Ndeye fundo didi milonga

Ndeye gu mito ya milonga

LONGO DIA 21

Ubembigo egi “Ndunge jia ha Mavu Awa” Jigubuise Muthu Waheya

Ubembigo egi “Ndunge jia ha Mavu Awa” Jigubuise Muthu Waheya

‘Ndunge jia ha mavu awa jidi guheya gu meso a Nzambi.’—1 KOL. 3:19.

LUNGIMBO 98 ‘Mbimbi Jiagasue—Jiasonegewe mu Ngolo jia Nzambi’

NDAGA JIDI MU LONGO EDI *

1. Mbimbi ya Nzambi yana gutuhana itshi?

LUHOLO Yehowa udi Mulongeshi wetu wa Koma, tuajiya gubinga malamba agasue ajiya gutubuila. (Yesh. 30:20, 21) Mbimbi yenji yana gutuhana ima yagasue tudi nayo funu ha gukhala “atagana” nu “agudilonda diago ha gutshita mudimo wagasue.” (2 Tim. 3:17) Gula tudi mujinga mugudivua nu malongo a Biblia, mbatubua enya ndunge gubalega enya ‘ndunge a ha mavu awa.’—1 Kol. 3:19; Ngi. 119:97-100.

2. Itshi tuza muzuelela mu longo edi?

2 Luholo tuza guyimona, ndunge jia ha mavu jiana gutuma athu ha gukamba phamba gubonga guawo. Hene yajiya gukhala lamba gudi esue ha gutuna luholo lua gutangiza nu makalegelo a athu a ha mavu awa. Gishina giene Biblia idi muzuela egi: ‘Temienu hagula muthu gamiwungisago nu mbimbi jia mambo nu matangi adi muza mu gulongesa gua athu nu guhuiga gua gituhu, adi gudivua nu matangi a athu.’ (Kol. 2:8) Mu longo edi tuza mumona luholo athu asendesele gutshigina mambo mbadi Satana wana gulongesa. Mu gitshinyi giagasue, tuza mumona mukunda natshi ndunge jia ha mavu jidi jiaheya, nu luholo ndunge jia Mbimbi ya Nzambi jidi jiabalega gima giagasue mavu awa ajiya gutuhana.

LUHOLO LUA GUTADILA NDAGA JIA MUSONYI LUA SOMBEGESELE

3-4. Luholo lutshi athu asendesele gutadila ndaga jia musonyi gu États-Unis mu siekle ya 20?

3 Mu gisendeselo gia siekle ya 20, gu États-Unis athu asombegesele luholo luawo lua gutadila ndaga jia musonyi. Thomo, athu avula akhalele mujiya egi, phamba athu adizudile gale mu ulo akhalele naye gubungisa muila, akhalele nji muvua musonyi ha guzuelela ndaga yene ha fundo dia athu avula. Uvi matangi a athu asombegesele, utangijilo wabola wadivudishile.

4 Ivo 1920 uu nu mu 1929 yakhalele ivo ya gikenene, handaga khadilo dia athu nu luholo luawo lua gutadila ndaga jia musonyi lua sombegesele gu gisugishilo gia Ita ya thomo ya ha Mavu agasue. Muenya ndunge mumoshi wazuelele egi: “Filme, ngimbo, teyatre, mikanda nu piblisite jiana gusunzula ndaga jia musonyi”. Mu ivo yene, luholo lua gukina nu lua gusudiga luakhalele mutuma athu adi guatala ha gutangiza ndaga jia musonyi. Luholo Biblia yadiangele guyizuela, mu masugu a gisugishilo athu mbakhala ‘azumba gusuanguluga.’—2 Tim. 3:4.

Akombeledi a Yehowa anago guhana njila egi khadilo diabola dia ha mavu awa diabolese (Tala paragrafe 5) *

5. Sendese mu givo 1960, luholo lutshi athu asendesele gutadila mikhuala ya makalegelo abonga?

5 Gungima dia givo 1960, mala avula nu akhetu akhalele mujinga hamoshi ikhale adizudilego mu ulo, mala akhalele mubungisa muila nu mala ako, athu akhalele mushiya ulo muavula. Saga jiavula jia gudikenesa jiakhalele mumonesa ndaga jia musonyi haphelo. Mbuto itshi khadilo diene diazolele mu ivo eyi yabalega? Muenya ndunge mumoshi wasonegele egi, gula athu adi mushiya ulo, nu mvuaji jidi gudikhapha, nu athu ako adi nu gikenene nu adi nu khadilo dia gutala pornografi, idi handaga ana “gutuna gulandula mikhuala yatadila makalegelo abonga.” Lamba diko didi misongo gifua SIDA athu ana gudihana tangua ana gubungisa muila, ndaga yene idi mumonesa diago egi ndunge jia ha mavu jidi guheya.—2 Phet. 2:19.

6. Itshi idi mumonesa egi luholo athu ana gutadila ndaga jia musonyi luana gusuanguluisa Satana?

6 Satana wana gutshigina egi athu atadile ndaga jia musonyi mu luholo luabola. Hene, wana gusuanguluga ha gumona luholo athu adi mubungisa muila mu luholo luanago gusuanguluisa Nzambi, nu luholo anago gunemesa ulo. (Ef. 2:2) Gula athu adi mutshita ndaga jia musonyi, idi mumonesa egi ashigo muzula nu ndando kado ga guvuala ana Yehowa wahanele, hene, mbashigo muheta monyo wa mayilago.—1 Kol. 6:9, 10.

MATANGI A BIBLIA MU NDAGA YATADILA GUBUNGISA MUILA

7-8. Ndaga jitshi jiabonga jiatadila gubungisa muila Biblia yana gulongesa?

7 Athu ana gutshigina ndunge jia ha mavu ana gusegulula mikhuala ya Biblia, nu ana guzuela egi ajiyilego guyitumagela. Athu ene ana guhula egi, ‘Mukunda natshi Nzambi watufugile nu giheho gia gubungisa muila, uvi watutunyisa luko ha gutagenesa giheho giene?’ Ana guhula muhu wene handaga ana gutangiza muabola egi athu adi naye gutshita ndaga yagasue atshigina gutshita. Uvi Biblia yanago guzuela ngenyi. Idi muzuela egi tudi naye gudikanda gula giheho giene giatujila, nu tudi naye gulua nu matangi adi gututuma ha gutshita ndaga yabola. (Kol. 3:5) Luko, Yehowa watuhanele kado ga ulo nu walondele ndaga hagula athu atagenese nzala jia gubungisa muila mu luholo luabonga. (1 Kol. 7:8, 9) Ngenyi, yala nu mukaji’enji ajiya gusuanguluga ha gubungisa muila, ajiyilego gudisagesa nga guvua woma athu ana guvua tangua ana gubungisa muila mu luholo luabola.

8 Ndunge jia ha mavu awa jidi jia gudisha nu jia Biblia, handaga Biblia yana gutulongesa ndaga jiabonga jiatadila gubungisa muila. Yana gutulongesa nji egi gubungisa muila guajiya gubata gusuanguluga. (Ish. 5:18, 19) Uvi Biblia idi muzuela egi: ‘Muthu wagasue mukatshi dienu ajiye luholo lua gukanda muila wenji mu gijila nu mu ginemua, ikhadigo mukunda nu giheho giabola gia gubungisa muila, gifua mudi mutshita aphagano ashigo mujiya Nzambi.’—1 Tes. 4:4, 5.

9. (a) Luholo lutshi akombeledi a Yehowa a mu siekle ya 20 ahetele ukuateshi ha gulandula ndunge jia Mbimbi ya Nzambi? (b) Longo ditshi dia ndando didi mu 1 Yone 2:15, 16? (c) Makalegelo atshi abola atangewa mu Lomo 1:24-27 tudi naye gutuna?

9 Gugisendeselo gia siekle ya 20, akombeledi a Yehowa ahanelego njila egi athu anyi ‘atotesele makalegelo abonga a ahuige.’ (Ef. 4:19) Akhalele agujinginyina gu mikhuala ya Yehowa. Inzo Yaleha ya Mutaledi ya 15 Mai 1926 (Anglais), yazuelele egi: “Yala nga mukhetu gashigo naye gumba matangi a gubungisa muila nu mukhetu nga yala yonu khenji adizudile nenji mu ulo, nga gutangiza gumukuata ha fundo diabola.” Akombeledi a Yehowa alandudile ndunge jia Mbimbi ya Nzambi, ikhale akhalele mujinga nu athu akhalele nu makalegelo abola. (Tanga 1 Yone 2:15, 16.) Tuana guhana diago mersi mukunda nu Mbimbi ya Nzambi! Tudi muhana Yehowa mersi luholo udi gutuhana ima ya gudia mu nyuma idi gutukuatesa ha gutuna gulandula ndunge jia ha mavu jiatadila ndaga jia musonyi. *Tanga Lomo 1:24-27.

USOMBEGESHI WATADILA GUKAMBA PHAMBA GUBONGA GUETU

10-11. Ndaga itshi Biblia yazuelele egi idi naye gubua mu masugu a gisugishilo?

10 Biblia yadiangele guzuela egi, mu masugu a gisugishilo athu mbakhala ‘gudizumba ene hakhawo.’ (2 Tim. 3:1, 2) Tuajiyilego gudihula gula tudi mumona athu a ha mavu awa nu khadilo diene. Encyclopédie amoshi ana guzuela egi sendese mu 1970 mikanda yana gutamegewa mu Anglais egi “self-help yazolewe yavula” (mikanda yene yana guhana athu malongo ha gubinga mu lujingu). Iko mukatshi dia mikanda yene yana guzuela egi athu ajiyilego gusombegesa khadilo diawo, nga gutangiza egi gushigo nu ndaga yabola mu luholo luawo lua gujinga. Ha gufezegesa, mukanda umoshi wana guzuela egi: “Dizumbe hakhaye handaga udi muthu wabalega gubonga nu watagana wa ha mavu agasue.” Mukanda wene wana guzuela nji egi: “Muthu muene hakhenji udi naye guzula desizio dia gutshita ndaga jiatshigina muene mu luholo gadi gudivua.”

11 Wavile gale ndaga ya luholo elu ba? Satana wawambelele Eva ha gutshita ndaga ya luholo elu. Wamuwambelele egi ‘mbawubua gifua Nzambi, mbawujiya ndaga jiabonga nu jiabola.’ (Gis. 3:5) Mangino athu avula ana gutangiza egi ajiya muavula gubalega athu agasue, gushigo nga muthu ikhale muene Nzambi, wajiya guawambela egi eyi ndaga yabonga, eyi ndaga yabola. Khadilo diene diana gumonega muavula mu luholo athu ana gutadila ulo.

Muklisto wana gusha gubonga gua athu ako ha fundo dia thomo—muavula gubalega gua mukaji’enji nga mulumi’enji (Tala paragrafe 12) *

12. Luholo lutshi athu ha mavu awa ana gutadila ulo?

12 Biblia yana gutoga yala nu mukhetu ha gudinemesa nu ha gutagenesa laji adihanele lusugu adiwatele. Yana guatoga nji ha gulandula gujinga hamoshi nu yana guzuela egi: ‘Yala mbawubemba sh’enji nu gin’enji, mbawuya gudibungisa nu mukaji’enji. Muyadi’awo tshima mbaabua muthu mungoshi.’ (Gis. 2:24) Uvi athu ana gulandula ndunge jia ha mavu, ana guzuela egi mu ulo muthu wagasue udi naye gudikambela gubonga guenji. Mukanda umoshi wana guzuelela gushiya ulo, umuzuela egi “athu ako asombegesele gale laji yala nu mukhetu ana gudihana egi ‘mbatujinga hamoshi gula esue getu gudizumba’ ha fundo dia guzuela egi ‘mbatudizumba uu nu gu gufua.’” Athu anago gumona gifua ulo wajiya gusala mayilago hene avula ana gudikhapha nu ana gubatela athu ako gikenene. Idi yadiago egi luholo athu a ha mavu ana gutadila ulo ludi luaheya.

13. Mukunda natshi Yehowa wana gutuna athu a lulendo?

13 Biblia idi muzuela egi: “Yehowa wana gutuna muthu wagasue udi nu lulendo.” (Ish. 16:5) Mukunda natshi Yehowa wana gutuna athu a lulendo? Wana guatuna handaga, ana gudihala gifua Satana. Nzambi wafugile ima yagasue mu njila ya Yesu, uvi tangiza luholo Satana wamutogele nu lulendo luagasue ha gumufugamela nu gumukombelela! (Mat. 4:8, 9; Kol. 1:15, 16) Luholo athu ana gudizula nu ndando yavula gubalega athu ako luana gumonesa egi ndunge jia ha mavu jidi jiaheya gu meso a Nzambi.

MATANGI A BIBLIA MU NDAGA YATADILA GUDIZULA NU NDANDO

14. Luholo lutshi Lomo 12:3 idi gutukuatesa ha gutuna gudizula nu ndando yavula gubalega?

14 Biblia yana gutukuatesa hagula tukhadigo gudizula nu ndando yavula gubalega. Idi muzuela nji egi ishigo ndaga yabola ha gudizumba esue hakhetu. Yesu wazuelele egi: ‘Zumba muthu na muku’enu gifua luholo wana gudizumba,’ ndaga yene idi mumonesa egi tudi naye gukamba gutagenesa nzala jietu mu luholo luatagana. (Mat. 19:19) Uvi, Biblia idi gutulongesa egi tushigo naye gudimona gifua tudi nu ndando yavula gubalega athu ako. Hene idi muzuela egi: ‘Mutshitshigo nga ndaga imoshi nu gutenda nga ha gudisunzula, uvi nu gudibulumuisa guagasue khalenu mutadila athu ako gifua amibalega.’—Fili. 2:3; tanga Lomo 12:3.

15. Mukunda natshi wajiya guzuela egi malongo atadila gudizula nu ndando adi diago atagana?

15 Mangino athu avula, ikhale anyi ana gutamegewa egi enya ndunge, ana guzuela egi malongo a Biblia ashigo nu ndando. Ajiya guzuela egi gula udi mumona athu ako gifua adi nu ndando ya gugubalega, wajiya gubua muthu waleba gutuama diawo, ene ajiya gugumonela. Uvi mbuto itshi matangi awa a gudizula nu ndando a ha mavu awa a Satana azolele? Wana gumona ndaga yene ba? Athu ana gukamba phamba gubonga guawo ana gukhala mu gusuanguluga ba? Fami jiawo jiana gukhala mu gusuanguluga ba? Ana gukhala nu mafuta abonga ba? Ana gukhala nu ufuta wabonga nu Nzambi ba? Udi mutangiza egi gui tuajiya guheta mbuto yabonga—gulandula ndunge jia ha mavu nga gulandula ndunge jidi mu Mbimbi ya Nzambi?

16-17. Mu ndaga jitshi tudi naye guhana mersi, nu mukunda natshi?

16 Athu ana gulandula malongo a enya ndunge a ha mavu awa adi gifua muthu udi mutshita vuayaji, watota nu udi muhula njila gudi muthu muko watotshi. Yesu wazuelele mukunda nu enya “ndunge” a mu tangua dienji egi: ‘Adi atuameji a ifofo. Gula gifofo gidi mutuameza gifofo giko, iyadi tshima mbayibua mu wina.’ (Mat. 15:14) Yadiago ndunge jia mavu awa jidi guheya gu meso a Nzambi.

Akombeledi a Nzambi adi muwunguluga nu gusuanguluga guagsue tangua abalegesele mu mudimo wa Yehowa (Tala paragrafe 17) *

17 Ndunge jia malongo a Biblia jiakhala tangua diagasue “jiatagana ha gulongesa giamatshidia, ha gutungununa gujimbila gua athu, nu ha gubela, nu ha gutemesa athu ha gukhala mu giamatshidia gia Nzambi.” (2 Tim. 3:16) Tudi muhana diago Yehowa mersi luholo wana gutubamba mu njila ya organizasio wenji hagula tuhuigiwago gu ndunge jia ha mavu awa! (Ef. 4:14) Ima ya gudia ya mu nyuma ana gutuhana yana gutuhana ngolo tudi najio funu ha gulandula mikhuala ya Mbimbi ya Nzambi. Tudi diago nu luendu lua gutuamezewa gu ndunge jia Biblia jiatagana!

LUNGIMBO 54 “Njila Yenyeyi”

^ par. 5 Longo edi diza gutukuatesa ha gukolesa gutshigina guetu egi, phamba Yehowa wajiya gutuhana malongo atagana. Diza mumonesa luko egi, gulandula ndunge jia ha mavu guana gubata malamba akola, uvi gukalegela ndunge jia Mbimbi ya Nzambi guana gubata gubonga.

^ par. 9 Ha gufezegesa, tala Les jeunes s’interrogent. Réponses pratiques volume 1 mukh. 24-26 nu volume 2 mukh. 4-5.

^ par. 50 UKOTELESHI WA IFUANESA: Tudi mumona ndaga jiabalegele mu ulo wa phangi mumoshi nu mukaji’enji. Phangi muene nu mukaji’enji adi mu mudimo wa gulongesa mu gisugishilo gia givo 1960.

^ par. 52 UKOTELESHI WA IFUANESA: Mu givo 1980, phangi mumoshi wa yala udi mukuatesa mukaji’enji udi mukata, mun’awo wa mukhetu udi mutala.

^ par. 54 UKOTELESHI WA IFUANESA: Mangino, phangi mumoshi nu mukaji’enji adi mutangiza masugu abonga abalegesele mu mudimo wa Yehowa. Mun’awo wa mukhetu wagukula gale nu fami yenji adi nji musuanguluga hamoshi nu phangi muene nu mukaji’enji.