1. Itshi yana gubua tangua athu ako ana tshigina gumonesa egi abalega athu ako?

MANGINO ha mavu athu avula ana tshigina gumonesa egi abalega athu ako. Uvi ana tangiza ndo luholo ndaga yene yajiya gusagesa athu ako. Ha gufezegesa, patro mungoshi udi mutshigina egi midimo yenji iye gutuama, wajiya gukalagala ndaga jidi mubatela athu ako malamba. Muthu udi mukalagala saga ya guzula phushi, wajiya gukalegela muenya ekipe iko adi muzula nenji phushi gubola hagula muene abinge. Mona wa khalasa wajiya gukuya mvutu hagula abinge examen. Uvi esue Aklisto tudi mujiya egi ndaga eji jiagasue jidi mukatshi dia ‘nzala jiabola.’ (Gal. 5:19-21) Yajiya gukhala egi aphangi ako mu hungu, ana jiya ndo egi akhala nu khadilo dia gudifuanesa nu athu ako nu ana tuma athu ako ha gukalagala gifua ene. Tudi naye gutangiza ndaga eyi muabonga, handaga gula tudi nu khadilo dia luholo elu guhuima guajiyilego gukhala mukatshi dia aphangi.

2. Itshi tuza muzuelela mu longo edi?

² Mu longo edi tuza muzuelela ndaga jiajiya gututuma ha gudifuanesa nu aphangi’etu. Tuza nji muzuelela ifezegeselo ya akombeledi a Yehowa a mu tangua dikulu, anyi akhalelego nu khadilo dia gudifuanesa nu athu ako. Tuzuelelenu thomo ndaga jiajiya gututuma ha gumonesa khadilo edi.

3. Mihu itshi tudi naye gudihula?

³ Tangua diagasue tudi naye gutadila ndaga jiana gututuma ha gudifuanesa nu athu ako. Tuajiya gudihula egi: ‘Ngana gudimona  egi ngudi muthu wabonga gula ngadifuanesa nu athu ako ba? Ngana kalagala mudimo wakola mu hungu handaga ngana tshigina gumonesa egi ngakhala nu ndando yavula gubalega athu ako ba? Nga ha gumonesa egi ngabalega aphangi ako ba? Nga ndo ngana kalagala mudimo mu hungu handaga ngana tshigina gusuanguluisa Yehowa?’ Mukunda natshi tudi naye gudihula mihu eyi yagasue? Tutadilenu ndaga Mbimbi ya Nzambi yana zuela.

4. Ha gutadila Galatiya 6:3, 4 mukunda natshi tudi naye gutuna gudifuanesa nu athu ako?

⁴ Biblia idi gutuwambela egi tushigo naye gudifuanesa nu athu ako. (Tanga Galatiya 6:3, 4.) Mukunda natshi? Handaga gula tudi mutangiza egi tuabalega aphangi’etu, tuajiya gubua enya lulendo. Uvi gula tudi mutangiza egi aphangi’etu atubalega tuajiya nji guleba muila. Matangi a luholo elu ashigo matangi abonga. (Lomo 12:3) Phangi wa mukhetu Katerina * wana khala gu Grece, udi muzuela egi: “Ngakhalele gudifuanesa nu athu ako handaga ngakhalele mumona egi adi abonga, ana kalagala kiawaha mudimo wa gulongesa, adi nji nu mafuta avula. Ndaga yene yangutumine ha gutangiza egi ngana khala ndo nu ndando.” Tushigo naye gubuita mutshima egi Yehowa watunanelego gudi muene handaga tuakhala tuabonga nga tuajiya guzuela muabonga nga ndo tuajiyiwa muavula. Uvi watunanele gudi muene handaga tuana gumuzumba nu tuana tegelela nji Mun’enji.—Yone 6:44; 1 Kol. 1:26-31.

5. Longo ditshi tuazula mu ndaga jiabuidile phangi Hyun?

⁵ Tuajiya gudihula egi: ‘Aphangi ana gungujiya egi ngana khala nu khadilo dia gukamba guhuima nu athu ako nga ndo ngana khala nu khadilo dia gumana ba?’ Tutadilenu ndaga jiabuidile phangi mumoshi wa yala mu jina dia Hyun, wana jinga gu Corée du Sud. Wakhalele mutangiza egi aphangi ako adi nu inemo mu hungu akhalele mutshigina gumonesa egi amubalegela. Udi muzuela egi: “Ngakhalele muzuela ndaga jiabola mukunda nu aphangi ene, matangua avula ngakhalelego mutshigina ndaga jiakhalele muzuela ene.” Itshi yakalegewe gungima? Udi muzuela luko egi: “Gudivua guakhalelego mu hungu mukunda nu khadilo diami.” Mafuta a Hyun amukuatesele ha gukotelesa egi udi naye gusombegesa makalegelo enji. Gungima Hyun wasombegesele, mangino udi mukulu wabonga diago. Gula tuamone egi tudi nu khadilo dia gudifuanesa nu athu ako tudi naye gusombegesa muphushi ha gubamba guhuima.

6. Ha gutadila Galatiya 5:26, ndaga jitshi jiajiya gutuma muthu ha gudifuanesa nu athu ako?

⁶ Tanga Galatiya 5:26. Itshi yajiya gututuma ha gudifuanesa nu athu ako? Ndaga ya thomo idi khadilo dia lulendo. Muenya lulendo wana kamba phamba gubonga guenji. Khadilo diko diabola didi khadilo dia ginjiongo. Muenya ginjiongo wana kamba gukhala nu ima ya athu ako, wana kamba nji guyitambula ha gula ibue yenji. Yadiago gula muthu udi muvuila muthu muko gingiongo, anago gumuzumba nga hazonda. Hene tudi naye gutuna khadilo edi gifua luholo tuana lenga misongo yabola!

7. Hana gifezegeselo gidi mumonesa luholo khadilo dia lulendo nu dia ginjiongo diajiya gutubatela malamba?

⁷ Makalegelo abola gifua lulendo nu ginjiongo adi gifua sualala jidi mudia mabaya a inzo. Inzo yene yajiya gumonega gifua idi yabonga, uvi luholo sualala jidi mulandula gudia mabaya enji, inzo yene mbayibua. Luholo lumoshi nji muthu wajiya gukhala wana kombelela Yehowa sendese mualeha, uvi gula udi nu khadilo dia lulendo nu ginjiongo mbawubua mukuba. (Ish. 16:18) Ngenyi mbawubemba gukombelela  Yehowa, ndaga yene mbayimubatela malamba nu mbayisagesa nji athu ako. Itshi yajiya gutukuatesa ha gutuna khadilo dia lulendo nu dia ginjiongo?

8. Luholo lutshi tuajiya gutuna khadilo dia lulendo?

⁸ Tuajiya gubinga khadilo dia lulendo gula tuakalegela longo mupostolo Phaula wahanele Aklisto a gu Filiphi. Wazuelele egi: ‘Mutshitshigo nga gima gimoshi nu nguma nga nu matangi a gubalega athu ako. Khalenu nu khadilo dia gudibulumuisa, khalenu mumona egi athu ako amibalega.’ (Fili. 2:3) Gula tudi mumona egi athu ako atubalega mbayitukuatesa ha gutuna gudifuanesa nu athu adi mujiya gukalagala ndaga muabonga gubalega esue. Uvi mbatusuanguluga nawo hamoshi. Idi diago ndaga yabonga gula aphangi adi mukalegela ndunge jiawo ha gutumbuisa Yehowa. Luko gula adi mukalegele longo dia mupostolo Phaula mbamona nji makalegelo etu abonga. Ngenyi mbatubamba guhuima nu mbatukhala nji nu gudivua mu hungu.

9. Itshi yajiya gutukuatesa ha gutuna guvuila aphangi’etu ginjiongo?

⁹ Tuajiya gutuna khadilo dia ginjiongo gula tudi mukotelesa egi gudi nu ndaga jiko tuanago gujiya gujikalagala muabonga. Gula tudi nu khadilo dia gudibulumuisa mbatukambigo gumonesa egi tudi nu ndunge jiavula nga ndo tuabalega athu ako. Uvi mbatukamba gulonguga ndaga jiavula gudi athu anajiya gukalagala ndaga jiavula gubalega esue. Ha gufezegesa, tangiza gale egi phangi mumoshi mu hungu wana kalagala ba diskur awaha. Tuajiya gumuhula luholo ana londega ba diskur ene. Gula phangi mumoshi wa mukhetu wajiya gutelega muabonga, tuajiya gumutoga malongo ajiya gutukuatesa ha gula esue nji tuajiya gusendesa gutelega muabonga. Gula phangi mumoshi wa muvuala wana jiya ndo luholo lua gukuata mafuta, wajiya gutoga malongo gudi phangi wana jiya luholo lua gukuata mafuta. Gula tudi mutshita ngenyi mbatutuna khadilo dia guvuila aphangi’etu ginjiongo, mbatujiya nji ndaga jiavula.

10. Mulonga utshi Gideona watagenele nawo?

¹⁰ Tutadilenu ndaga jiabuidile Gideona muenya giphuta gia Manase nu mala a mu giphuta gia Efrayime. Yehowa wakuatesele Gideona nu  athu enji 300 ha gubinga ita. Ndaga yene yakhalele naye gutuma athu avula ha guatumbuisa nga ha guashimana. Uvi ha fundo dia gumushimana, mala a mu giphuta gia Efrayime ayile mutagana nu Gideona ha gumumanesa. Idi mumonega egi avuile khabu handaga Gideona waatamegelego ha guya muluisa mbalagaji jia Nzambi. Akhalele mukamba egi athu anemese giphuta giawo. Uvi abuitshile mutshima egi Gideona wayile mulua ita ha gutumbuisa jina dia Yehowa nu ha gubamba akombeledi Enji.—Manz. 8:1.

11. Ndaga itshi Gideona wawambelele mala a mu giphuta gia Efrayime?

¹¹ Gideona wawambelele mala a gu Efrayime nu gudibulumuisa guagasue egi: ‘Ndaga itshi yabonga ngakalagala gubalega ndaga muakalegele?’ Gungima waawunguluishile luholo Yehowa waakuatesele ha gukalagala ndaga jiakoma. Tangua mala ene avuile ndaga jiene ‘abembele guvua khabu.’ (Manz. 8:2, 3) Gideona wadibulumuishile ha gubamba guhuima mukatshi dia akombeledi a Nzambi.

12. Malongo atshi tuajiya guzula mu lumene lua enya Efrayime nu lua Gideona?

¹² Malongo atshi tuajiya guzula mu lumene elu? Lumene lua enya Efrayime ludi gutulongesa egi tushigo naye gukamba phamba gubonga guetu, uvi tudi naye gukamba gutumbuisa Yehowa. Gula udi fumu wa fami nga mukulu wajiya guzula longo mu lumene lua Gideona. Gula muthu mumoshi wa guvuila khabu mukunda nu ndaga wakalagala, udi naye gukamba gujiya mukunda natshi muthu muene wavui khabu. Wajiya gumushimana mukunda nu ndaga jiabonga ana kalagala. Yana toga gukhala nu khadilo dia gudibulumuisa ha gukalagala ndaga eyi gula ndaga jidi muzuela muthu muene jishigo jia giamatshidia. Hene, idi nu ndando yavula ha gukamba gubamba guhuima nu aphangi ha fundo dia guamonesa egi ndaga adi muzuela jishigo jia giamatshidia.

13. Lamba ditshi Ana watagenele nadio? Luholo lutshi abingile lamba diene?

¹³ Tangiza nji lumene lua Ana. Wadizudile mu ulo nu yala mumoshi wa muenya Levi, jina dienji Elkana. Yala muene wakhalele gumuzumba muavula. Elkana wakhalele nji nu mukhetu muko jina dienji Penina. Wakhalele muzumba Ana muavula gubalega Penina. ‘Penina wakhalele muvuala ana uvi Ana ndo.’ Hene Penina wakhalele ‘musegulula Ana ha gumuhana khabu.’ Ana wadivuile luholo lutshi? Wasendesele gudisagesa muavula, ngenyi ‘wakhalele mudila, wakhalelego nji mudia nga gima.’ (1 Sam. 1:2, 6, 7) Uvi Biblia ishigo muzuela egi Ana wakambele guvutudila Penina gubola. Wawambelele Yehowa luholo akhalele gudivua nu washile mutshima egi muene mbawumukuatesa. Penina wasombegesele khadilo dienji ba? Biblia ishigo muzuelela ndaga yene. Uvi tudi mujiya egi Ana wahetele guhuima, wakhalele nji nu gusuanguluga. ‘Wakhalelego luko nu gikenene.’—1 Sam. 1:10, 18.

14. Longo ditshi tuajiya guzula mu lumene lua Ana?

 ¹⁴ Longo ditshi tuajiya guzula mu lumene lua Ana? Gula muthu mumoshi udi mukamba gugumonesa egi wa gubalega, ujimbilago egi wajiya gubinga mulonga wene. Ha fundo dia gudifuanesa nu muthu muene nga dia gukamba guvutula gubola mu gubola, tudi naye gubamba guhuima nenji. (Lomo 12:17-21) Gula tuatshita ngenyi mbatukhala nu guhuima, mbatuheta nji gusuanguluga ikhale muthu muene ashigo musombegesa makalegelo enji.

15. Ndaga jitshi jia luholo lumoshi Apholo nu Phaula atshitshile?

¹⁵ Henyaha tutadilenu malongo tuajiya guzula mu lumene lua Apholo nu mupostolo Phaula. Mukut’awo agasue mbadi akhalele mujiya mbimbi ya Nzambi muabonga diago. Akhalele mujiyiwa muabonga, akhalele nji alongeshi abonga. Akuatesele nji athu avula ha gubua alandudi. Uvi akhalelego gudivuila ginjiongo.

16. Apholo wakhalele muthu wa luholo lutshi?

¹⁶ Apholo wakhalele ‘muenya mu dimbo dia Alekisandeliya.’ Mu siekle ya thomo, athu akhalele muya mungina khalasa mu dimbo diene. Idi mumonega egi Apholo wakhalele mujiya guzuela muabonga, wakhalele nji ‘mujiya mbimbi ya Nzambi muabonga diago.’ (Makal. 18:24) Tangua Apholo wakhalele gu Kolinto, aphangi akhalele mumonesa egi akhalele gumuzumba muavula gubalega aphangi ako, gubalega nji nu muene Phaula. (1 Kol. 1:12, 13) Apholo wakambele egi aphangi amonese khadilo dia luholo elu ba? Tuajiyilego gumutangijila ndaga ya luholo elu. Handaga tangua Apholo wakatugile gu Kolinto, mupostolo Phaula wamububidile ha guvutuga luko guene. (1 Kol. 16:12) Gula nga Apholo wakhalele mumuanga hungu, nga mupostolo Phaula watshiginyilego egi avutuge luko gu Kolinto. Yadiago, Apholo wakalegele khapho dienji mu luholo luabonga  ha gumuanga lukuma luabonga nu ha gukolesa aphangi’enji. Tuajiya gusha mutshima egi Apholo wakhalele diago muthu wa gudibulumuisa. Ha gufezegesa, Biblia yana zuela ndo egi Apholo wavuile khabu tangua Akila nu Prisile ‘amukotelesele muabonga malongo a Nzambi.’—Makal. 18:24-28.

17. Luholo lutshi Phaula wabambele guhuima?

¹⁷ Mupostolo Phaula wakhalele mujiya mudimo wabonga Apholo wakalegele. Uvi wadisageselego egi athu mbatangiza egi Apholo wamubalega. Gula tuatanga mukanda mupostolo Phaula wasonegele Aklisto a gu Kolinto mbatumona egi wakhalele nu khadilo dia gudibulumuisa, wakhalele mujiya nji egi athu ako amubalega. Phaula wakhalelego musuanguluga tangua athu akhalele muzuela egi: ‘Ame ngudi muthu wa Phaula.’ Uvi wakhalele muhana lutumbu luagasue gudi Yehowa Nzambi nu Yesu Klisto.—1 Kol. 3:3-6.

18. Ha gutadila 1 Kolinto 4:6, 7, malongo atshi tuajiya guzula mu lumene lua Apholo nu Phaula?

¹⁸ Malongo atshi tuajiya guzula mu lumene lua Apholo nu Phaula? Yajiya gukhala egi tuana kalagala gale mudimo wa Yehowa sendese mualeha nu tuakuatesele gale athu avula ha gukula mu nyuma nu ha gubatijiwa. Uvi tushigo naye gujimbila egi Yehowa watukuatesele ha gukalagala ndaga jiene. Lumene lua Apholo nu Phaula ludi gutulongesa nji egi, aphangi adi nu inemo yavula mu hungu adi nji nu ginemo gia gubamba guhuima mu hungu diene. Tuana hana mersi avula gudi akulu nu akuateshi a mudimo luholo ana gutukuatesa ha gukhala hamoshi nu ha gubamba guhuima mukatshi dietu. Ana kamba ndo gutumonesa egi anakhala nu ndando yavula, uvi ana kuatesa aphangi agasue mu hungu ha gutumagela Yesu nu ha gulandula gifezegeselo gienji!—Tanga 1 Kolinto 4:6, 7.

19. Ndaga itshi muthu wagasue mukatshi dietu adi naye gukalagala? (Tala galuanda “ Tuna Khadilo dia Gudifuanesa nu Athu ako.”)

¹⁹ Nzambi wahanele muthu wagasue mukatshi dietu ndunge jia gukalagala ndaga. Tuajiya gukalegela ndunge jiene ‘ha gukuatesa athu ako.’ (1 Phet. 4:10) Tuajiya gutangiza egi ndaga tudi mukalagala jishigo diago nu ndando yavula. Uvi, tujimbilago egi ba brike azonda-zonda ana kuatesa ha gutunga inzo. Luholo lumoshi nji ndaga jiazonda-zonda jiabonga tuana kalagala jiajiya nji gukuatesa ha gukhala nu gudivua mu hungu. Hene, tutshitenu yagasue ha gutuna khadilo dia gudifuanesa nu aphangi’ etu. Tuzulenu nji desizio dia gukalagala yagasue tuajiya gutshita ha gubamba guhuima nu gudivua mu hungu.—Ef. 4:3.