanda ya Matemue a Yehowa, akhalele guyilonguga nu guyihana athu ako, akhalele nji mubolesa malongo a Biblia ha gutshiginyisa athu ndaga jiawo jia politiki, kutime jia wanga, nu ndaga jia musonyi.